Trio expositie in de Watertoren
KROON KEUKENS
HALF GELD
KINDER
MENU
De Huiszwaluw
Hulpscheidsrechters
VLISSINGEN Jawel, de Scheldebode bestaat
vijftig jaar. Bijna, want het eerste nummer van de
eerste jaargang heeft als datum van 25 mei 1945. Het
had trouwens maar een haar gescheeld of de hele ju
bileumviering was niet doorgegaan, omdat wij
steeds in de veronderstelling verkeerden dat de eer
ste jaargang van de titel De Scheldebode uit 1948
stamde. Gelukkig had huisarts Van Dijk uit Vlissin
gen nog enkele originele exemplaren in zijn bezit en
die speelde hij een paar maanden geleden naar ons
toe. Fijn dat er zulke attente mensen zijn!! Toch zal
een oplettende lezer wellicht opgemerkt hebben dat
onder de kop De Scheldebode op de voorpagina ver
meld staat 'honderdste jaargang'. Hoe dat nu precies
zit willen we in dit artikel uit de doeken doen.
C
rd
C
cd
rd
Vogelvrij
Danskampioenen
koninginnedag
geopend
GOES: RINGBAAN WEST 2b - 01 100-16451
middel
Bij inlevering van deze bon {geldig t/m 31-5-1
Hamburger, Franse frietjes,
frisdrank, ijsje en verrassing.
E SCHELDEBODE
100e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.700 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
M V
WOENSDAC-
26 APRIL 199E
OOST-SOUBURG Zondag werd
een tentoonstelling geopend van drie
kunstenaars in de ruimtes van de Wa
tertoren. Het betreft solo-presentaties
van Bob Pingen (Vlissingen), Bernaar
Leenders (Amsterdam) en Willem
Speekenbrink uit Den Haag. Bob Pin
gen heeft een video-installatie in de
reinwaterkelder, Bernaar Leender ex
poseert op de eerste en tweede etage
vroegere en recente beelden alsmede
tekeningen, en Willem Speekenbrink
heeft een installatie met als titel „Po
tentieel" op de „leketage" en in het 450
M3 grote waterreservoir.
Bob Pingen toont in de reinwaterkel
der een videosculptuur, waarin de be
werkte videoband „onechte paradij
zen" centraal staat. Het beeld toont
Afrikaanse dansers uit het noorden
van Ivoorkust. De montage is zodanig
dat er een herhaling van de dans
plaatsvindt. Dit geschiedt op een in
dringende wijze die je als beschouwer
steeds verder meevoert in de dans tot
een vorm van extase. De zwarte
„doos" met daarin opgenomen het dy
namische kleurrijke beeld, vormt als
sculptuur een prachtig contrast met de
industriële architectuur van de rein
waterkelder. De wanden, met hun pa
tina van „zouten" als gevolg van ja
renlange inwerking van water, worden
voorzien van schilderkunstige tekens.
De neonsculptuur van Willem Speek
enbrink bestaat uit vier delen, die zijn
opgebouwd uit dunne horizontale bui
zen en twee rechtopstaande verbin
dingsbuizen. Vier van die hekjes staan
tegen elkaar geleund als omkadering
van een vierkant oppervlak. De op
lichtende skulptuur oogt iel en kwets
baar en is dat in werkelijkheid ook. De
minste aanraking kan het beeld te
gronde richten. Door de fragiele op
bouw en de kwetsbaarheid van de bui
zen contrasteert het beeld scherp met
de solide monumentaliteit van de om
geving. Maar evenzeer is er sprake van
een opvallende harmonie tussen het
beeld en de omliggende ruimte. In in
houdelijke zin verwijst het hekwerk
naar het Hollandse landschap, dat ge
kenmerkt wordt door verkaveld boe
renland met regelmatige afrasteringen
en oude houten hekken. Er wordt hier
echter geen landbouwgrond afgeba
kend, maar een onbestemd gebied, dat
vrij is van ieders invulling. Speeken
brink heeft een letterlijke vrijplaats
gecreëerd, die getypeerd kan worden
als een metafysische ruimte. Een ruim
te die zich bevindt buiten elke catego
rie, waar de toeschouwer zijn blik on
gestoord kan laten rondgaan.
In vrijwel al zijn kunst richt Speeken
brink zich op de vraag naar de relatie
tussen een beeld en zijn omgeving. Hij
vraagt zich af waar de grens tussen de
twee ligt. In Vlissingen stelt hij dat
thema explicieter aan de orde dan ooit.
Op ondubbelzinnige wijze laat hij zien
dat het beeld en zijn omgeving naar
zijn idee onlosmakelijk verbonden
zijn. Het hekwerk markeert immers
een grens, maar overbrugt die tegelij
kertijd. Het legt een scheiding, maar is
tevens de verbin
ding. Door het
open karakter van
de constructie in
Vlissingen en de
geleidelijke ver
spreiding van het
licht in de omge
ving gaan beeld en
de ruimte zelfs
letterlijk in elkaar
op.
In 1988 had Bern
aar Leenders in
Vlissingen bij Bel
lamy 19 een solo
tentoonstelling,
waar hij gipsen
beelden en teke
ningen liet zien.
Nu, zeven jaar la
ter, toont hij in de
Watertoren zijn
meest recente
beelden, die uiter
lijk nogal ver
schillen van zijn
beelden uit de ja
ren tachtig.
Voor hen die het
werk voorname
lijk uit deze perio
de kennen, zal de verandering in
beeldtaal en het materiaalgebruik
misschien onverwacht komen. Een
nauwkeuriger bestudering leert, dat er
in het oeuvre een aantal constante fac
toren zijn waar te nemen, die deze ver
anderingen langzaam in gang hebben
Een werk van Bernaar Leenders, zonder titel, bestaande uit ijzerstrip en glas.
gezet. Herhaling en symmetrie, het ge
bruik van gebruiksvoorwerpen even
als de vorm van architectuur in relatie
tot zijn functie, zijn steeds terugkeren
de elementen. De thema's zijn gelijk
gebleven, maar het concept wordt
steeds strenger gehanteerd. Zo wordt
het gebruik van alleen gips steeds min
der toereikend en is de invoering van
het gebruik van ijzer langzaam ge
groeid en steeds meer noodzaak ge
worden.
De exposties in de Watertoren zijn nog
te bezichtigen tot en met 18 juli
Vijftig jaar 'De Scheldebode'
In het Zeeuws Documentatie
Centrum in Middelburg be
schikken ze over een grote
schat. Alle in Zeeland versche
nen kranten en tijdschriften
worden daar, voorzover ze er
nog zijn, op microfiche be
waard. Daarop vonden we een
exemplaar van Reclame en Fa
milieblad, een advertentieblad
voor Vlissingen van uitgever H.
Wegeling. Dat blad, een verre
voorganger van de Scheldebo
de, verscheen iedere zaterdag
en woensdag. Het werd niet
gratis verspreid, men diende
een abonnement te nemen. Voor
het geld hoefde je het niet te la
ten want voor een gulden had je
al een jaarabonnement. Als ex
traatje kon je je voor dertig cent
per drie maanden verzekeren
tegen ongelukken met dodelijke
afloop, de uitkering bedroeg
dan honderd gulden. Een los
nummer kostte trouwens twee
cent. De redactionele kolom
men bevatten zowel buiten
lands, binnenlands, als plaatse
lijk nieuws. Bij de perso
neelsadvertenties wordt onder
andere een 'flinke dienstbode'
Eén van de eerste verslaggevers van de Scheldebode aan het werk. De man inhet gevolg van koningin Wilhelmina met de bril en het
schrijfblok onder de arm is drs. H. Sinnema.
Het voetbalseizoen nadert zijn einde, wat rest
is de na-competitie en de Europa Cup-finales
die op de televisie te volgen zijn. De voetbal
sport is de laatste tijd vaak in het nieuws van
wege verbaal geweld. Niet alleen in het veld
Kr\ maar ook daar buiten. In een wedstrijd moe-
ten simpelweg de regels, de tegenstanders en
het arbitrale-trio gerespecteerd worden. Om
met een voetbalbestuurder met een jarenlange
staat van dienst te spreken: „Het lijkt wel of
men naar een voetbalwedstrijd komt om daar
zijn agressie kwijt te raken.En daar heeft de
goede man gelijk in. Fluit een scheidsrechter
QJ tijdens een wedstrijd verkeerd, dan springen
i de bankzitters en de aanhangers van de bena-
deelden op, want die 'scheids' is stom, blind of
wat dan ook, want hij fluit tegen 'hun' club. In
de omgekeerde situatie heeft de andere partij
pech gehad en is de 'scheids' een beste vent. Of
wat te denken van een speler die bij ieder du
el zijn tegenstander toebijt: „Ik zal je poten 's
afschoppen.Is dat gezonde strijdlust? Geluk
kig wordt de scheidsrechter gesteund door een heel groot le
gioen van hulpscheidsrechters die buiten het veld staan. As
sistenten die het allemaal veel beter weten en dat laten ho
ren. Jammer dat zij het nooit nodig gevonden hebben om een
cursus te volgen en gediplomeerd en wel, zelf wedstrijden te
leiden. Binnen en buiten het veld krijgt men schoon genoeg
van al dat verbale en fysieke geweld. Een scheidsrechter is
net een mens en zijn hobby, zijn sport is fluiten. Daar heeft
hij medewerking voor nodig en geen tegenwerking. Vooral
van de hulpscheidsrechters.
Cameleon.
QJ
N
QJ
gevraagd, die zeven gulden per
maand gaat verdiêhen. De was
hoeft zij niet te doen want, ver
meldt de advertentie, die wordt
buitenshuis gedaan. De boek
winkel van Wegeling adverteer
de met 'gebloemd en onge
bloemd crepepapier, voor het
vervaardigen van lampekappen
en omhulsels van bloempotten,
in mooie frissche kleuren' Het
eerste nummer van dit blad ver
scheen in 1996.In de loop der
jaren krijgt het blad een andere
naam. In 1919 heet het 'Wege-
lings's Vraag en Aanbod' en
daarvoor ging het als 'De Nieu
we Vlissinger, door het leven.
Het verschijnt in 1919 op zater
dag als advertentieblad. Een
abonnement kost dan nog
steeds maar een kwartje per
kwartaal. In een berichtje op de
voorpagina deelt de uitgever
mee dat er aan het blad geen
verzekering meer is verbonden
en dat alle polissen vervallen
zijn. Met andere woorden, de
verzekerden kunnen fluiten
naar hun centen. In de de ad
vertentiekolommen doen B&W
van Vlissingen een oproep tot
sollicitanten voor de betrekking
van 'leeraar in Handelsweten
schappen'. Zijn jaarwedde zal
150,00 per wekelijksch lesuur
bedragen. Een kilo biefstuk
kost 3,50, een doosje 'gal en
slijm verwijderende laxeerta-
bletten vijftig cent, en een foto
toestel (13x18) ƒ25,00. In de
burgerlijke stand lezen we dat
H. Walrave, geboren Struijk, is
bevallen van een dochter. En
een zwarte kat, luisterend naar
de naam Moor, wordt vermist.
Iedere week is er een spannende
aflevering van het feuilleton
Ontrouw.
In 1925 prijkt boven 'Vraag en
Aanbod' de naam Wegeling's
Nieuwsblad, weekblad voor
Walcheren. Het blad is met
veertien pagina's aanmerkelijk
dikker dan de vier uit 1919 en
bevat ook aanmerkelijk meer
nieuws. Het kost ook iets meer:
vijf cent per nummer en 55 cent
per kwartaal. Dan krijg je het
wel franco per post thuis ge
stuurd. De oplage stijgt van
2400 exemplaren in 1904 naar
bijna tienduizend in 1925.
In 1935 maakt Wegelings
Nieuwsblad onderdeel uit van
het in Westelijk Zeeland ver
schijnend Zeeuwsch Nieuws
blad, nog steeds een uitgave
van Wegeling. Dan wordt het
mei 1940 en omdat de bezetter
niet van vrije meningsuitingen
houdt wordt ook Wegeling voor
de keuze gesteld: kiezen of de
len. Omdat het blad in de oorlog
niet verschijnt heeft Wegeling
zich waarschijnlijk niet onder
Duitse censuur willen stellen.
Maar onmiddellijk na de oorlog
pakt Wegeling de draad weer
op en verschijn er een onafhan
kelijk weekblad voor Zeeland,
met de naam Scheldebode. Een
abonnement kost een gulden
per kwartaal.
Helaas wil het allemaal niet zo
lopen als de uitgever in gedach
ten had. De distributiemaatre
gelen werken remmend en er is
overal gebrek aan, dus valt er
weinig te adverteren. Ook pa
pier is moeilijk verkrijgbaar.
In 1948 neemt J. van der Hoe
ven de drukkerij van Wegeling
over en blaast de titel Schelde
bode nieuw leven in. Samen
met P. Knuyt, de heren Kolijn
en Labruyère (beter bekend als
Cela) zet hij het blad in elkaar.
De Scheldebode is dan een gra
tis advertentieblad voor Vlis
singen en West Zeeuws-Vlaan-
deren. De distributie is inmid
dels van de baan en de zaken
mensen leggen zich toe op het
voeren van reclamecampagnes
om de concurrentie het hoofd te
bieden. Een activiteit waar de
Scheldebode vandaag de dag
nog altijd garen bij spint want
zonder de advertentie-inkom
sten zou het blad inmmers niet
gratis huis-aan-huis verspreid
kunnen worden.
Na een aantal jaren wordt de
verspreiding aan 'de overkant'
opgeheven en verschijnt De
Scheldebode op heel Walche
ren. In de beginjaren was er al
leen een kantoor in de Noord
straat in Vlissingen. Later
kwam er een steunpunt in Mid
delburg en tegenwoordig kun je
een postzegel besparen door je
advertentie of tekst af te geven
bij Loek's Boekhandel in de
Lange Delft.
Al in 1951 toonde uitgeverij De
Stem uit Breda belangstelling
voor De Scheldebode. Maar van
overname was wat betreft Van
der Hoeven geen sprake. Het
ging prima met de Scheldebode.
Wel werd samenwerking met
De Faam en De Bevelander
overwogen omdat er bphoefte
aan uitbreiding was. Jaap van
der Hoeven weet zich nog te
herinneren dat er in die tijd veel
concurrentie was. „Je had ook
nog het advertentieblad 'Groot
Walcheren', maar dat heeft het
niet lang uitgehouden."
Als in 1971 Van der Hoeven
zich meer en meer gaat richten
op kantoorinrichtingen wordt
het blad alsnog verkocht aan
De Stem. Het kantoor blijft ge
woon in Vlissingen, maar de
kranten worden dinsdagnachts
gedrukt in Breda. De loon-
strookjes komen uit Haarlem,
van het VNU, want daar is De
Stem weer een onderdeel van.
Zo draait ook De Scheldebode
mee in de vaart der volkeren.
ia--
HET ZEEUWSE
LANDSCHAP
"j*
Snot, zweet en modder, dit beeld dringt zich
op als de geharde mannen van de wielerka-
ravaan in het voorjaar over de hobbelige
Vlaamse kasseien denderen. Opboksend te
gen wind, kou, regen en opkomende ver
moeidheid, raffelen ze in hoog tempo week
na week de voorjaarsklassiekers af. De fy
sieke prestaties van de grote wielerhelden
spreken menigeen tot de verbeelding. De
huiszwaluw is een vogel uit het vogelpelo
ton van lange-afstand trekkers, waarvan de
prestaties zo mogélijk nog meer indruk ma
ken. Elk jaar vliegt hij vice versa naar zui
delijk Afrika. Tal van obstakels vindt hij op
z'n weg. De Alpen-etappe kent veel uitval
lers. De oversteek van de Sahara is puur afzien. De dagetappes
zijn zo'n 200 km lang. Voor eten gunt hij zich nauwelijks rust,
dat doet hij gewoon tijdens het vliegen. Zo legt hij in een sei
zoen meer kilometers af dan menig profwielrenner. Een re
tourtje Kaapstad is alleen al 20.000 km. Dit alles presteren ze
met een hartje zo groot als een erwt. In april keren ze even la
ter dan de boerenzwaluw uit hun winterverblijf terugAl spoe
dig beginnen ze aan het bouwen van hun nest. Met modderige
klei plakken ze het nest meestal aan schuren, onder overhan
gende dakgoten en overstekken. Droogte in hun overwinte-
ringsgebied doet de huiszwaluw geen goed. Ook problemen in
de broedgebieden zoals ruilverkaveling, asfaltering, ontwate
ring en toepassing van moderne bouwstijlen hebben negatieve
gevolgen. In Zeeland is nog slechts een kwart over van de aan
tallen uit de jaren 50. Ondanks dat is hij in verhouding vooral
in Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Beveland nog vrij talrijk. Ook
tijdens het broedseizoen blijft hij topprestaties leveren. Met
zijn opvallend witte stuit en puntige vleugeltjes, voert hij pijl
snelle zwenkvluchten uit op zoek naar insekten. Een zwalu-
wenpaar brengt twee tot drie legsels per seizoen groot. Een
hongerig gezin kan een paar duizend vliegen en muggen per
dag verwerken. In het najaar maken ze zich op voor de laatste
grote etappe van het seizoen. Vaak zie je ze dan zitten als no
ten op een notenbalk van bovengrondse elektriciteitsdraden.
De vraag blijft of het tijdstip van vertrek iets zegt over de ko
mende winter. Dit gezien het oude volksrijmpje: "Bleiben die
Schwalben lange, so sei vor dem Winter nicht bange.
OOST-SOUBURG Eddy
Buunk en Nathalie Bergmans
zijn Nederlands kampioen ge
worden in de Basie Rumba, het
technisch moeilijkste onderdeel
van het Nederlands kampioen
schap Latin.
De kampioenschappen werden
het afgelopen weekeinde gehou
den. Eddy en Nathalie brachten
een grote beker mee naar huis.
Geldprijzen zijn er niet te win
nen, het is een sport waar geld
bij moet. Wel krijgt het duo
naar aanleiding van hun over
winning uitnodigingen van
dansscholen om demonstraties
te komen geven. En passant
werden Eddy en Nathalie dit
weekend derde in de hoofdklas-
sa van het Latin American dan
sen.
ADVERTENTIES
PORTRETTHEO MAAKT 'T!
FOTOSTUDIO O
THEO V.D. GENUGTEN
vrijlondstraat 75, middelburg
(winkelcentrum dauwendaele) 01180-40317
GOES
Oude Vismarkt 2
01100-15426
VRIJDAG 28 APRIL
MELLOW-PARTY 5
D.J. Quinten. Aanvang 23.00 uur
I
TH'
Deze hele week bij Hans Verkerk Keukens een
spectaculaire oranje actie. Alle keukens van
ons huismerk KROON verkopen wij deze week
voor Half Geld!! Dit betekent maarliefst 100
verschillende modellen tegen de helft van de
door onze leverancier aanbevolen adviesprijs.
KOM SUPER SNEL ECHT GELD VERDIENEN. WIJ GARANDEREN
U ECHT DE ALLER-ALLER LAAGSTE PRIJS VAN NEDERLAND.
10.00 17.00 UUR
HET GROOTSTE KEUKEN- EN BADKAMERCENTUM VAN ZEALAND EN OMGEVING