Spectaculaire opening
Nazomer Festivals
SCHIPPER MAG IK OVERVAREN
Bewaarkrant
Vlissingen bruisend als de branding
Foto: Chrome/Kinesis International
De Zeeland Nazomer Festivals openen
op vrijdag 1 september met een groots
theater-spektakel op het terrein van de
Koninklijke Schelde te Vlissingen. Het uit
Spanje afkomstige Xarxa Teatre speelt
dan de voorstelling 'Veles e Vents' (Zeil
en Wind), gebaseerd op een gedicht uit
de vijftiende eeuw van de Spaanse schrij
ver Ausias March. Deze Spaanse dichter
uit de vijftiende eeuw voorspelde een
zee vol vuur, waar al het leven uit zou
verdwijnen. En waarin de winden de cen
trale personages waren van zijn plot.
Bij lezing en herlezing van dat schitterende
klassieke werk bleek het een rijke bron van
inspiratie voor XARXA TEATRE. En 'Veles e
Vents' is daarvan het resultaat. Zo werd een
Van 24 mei tot en met 1 oktober 1995
zal in het Stedelijk Museum Vlissingen de
expositie "SCHIPPER MAG IK OVERVA
REN, Van veerboot tot tunnel" te zien
zijn. Al vanaf de middeleeuwen zijn er
veerverbindingen over de Westerschel-
de. Sinds 1931 zijn er ook ai plannen
voor een vaste oeververbinding tussen
enerzijds Zuid-Beveland en Walcheren
en anderzijds Zeeuws Vlaanderen. In de
ze expositie wordt aandacht besteedt
aan beide ontwikkelingen. Het verleden
van de veerverbinding van Vlissingen
naar een overkant. Het is de geschiede
nis die ai in de middeleeuwen begint en
op dit moment nog steeds door de pro
vinciale Stoombootdiensten worden uit
gevoerd. De uitvoering van een tunnel
onder de Westerschelde zijn nog steeds
plannen, maar worden mogelijk werke
lijkheid. Het zijn altijd toekomstvisies ge
weest Plannen die overigens voor de
veerverbindingen terug komen in schet
sen voor futuristische door windkracht
aangedreven veerschepen.
Zeeland bestond tot enkele decennia gele
den uit een groot aantal eilanden. Voor ver
voer was men afhankelijk van veerschepen.
Het waren vaak kleine schepen, die zowel
vracht als passagiers vervoerden. Ai in 1312
was er sprake van een vaste veerman, die
vanuit Vlissingen een veerverbinding op
Vlaanderen onderhield. In 1828 gaf het be
stuur van de provincie Zeeland aan een par
ticulier toestemming een stoombootdienst
te onderhouden. De raderboot die men in
gebruik nam, kon echter niet op het strand
aanlanden en maakte gebruik van een ha
verlengd en in 1928 werd een voor Zeeland
nieuw type veerschip in dienst genomen de
"Koningin Wiihelmina". Auto's en passagiers
konden aan de voorzijde van deze veer
pont op het schip komen om aan de over
kant van de Westerschelde het schip aan de
achterkant weer te verlaten.
In Vlissingen werd hiervoor een nieuwe
aanlegplaats gebouwd en in Breskens
bouwde men een geheel nieuwe haven.
Sinds die tijd is men gebruik blijven maken
van dergelijk schepen, hoewel steeds groter
en sinds de jaren tachtig varen er tussen
Vlissingen en Breskens dubbeldekkers. Hoe
wel door plannen voor een vaste oeverver
binding de veerverbinding steeds ter dis
cussie werd gesteld zijn er altijd plannen
voor nieuwere schepen gemaakt. De
scheepstekenaar Naerebout maakte schet
sen van futuristische veerschepen aangedre
ven door windkracht.
Door de aanleg van dammen en bruggen
zijn veel veerverbindingen verdwenen.
Slechts de verbindingen over de Wester
schelde worden nog per schip uitgevoerd.
Ook deze laatste veerverbinding wordt nu
bedreigd door de aanleg van een tunnel
onder de Westerschelde.
Op de expositie wordt aan de hand van
modellen, kaarten en bouwtekeningen de
geschiedenis van de veerverbinding tussen
Vlissingen en Breskens belicht en aan de
hand van artist-impressions en ontwerp-
schetsen wordt een beeld gegeven van de
vele ontwerpen voor een brug of tunnel en
de technieken die gebruikt zullen worden
bij een geboorde tunnel.
spektakel gecreëerd over een idyllische zee
en een andere zee, een apocalyptische.
ventje, dat kort daarvoor aangelegd was.
Het was echter niet meer dan smalle ondie
pe geul met een steile oever waaraan het
schip af moest meren. In 1866 besloot Ge
deputeerde Staten uiteindelijk om ook de
exploitatie in eigen handen te nemen. De
veerverbinding werd een provinciale
dienst. Sinds die tijd namen de veerverbin
dingen toe en voer men ook naar plaatsen
als Walsoorden en Terneuzen. Met de komst
van de auto en de ontsluiting van Walcheren
door de aanleg van de Sloedam ontstond
de noodzaak om meer dan alleen passa
giers te vervoeren. In 1916 werd de Luctor
en Emergo voorzien van de mogelijkheid
om een auto langs de zijkant op het schip
te rijden. Het gebruik hiervan nam zo snel
toe dat in 1928 het dek van dit schip werd
Foto: Stedelijk Museum (Illustratie: Naerebout)
naval herinnerende uitdossing. Op het reu
zepodium een gigantische boot, in het be
gin een rustig zeilschip, later een gevaarlijke
vernietigende olietanker. Tussen en rond het
publiek allerlei zeemonsters. Een fantasti
sche geluidsband sorteert effecten zoals bij
een aangrijpende speelfilm.
Met zoveel oogverblindende en oorverdo
vende facetten vormt "Veles e Vents' een
fascinerend spektakel voor een groot pu
bliek.
Zijn we nog op tijd?
'Veles e Vents' is het liefde- en haatverhaal
van de dichter Ausias. Zijn liefde, zijn haat
vormden in hoofdzaak nog een drama op
kleine, menselijke maat rond de zee van
toen. Maar het dreigende drama rond de
zee van morgen is van een overstelpende
omvang.
Dit spektakel stelt de huidige vernietiging van
het leven in de zee aan de kaak. Het eindigt
met een open vraag. Zijn we nog op tijd om
de permanente vernietiging van de rijkdom
men van de zee stop te zetten en te herstel
len???
Foto: Xarxa Teatre
De voorstelling 'Veles e Vents' is gemaakt
volgens de traditie van'het Spaanse straat
theater. En die is rijk. In zuidelijke landen
speelt het leven zich immers nog veel meer
op straat af. Processies zijn er veelvuldig te
zien, sportevenementen worden hartstoch
telijk meebeleefd, stieregevechten doen de
emoties hoog oplaaien.
Vanuit die mediterrane sfeer komt 'Veles e
Vents' naar ons toe. Spectaculair. Vol kleur
rijke licht- en vuureffecten. Véél vuur. Met
schilderachtige figuren in exotische, aan car-
