WOONMAAND
IS FEESTMAAND
Booyaka! Booyaka! Spektakel in de schouwburg
Winterrogramma
Activiteiten Centrum
Fietsers krijgen groen licht
op kruising Gerbrandylaan
o>
3 doG 0-6
De Kerkuil
Stichting Roos viert feest
Lezing Zeeuws stemgedrag
Lekker zingen
in Herrijst
a
B0RSELE
GEEFT
OPENING
VAN ZAKEN
De Zeeuwse taele...
Schilderijen van Jo Maes zijn te zien in het Stedelijk Museum
HYPOTHEEK VISIE
Tientjestheater voor scholieren
Bij Hans
€vrwrfyirafTïr7 rnranfrr/
GOES: RINGBAAN WEST 2b - 0113-216451
Vogelvrij
Promoten
ONAFHANKELIJK ADVIES
uhmkC tac& ml te teven!
VLISSINGEN 0118-417373 5'
GOES 0113-211800
VLISSINGEN Van 22 oktober tot en met 14 ja
nuari is in het Stedelijk Museum aan het Bellamypark
werk van de Vlissinger Jo Maes te zien. Jo Maes dreef
van 1933 tot 1966 een winkel met verfwaren; niet al
leen verf voor de huisschilder, maar ook allerlei beno
digdheden voor kunstschilders. De meeste Vlissingse
kunstenaars waren klant in deze zaak van 1933 tot
1966. Jo Maes was van beroep huisschilder, maar had
liever kunstschilder willen zijn. In zijn vrije tijd was
hij een verwoed (kunst)schilder en tekenaar. Mede
hierdoor werd zijn winkel een trefpunt voor lokale
kunstenaars. Terwijl zijn klanten in zijn winkel hun
werk toonden, is zijn werk tot nu toe alleen bekend bij
de familie. De expositie brengt daar verandering in.
Jo Maes werd geboren op 9 okto
ber 1903 en wilde als jongen naar
de kunstacademie in Brussel,
maar zijn vader vond dat hij als
kunstenaar de kost niet kon ver
dienen en stuurde hem naar de
VLISSINGEN Fietsers
krijgen een voorkeursbehande
ling in de gemeente Vlissingen.
Tenminste wanneer zij over
willen steken van de Koude-
kerkseweg naar de Gerbran
dylaan. Burgemeester en wet
houders willen daar een extra
blok groenlicht aan laten bren
gen, zodat er minder lang ge
wacht moet worden.
Nu is de situatie ter plekke zo
geregeld dat vooral fietsers erg
ADVERTENTIE
Zie advertentie elders.
lang moeten wachten voordat
het fietsverkeerlicht op groen
springt. In de praktijk komt het
er op neer dat fietsers het wach
ten beu zijn en door rood rijden.
En dat leidt natuurlijk tot ver
keersgevaarlij ke situaties.
De lange wachttijden voor fiet
sers zijn ontstaan doordat er te
veel aandacht was voor het au
toverkeer op de Koudekerkse-
weg. Om filevorming te voorko
men kreeg het autoverkeer
vaak groen licht. Nu is afgelo
pen zomer gebleken dat deze
maatregel toch niet voldoende
is om het verkeer vlotjes te ver
werken. Daarom willen B&W in
de verkeerregelinstallatie een
extra blok groen licht voor de
fietsers aan laten brengen. Dat
leidt natuurlijk tot nog langere
wachttijden voor de automobi
listen maar B&W vinden dat dit
ruimschoots opweegt tegen de
verkeersveiligheid van de fiet
sers. Bovendien past het prima
in het fietsbeleid van de ge
meente.
0>
NI
Het Zeeuws is niet als streektaal erkend door staats
secretaris Kohnstamm van Binnenlandse Zaken.
Voorlichter Van der Linde van de provincie Zeeland
vraagt zich af of Zeeuws wel een taal is, omdat men in
Zierikzee anders praat dan in Axel. Bovendien
spreekt men steeds over het Zeeuws dialect en nooit
over taal. Toch is het zo, dat vanaf Goeree-Overflak-
kee, langs de Vlaamse kust tot in het noordwestelijke
puntje van Frankrijk een aantal overeenkomsten in
#2 dialect bestaan. Wat is eigenlijk Zeeuws spreken?
2 Misschien als je zonder nadenken in het Zeeuws kunt
Cv zeggen: 'Leamma-doe-ketta, ketta-lank-a'Dan
spreek je toch een aardig mondje Fins volgens ken-
ners. Ons Zeeuws dialect wordt bewaard voor later,
want het verliest terrein. De Zeeuwse Vereniging voor
dialectonderzoek doet nuttig werk en het Zeeuws
woordenboek is een monument. Toen ik in de hal voor
het ingelijste Zeeuws Volkslied stond, toen wist ik in-
eens waarom het Zeeuws geen taal is. Als je het Fries
2 volkslied hoort, dan wordt dat in de Friese taal gezon-
UW gen. Ons volkslied zou eigenlijk met de volgende re-
gpji Qels moeten beginnen: 'Hin dierdr' plek voe' ons op ae-
rd', hin oord ter weareld ons meer waerd, dan wi be
schermd deur diek en duun, ons toelacht veld en bos en tuun'.
Wij weten allemaal dat het er zo niet staat, het is gewoon op
z'n Ollans. Ik ken het kacheltje op d'n diek, de puten op dun
boom van dun dulve. Ik weet van de knikkerende kinderen, de
huus flaerden aol de murpels floep in de kuute. Kiek, voe mien
bluuft de Zeeuwsche taele toch de mooisten van allemaele,
Cameleon.
100e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE. WOENSDAG
TOTALE OPLAGE: 47.700 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - ."'STBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN, TEL: 0118-442720. MV 25 OKTOBER 1995
E SCHELDEBODE
FOTOSTUDIO
THEO V.D. GENUGTEN
vrijlandstraat 75, middelburg
(winkelcentrum dauwendaele) 01180-40317
Woofers, tweeters en dolby surround, de
techniek staat voor niets. Alle hoogstandjes
worden uit de kast gehaald om ons pover
gehoor te strelen met dromerige nocturnes
van Chopin. De kerkuil heeft zo zijn eigen
techniek om naar nachtelijke 'muziek' te
luisteren... muizengeritsel. Je zou verwach
ten dat een kerkuil als nachtjager haast wel
arendsogen moet hebben, toch heeft hij ze
ker geen wonderogen. Met een simpele ver
rekijker, is een mens al gauw een stuk beter
uitgerust. Er is berekend dat uilen met hun
grote pupillen gemiddeld twee en een half
keer zoveel licht op kunnen vangen als een
mens. Genoeg om schaduwvrij gevaarlijke
nachtvluchten te ondernemen, maar zeker niet genoeg om een
veldmuis tussen de grassprietjes te zien scharrelen. Nee, het
geluid daar gaat het om, want wie niet goed kan zien, moet
maar luisteren. Het witte spookachtige gezicht is een soort
schotelantenne. De stijve kleine veren geleiden het geluid naar
de gehoorgangen. Het ene oor zit iets hoger dan het andere,
waardoor er een perfecte stereo-opname met hi-fi kwaliteit
plaats vindt. De kerkuil beschikt over een natuurlijke 'ruison-
derdrukker'. De randen van de veren haken stevig in elkaar,
waardoor 'klapperende' luchtwervelingen tijdens het klap
wieken achterwege blijven. De stilte verrast de muis volledig,
bodendien wordt het gehoor van de uil niet gestoord door zijn
eigen geflapper. Een knappe muis, die een hi-tech gestuurde
duikvlucht nu nog kan ontwijken. Op regenachtige avonden
hebben muizen nog een kans. De kerkuil is zeer gevoelig voor
geluidoverlast en kan door de kletterende waterdruppels op
de bladeren het geritsel van de muizen niet meer onderschei
den. In boereschuren en in kerktorens, waar uilen broeden,
wordt dan ook vaak tijdens droge dagen een voorraadje aan
gelegd. Op zolder liggen dan muizenlijkjes en braakballen in
verschillende stadia van ontbinding. Braakballen zien er uit
als grijze vilten worstjes, die bestaan uit onverteerbaar mui-
zenhaar en botjes. Ijverige peuteraars kunnen uit die braak-
resten de preciese prooisamenstelling ontdekken, die plaatse
lijk nogal
wat ver
schillen. De
geur op zo'n
zolder is
ronduit
walgelijk.
Je snapt
dan ook
niet hoe ui
len onder
die omstan
digheden
ongestoord
een uiltje
kunnen
knappen.
Misschien
worden ze
wel in slaap
gewiegd
door... 'the
sound of
mice'.
Nu tijdelijk *bij aanschaf van een complete keuken: een gratis
oven, kookplaat, koelkast, afzuigkap en een gratis vaatwasser.
Naar keuze uit de merken Whirlpool, Zanussi of Etna, of de
helft van de geldwaarde als extra korting.
Van huisschilder tot kunstschilder
PORTRETTHEO MAAKT 'T!
HET ZEEUWSE
LANDSCHAP
Jeffrey Spalburg in Booyaka! Booyaka!
FOTO MARCO BORGGREVE
Twee draaitafels en een paar
lampen. Het begin van Booya
ka! Booyaka! De DJ zet de toon
en dan komen de verhalen. Har
de beats, wrede games, bloed,
guns, gangsters. Booyaka! Een
voorstelling waarin vijf mensen
zoeken naar de grens tussen ge
weld zien en geweld plegen.
Voor wie is het geweld een ui
ting van woede en wanhoop?
Wie maakt daadwerkelijk de
stap naar geweld? Het concept
van de produktie Booyaka!
Booyaka! is van Maarten van
Hinte, die zelf in een rapband
speelt. Onder regie van Helmert
Woudenberg is de voorstelling
gemaakt door vijf acteurs die
allen op een of andere manier
verbonden zijn met de jonge
rencultuur. Hun mythes, hun
mode, hun muziek, alles lijkt
vol geweld. Is het een stijl? Is
het een kick? Of is het meer. Op
28 oktober komt de produktie
naar de Stadsschouwburg. Voor
middelbare scholieren geldt een
speciale korting.
MIDDELBURG Een DJ in
de schouwburg, het publiek op
het toneel? Is dat eigenlijk leuk?
Ja, dat is ontzettend leuk, vin
den Niky en Judith (allebei 19).
Zij hebben de theaterproduktie
Booyaka! Booyaka!, die zater
dag 28 oktober in de Stads
schouwburg komt, al gezien in
de try-out. Niky en Judith zit
ten in het panel van Middel
burgse scholieren en studenten
dat deze voorstelling uitkoos.
De schouwburg deed 'm in de
aanbieding. Een tientje kost
het, voor scholieren. Het is één
van de negen voorstellingen die
dit seizoen speciaal voor én
door scholieren geselecteerd
zijn.
De eerste was de nieuwe show
van Freek de Jonge, meteen een
hoogtepunt. De panelleden
hoorden achteraf dat veel scho
lieren er spijt van hadden, dat
ze die kans niet gepakt hadden.
Want een avondje Freek voor
maar twee tientjes was natuur
lijk een buitenkansje. Dit jaar
staat nog op het programma
een optreden van de Dulle Roe
kers, absurdistisch cabaret.
Ook een aanrader, vindt panel
lid Eric (15), die naar de try-out
ging. Binnenkort buigen de
twaalf panelleden zich over de
invulling van de rest van het
seizoen.
Het instellen van een scholie
renpanel is een initiatief van de
afdeling cultuur van de Zeeuw
se Stichting voor Volksgezond
heid, Welzijn en Cultuur (VMC)
en de Stadsschouwburg en
wordt ondersteund door de ge
meente Middelburg. VMC-coö-
rdinator Herbert Leeman: „Het
is eigenlijk de voortzetting van
een langlopende actie om jon
geren meer te betrekken bij de
schouwburg, het zogenaamde
tientjestheater.
Dit jaar is het voor het eerst dat
scholieren zelf een selectie ma
ken. Het panel bestaat uit scho
lieren en studenten van de
CSW, de SSGM en de PABO.
Zij hebben aan de hand van een
brochure een eerste keuze ge
maakt uit het aanbod. Daarna
zijn we met schouwburgdirec
teur Gerard Peijs om de tafel
gaan zitten. Sommige voorstel
lingen vielen jammer genoeg
meteen af, omdat ze al uitver
kocht waren."
Daarna maakten de panelle
den een voorlopige keuze. Ju
dith: „Het viel me op dat er ei
genlijk geen verschil was tussen
de keuze van de jongere en
oudere panelleden." Voor de
voorstellingen die het panel
voorlopig uitkoos zijn vast stoe
len gereserveerd.
De panelleden mogen alle
maal een keer naar een try-out.
Behalve dat dat een leuke erva
ring is voor sommigen bo
vendien de eerste keer dat ze in
een schouwburg kwamen is
het ook nuttig te weten wat er
komt. „Dan kun je het een beet
je promoten", zegt Eric. „Bij
ons op school is dat echt nodig.
Onze school zit in twee gebou
wen. In het ene gebouw ben ik
alle klassen langs geweest om
wat te vertellen en in het ande
re gebouw heb ik alleen posters
opgehangen. Dat scheelde be
hoorlijk in de kaartverkoop."
Ook Niky en Judith vinden het
bestaan van een scholierenpa
nel nuttig. „Op een gegeven
ogenblik kennen ze je ook. Dan
komen ze vanzelf naar je toe
voor een kaartje."
Judith en Niky gingen naar de
try-out van Booyaka! Booyaka!
met zoiets van 'we zien wel'.
„We hadden er niet zoveel van
verwacht, maar we vonden het
echt heel leuk. Nu zijn we de
voorstelling op school aan het
promoten. We hebben ook een
recensie geschreven voor de
schoolkrant.
En er zijn al aardig wat kaartjes
verkocht. We hopen dat er veel
mensen komen, want het is een
show waar voor iedereen wel
iets herkenbaars in zit, ook voor
ouderen trouwens. En het leuke
bij deze voorstelling is ook dat
het publiek letterlijk middenin
de voorstelling zit, op een tribu
ne op het toneel."
De theaterproduktie Booyaka!
Booyaka! is op zaterdag 28 ok
tober te zien in de 'Stads
schouwburg en begint om 19.30
uur. Scholieren kunnen de
voorstelling bezoeken voor een
tientje.
Meer informatie bij de panelle
den op de verschillende scho
len, of bij de kassa van de
Stadsschouwburg.
WESTKAPELLE De Stich
ting Roos viert zaterdag 28 ok
tober feest in het hervormde
jeugdgebouw aan de Markt.
Stichting Roos exploiteert een
winkel in tweedehands goede
ren en heeft daarmee in zes jaar
een bedrag van honderddui
zend gulden binnengehaald. Dit
geld gaat allemaal naar Unicef.
In het jeugdgebouw wordt za
terdag een videofilm gedraaid
waarop te zien is wat er met het
geld gebeurt. Ook is er een ten
toonstelling, een kwis en een
verloting.
Voor de sportievelingen is er
een sponsorloop. Uiteraard zijn
de artikelen van Unicef, waar
onder de nieuwe najaarscollec
tie, aanwezig.
De activiteiten in het jeugdge
bouw beginnen om 14.00 uur en
zijn om 17.00 uur afgelopen. De
winkel in de Koestraat is elke
woensdagmorgen van 9.00 tot
11.30 uur geopend.
MIDDELBURG Het Acti
viteiten Centrum Middelburg
(ACM)is gestart met het winter-
programma. De centrum staat
open voor mensen zonder werk
die hun contacten willen uit
breiden en op een plezierige
manier bezig willen zijn.
Het programma omvat activi
teiten als talen, handvaardig
heid, kleien, houtbewerking, te
kenen en schilderen, volksschil
deren, toneel, wandel/trim-
groep, biljartgroep, klaverjas
groep, sjoelgroep en series met
onderwerpen op diverse terrei
nen. Verder zijn er éénmalige en
vakantie-activiteiten. Er zijn
bijeenkomsten op maandag-,
dinsdag- en donderdagmiddag
tussen 13.30 en 16.30 uur in
Ontmoetingscentrum Dauwen
daele aan de Vrijlandstraat.
Deelname bedraagt een gulden
per activiteit.
ADVERTENTIE
WESTKAPELLE Lekker
ouderwets meezingen, dat kun
je zaterdag 28 oktober in vere
nigingsgebouw Westkapelle
Herrijst aan de Markt.
Het Westkappels Kwartet viert
dan het eerste lustrum. Voor dit
jubileum hebben de vier zan
gers de groep Ons Boeregoed uit
Kruiningen uitgenodigd, een
groep die in september vijf jaar
bestond.
De feestmiddag begint om
14.30 uur en duurt tot ongeveer
17.00 uur. De intree bedraagt
vijf gulden.
MIDDELBURG De heer J.
de Jong heeft het stemgedrag
van de Zeeuwse kiezers in 1797
en 1798 onderzocht. Over zijn
bevindingen geeft hij donder
dag 26 oktober een lezing in
Huize 's-Hertogenbosch aan de
Vlasmarkt.
Aan het eind van de achttiende
eeuw konden de Zeeuwen zich
per stembiljet uitspreken over
een ontwerp voor de grondwet.
Het voorstel uit 1879 werd mas
saal naar de prullenbak verwe
zen. Er kwam een nieuw ont
werp dat in een referendum op
23 april 1798 werd goedge
keurd. Omdat vrijwel alle vol
wassen mannen stemrecht had
den geven de verkiezingen een
aardige beeld van de publiek
opinie in Nederland aan het
eind van de achttiende eeuw.
De heer De Jong heeft tijdens
het onderzoek de Zeeuwse uit
slagen afgezet tegen de lande
lijke uitslagen en trekt daaruit
zijn conclusies ten aanzien van
de verhoudingen kerk en staat,
stad en platteland, en de positie
van de Zeeuwse katholieken en
de ambachtsheren.
Tijdens de bijeenkomst in Hui
ze 's-hertogenbosch krijgen de
luisteraars de gelegenheid om
vragen te stellen en opmerkin
gen te maken.
De lezing is georganiseerd door
de Werkgroep Historie en Ar
cheologie en is graits toeganke
lijk. De aanvang is 19.30 uur.
ambachtschool in Middelburg.
In 1927 begon hij in Vlissingen
een schildersbedrijf en in 1933
een winkel met verfbenodigdhe-
den. Hij adviseerde met de
spreuk 'verf in blikken en in tu
bes', daarmee aangevende dat hij
meer wilde zijn dan alleen een le
verancier van huisverf.
Vlissingse kunstenaars als Ger
Jacobs, Yurcka, Gorter en Frieda
Lage kochten bij hem hun verf en
discussieerden met Jo Maes over
het wel en wee van de kunst. De
winkel werd hierdoor voor een
aantal Vlissingse kunstenaars
een ontmoetingsplaats. Sommige
kunstenaars mochten zijn over
dekte binnenplaats gebruiken als
atelier.
Jo Maes was dus vooral bekend
als handelaar in verfstoffen.
Maar als het werk achter de rug
was, wierp hij zich op zijn schil
derspalet. Mogelijk door het be
zoek van de kunstenaars is hij
uiteindelijk zelf gaan schilderen
en tekenen. In zijn werk is duide
lijk de invloed van kunstenaars
als Ger Jacobs, Frieda Lage, Phil
en Groter terug te vinden.
Na de sluiting van de winkel in
1966 tot aan zijn overlijden in
1980, had hij alle tijd om te teke
nen. Hij tekende en schilderde
veel stadsgezichten, zoals hij ze
zich herinnerde uit de jaren der
tig van deze eeuw. Dit werk is
daardoor topografisch interes
sant, maar het toont ook de di
verse stijlen van enkele Vlissin
gen kunstenaars. Terugkerende
thema's in zijn werk zijn lokale
onderwerpen als de Sint Jacob-
storen, de havens en de omgeving
van de Spuistraat. De toren, ha
vens en de Spuistraat werden uit
verschillende hoeken en in ver
schillende jaargetijden op het
doek of papier gezet en geven zo
steeds een ander beeld van het
zelfde stukje stad.
In Vlissingen wordt al jarenlang
aandacht besteed aan Vlissingse
kunstenaars, maar de man die
veel Vlissingse kunstenaars re
gelmatig sprak is altijd buiten
beeld gebleven. Daarom nu niet
een expositie over een Vlissingse
kunstenaar, maar aandacht voor
de leverancier van de verf, die
zelf ook bleek te tekenen en te
schilderen.
De expositie werd zondag ge
opend door mevrouw Maes, de
weduwe van Jo Maes.
ADVERTENTIE
De toren van de Sint Jacobskerk, een schilderij van Maes uit 1953.