CARNAVALS
ARTIKELEN
Rozenkruis exposeert in bibliotheek
Engelse organist be
Jeu-de-Boulers succesvol
op wintercircuit in Breda
r
Eindelijk erkenning voor werk van Zeeuwse schilder
Theaterconcert Frank Boeijen
in Vlissings Arsenaaltheater
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 7 FEBRUARI 1996
309
Grote sortering
FEESTARTIKELEN
MIDDELBURG Jan Heyse (1182 Zierikzee - 1954
Middelburg) was één van de vele kunstenaars die
woonden en werkten in Zeeland aan het begin van de
ze eeuw. Hij wordt gerekend tot de Domburgse groep
waartoe ook bekende kunstenaars als Jan Toorop en
Piet Mondriaan behoorden. Jan Heyse heeft een
prachtig maar helaas nog vrij onbekende oeuvre ach
tergelaten. Dit voorjaar krijgt het werk van Jan Heyse
de plaats en de eer die het verdient in de dubbelten
toonstelling in Middelburg en Domburg. Nooit eerder
is een overzichtstentoonstelling gewijd aan zijn werk.
De tentoonstelling heet: In Schoonheid Verstild.
Jan Heyse was vanaf 1912 als seum in Domburg willen met
Publicatie
Musea
Bescheiden
JFS
SEP
Molenstraat 38 - Roosendaal - tel. 0165-537808
MIDDELBURG Rozen
kruis expositie in de Zeeuwse
Bibliotheek te Middelburg
De Internationale School van
het Gouden Rozenkruis, het
Lectorium Rosicrucianum
houdt gedurende de gehele
maand februari 1996 een expo
sitie in de hal van de Zeeuwse
Bibliotheek. Het thema is 'Gno
sis is tijdloos en altijd actueel'.
Door middel van beeldmateri
aal, boeken uit eigen fonds en
brochures is aan dit thema
vorm gegeven.
Gnosis is het Griekse woord
voor kennis uit de goddelijke
wereld, het beduidt het volledig
kennen en bezitten van het oor
spronkelijke leven. Vaak is ken
nis in gesluierde taal beschre
ven. Voor wie de sleutel kent is
De universele kennis in beeld
gebracht in hal van de biblio
theek.
FOTO JOHANNA BROUWER
daarin het antwoord te vinden
op fundamentele levensvragen
als: wie ben ik waarom leef ik
waar ga ik naar toe
Naast de officiële, uiterlijke
leer van de kerken heeft deze
gnostieke leer altijd bestaan en
werd onder andere onderwezen
in de zogenoemde mysterie-
scholen. De geschiedenis kent
echter vele perioden dat deze
gnostieke leer, in verband met
vervolging door de heersende
staatskerk, ondergronds moest
worden doorgegeven.
De expositie laat zien op welke
wijze in de loop van de geschie
denis de universele kennis werd
verwoord. Er zijn voorbeelden
te zien uit de Oergnosis uit
Egypte, de Chinese Gnosis, de
Gnosis uit de tijd van de Boed
dha en uit de vroeg-christelijk
Gnostiek. Door vergelijking is
zichtbaar gemaakt dat door alle
tijden heen dezelfde thematiek
is te herkennen: de mens is een
tweevoudig wezen; sterfelijk
naar het lichaam én onsterfelijk
naar zijn zielekern. Ook de we
reld is tweevoudig; een stoffe
lijke, vergankelijke wereld én
een oorspronkelijke goddelijke
wereld. En er is een weg die
voert uit deze stoffelijke wereld
naar de wereld van de ziel, het
oorspronkelijke levensveld.
Ook de Internationale School
van het Gouden Rozenkruis, het
Lectorium Rosicrucianum, is
een loot aan de eeuwenoude
spirituele boom. Zij is een he
dendaagse westerse variant van
de klassieke mysteriescholen en
draagt de fakkel over. Zij on
derwijst de zoekende mens de
weg uit de tijdelijkheid naar de
eeuwigheid. Hiertoe worden
door het Lectorium Rosicrucia
num lezingen, cursussen, dien
sten en conferenties gegeven.
Elke zaterdag van 10.00 tot
13.00 uur zijn er in de biblio
theek vrijwilligers van Lecto
rium Rosicrucianum aanwezig,
die graag eventuele vragen wil
len beantwoorden. Tijdens de
expositie is er voor iedere be
langstellende een informatie
pakket over de werkzaamheden
van het Lectorium Rosicrucia
num. Dit gratis pakket wordt
op uw verzoek uitgereikt door
de medewerkers van de biblio
theek aan de centrale inlichtin
genbalie. Lezing: Voor geïnte
resseerden naar de achtergrond
van deze gnostieke Geestes-
school is er maandag 26 februa
ri in de aula van de bibliotheek
een lezing over de elementaire
wijsbegeerte van het moderne
Rozenkruis. De toegangsprijs
bedraagt 2.50, de aanvang is
20.00 uur.
Jan Heyse: In Schoonheid Verstild
STIJL - DE ZVU start dinsdag 20 februari met een cursus
Kleur en Stijl. De cursus bestaat uit zes lessen waarin u
leert om vanuit een persoonlijke stijl een complete gardero
be samen te stellen. De lessen worden gegeven in het ZVU-
gebouw aan de Spanjaardstraat in Middelburg, de eerste les
begint om 13.30 uur.
ROMMELMARKT - Wijkvereniging Zanddijk Veere
houdt zaterdag 10 februari tussen 10.00 en 14.00 uur een
rommelmarkt in het Praetuus aan de Frans Naereboutstraat
in Zanddijk. Van de opbrengst wordt nieuw meubilair voor
het verenigingsgebouw gekocht. De Korczakschool houdt
zaterdag 10 februari tussen 9.00 en 13.00 uur een rommel
markt in de gymzaal aan de Korczakstraat, achter het
Shell-station aan de Koudekerkseweg in Middelburg. De
opbrengt komt ten goede aan het schoolkamp.
JULIANA - Het Juliana Welzijn Fonds heeft aan de
Turks-Nederlandse Sociale Kulturele Vereniging te Mid
delburg een bijdrage toegekend van tienduizend gulden
voor de inrichting van haar accommodatie aan de Nassau-
laan in Middelburg.
DIËTEN - Iedereen die gezond, fit en slank wil zijn en wil
afvallen kan maandag 19 februari naar de cursus 'diëten of
gezond eten' van de ZVU. De cursus bestaat uit zes middag
bijeenkomsten van 13.30 tot 15.30 uur en wordt gehouden in
het ZVU-gebouw aan de Spanjaardstraat in Middelburg. In
de cursus wordt het eetgedrag in schema gebracht en aange
geven welke veranderingen er aangebracht zouden kunnen
worden.
BINGO - Donderdag 8 februari wordt er in jongerencen
trum de Walk-Inn, minister Lelystraat in Vlissingen, een
bingo-avond gehouden met leuke prijzen, aanvang 20 uur.
STOOMTREINEN - De Zeeuwse afdeling van de Neder
landse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en
tramwegwezen houdt op vrijdag 9 februari haar maande
lijkse bijeenkomst in de Zeeuwse bibliotheek aan de
Kousteensedijk in Middelburg. Er worden films vertoond
over stoomtreinen in Zimbabwe, Polen en Indonesië.
KORSAKOV THEATER - Vrijdag 9 februari presenteert
jongerencentrum Walk-Inn aan de minister Lelystraat in
Vlissingen 'Koradkov Theater' met mzuiek in de stijl van
grunge tot hardcore. Aanvang 20 uur.
HOUSE-DJ KAMPIOENSCHAPPEN - Op zaterdag 10
februari wordt in jongerencentrum de Walk-Inn, minister
Lelystraat in Vlissingen een open House-DJ kampioen
schappen. Deelnemers kunnen zich tussen 18 en 18.30 mel
den, ze moeten eigen lp's meenemen en hebben gratis en
tree. Bezoekers betalen 2,50 entree. Aanvang 20 uur.
BINGO 50+ In wijkcentrum Scheldebuurt aan de Ver-
kuuijl Quakkelaarstraat in Vlissingen wordt op donderdag
8 februari een bingo voor 50-plussers gehouden. Aanvang
14 uur.
MUSICAL - De werkgroep Aktiva van Bachten Poorte in
Oost-Souburg presenteert de musical 'De goeie ouwe tijd'
door de musicalgroep van Majoraat op dinsdag 13 februari
in de Kwikstaart aan de Nagelenburgsinge. Kaarten kosten
3,50, aanvang 14 uur.
ZEEUWS KOSTUUM -Op zondag 11 februari wordt in
de schuur van de Kapel van st. Maarten te Hoogelande aan
de Hogelandseweg te Grijpskerke een presentatie gegeven
aan de hand van dia's over de tijdgeest in het Zeeuwse kos
tuum, begeleid door pianomuziek uit de tijd van de getoon
de stijlperioden. Het Zeeuw kostuum is in wezen geen hoe
rendracht, maar stam direct van de de Hollandse mode van
de gegoede burgerij.
PRÏJSKLAVERJASSEN - In wijkcentrum Scheldebuurt
aan de Verkuijl Quakkelaarstraat wordt op zaterdag 10 fe
bruari een prijsklaverjasmiddag gehouden. Inschrijven van
13.30 tot 13.45 uur. Kosten 3,00,
JEUGDDIENST - Op zondag 11 februari wordt in de ger.
kerk in Grijpakerke een jeugddienst gehouden. Aanvang 19
uur.
FOTOGRAFIE - Kees Brandenburg begint dinsdag 27 en
woensdag 28 februari met een cursus elementaire fotogra
fie. Hij geeft de cursus in zijn atelier aan de Prins Hen
drikstraat 35 in Middelburg. De cursus is bedoeld voor
mensen die meer willen met fotografie. In maart en in april
geeft Brandenburg workshops gomdruk en cyanotypie.
COC - Bij het COC in de Eigenhaardstraat in Middelburg
komt vrijdag 9 februari een visagiste langs die uitleg geeft
over make-up.
De avond begint om 21.00 uur en is om 01.00 uur afgelopen.
Woensdag 14 februari wordt Valentijnsdag gevierd in aan
wezigheid van Cupido. Dit festijn begint om 21.00 uur en is
om 24.00 uur afgelopen.
PUZZELEN - Houdt u van puzzelen dan kunt u een keer
per drie weken in de kleine zaal van Bachten Poorte in
Oost-Souburg terecht om een legpuzzel te lenen. De eerst
volgende uitleen is op maandag 19 februari, daarna op 11
maart, 1 april, 22 april, 13 mei, 3 juni, 24 juni en 15 juli. De
puzzels worden tussen 14.00 en 15.00 uur uitgeleend.
DANSEN - Op zaterdag 10 februari houdt Single een
dansavond in de Karolingenburcht aan de Vlissingsestraat
in Oost-Souburg.
De dansavond begint om half negen en de toegangsprijs be
draagt vijf gulden. Buurtvereniging Van Duivenvoorde
houdt zaterdag 10 februari om 20.00 uur een dansavond in
gebouw De Schuur aan de Middelburgsestraat 113 in Oost-
Souburg.
CONCERT - Het akoestisch duo Jack Daniels geeft
zondagmiddag 11 februari om vijf uur een gratis concert in
het Schuttershofcafé in Middelburg. Jack en Daniels speelt
covers van Billy Joel, Bram Vermeulen en Joe Jackson. Zon
dag 18 februari is er in café The Duke aan de Vlasmarkt in
Middelburg een optreden van Waterless Blue, een Neder
lands/Ierse groep die gevoelige ballads en pubfolk brengt.
De aanvang is 15.00 uur. Johannes Leertouwer en Leen de
Broekert geven op 23 februari een concert in de Engelse
kerk in Middelburg. Het concert begint om 20.00 uur en op
het programma staan sonates van Mozart, Beethoven en
Schubert.
HYPERVENTILATIE - Therapeute Ineke Los begint eind
februari een cursus voor mensen die last hebben van hyper -
ventilatieklachten. De cursus bestaat uit acht bijeenkom
sten van twee uur en wordt gegeven in de praktijk aan de
Loskade 43 in Middelburg. De eerste lessen zijn op woens
dagmorgen 28 februari om 9 uur en donderdagavond 29 fe
bruari om 19.30 uur. De kosten bedragen honderdzestig
gulden.
CARNAVAL - Kinderen van vier tot en met negen jaar
kunnen zich amuseren in wijkcentrum Scheldebuurt aan de
Verkuyl Quakkelaarstraat in Vlissingen. Daar wordt
woensdag 21 februari van 13.30 tot 16.00 uur een kinder
middag in carnavalsfeer gehouden.
organisator betrokken bij de
voor de Nederlandse schilder
kunst baanbrekende zomerten-
toonstellingen van 1911 tot
1920 in Domburg. Zijn werk
was hier elk jaar te zien. Daar
naast exposeerde hij geregeld in
Amsterdam, Zeeland en Vlaan
deren. Na zijn overlijden in
1954 werd een herdenkingsten
toonstelling in Veere ingericht.
Sinds die tijd is er weinig aan
dacht aan de kunstenaar en zijn
werk besteed.
In het Mondriaanjaar 1994
werd in het Marie Tak van
Poortvliet Museum in Domburg
een zomertentoonstelling uit
1912 gereconstrueerd. Naast
het werk van Mondriaan en
Toorop vielen de verstilde
schilderijen op. Vergelijkingen
met het werk van de Vlaming
Hans Memling en de Italiaan
Andrea Mantegem werden toen
reeds gemaakt. Jan Heyse's
schildersstijl is klassiek, tradi
tioneel en eigenzinnig.
De tentoonstelling In Schoon
heid Verstild, Jan Heyse, 1882-
1954 is een vervolg op het suc
ces van de Zeeuwse Mondriaan-
tentoonstellingen in 1994. Het
werd toen duidelijk dat behalve
de schilderijen van Toorop en
Mondriaan nog vele kunst
schatten in Zeeland verborgen
zijn.
In Schoonheid Verstild, bestaat
uit twee tentoonstellingen en
een publicatie. Het Zeeuwse
Museum in Middelburg en het
Marie Tak van Poortvliet Mu-
deze tentoonstellingen en een
publicatie het werk opnieuw
onder de aandacht brengen. Het
onderzoek door Francisca van
Vloten, gepubliceerd in de
Zeeuwse Katernenreeks met als
titel In Schoonheid Verstild, de
kunstenaar Jan Heyse, 1882-
1954, is een aanvulling op de
tentoonstellingen. De dubbel
tentoonstellingen, van zondag 7
april tot en met 18 augustus, en
de publicatie geven een com
pleet beeld van het werk van
Jan Heyse.
In het Zeeuws Museum in Mid
delburg worden aan de hand
van thema's ongeveer zestig
werken van de schilder ten
toongesteld. Van deze thema's
zijn de madonna's met kind een
klassieke en boeiende serie. De
moeder- en kindstudies in tem
pera, olieverf, gouache en hout
snede worden in de loop der tijd
steeds 'verstilder' en mythisch.
Andere thema's zijn stillevens,
landschappen, dierstudies en
portretten.
In het Marie Tak van Poortvliet
Museum in Domburg is een bio
grafische tentoonstelling inge
richt waarin ongeveer een zelf
de aantal schilderijen en teke
ningen de stilte rondom het
werk en het leven van de schil
der doorbreken. Zijn modellen
zocht Jan Heyse in zijn omge
ving. Een jonge Amemuidse
wordt vanaf 1907 model voor
zijn madonna's. Vanaf 1910
neemt Mies Visser, later zijn
vrouw, haar plaats in. Daar-
MIDDELBURG Vrijdaga
vond 9 februari wordt het
Compton theaterorgel in de
Concert- en Gehoorzaal aan de
Singelstraat bespeeld door de
Engelse organist Iain Flitcroft.
Iain Flitcroft, geboren in 1968
in Preston in Lancashire had al
vroeg belangstelling voor mu
ziek. Hij begon op zesjarige
leeftijd met pianolessen. Op
twaalfjarige leeftijd begon hij
met het nemen van klassieke
orgellessen en werd hij assis
tent in de plaatselijk kerk
Christ Church Fulwood in
Preston. Kort hierna werd hij
organist en koorbegeleider in
St. Paul's Church in Farington
bij Preston. Toevalligerwijze
ontdekte hij de theaterorgel-
muziek. Hierna bezocht hij
herhaaldelijk het beroemde
Wurlitzer theaterorgel in de
Tower Ballroom in Blackpool
waarbij hij de wens uitte thea
terorganist te willen worden.
Hij kwam in opleiding bij de
ongeëvenaarde organist Ernest
Broadbent. Hij heeft inmiddels
veel concerten gegeven en hij
heeft drie seizoenen gespeeld in
The Tower Ballroom in Black
pool. In 1989
ontving Iain
de felbegeerde
Ian Suther
land Award.
Hij is regelma
tig te horen op
BBC 2 in het
programma
The Organist
Entertains en
heeft opnamen
gemaakt op de
Wurlitzer or
gels in de Gau-
mont State
Kilburn en in
de Assembly
Hall Worthing.
Momenteel is
hij "resident"
organist in de
Assembly Haal
Worthing
waar hij elke
zaterdagavond
met orkesten
Ballroom
Dancing be
geleidt.
Het concert in Middelburg be
gint om acht uur. Kaarten kos
ten aan de zaal 12.50 (kinde
ren tot plm. 16 jaar onder bege
lain Flitcroft
schilders waren voor Heyse een
belangrijke inspiratiebron. De
invloeden van hen zijn vooral te
zien bij zijn madonna-met kind
verbeeldingen. De studies van
kinderportretten geven blijk
van de nauwgezetheid van de
schilder voor zijn werk. In zijn
schilderijen spreken de zachte
kleuren en-uit zich het verlan
gen van de schilder om vooral
zijn modellen in een zuiver licht
te vangen.
Heyse volgde zijn opleiding aan
de Rijksacademie te Amster
dam (1899-1904). De tentoon
stelling van Vlaamse Primitie
ven en Oude Kunst in Brugge in
1902 is mogelijk van grote in
vloed geweest op zijn werk. Ook
de Arts and Crafts Beweging in
Engeland zorgde voor een her
waardering van de grafische
kunsten. Dit inspireerde Heyse
tot het maken van houtsneden
en ander grafisch werk.
De kunstenaar leefde vrij stil en
teruggetrokken in Middelburg
en Veere. Het zijn de Zeeuwse
figuren, landschappen en teke
ningen, gemaakt voor bijvoor
beeld Zeeuwse legendes, die
Jan Heyse's werk erg geliefd
maakte. Jan Heyse maakte lan
ge fietstochten door Vlaanderen
en schetste straatbeelden van
Damme en Brugge. Deze teke
ningen en schetsen, evenals die
van de stille beelden van Mid
delburg, Arnemuiden en Veere,
vindt men veelal terug in parti
culier bezit. De zo bescheiden
kunstenaar had weinig behoef
te om naam te maken met zijn
werk waardoor hij onvoldoende
onder de aandacht van het
kunstminnende publiek is ge
komen.
De tentoonstellingen gehouden
in het Mondriaanjaar 1994 in
het Zeeuwse Museum te Mid
delburg en het Marie Tak van
Poortvliet Museum in Domburg
waren een groot succes. Ze lie
ten zien dat de Zeeuwse luchten
en het Zeeuwse licht belangrij
ke inspiratiebronnen waren
voor Nederlandse en buiten
landse kunstenaars.
De komende jaren organiseert
het Zeeuws Museum in Middel
burg in samenwerking met het
Marie Tak van Poortvliet Mu
seum in Domburg voorjaars- en
zomertentoonstellingen over
Zeeuwse kunstenaars. Het
voornemen is om bij deze ten
toonstellingen een begeleidende
publicatie in de Zeeuwse Ka-
temenreeks te laten verschij
nen.
Frank Boeijen.
ADVERTENTIE
MIDDELBURG Zondag
werden in Breda de voorrondes
van het wintercircuit Jeu de
Boules gehouden. In de B-poule
was er een bescheiden succesje
voor de Middelburgse deelne
mers.
Aan de voorrondes namen 44
teams mee uit Zeeland en West-
Brabant. Van de Middelburgse
Jeu-de-Boules club deden vier
triplettes een gooi naar een
plaatsje bij het Nederlands
kampioenschap dat op 18 fe
bruari in Hoek van Holland
wordt gehouden.
Tijdens de voorrondes werden
drie partijen gespeeld. De beste
zestien gingen naar de A-poule,
de rest naar de B-poule. Eén
Middelburgs triplet ging naar
de A-finale, maar ging daarin
jammerlijk onderuit.
In de B-finale ging het Janny
Elve, Bart Brasser en Ada Wou
ters beter af. Dit triplette be
haalde de derde plaats.
FOTO ZEEUWS MUSEUM
jaar, keren steeds dezelfde the
ma's in zijn werk terug. De
schilder moet een bijna middel
eeuwse toewijding hebben ge
had bij het maken van zijn
schilderijen.
Toen de schrijver Frederik van
Eeden het schilderij 'Drieko
ningen' op de voorjaarsexposi
tie bij Arti et Amicitiae in Am
sterdam zag, schreef hij: 'Welk
een fraaie, harmonische compo
sitie, hoe goedhartig en zacht
zinnig de voorstelling'.
Hans Memling, Andrea Mante-
gna en andere 15de eeuwse
leiding gratis toegang). Kaar
ten in de voorverkoop bij Mu
ziekcentrum Middelburg, Lan
ge Delft 80, Middelburg. Voor
verkoopprijs 10.- p.p.
VLISSINGEN Aanstaande
vrijdag geeft Frank Boeijen een
concert in het Arsenaaltheater.
Met zijn theatertournee 'Jazz in
Barcelona' zette Frank Boeijen
twee jaar geleden de lijnen uit
voor een muzikale toekomst. De
concerten van de daaropvolgen
de tour 'De Ontmoeting' waren
een logisch vervolg van een zoek
tocht. Een avontuurlijke reis in
het grensgebied tussen Nederpop
en -chanson, een artistieke
speurtocht naar andere wegen
om nieuwe muzikale ideeën vorm
te geven.
Ook de komende theatertour
(gebaseerd op de in het najaar
van 1995 verschenen cd) staat
weer in het teken van nieuwe
ontdekkingen en nieuwe,
grensverleggende muzikaliteit.
Gesteund door een hechte en
professionele begeleidings
groep slaagt Frank Boeijen er
steeds weer in om hartstocht,
vakmanschap en creativiteit te
combineren tot een spranke
lende show. Wie Frank Boeijen
wel eens live in het theater aan
het werk wil zien, moet haast
maken want voor zijn Vlissing-
se optreden zijn nog slechts 50
plaatsen beschikbaarHet
concert begint om 20.00 uur.
Kaarten a 35.- zijn in voor
verkoop verkrijgbaar bij de
VVV aan de Nieuwendijk, tel.
419275.
Jan Heyse: Amemuidsche met kind, 1909. Particulier collectie
naast portretteert hij vaak zijn
dochter en zijn zoon.
Met deze tentoonstellingen
wordt duidelijk dat er behalve
het Zeeuwse licht, vastgelegd
door Mondriaan en Toorop, nog
meer te vinden is in het zono
vergoten, waterrijke Zeeland,
namelijk de stilte. De schilder
Jan Heyse toont in zijn werk de
schoonheid en de grootsheid
van het landschap, de zee, de
mensen en de dingen. Zijn on
derwerpen worden in een aure
ool van verstilling geplaatst.
Het verlangen naar zuiverheid
en schoonheid was Heyse's gro
te kracht. Over een lange perio
de, van soms meer dan twintig
