SPONSOR IN DE SPORT
Glaszetter sponsort voetballers
Mik en Kalkin zetten Vleeshal buitenspel
BURO VOOR
RECHTSHULP
Folkloristisch Danstheater gevarieerd
Expositie in notariskantoor is tot eind mei te bezichtigen
Avondkoersen
Zeeuwse kust wordt versterkt
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 22 MAART 1995
313
Hofschrijvers
Loterij
Expositie
Bijzondere tentoonstelling is tot en met 9 april te zien
Office organizer
Witte Raaf
Het verleden van het notariaat
VLISSINGEN Notariskantoor Sauer bestaat
tweehonder jaar. Daarom is in het notariskantoor aan
de Badhuisstraat een expositie ingericht over 'het ver
leden van de notaris'. De expositie bestaat grotendeels
uit voorwerpen van de Stichting tot Bevordering van
de Notariële Wetenschap. Uit de archieven van Sauer
zijn er portretten van de voorgangers van Sauer, een
kopie van de eerste akte van notaris L. de Jonge Bor-
gerhoff uit 1794, en een fraai geborduurde stamboom.
Voor velen is het notariaat en de notaris een geheim
zinnig verschijnsel. De notaris is immers - naast de
deurwaarder - de enige overgebleven ambtenaar, die
niet bij een overheid in dienst is. De expositie „Het
verleden van de notaris" toont het ontstaan van dit
beroep en laat ook enkele aspecten van zijn werk zien.
De expositie laat een deel van
de geschiedenis van het nota
riaat zien en geeft daarmee een
verklaring van de taken die de
tegenwoordige notaris nog
steeds uitvoert. Het oudste
voorwerp stamt uit 1625 en is
een oude akte op perkament.
Aan de vorm van het perka
ment is nog te zien dat het ma
teriaal afkomstig is van een
klein dier, in dit geval een geit.
Daarnaast is er grafiek van be
kende kunstenaars als de ge
broeders Luijcken, Vinkeles,
maar ook de Fransman Dau-
mier. Een zakje met erfpacht-
brieven toont hoe de akten
vroeger werden bewaard en af
beeldingen van veilingen of het
voorlezen van een testament to
nen enkele van de functies, die
een notaris vroeger had.
Vooral op de afbeeldingen van
rond 1900 wordt de notaris op
de hak genomen en zijn zeer het
bekijken waard.
In 1994 werd ontdekt dat het
Vlissings notariskantoor 200
jaar bestond. De oudste beken
de stukken gaan terug tot 1794,
toen De Jonge Borgerhoff offi
cieel door de toenmalige rege
ring in Vlissingen tot notaris
werd benoemd. Sindsdien is het
kantoor steeds voortgezet en is
de vestiging steeds weer door
een ander overgenomen. Ook
voor 1794 waren er al notaris
sen in Vlissingen, maar door
een andere benoemingsproce
dure kon toen niet van een op
volger op hetzelfde kantoor
worden gesproken. Een notaris
was een van de eerste ambtena
ren, in de zin van een door een
vorst aangestelde functionaris,
waarvan de werkzaamheden
gegarandeerd worden door deze
overheid. Ambtenaren waren
tot in de vorige eeuw dan ook
niet in loondienst.
Het notariaat is ontstaan uit het
verschijnsel van de publieke
schrijver. Tot ver in de negen
tiende eeuw kon slechts een eli
te lezen en schrijven. Zelfs vor
sten hadden vaak een schrijver
in dienst om besluiten en af
spraken vast te leggen. Op het
moment dat mensen onder el
kaar afspraken maken, kunnen
problemen ontstaan als deze af
spraak niet op papier staat.
Vanuit deze hofschrijvers ont
stonden rond 1200 de eerste no
tarissen. Onderlinge afspraken,
zoals pachtovereenkomsten en
benoemingen werden door deze
notarissen op schrift gezet en
dit bewijsstuk werd door de no
taris bewaard. Om de bewijs
kracht van deze stukken te ga
randeren werden de notarissen
door een vorst aangesteld.
Oorspronkelijk was dit de kei
zer of de paus, maar later ook
andere vorsten als koningen en
graven. De vorst gaf daarmee te
kennen dat verklaringen van
deze „ambtenaren" rechtsgel
dig waren en daarmeee als be
wijsstuk konden dienen. Omdat
de bewijsstukken lang bewaard
moesten kunnen worden, wer
den belangrijke verklaringen
niet op papier maar op perka
ment geschreven. Vooral de eli
te maakte gebruik van de nota
ris; de afspraken die zij vast
wilde leggen hadden vaak te
maken met grote bedragen of
belangen. Diegenen die gebruik
maakten van een publieke
schrijver hadden vaak weinig
eigen bezit. Hun verhaal stond
echter dan toch op papier en
1Notaris Sauer toont een van de pronkstukken uit de expositie, een miniatuur notariskast van Delfts blauw uit de zeventiende eeuw.
FOTO HARRY DE LANGE
dat stuk papier had altijd nog
een grotere bewijskracht dan
een mondelinge afspraak.
In de vorige eeuwen had een no
taris een kantoor aan huis. In
dat kantoor bewaarde hij de
akten, die hij opgesteld had. De
klanten kwamen echter zelden
bij hem aan huis. Tot in de
achttiende eeuw ging de notaris
naar de klant toe. Ter plekke
werden de akten opgesteld, die
hij daarna meenam en bewaar
de. Als er problemen ontston
den werd de akte op het kan
toor van de notaris voorgelezen.
Door de stijgende welvaart
breidde de klantenkring van de
notaris zich steeds verder uit.
Hij werkte niet alleen voor de
adel of geestelijken, maar ook
steeds meer voor de gegoede
burgerij. De notaris hield zich
voor het grootste deel bezig met
het opstellen van akten voor de
overdracht van rechten of ver
mogens en erfenissen.
Een enkele keer was hij betrok
ken bij een veiling, loterij of
openbare verkoping. Hij diende
daarbij als controleur om frau
de te voorkomen. In de negen
tiende eeuw veranderde het
beeld van de notaris. De rol die
de notaris speelde bij het bij
eenhouden Van het bezit van
rijken werd minder. De toen
malige elite, de adel, begon te
verdwijnen en steeds meer
mensen leerden lezen en schrij
ven. De notaris werd steeds
meer het voorwerp van spot en
ironie. Naast het opstellen van
akten werd de notaris steeds
vaker waargenomen bij veilin
gen, loterijen en openbare ver
kopingen.
De rol van de notaris verander
de weer naarmate de welvaart
toenam en de notaris weer zijn
klassieke rol kon opnemen. Na
1800 waren in Zeeland notaris
sen actief in de steden. Vlissin
gen kende oorspronkelijk twee
kantoren. In de crisisjaren na
1930 is het tweede kantoor op
geheven. Door de groei van de
notariële werkzaamheden werd
in 1989 opnieuw een tweede
kantoor gevestigd. Eind 1994
heeft het Ministerie van Justitie
een derde standplaats geopend.
Zodra de benoeming bekend is
gemaakt, zal deze nieuwe nota
ris een maatschap vormen met
notaris mr A.J. Sauer en samen
de praktijk uitoefenen. De ex
positie is tot en met 31 mei 1995
gratis te bezichtigen op werk
dagen van 09.00-12.30 uur en
van 13.45-17.00 uur in het kan
toor van notaris Sauer, Bad
huisstraat 181 te Vlissingen.
-3
V
V
De heer Van R. kwam op het spreekuur van het Buro voor
Rechtshulp met de vraag of hij schade aan zijn privé-auto die
hij gebruikte voor zijn werk door zijn werkgever vergoed kan
krijgen. De heer Van R. had namelijk een baan als verkoper
in een meubelzaak. Naast zijn werk als verkoper bezorgt hij
regelmatig kleine meubels bij klanten thuis. Hij gebruikt
hiervoor zijn privé-auto en ontvangt een kleine autokosten
vergoeding.
Op een avond kreeg hij, terwijl hij nog een klein kastje naar
een klant moest brengen, een aanrijding met zijn auto. Het on
geluk was aan Van R. te wijten. De schade bedroeg f 6.000, de
auto was total-loss. De heer Van R. vroeg zijn baas de schade
te vergoeden. Deze wil slechts een deel van de schade vergoe
den. Van R. wil echter alle schade vergoed krijgen. Hij stelt
zich op het standpunt, dat nu de schade bij het uitvoeren van
de arbeidsovereenkomst is ontstaan, zijn baas ook voor de
schade moet opdraaien.
Een soortgelijke zaak werd laatst aan de rechter voorgelegd.
Aanvankelijk kreeg de werknemer geen gelijk. In hoger beroep
werd de werknemer echter wel in het gelijk gesteld. De hoog
ste rechter (de Hoge Raad) heeft uiteindelijk beslist, dat de
schade aan de auto van de werknemer wel door de werkgever
vergoed moet worden. De Hoge Raad overwoog hierbij, dat er
geen rechtsregel bestaat die meebrengt dat de werkgever aan
sprakelijk is voor schade aan zaken van een werknemer, in
dien hij deze bij het verrichten van zijn taak gebruikt. In het
geval echter dat een werknemer van zijn eigen auto gebruik
moet maken om zijn werk goed uit te voeren kan dat anders
liggen.
Dat was bij Van R. het geval. Voor de bezorging van het kastje
moest hij zijn eigen auto gebruiken. Het gebruik van een auto
brengt, zo stelde de Hoge Raad, altijd het risico van ernstige
beschadiging met zich mee. Daarom, zo besliste de Hoge Raad,
moet hier dezelfde regel gehanteerd worden als in het geval
een werknemer bij de uitvoering van zijn werk schade toe
brengt aan een bedrijfsauto. Dit betekent, dat de werkgever de
schade zal moeten dragen. Het feit dat de schade door schuld
van de werknemer is ontstaan, mag niet automatisch tot de
conclusie leiden, dat de werkgever daarom niets hoeft te ver
goeden. Alleen als er sprake is geweest van opzet of bewuste
roekeloosheid moet de schade door de werknemer gedragen
worden.
De heer Van R. heeft dus recht op vergoeding van zijn schade.
De conclusie die uit het bovenstaande verhaal getrokken kan
worden is, dat een werkgever in principe de schade die tijdens
het verrichten van werk aan de privé-auto van een werknemer
ontstaat moet vergoeden.
Wel kan deze aansprakelijkheid nog door middel van een over
eenkomst worden uitgesloten. Werknemer en werkgever kun
nen bijvoorbeeld in de arbeidsovereenkomst vastleggen, dat de
werknemer een autokostenvergoeding zal ontvangen, die me
de bedoeld is voor de verzekering van de auto, en dat eventue
le schade aan privé-auto niet vergoed zal worden. In dat geval
dient de werknemer zelfde schade te dragen.
Uiteraard is het bovenstaande slechts een voorbeeld. Heeft u
vragen naar aanleiding van dit artikel of andere vragen van
juridische aard, dan kunt u altijd voor advies en hulp terecht
op het gratis spreekuur van ons bureau:
in Middelburg, Vlasmarkt 28, iedere maandagmiddag en don
derdagavond, uitsluitend volgens afspraak. Afspraken maken
elke werkdag tussen 9.00-12.00 uur via 01180-37120;
iii Vlissingen: Open Hof, A. Gogelweg 59, iedere dinsdag
09.00-11.00 uur.
GOES - Ook dit jaar wordt er
een zonieravondcompetitie ge
houden voor wielrenners op een
parcours op het industrieter
rein 'De Poel' in Goes. Daaraan
kan worden deelgenomen door
A-, B- en C-amateurs, junioren,
nieuwelingen, veteranen, vrou
wen en trimmers.
In totaal staan twintig wed
strijden op het programma, in
de periode vanaf woensdag 5
april tot en met woensdag 6
september.
De start is telkens om 18.30 uur.
Voor meerdere informatie: Bert
van Gils, Van Dishoekstraat 67
4381 TV Vlissingen, telefoon
01184-18360, tijdens kantoor
uren 01184-82254.
Wedstrijdprogramma: 5, 12, 29
en 26 april; 3, 10, 17, 24 en 31
mei; 7, 14, 21 en 28 juni; 5 juli;
9, 16, 23 en 30 augustus; 6 sep
tember.
MIDDELBURG Glashandel Labuyère heeft het Cl-team van Jong Ambon van nieuwe shirtjes
voorzien. Op de foto staand v.l.n.r. trainer coach John Saya, Dennis van den Dorpel, Michael Caben-
da, Danny van Sorgen, Frenklin Pinas, aanvoerder Jiddo Lawalata, Emil Laisina en sponsor J. La
buyère. Gehurkt: elftalleider Benny Waisapy, Marinello Titaley, Eli Verhage, Roepati Huwaë, Bertie
Nagtegaal, Percy Telussa en Danny Vercammen.
VLISSINGEN Op Walche
ren bij Zoutelande en Dishoek,
en tussen Domburg en Westka-
pelle, worden in opdracht van
Rijkswaterstaat duizenden
kuubs zand op het strand ge
spoten. Om de kustlijn op z'n
plaats te houden wordt daar
waar te veel zand is wegge
spoeld nieuw zand aange
bracht. Als er gewerkt wordt is
het strand ter plaatse niet toe
gankelijk. In verband met de
strandrecreatie wordt gepro
beerd het werk eind mei gereed
te hebben.
Tussen Domburg en Westkapel-
le wordt van eind maart tot half
mei 540.000 kuub nieuw zand
aangebracht van kilometer 16.8
tot kilometer 18.9. Begonnen
wordt bij kilometer 17.8 rich
ting Domburg. Het werk wordt
uitgevoerd met de sleephopper
zuiger Volvox Iberia van aan
nemer Van Oord-ACZ.
Bij het Kustlicht ten noordwes
ten van Zoutelande wordt tus
sen half maart en half april
50.000 kuub zand aangebracht
van kilometer 25.5 tot 26. Tus
sen Zoutelande en Vlissingen
wordt bij Dishoek van half
maart tot half mei 450.000
kuub zand op het strand gespo
ten van kilometer 29.6 tot 33.1.
Van half maart tot half april
vanaf het „Vebenabos" in noor
delijke richting. Vanaf half
april wordt gewerkt in zuidelij
ke richting tot het „Nollest-
rand". Hier zal worden gewerkt
met de sleephopperzuiger Po
seidon van aannemer Ballast
Nedam Baggeren.
De plaats in kilometers staat
vaak aangegeven op de palen
die op het strand staan. De to
tale kosten bedragen 18 miljoen
gulden. De planning is in over
leg met de betrokken Gemeen
ten en Waterschappen vastge
steld, bij slecht weer kan het
werk enkele weken uitlopen.
MIDDELBURG Het Fol
kloristisch Danstheater treedt
vrijdag en zaterdag 24, en 25
maart met een gevarieerde
show op in de Stadsschouw
burg aan het Molenwater.
Grenzeloze veelzijdigheid is ja
ren een kenmerkende karakte
ristiek van het Folkloristisch
Danstheater. Het grenzeloze
komt dit keer tot uitdrukking in
de nieuwste produktie 'Uit de
Nieuwe Wereld' waarin dans-
tradities van Noord-, Midden-
en Zuid-Amerika centraal
staan.
In het voetspoor van de ontdek
kingsreizigers vernielden Euro
pese vechtersbazen veel van de
inheemse culturen in Amerika.
Gelukkig bleven sporen van In
diaanse culturen bestaan en
Afrikaanse slaven voegden er
hun eigen cultuur aan toe. Ook
Polen, Ieren, Nederlanders,
Fransen, Duitsers, Hindoesta
nen, Joden en Arabieren droe
gen iets bij en zo ontstond er
een smeltkroes van culturen.
Het Folkloristisch Danstheater
had dus een ruime keuze. Ken
merkten de vorige programma's
zich al door een grote diversi
teit, in de nieuwste produktie
dansen de ruim dertig mede
werkers van tango naar malam-
bo, via de statige stijldansen uit
de Franse 17e eeuw naar de ca-
lypse van de eilanden en de van
de Mexicaanse mariachis, de
cajun van de Mississippi naar
de Canadese stepdance. Het re
sultaat is een zwierige, oog- en
oorstrelende theateravond voor
jong en oud met maar een min
puntje: je moet op je stoel blij
ven zitten.
De voorstellingen beginnen om
20.00 uur. Kaarten kosten
27,50 (passen 22,00 en jeugd
13,75) en zijn in voorverkoop
aan het theater.
MIDDELBURG Met het
werk dat Aemout Mik en Adam
Kalkin voor de vleeshal in Mid
delburg maakten, is de Vleeshal
buitenspel gezet. De glazen en
tree-hal is naar buiten toe ver
lengd, de Markt van Middel
burg op. Deze nieuwe ruimte zit
als een kurk op de fles van de
Vleeshal - waardoor de geest
van het verleden, de traditie en
de eigen geschiedenis gebotteld
is in de onzichtbaar gemaakte
ruimte.
Deze nieuwe ruimte laat zich
beschouwen als een architectu
rale, sculpturale toevoeging aan
de buitenkant van de Vleeshal
die zich vervolgens met de gla
zen entreehal voortzet in de
Vleeshal zelf. De op de Markt
zichtbare vorm heeft een wand
van opgestapelde boeken die
net als de andere zijden, met
teer gecementeerd zijn. Deze
wand versterkt met zijn bak
steenachtige contouren, het
sculpturale en architecturale
element. De monumentale ge
stolde teer plaatst het gebouw
tje als een zwarte bonbon tegen
het stadhuis (waar de Vleeshal
immers een onderdeel van is).
De vloer van het gebouwtje is
belegd met vaste vloerbedek
king, een deur en kozijn deelt
het in tweeën. Het tweede ge
deelte (het oorspronkelijke gla
zen entreehokje van de Vlees
hal) heeft wanden van glacé ge
kregen die de achterliggende
ruimte aan het oog onttrekken.
De bezoeker kan in het ge
bouwtje van alles aantreffen.
Wisselende gebeurtenissen,
veranderende voorwerpen en
vaste rekwisieten. Tot de vaste
objecten behoren o.a. een ma
quette van Hong Kong, een ge
bogen koperen pijp die het he
melwater over de maquette laat
lopen en het geluid van de deur.
Het schema op de uitnodiging
laat zich lezen als een partituur
voor de wisselende gebeurtenis
sen en veranderende voorwer
pen. Het schema is geënt op de
Amerikaanse „office organi
zers": dag 1 is zaterdag 11
maart, dag 2 zondag 12 maart
enz. Het loopt tot dag 30, de
laatste dag van de tentoonstel
ling, zondag 9 april. Hoewel het
schema/de partituur wel aan
geeft wanneer wat plaatsvindt,
is de tijdsduur van sommige on
derdelen zo kort dat het niet al
tijd mogelijk is alles op het juis
te moment aan te treffen. In ze
kere zin moet je als bezoeker
het geluk hebben dat het toeval
je op het juiste moment het ge
bouw heeft binnengeleid.
Hij kan koekjes aantreffen, ge
tuige zijn van een toneelstuk,
een tableau vivant, een mecha
nische hond, een vioolspelend
musicus en een muzikale pop,
een druipnatte agent die zich
komt drogen enz. Al deze ge
beurtenissen worden gefotogra
feerd en een selectie zal, voor
zien van een tekst, na de ten
toonstelling in een doos ver
krijgbaar zijn.
De tentoonstelling is voor een
belangrijk gedeelte een mentaal
proces. Het doet beroep op de
verbeeldingskracht en het voor
stellingsvermogen van de be
zoeker: de hoofdrolspeler, de
Vleeshal, die van het toneel ver
dwenen is maar toch drama
tisch aanwezig. De gebeurtenis
sen die zich afspelen maar die
niet alle gezien of meebeleefd
kunnen worden; het spel dat
met de gewoonlijke tentoon
stellingsomstandigheden ge
speeld wordt (de afwezigheid
van de formele aspecten zoals
een suppoost, de informatie
etc.); de weg die je zelf moet
zoeken; de selectie van de docu
mentatie. Het is in de woorden
van T.S. Eliot „A heap of bro
ken images", waarbij elk beeld
compleet is in zichzelf.
Deze tentoonstelling is een
voortzetting van de samenwer
king tussen Aernout Mik (Am
sterdam) en Adam Kalkin (New
York). In 1992 maakten zij sa
men de tentoonstelling The filo-
sophy of furniture (Galerie
Fons Welters, Amsterdam). Het
samenwerken verruimt hun in
dividuele uitgangspunten en
verdiept het concept. Het werk
van Aernout Mik tast de gren
zen van verschillende discipli
nes af: beeldhouwkunst, toneel,
architectuur. In zijn werk ko
men ze vaak op verrassende
wijze samen. Zo speelden men
sen letterlijk en figuurlijk een
belangrijke rol in het werk dat
hij in 1994 voor Het Festival
aan de Werf maakte.
Adam Kalkin is behalve beel
dend kunstenaar ook architect.
Als beeldend kunstenaar maak
te hij schilderijen en installa
ties; een aantal ontwerpen van
zijn gebouwen is daadwerkelijk
gerealiseerd.
Op zondag 26 maart zal Dirk
Pültau, schrijver van o.a. De
Witte Raaf, een lezing houden
over het zoeken naar een ande
re ruimte (fysiek en psychisch)
door een aantal hedendaagse
kunstenaars (aanvang 15.00
uur).
De publikatie, in de vorm van
een houten box met glasplaat
jes, dia's, een speeldoosje en een
tekst van Pieter Jan Gijsbers,
zal na afloop van de tentoon
stelling verkrijgbaar zijn. Inte
kening vooraf op deze in be
perkte oplage verschijnende
uitgave (50 ex.), is mogelijk.
Het Folkloristisch Danstheater ontdekt de Nieuwe Wereld.
V
