Vijf nominaties voor musical SSGM De eidereend Cultuur in de Uitverkoop GRATIS Ringwalburgen boden bescherming tegen plunderende vijanden Gouden eieren... Informatie voor ouderen over voorzieningen gehandicapten TT GFT-CONTAINER L 01180-28323 of 01180-12477 Bij aankoop van een kinderbril nu de 2e bril Elektra's worden eind september uitgereikt VLISSINGEN Meer dan duizend jaar geleden speelde zich op de Zeeuwse bodem een felle strijd af. Noormannen die via zeearmen en rivieren de streken langs de Noordzee binnenvielen en plunderden, raak ten in de Zeeuwse kuststreek slaags met de Suevi, de plaatselijke bewoners. Om in tijden van gevaar zichzelf en hun vee in veiligheid te kunnen brengen, bouwden de kustbewoners ringwalburgen, met een diameter van 144 tot 265 meter, met een aarden wal en een ondiepe gracht. De ronde vorm van de burgen is in de plattegrond van de dorpen en steden nog herkenbaar en ook de namen van Zeeuwse plaatsen die eindigen op 'burg' (Oostburg, Souburg, Middel burg, Domburg en Burgh) verwijzen naar een ver verleden. Na vele jaren van archeologisch en histo risch onderzoek werpt een boek over de Zeeuwse ringwalburgen nieuw licht op de bewoners van het Zeeuwse deltagebied en hun strijd tegen de Noor mannen. En het schijnt dat er bij Kloetinge restanten van een ringburgwal liggen waarvan men het bestaan niet vermoedde. Drakekoppen 03 4*3 e Landingsplaats -□ Vogelvrij DANSSCHOOL DE JONG VLISSINGEN TEL. 01184-13783 START LESSEN VANAF 8 SEPTEMBER BEL: 01100-20176 01180-38370 GOES MIDDELBURG ZIERIKZEE MIDDELHARNIS Voor het reinigen van uw particulier container r< Bel voor aanmelding of informatie Wij werken met goedkeuring van gemeentewerken, K.v.K. 37.495. de scheidebode B r i I I e n m o d e Contactlenzen Korte Delft 3 Middelburg 01180-41117 100e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE. VLISSINGEN. WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE TOTALE OPLAGE: 47.700 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN. WOENSDAG M V 6 SEPTEMBER 1995 MIDDELBURG De stede lijke scholengemeenschap Mid delburg (SSGM) is door het Zeeuws Centrum voor Ama teurtheater (ZCA) gehonoreerd met vijf nominaties voor de musical 'Rue St. Pierre' die begin december met veel succes in de Stadsschouwburg werd opgevoerd. Het ZCA kent, in navolging van de Oscars in Amerika, zogenaamde Elek tra's toe aan individuen en groepen voor opmerkelijke prestaties binnen het amateur toneel. De Elektra, een fraai beeldje ontworpen door de kunstenares Rachel Herz, wordt uitgereikt in verschillen de categorieën, zoals: hoofdrol len, bijrollen, regie, vormge ving, licht, kostuums en decor. Net' als bij de Amerikaanse Oscars gaan aan die uiteinde lijke toekenning eerst de nomi naties vooraf. De speciale Elektra-commissie heeft deze week in totaal 37 nominaties bekendgemaakt. De musical 'Rue St. Pierre' van de SSGM scoorde met vijf nominaties het hoogst. De nominaties worden toegekend in de categorieën: Regie (Jan Burggraaf), Vrou welijke hoofdrol (Cathelijne v.d Haak), Licht (Paul van dijk en Rob de Groot), Kleding (Ti neke Boer) en Ensemblespel (Ballet o.l.v. Marleen van Bu ren). Om uiting te geven aan haar waardering voor de voorstel ling 'Op Hoop van Zegen' door de Stichting Middelburgs Theater voerde de commissie een nieuwe categorie in: Op merkelijke totaalproduktie. Deze voorstelling wordt verder gehonoreerd met een nominatie voor vrouwelijke hoofdrol op naam van Joke Baijens voor haar creatie van Kniertje en voor vrouwelijke bijrol voor Lisa Culenaere in haar rol van het dienstmeisje Nicole. Ope rette- en musicalgezelschap Papillon uit Middelburg is met de nieuwsoortige voorstelling 'Kokosnoten' blijkbaar in de smaak gevallen bij de Elektra- commissie. Voor 'Kokosnoten' wordt een nominatie toegekend in de categorie: opmerkelijke repertoirekeuze. De twee gastspelers uit Wal cheren bij Stichting Theater Split, te weten Oscar Postema en Erna Koole worden beiden genomineerd voor hun aandeel in de voorstelling 'Een Zwarte Pool' voor mannelijke en vrou welijke hoofdrol. Theater Split kreeg dit jaar op landelijk ni veau al eerder grote waarde ring voor 'Een Zwarte Pool' en werd uit 100 amateurvoorstel lingen tot de beste vijf geselec teerd voor het landelijk festival in Amsterdam. Alle genomineerden in de pro vincie Zeeland zijn op vrijdag avond 8 september uitgenodigd in het gebouw van de Stichting 'Rue St. Pierre' kreeg vijf nominaties. VMC in de Van Rozenburglaan in Middelburg voor de uitrei king van de certificaten en be oordelingen van de commissie, plaats op zaterdag 30 septem- ,De uiteindelijke toekenning ber in de Stadsschouwburg in ivan de twaalf Elektra's vindt Middelburg. Drakekoppen aan de Schelde Ringwalburgen zijn zeldzame archeologische monumenten. Men vindt ze ook in omringen de landen, maar nergens zoveel en zo dicht bij elkaar als in Zeeland. Hieruit blijkt meteen al dat de Scheldedelta in de tijd van de Noormannen-inval len stratetisch van groot belang was. Walcheren alleen al telde maar liefst drie ringwalburgen. Blijkbaar had het eiland ook al redelijk wat inwoners, die ver spreid woonden. We moeten ons Zeeland in die tijd voor stellen als een gebied van schorren en slikken achter een duinerij aan de kust, waar de zee bij vloed kon doordringen en waar men bij stormvloed maar op een paar plaatsen de voeten droog kon houden. De plaatsen waar men zich vestig de waren niet alleen hooggele gen, maar ook in de buurt van een kreek, waar schepen kon den aanleggen. De periode van de vroege Mid deleeuwen is altijd in nevelen gehuld gebleven. Sinds 1939 zijn de Zeeuwse ringwalburgen echter door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemon derzoek archeologisch onder zocht. Het meest uitgebreid ge beurde dat tussen 1969 en 1983 bij de ringwalburg van Oost- Souburg. Inmiddels zijn daar in 1994 het terrein en de wal. van de wingwalburg hersteld. De archeologische vondsten die er zijn gedaan werpen ook licht op de bewoning van het terrein na de tijd van de Noormannen, in de 10e eeuw. Behalve de huizen van bewoners, zijn vele gebruiksvoorwerpen gevonden, van aardewerk, metaal, glas, natuursteen, been, hoorn en ge wei. In Domburg was een op vallende vondst het skelet van een vrouw, dat als schijnoffer in de wal was begraven. Uit archeologisch onderzoek blijkt, dat er in het schorrenge- bied achter de duinen vooral schaapherders woonden, die ook runderen en paarden hiel den. Eeuwen daarvoor, was het deltagebied van de Schelde ontvolkt geraakt doordat de zee door de zeegaten in de duinentij aan de kust was bin nengedrongen. De zee had er vervolgens vrij spel gekregen, wrikte veen los en zette klei af. Uit muntvondsten op stranden blijkt, dat er in de 7e eeuw nog wel handelsnederzettingen be- De ringburgwal bij Souburg wordt opgegraven. Deze opname dateert uit 1969. stonden in het duingebied van Walcheren en Schouwen. Ach ter de duinen had zich tenslotte een slikken- en schorrengebied gevormd waar zich tenslotte, na eeuwen, weer mensen ves tigden. Dijken om hen tegen de zee te beschermen, waren er nog niet. In de 9e eeuw maakte het door schaapherders bewoonde Scheldegebied deel uit van het Frankische rijk, dat op gespan nen voet stond met Denemar ken. Groepen Noormannen 'Er was eens een man met een kip die gouden eieren kon leggen...'. De laatste tijd hoor je nog al eens van 'het autovrij maken van binnensteden' zoals de Markt in Middelburg. In Goes speelt deze gedacht ook. Er zijn voor- en tegenstanders, dus een gedegen onderzoek is op zijn plaats. In september staat dit item op de agenda van het Goese college van burgemeester en wethouders. Eerder sprak Goes zich in het Mobiliteitsplan uit voor een 'blikvrije' markt, als er in de directe omgeving vervangende parkeer gelegenheid komt. Vooral Groen Links en de fiet sersbond ENFB vinden dat de parkeerplaatsen op de Grote Markt weg kunnen. Volgens de fietsersbond maakt een autovrije Markt een eind aan een onveili ge situatie voor voetgangers en fietsers. Weten ze eigenlijk wel hoe voetgangers en fietsers elkaar onderling bejegenen? En hoe zit het met de snelle snorfietsen, de scootertjes die toch nooit harder' rijden dan twintig kilometer per uur? Het onderzoek naar een autovrije Markt neemt, naar wethouder Linssen verwacht, een half jaar in beslag. Alle belanghebben den van winkeliers en andere neringdoenden, fietsersorgani satie, horeca tot marktkooplui toe, worden daar over onder vraagd. Dat is heel nobel en democratisch, alleen wie mist er nu in dat rijtje van ondervraagden? Juist, de gewone gemiddelde automobilist/consument, die jaarlijks negen mil- jard gulden ophoest voor 's Rijks Schatkist. Die heeft toch niks te zeggen, hoeft niet gehoord te worden, dus die slaan we gewoon over. '...en toen ze de kip geslacht hadden bleek dat er geen gouden eieren meer in zaten'. Cameleon. CJ tsi Tijdens baggerwerkzaamhe- den in de Westerschelde kwam, dit restant van een vikingschip boven water. trokken plunderend langs de kust en belaagden de Schelde delta en het Vlaamse kustge bied. Ze voeren in schepen met slange- of drakekoppen, zoals gebleken is uit de zeldzame vondst van een houten steven van een Vikingschip tijdens baggerwerkzaamheden in de Westerschelde. Hun aanvallen maakten het voor de Franken dringend noodzakelijk, de kustverdedi-, ging beter te gaan organiseren. Uit oude kronieken is bekend dat er op 17 juni 837 een aanval plaats vond. De Noor mannen landden op Walcheren, waar eigendommen van de ko ning (een zogenaamd konings goed) en militaire steunpunten lagen, en versloegen de Fran ken. Daarbij werd de Walcher- se graaf Eggihard gedood en ook Hemming, een Deense prins die aan Frankische fcijde vocht. Aanvankelijk plunder den de Noormannen nederzet tingen aan de kust en de oevers van rivieren, maar in het laat ste kwart van de 9e eeuw gin gen ze te werk via een heel andere strategie. Ze richtten in vijandelijk gebied versterkte winterkampen in en begonnen van daar uit te paard aan hun strooptochten. Tussen 879 en 892 voeren de Noormannen de Scheldemon- ding herhaaldelijk in en uit. In 880 werd door hen opnieuw tegen Zeeuwen gevochten. De Vikingen waren zeer gebeten op de „Suevi", de Zeeuwen, wat bewijst dat ze al eerder tegen hen hadden gestreden. De Franken vormden legers die de Noormannen probeerden te verslaan en bouwden in deze jaren ook ringwalburgen in de buurt van riviermondingen, waar de Noormannensehepen het land konden binnenkomen. In Vlaanderen werd onder lei ding van de Vlaamse graaf Boudewijn II een aantal burgen gebouwd bij de mondingen van de Aa en de Ijzer, en bij het Zwin en bij de monding van de Westerschelde. De ringwalburg van Oostburg werd aangelegd in het noordoostelijke deel van de Vlaanderengouw, bij de monding van het Zwin. Op Walcheren werden maar liefst drie burgen gebouwd: in Oost- Souburg, Middelburg en Dom burg. De ringwalburg van Domburg lag niet ver van het koningsgoed, waar de Westho- vense kreek voor handelssche pen, maar ook voor Noorman nen een aantrekkelijke lan dingsplaats vormde. Ook de Arae, bij Middelburg, vormde een toegang tot het eiland. Souburg lag dichtbij de mon ding van de Westerschelde, niet ver van een kreek, die mogelijk later de haven van Vlissingen vormde. De burg van Burgh op Schouwen lag aan de noordzij de van de Scheldemonding, in het bewoonde kustgebied, ach ter de duinen en dichtbij een kreek. De ringwalburgen wer den blijkbaar allemaal aange legd op droge en veilige plaat sen, in de buurt van riviermon den, waar ook de Noormannen- schepen het land wilden bin nenkomen. De tijd van de Noormannen, dat ze in de Zeeuwse kust streek verschenen en hun sche pen iedereen schrik aanjaagden (ADVERTENTIES) PORTRETTHEO MAAKT 'T! FOTOSTUDIO THEO V.D. GENUGTEN vrijlandstraat 75, middelburg (winkelcentrum dauwendaele) 01180-40317 ligt intussen ruim duizend jaar achter ons. Er zijn uit die tijd, zo lang geleden, maar weinig schriftelijke bronnen. Om iets te weten te komen over de mensen die toen de kuststreken bewoonden, zijn we daarom vooral aangewezen op wat ze in de bodem hebben achterge laten. In het boek 'Middel eeuwse ringburgwallen in Zee land' staan veel afbeeldingen van archeologische vondsten, zoals sporen die ruiters ge bruikten bij het bereiden van paarden. En naar aanleiding van grondsporen is men er nu in geslaagd te reconstrueren in wat voor soort huizen mensen èn vee toen woonden. Van één soort vondsten, de benen drie tanden, weet men nog steeds niet, waarvoor ze hebben ge diend; ze stellen de archeolo gen voor een groot raadsel. De ringwalburgen verdienen het om als archeologische monu menten goed te worden be schermd. Wie een beeld wil krijgen van een ringwalburg, kan sinds vorig jaar in Oost- Souburg terecht. Het boek is het resultaat van vele jaren van archelogisch en historisch onderzoek naar de vroege bewoning van het Zeeuwse deltagebied. Volgens een van de schrijvers van het boek, dr. R.M. van Heeringen, bevinden zich ook bij Kloetin ge de restanten van een ring burgwal. Hij komt tot deze ver onderstelling op basis van luchtfoto's en kaarten. Daarop kun je, als je dat wilt, zien dat er zich in het weiland een cir kel bevindt die kruislings door sneden wordt door wegen. Het gebied is erg oud, het werd al in de elfde eeuw bedijkt, dus het zou kunnen zijn dat er vroeger een ringburgwal gele gen heeft. Voordat zoiets met zekerheid vastgesteld kan wor den zullen er echter eerst op gravingen verricht moeten worden. HET ZEEUWSE LANDSCHAP 't. j<d ."Inteelt, het probleem van kanariefokkers tot hondenfokkers en alles wat daar tussen zit. Fokken binnen een kleine groep, leidt op den duur tot stapeling van 'foute' genetische eigen schappen en vervolgens tot algehele aftakeling. 'Vers' bloed op zijn tijd houdt de nakomelin gen gezond en dus ook de kansen om te /^overleven. Eidereenden hebben daarvoor een /aparte strategie ontwikkeld en pakken het rmjmr inteeltgevaar heel rigoureus aan. De eidereend Bi is een van onze grootste zee-eenden, die meest- al in kolonies broedt. Karakteristiek bij deze eend is het kopsilhouet. Waar bij anderen eenden een mooi rond kopje overgaat in een »rechte snavel, staan beiden bij de eidereend in een rechte lijn. Reeds voor het broeden zonderen de meeste mannetjes als groep zich af en gaan op zoek naar nieuwe vrouwtjes. Ook de grootste deel van de vrouwengroep blijft na het broeden bij elkaar, in afwachting van een andere groep mannetjes. Deze massale partnerruil houdt de zaak genetisch in ieder geval gezond. Vroeger was het een buitenkansje als je de eidereend in de Zeeuwse wateren tegenkwam en dan ook nog hoofdzakelijk in de winter. Tot voor kort was deze eend onlosmakelijk verbonden aan het Waddengebied. In de ondie pe Waddenzee foerageert de eidereend voornamelijk op kokkels en jonge mossels. Bij hun vangstpogingen worden ze steevast begeleid door meeuwen, die als ongenode gasten op een makkelijke manier aan de kost proberen te komen. Door overexploitatie van zijn belangrijkste voedselbronnen wordt de eidereend sterk bedreigd. Daarnaast vormen ook olielozin gen een sterk gevaar. De vestigingskansen in Zeeuwse Delta nemen echter toe. Op Neeltje Jans is in 1987 het eerste broedgeval ontdekt onder afval van rijshout. Sindsdien groeit het aantal broedgevallen in helmduintjes en onder struwelen. Het nest is bekleed met het beroemde lichtgrijze eiderdons naar het schijnt het beste dons voor de vulling van dekbed den. Het vrouwtje broedt zeer vast. Pas in uiterste noodzaak verlaat ze haar nest. Om de voorkomen dat de eieren ten prooi vallen aan meeuwen, ratten of bunzings, spuit de eidereend zeer stinkende faeces over het legsel. De lust om aan een lekker eitje te beginnen vergaat je dan wel. VLISSINGEN De Stichting Welzijn Ouderen Vlissingen geeft twee middagen voorlich ting over de Wet Voorzieningen Gehandicapten, het collectief vervoer voor ouderen en het Thuiszorgcentrum Zeeland. Ouderen kunnen tijdens die bijeenkomsten kennis maken met deze voorzieningen. Er wordt dan aandacht besteed aan de vervoersmogelijkheden en aanpassingen in huis. Het Thuiszorgcentrum Zeeland de monstreert een aantal hulp middelen die de bezigheden in huis vergemakkelijken. En een vertegenwoordiger van het Platform Gehandicapten ver telt iets over de betrokkenheid van het platform bij het WVG- beleid op Walcheren. De eerste bijeenkomst vindt plaats in gebouw De Kwikstaart bij het diensten centrum Bachten Poorte in Oost-Souburg, op dinsdag 19 september. De tweede bijeenkomst vindt plaats op maandag 25 septem ber in het dienstencentrum Bachten Reede aan de Vrede hoflaan in Vlissingen. Voor beide bijeenkomsten geldt dat ze om 14.00 uur beginnen en dat de toegang gratis is. (ADVERTENTIE) MIDDELBURG Onder de noemer 'Uit-Verkoop' start za terdag 9 september de losse kaartverkoop van alle nog niet in abonnement uitverkochte voorstellingen die het komend seizoen geprogrammeerd staan in de theaters van Noord- en Midden-Zeeland. In de Stadsschouwburg van Middelburg, het Arsenaalthea ter in Vlissingen, de Prins van Oranje in Goes en het stadhuis van Zierikzee zijn van 11.00 tot 16.00 uur één dag lang losse kaarten te koop voor ongeveer 275 theater- en muziekvoor- stellingen. Daaronder bevinden zich nog vele 'publieksfavorie ten' zoals Freek de Jonge, Tine ke Schouten, Jango Edwards, The Chippendales, Flairck, Berdien Stenberg, De Hoofd stad Operette en cabaretgroep Purper. De coördinatie van deze bij zondere publiekservice ver loopt via de Middelburgse stadsschouwburg waar de af gelopen maanden ook de abon nementenverwerking heeft plaatsgevonden. Door een on- line-verbinding met de Stads schouwburg is het tijdens de Uit-Verkoopdag bijvoorbeeld mogelijk in Zierikzee kaarten te kopen voor Vlissingen en omgekeerd, of in Goes een plaatsbewijs te kopen voor een Middelburgs evenement en vice versa. Bovendien start op 9 september de losse verkoop van twee extra voorstellingen in de Goe se Zeelandhallen, te weten het optreden van René Froger Band op zaterdag 4 november en het nieuwjaarsconcert van Marco Bakker met het Strauss Orkest Boedapest op vrijdag 29 december. Tijdens de 'Uit-Verkoop' vin den in de theaters diverse acti viteiten plaats. In het Arse naaltheater Vlissingen worden korte voorproefjes gegeven van voorstellingen die daar het ko mend seizoen geprogrammeerd staan en in de Prins van Oranje te Goes presenteren enkele amateurgezelschappen (waar onder Stichting DANSZ) zich aan het publiek. In de Stads schouwburg Middelburg kun nen bezoekers op 9 september een openbare lichtrepetitie bij wonen van de professionele theatergroep Antigone. DAFI^CI-OOL iAflViER

Krantenbank Zeeland

Scheldebode | 1995 | | pagina 1