Zeeuwen' blikken terug
op 1995
Frank Leenhouts
Jan Bruijn
Ronnie Herman
Mineke van Gelder
Henk van Koeveringe
Nelli Cooman
t
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 20 DECEMBER 1995
317
1995 was ook het jaar van
Rintje Ritsma, Louis -...we
gaan naar Tokio... van Gaal,
Nick Leeson en ING, Winnie
'IRT-affaire' Sorgdrager en
natuurlijk Pamela Ander
son, Lady Diana en prinses
Irene, het afscheid van An
nie M.G. Schmidt, het dra
matische verlies van Yitzak
Rabin, de come-back van
The Rolling Stones en The
Beatles.
O, ja en wat dacht u van de
opkomst van de mobiele te
lefoon en de rage rond de
flippo's. Terugkijken dus
met De Stem, uitgeefster
van de huis-aan-huis bladen
'Ons Eiland', 'Het Nieuws
blad voor de Bevelanden',
'De Scheldebode' en 'De
Zeeuwsvlaamse Koerier'.
Voor de derde maal in suc
cessie werden tien vragen
over het afgelopen jaar
voorgelegd aan zes bekende
Zeeuwen, die dit jaar in het
nieuws stonden. Bij de keu
ze van de Zeeuwen, met uit
zondering van Zeeuwsvla
ming Frank Leenhouts die
in Amsterdam woont en de
koningin portretteerde,
werd rekening gehouden
met het beroep, de maat
schappelijke achtergrond en
de woonplaats in de provin
cie. Met zorg werden de vra
gen door de deelnemers be
antwoord.
Tot slot wensen wij alle le
zers een gezond en voor
spoedig 1996.
Commissaris Van Gelder. Het
is een man met een warm hart
en een brede belangstelling.
Een andere Zeeuw die dit jaar
indruk op me heeft gemaakt, is
Kees Slager. Hij heeft opnieuw
een boek geschreven -'Zeven
Zeeuwse vrouwen'- en daar
mee de ziel geraakt van vrou
wen die hij interviewde en le
zers. Het is echt een boek met
aangrijpende levensverhalen
dat je gelezen moet hebben.
6. Wat vond u het beste televi
sieprogramma van 1995.
'De ronde van Witteman'. Paul
Witteman heeft een open bena
dering en getuigt toch van zijn
opvattingen. Ik kijk ook graag
naar 'NOVA'. Verder 'James
Herriot', de opnieuw uitgezon
den serie over de Engelse die
renarts. We zijn anglofielen.
7. Wat was de beste film, wat
het beste boek en welke mu
ziek (concert/cd of lp) vond u
het mooist?
Film: Toen ik nog in Amster
dam studeerde, volgde ik op de
voet welke nieuwe films er uit
kwamen.
Eerlijk gezegd heb ik dit jaar
de bioscoop geen enkele keer
gezien, daarvoor was het veel
te druk. Boek: 'De verbeelding
van het denken', dat filosofie
verbindt met kunst en andere
stromingen. De Koperen Tuin
heeft dit jaar een twaalftal
Zeeland-boeken gemaakt en de
beste daarvan vond ik 'De hof
stede Dies Diem Docet' van
D.M. Vermet, 'Vroeg-Middel-
eeuwse ringburgwallen in Zee
land' en natuuurlijk 'Zeven
Zeeuwse vrouwen' van Kees
Slager. Muziek: 'Land of the
bottom line' van John Gorka
spreekt me erg aan.
Eerlijk gezegd, koop ik vaak
muziek op cd, die ik al lang op
langspeelpaten heb, voorna
melijk folk en blues.
8. Waar heeft u het lekkerste
gegeten het afgelopen jaar?
Wat at u toen?
In Bretagne, Paimpont, zeer
bijzondere gerechten, zoals een
crêpe met vis gevuld: ik ben
een liefhebber van wat de zee
voortbrengt. Ik kan ook genie
ten van eenvoudige maaltijden
hoor, zoals overheerlijke erw
tensoep van Linda in lunchcafé
De Bult.
9. Welk evenement in Zeeland
vond u het meest geslaagd in
1995?
De 'Week van het Zeeuwse
boek' was een groot succes. Ie
dereen reageerde enthousiast
en het initiatief zal volgend
jaar zeker een vervolg krijgen.
10. Wat hoopt/verwacht u in
1996?
Dat er vrede komt in Noord-
Ierland, Israël, Ruanda, Joego
slavië...En persoonlijk, dat ik
alle verplichtingen waar kan
maken die ik op me heb geno
men.
Ik heb beloofd dat allerlei boe
ken er komen en daar ga je
toch weereen gevecht mee aan.
Ronnie Herman, restaurateur
1 Frank Leenhouts, kunstschilder
werk verricht. De werkzaamhe
den variëren enorm en zijn van
groot belang voor de Zeeuwse
samenleving.
6. Wat vond u het beste televi
sieprogramma van 1995?
Het VPRO-programma van
Wim Kayzer over 'Het Geheu
gen'. Ik kan me lang niet alles
herinneren, maar heb gefasci
neerd gekeken.
7. Wat was de beste film, wat
het beste boek en welke muziek
(concert/cd of lp) vond u het
mooist?
Film: 'Smoke', 'Carrington',
'Heavenly Creatures'. Hieruit
kan ik geen keuze maken. Ga
erg vaak naar de film in Am
sterdam en Middelburg. Boek:
'July's people' van Nadine Gor-
dimer, 'Moe nie kijk nie' van
Henk van Woerden en 'Het be
loofde land' van Adriaan van
Dis. Muziek: 6 cello-suites van
Bach, uitgevoerd door Anner
Bijlsma in de Kapel van Hooge-
lande. 8. Waar heeft u het lek
kerste gegeten het afgelopen
jaar? Wat at u toen? In een
berghut in het natuurpark 'Pare
de Mercantour' in Zuid-Frank
rijk. We aten stoofschotel van
rundvlees, brood en dronken
bier.
9. Welk evenement in Zeeland
vond u het meest geslaagd in
1995?
'Oresteia'. Het muziektheater
opgevoerd in de grote kerk van
Veere. Geslaagd vanwege de
grote uitstraling die het kreeg
door de t.v.-uitzending. Ook ge-
1 Mineke van Gelder-Wiggers, beleidsmedewerker pedagogiek
slaagd vanwege de goede sa
menwerking tussen Zeeland
Nazomer Festivals en de Stich
ting Nieuwe Muziek.
10. Wat hoopt/verwacht u in
1996?
Dat het wonen en leven in Zee
land me net zo goed zal beval
len als de afgelopen drie jaar.
En dat de Zeeland Nazomer
Festivals weer een groot succes
zullen zijn.
1
Frank Leenhouts. Kunstschil
der. 40 jaar. Amsterdam.
1. Wat waren voor u de hoogte
punten van 1995?
In sociaal opzicht natuurlijk
het portret van H.M. Koningin
Beatrix dat ik heb mogen ma
ken. Ik zou echter net zo lief de
momenten noemen dat het be
sef hoe goed sommige dingen
gedaan zijn tot me doordringt,
als een schok bijna. Een boek,
een schilderij, een uitvoering.
Het leven zelf.
2. Welke gebeurtenissen waren
voor u de dieptepunten in 1995?
Sommige berichten getuigen
van zo'n cynisme en stupiditeit.
Ze doen me denken aan 'los he-
raldos negros que nos manda la
muerte', de zwarte boodschap
pers die de dood ons zendt, van
de Peruaanse dichter Vallejo.
3. Waar heeft u zich het afgelo
pen jaar het meest aan geër
gerd?
Ach, duizend-en-een dingen.
Het Amsterdamse verkeer bij
voorbeeld.
4. Voor welke persoonlijkheid
(heden) in binnen- of buiten
land heeft u in 1995 grote be
wondering gekregen?
Persoonlijkheden uit de krant
bedoelt u? Ik wantrouw bewon
dering op grond van krantebe-
richten. Ik weet het niet.
5. Welke Zeeuw(en) heeft (heb
ben) in 1995 de meeste indruk
op u gemaakt?
Ries de Vuyst. Hij is gitarist,
met specialisatie Blues, een mu
ziek op grond van vijf tonen en
drie (dezelfde) akkoorden. In
t
zijn handen blijkt dit een onge
lofelijke rijkdom te bezitten.
6. Wat vond u het beste televi
sieprogramma van 1995?
De serie over de chaostheorie
die de BRT van het voorjaar
uitzond. Het spectaculairst
vond ik de fasediagrammen van
EEG's, gemaakt door, ik geloof,
Agnessa Babloyanz.
7. Wat was de beste film, wat
het beste boek en welke muziek
(concert/cd of lp) vond u het
mooist?
Film: Ik zie niet zoveel films,
maar 'The madness of King Ge
orge' was prachtig. Boek: De
trilogie van Pat Barker. Mu
ziek: De eerste cd van Les P'tits
Beiges is schitterend.
8. Waar heeft u het lekkerste
gegeten het afgelopen jaar? Wat
at u toen?
Thuis bij mijn ouders. Mijn va
der kweekt zelf zijn asperges.
Mijn moeder maakt ze klaar
met boter, gekookte eieren en
nieuwe aardappeltjes.
9. Welk evenement in Zeeland
vond u het meest geslaagd in
1995?
De concerten en tentoonstellin
gen die de stichting Raadskel-
der in Sluis organiseert. Dit
jaar met Patricia Beyssens en
Theo Jordans en Jan Verschore
onder andere. Echt uitstekend.
10. Wat hoopt/verwacht u in
1996?
Ik hoop op gezondheid en voor
spoed voor al mijn vrienden en
verwacht dat het karakter van
de wereld wel niet veel zal ver
anderen.
i
Henk van Koeveringe. Direc
teur 'Roompot Recreatie bv.\
46 jaar. Kamperland.
1. Wat waren voor u de hoogte
punten van 1995?
De opening van ons villapark
'Zeeland Village' te Scharendij-
ke. De prachtige mooi-weer-zo-
mer.
2. Welke gebeurtenissen waren
voor u de dieptepunten in 1995?
Het overlijden van mijn moeder
begin dit jaar. De moord op Ra
bin.
3. Waar heeft u zich het afgelo
pen jaar het meest aan geër
gerd?
De zeer hoge waterstand in de
Oosterschelde zonder dat de
stormvloedkering gesloten
werd.
4. Voor welke persoonlijkheid
(heden) in binnen- of buiten
land heeft u in 1995 grote be
wondering gekregen?
De heer Mare Eisener; de huidi
ge directeur van de Disney
Company.
5. Welke Zceuw(en) heeft (heb
ben) in 1995 de meeste indruk
op u gemaakt?
G.S.-lid Van Zwieten in ver
band met zeer doortastende be
leidsuitvoering.
6. Wat vond u het beste televi
sieprogramma van 1995?
'NOVA' en 'De Achterkant van
het Gelijk' door Marcel van
Dam.
7. Wat was de beste film, wat
het beste boek en welke muziek
(concert/cd of lp) vond u het
mooist?
Film: 'Lion King'. Boek: 'Indi
sche Duinen' van Adriaan van
Dis. Muziek: Filmmuziek van
de 'Lion King' en 'Night of the
Proms' met Andrea Boccelli.
8. Waar heeft u het lekkerste
gegeten het afgelopen jaar? Wat
at u toen?
Thuis! Slibtongen met zeekraal
en nieuwe aardappeltjes. Ho
me-made groentesoep en gries
meelpudding met bessesap.
9. Welk evenement in Zeeland
vond u het meest geslaagd in
1995?
Daarop werd geen antwoord
gegeven.
10. Wat hoopt/verwacht u in
1996?
Dat onze overname van Hof
Domburg succesvol mag wor
den afgewikkeld. En dat Zee
land in 1996 haar plaats in de
recreatiemarkt weet uit te bou
wen.
1. Wat waren voor u de hoogte
punten van 1995?
De kennismaking met Zuid-
I Afrika. Met plaatsen en gebie
den waar je alleen maar sum
mier over gehoord en gelezen
hebt. Die associaties oproepen
met schoonheid, uitgestrekt
heid of geweld. Township, Ka-
roo-gebied, Soweto, Kwa Zulu
Natal, Kaap de Goede Hoop,
Tafelberg.
2. Welke gebeurtenissen waren
voor u de dieptepunten in 1995?
De gebeurtenissen rond Sebr-
enica. De parlementaire enquê
te rond de IRT. De moord op
Rabin.
3. Waar heeft u zich het afgelo
pen jaar het meest aan geër
gerd?
Aan het feit dat Middelburgse
politici niet in staat zijn ge
weest om echte, inhoudelijke
redenen te geven waarom de
bouw van Museum 13 IX niet
doorgaat.
4. Voor welke persoonlijkheid
(heden) in binnen- of buiten
land heeft u in 1995 grote be
wondering gekregen?
Daarop werd geen antwoord
gegeven.
5. Welke Zeeuw(en) heeft (heb
ben) in 1995 de meeste indruk
op u gemaakt?
Ik ben onder de indruk dat 40%
van de Zeeuwen vrijwilligers-
v
Nelli Cooman, atlete
Nelli Cooman. Atlete. Nieuwer-
kerk.
1. Wat waren voor u de hoogte
punten van 1995?
Hoogtepunten heb ik dit jaar
eigenlijk niet gehad. De WK At
letiek was wel bijzonder, omdat
ik tijdens de kampioenschap
pen ziek was. Toch behaalde ik
daar de 6e plaats en mijn beste
seizoensprestatie.
2. Welke gebeurtenissen waren
voor u de dieptepunten in 1995?
Een gebeurtenis die mijn hele
verdere leven zal bij blijven,
zijn de Nederlandse kampioen
schappen indoor. Ik kreeg de
tweede plaats toegekend, ter
wijl ik op de fotofinish als eer
ste eindigde.
3. Waar heeft u zich het afgelo
pen jaar het meest aan geër
gerd?
Het meest heb ik mij geërgerd
aan sommige mensen van de
bond. Die je toelachen en achter
je rug slecht over je praten en
hopen dat je echt op je mond
mag gaan. Als je ziek bent laten
ze niks van zich horen, als het
goed gaat zijn ze haantje de
voorste.
4. Voor welke persoonlijkheid
(heden) in binnen- of buiten
land heeft u in 1995 grote be
wondering gekregen?
Het is heel moeilijk te zeggen
voor wie ik echte bewondering
heb. Ik heb eigenlijk bewonde
ring voor één vrouw, die niet
bekend is in het buitenland,
maar voor mij een grote per
soonlijkheid en dat is mijn moe
der. Ze doet veel sociaal werk
en staat voor iedereen klaar.
Hoe laat het ook is.
5. Welke Zeeuw(en) heeft (heb
ben) in 1995 de meeste indruk
op u gemaakt?
Danny Blind, want als ik naar
het voetballen kijk zeg ik altijd,
hé die komt uit Zeeland.
6. Wat vond u het beste televi
sieprogramma van 1995?
Het beste programma van 1995
is een moeilijke vraag, want ik
kijk niet veel naar tv. De mooi
ste programma's voor mij zijn
natuur- en informatieve pro
gramma's.
7. Wat was de beste film, wat
het beste boek en welke muziek
(concert/cd of lp) vond u het
mooist?
Film: 'The cliënt'. Boek: 'Het ju
rylid'. Muziek: de cd van Luther
Vanchoss.
8. Waar heeft u het lekkerste
gegeten het afgelopen jaar? Wat
at u toen?
Het lekkerste eet ik natuurlijk
thuis of bij mamma. Maar één
van de lekkerste restaurants in
Rotterdam is 'de Engel'. De
chef-kok is een vriend en die
weet precies wat ik lust. Twee
weken geleden heb ik bij Port
Zélande gegeten in het restau
rant van de familie Van Nie-
kerk, daar was het ook uitste
kend.
9. Welk evenement in Zeeland
vond u het meest geslaagd in
1995?
Ik heb natuurlijk heel veel kun
nen doen en zien in Zeeland,
omdat ik eindelijk na 14 jaar
een echte zomer thuis heb ge
had. Het is te veel om op te noe
men, wat ik leuk heb gevonden.
Eén van de dingen die mij altijd
bij zullen blijven, zijn de mos-
seldagen in 'Bru' of de Veerse
meren. Dat zijn leuke dingen.
10. Wat hoopt verwacht u in
1996?
Wat ik verwacht wil ik eigenlijk
voor mezelf houden, omdat het
iets van mij is. Ik train hard en
jullie horen nog van mij.
Wat ik wel iedereen voor 1996
wil wensen is veel voorspoed en
gezondheid en Godszegen.
door Marijn de Grip
Een bewogen jaar ligt bijna
weer achter ons. 1995: de
strijdende partijen in Bosnië
'beloven' verder oorlogsge
weld te voorkomen, de dum
ping van de 'Brent Spar' in
zee wordt verhinderd, de
kernproeven op Muroroa gaan
ondanks alle protesten ge
woon door, de bewonders in
het land van Maas en Waal
worden voor vijf dagen geëva
cueerd en de lange hete zomer
zorgt voor records.
Henk van Koeveringen directeur 'De Roompot'
Mineke van Gelder-Wiggers.
Beleidsmedewerker pedagogiek
aan de V.U. te Amsterdam. 51
jaar. Middelburg.
Jan Bruijns. Boekhande
laar/uitgever 'De Koperen
Tuin'. 53 jaar. Goes.
1. Wat waren voor u de hoogte
punten van 1995?
Ik kan me uit het nieuws geen
gebeurtenis herinneren, die
een bijzondere belofte inhoudt
voor de toekomst. De wereld
wordt toch. vooral beheerst
door conflicten en hoop is een
bros iets. Iedereen heeft toch
zoiets van: maar eens afwach
ten, of een stap naar vrede ook
werkelijk verbetering brengt.
Nog maar een paar jaar gele
den vierden we -terecht- de val
van de Berlijnse muur en de
vrijlating van Mandela. Maar
een nieuwe wereld bouw je niet
in één dag, dat is wel gebleken.
Persoonlijk hebben we dit jaar
ook nogal grote stappen gezet,
door de uitgeverij verder uit te
bouwen. Ieder boek dat je uit
geeft is een kind, dat je in de
wereld zet. Je doet er je best
oor om het zo goed mogelijk te
doen en dan is het afwachten.
2. Welke gebeurtenissen waren
voor u de dieptepunten in
1995?
Als het gaat om internationale
gebeurtenissen, de situatie in
het voormalige Joegoslavië -
de massamoorden en zuiverin
gen. De oorlog duurt intussen
al drie jaar, maar het blijkt
steeds weer erger te kunnen. In
persoonlijk opzicht het overlij
den van mijn vader. Kort daar
op lag ik zelf even in het zie
kenhuis. Zulke gebeurtenissen
halen je uit de dagelijkse routi
ne en dan bekijk je het leven
weer even anders.
3. Waar heeft u zich het afgelo
pen jaar het meest aan geër
gerd?
Reality-t.v. En het kan nog er
ger: afgewisseld met reclame!
4. Waarvoor heeft u grote be
wondering gekregen?
We hebben allemaal met be
wondering zitten kijken, hoe
Rabin met tegenzin de hand
van zijn vroegere aartsvijand
schudde. Het was toch een
soort vader-figuur, die ande
ren in zo'n vredesproces mee
kon voeren. Dat hij nu als een
soort verrader vermoord is,
maakt het zeer schrijnend. Ge
lukkig, dat het ook juist weer
een tegenbeweging geeft. Zijn
offer is niet voor niets geweest.
5. Welke Zeeuw(en) heeft (heb
ben) in 1995 de meeste indruk
op u gemaakt?
Ik heb grote waardering voor
en zijn vriendin Christel, die er
alles voor over hebben om de
top te bereiken.
6. Wat vond u het beste televi
sieprogramma van 1995?
'Chef', een comedy-serie over
een zwarte kok. 'Die 2 Nieuwe
koeien' van Henk Spaan en
Harry Vermeegen.
7. Wat was de beste film, wat
het beste boek en welke muziek
(concert/cd of lp) vond u het
mooist?
Film: 'Forrest Gump'. Boek:
Het meest lezen wij kookboe
ken. 'Wild food from land and
sea' van Marco Pierre White,
het enfant terrible van de kook-
wereld. 'De vriendschap' van
Connie Palmen. Muziek: 'Vood
oo Lounge' van The Rolling
Stones, cd 'Zondag in het zui
den' van Rowen Hèze.
8. Waar heeft u het lekkerste
gegeten het afgelopen jaar? Wat
at u toen?
Bij Pierre Gagnaire in St.
Etienne. Van begin tot het eind
subliem, schitterend. We aten
daar gnochi met komkommer,
beekridder met truffel, lams
vlees, hooi gegaard en een as
sortiment van negen nagerech
ten.
9. Welk evenement in Zeeland
vond u het meest geslaagd in
1995?
Geen antwoord.
10. Wat hoopt verwacht u in
1996?
Een goede gezondheid en op de
zelfde weg verder te kunnen
gaan.
Jan Bruijns, boekhandelaar/uitgever
Ronnie Herman. Restaurateur
'Oud Sluis*. 48 jaar. Sluis.
1. Wat waren voor u de hoogte
punten van 1995?
Het behalen van de eerste Mi-
chelin-ster. Het lidmaatschap
van de Alliance, de organisatie
van gerenommeerde toprestau
rants in Nederland. Het berei
ken van de 23e plaats in de Top
25 van de beste restaurants van
Nederland, georganiseerd door
het blad 'Lekker'.
2. Welke gebeurtenissen waren
voor u dieptepunten in 1995?
Ziekten van familieleden en
vrienden, die me nauw aan het
hart liggen, hebben mij aange
grepen. Verder de verslagen
heid onder de mensen na de
moordaanslag op Rabin.
3. Waar heeft u zich het afgelo
pen jaar het meest aan geër
gerd?
Aan de Franse kemproeven op
Muroroa en aan het tolerante
Nederlandse drugbeleid.
4. Voor welke persoonlijkheid
(heden) in binnen- of buiten
land heeft u in 1995 grote be
wondering gekregen?
Hans Kusters, muziekproducer.
Hij is op de hoogte van wat er
op culinair gebied speelt en
heeft ons altijd gestimuleerd. In
het buitenland Y. Rabin.
5. Welke Zeeuw(en) heeft (heb
ben) in 1995 de meeste indruk
op u gemaakt?
Danny Blind, de vastberaden
heid waarmee hij de strafschop
in Tokio nam. Mijn zoon Sergio
