OP DEZE PLAATS
Een markant huis aan de boulevard
Keukens
half geld
De politie komt langs in het dorp
-S
g
Boventoonconcert is buitenkansje
De Middelste
Zaagbek
Zwarte varaan in Iguana
Lezing over Spitsbergen
Stichting zet zich in voor het behoud van het Wooldhuis
Zindelijk
Fietsenrekken
op Scheldeplein
Dichter Van de Waarsenburg
verenigt Zeeland en Brabant
kunt u, met kleur,
tegen aantrekkelijke prijzen
adverteren.
Informeer bij onze vertegenwoordiger!
l2
Selectief
Landhuisstijl
Gastenboek
ol
Vogelvrij
ne SCHELDEBODE
100e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.700 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN. 301 M V
WOENSDAG
18 JANUARI 1995
WALCHEREN De komen
de maanden houdt de politie
informatiebijeenkomsten in de
Walcherse dorpen. Zij leggen
uit hoe de politie haar werk
doet, maar ook kunnen de in
woners dan zeggen wat zij vin
den van de politie en kunnen ze
hun wensen kenbaar maken. Er
is de afgelopen jaren nogal wat
veranderd in de politie-organi-
satie door de samenvoeging
van gemeente- en rijkspolitie
tot één regionaal korps. De
burgemeesters van de diverse
dorpen zitten de bijeenkomsten
voor. Ook officier van justitie
mr. D. Veurink is aanwezig. De
politie is vertegenwoordigd
door districtschef J.C.H.F.M.
Dirksen en hoofd politirele be
drijfsvoering J.J.D. Visser en
hoofd justitiële dienst J. Mari-
nissen.
Door de reorganisatie, is er
het een en ander veranderd.
Waren er vroeger op de dorpen
bureau's van de rijkspolitie, nu
is dat vaak teruggebracht tot
de aanwezigheid van een wijk
agent of een politiespreekuur
op bepaalde tijden. Wel is het
zo dat de bureau's in Middel
burg en Vlissingen 24 uur per
dag bezet zijn, maar in de
praktijk blijkt het niet meer
mogelijk om onmiddellijk op
iedere klacht van de burger te
reageren. „We krijgen daarover
veel klachten", zegt voorlichter
Leo Kuyl. „Het is van ons geen
onwil dat wij niet snel ter
plaatse zijn, maar onmacht."
„De politie in Zeeland heeft
de afgelopen jaren niet alleen
moeten reorganiseren, maar
ook moeten inkrimpen, dus het
ontbreekt ons soms gewoon
aan voldoende mankracht.
Daarom moeten wij selectievér
zijn op welke klacht wij direct
reageren. Gaat het bijvoor
beeld om een katje in een hoge
boom of een lekkende waterlei
ding, dan móeten wij tegen de
mensen zeggen, probeert u het
eerst zelf eens op te lossen."
In het beleidsplan van de
politie heeft veiligheid en leef
baarheid hoge prioriteit. Kuijl:
„In onze organisatie zijn we
constant aan het zoeken naar
nieuwe vormen om daaraan zo
goed mogelijk invulling te ge
ven. Hoe organiseren we onze
diensten bijvoorbeeld, hoe
functioneren we op straat-,
wijk- en buurtniveau. Daarom
is het voor ons heel belangrijk
te weten wat er onder de men
sen leeft. Voelen ze zich veilig
of juist niet, is dat al dan niet
terecht en wat kunnen we er
samen aan doen. Daarom ho
pen we dat veel mensen naar
onze informatiebijeenkomsten
komen of schriftelijk hun wen
sen of opmerkingen kenbaar-
maken. Zo hopen we onze slo
gan Een veilig Walcheren ma
ken we samen' waar te kunnen
maken.
De informatiebijeenkomsten
vinden plaats op de volgende
data: op dinsdag 24 januari in
het verenigingsgebouw aan de
Zandput in Serooskerke voor
de inwoners van de gemeente
Veere; op woensdag 1 februari
in het ontmnoetingscentrum
De Halve Maan aan de School
straat in Oostkapelle voor in
woners van de gemeente Dom
burg; op dinsdag 14 februari in
het verenigingsgebouw De Ar-
ne aan de Rademachterstraat
in Arnemuiden; op donderdag
23 februari voor inwoners van
de gemeente Mariekerke in
verenigingsgebouw Ons Huis
aan de Burg. Adelaarstraat in
Surveillance in Koudekerke.
Meliskerke en op donderdag 9
maart in Westkapelle in het
verenigingsgebouw Westkapel
le herrijst aan de Markt.
FOTO HARRY DE LANGE
Alle avonden beginnen om
20.00 uur.
Wie geen kans ziet om een
bijeenkomst te bezoeken, kan
een schriftelijke reactie sturen
naar de Politie Zeeland, dis
trict Walcheren, Postbus 720,
4330 AS Middelburg.
VLISSINGEN „Wie had het droeve lot van dit
mooie huis kunnen voorzien toen mijn vader, de
burgemeester, tegen de zestig maar nog in de kracht
van zijn leven, aan zijn bureau zat te schrijven of
mensen ontving op de 'commandobrug'?", verzucht
Hélène van Woelderen in haar vorig jaar verschenen
boek 'Woelwater' over haar vader C.A. van Woelde
ren, van 1919 tot 1945 eerste burger van Vlissingen.
Gelukkig lijkt het erop dat het droeve lot alsnog
omgebogen kan worden in een mooi tweede leven.
Een verzoek van de 'Stichting Stadsherstel Vlissin
gen' en de 'Stichting Boulevardbelangen Vlissingen'
om de voormalige ambtswoning op de lijst van jonge
monumenten te plaatsen, is in behandeling" bij het
ministerie van WVC. Het verzoek wordt van harte
ondersteund door de gemeente en de provincie. Naar
verwachting valt de beslissing dit voorjaar. Dan kan
de pas opgerichte 'Stichting Wooldhuis Vlissingen'
zich gaan inzetten om een passende bestemming te
vinden voor dit bijzondere gebouw dat in 1931 werd
gebouwd naar een ontwerp van architect Dirk
Roosenburg.
In zijn rede ter gelegenheid van
zijn inauguratie tot hoogleraar
in het vakgebied architectoni-
sche ontwikkelingen, woning-
buw en woonomgevingaan de
factulteit bouwkunde van- de
Technische Universiteit in
Delft, weidde prof.dr. Wytze
Patijn breed uit over het Wool
dhuis. In de wereld van de
architectuur wordt Roosenburg
beschouwd als een belangrijke
vertegenwoordiger van het
Nieuwe Bouwen. Samen met
zijn leermeester Berlage en zijn
collega bouwkundigen Oud en
Dudok bepaalde hij het eigen
karakter van de moderne Ne
derlandse architectuur. Patijn
schreef zijn inaugurele rede
zelfs in het Wooldhuis, waar
hij tijdelijk een kamer huurde.
Het bestuur van de stichting
Vlissingen, waarin onder meer
de bekende VLissingse arts en
amatuer-historicus Ad van
Dijk, auteur Wim Hofman, cul
tureel consulent Nico Out en
raadgevend architectonisch in
genieur Marian van de Bosch
zitting heggen genomen, is blij
met deze steun uit de wereld
van de architectuur. De huidi
ge eigenaar, een projectontwik
kelaar, betwist in een brief aan
de gemeente dat 'de architecto
nische, stedebouwkundige en
cultuurhistorische aspecten
van het Wooldhuis van vol
doende waarde en belang zijn
om het Wooldhuis aan te wij
zen als beschermd monument'.
Het lijkt er nu alleszins op dat
dit een onjuiste conclusie is en
de plannen voor sloop van het
huis en de bouw van twintig
appartementen ter plekke bin
nenkort definitief in de papier
versnipperaar kunnen verdwij
nen.
De burgemeester en zijn vrouw
kregen in 1930 een onverwacht
grote erfenis. Zij besloten een
deel te bestemmen voor de ver
fraaiing van Vlissingen. Van
Woelderens jachtvriend Dirk
Roosenburg, die onder andere
het ontwerp van het hoofdkan
toor van de KLM in Den Haag
op zijn naam heeft staan, kreeg
de opdracht een huis te ont
werpen dat 'als een baken van
uit zee moest opdoemen'. De
architect gebruikte voor die
tijd moderne materialen als be
ton en staal. Het werd een
gebouw met een eigen identi-
Het Wooldhuis in zijn huidige staat. Voor de oorlog was het huis stralend wit en een belangrijk baken voor schepen en vliegtuigen.
FOTO HARRY DE LANGE
We worden nog al eens geconfronteerd met reclame
van papieren wegwerpluiers. Nu is het eeuwenlang
al een onderwerp van gesprek geweest, hoe snel krijg
je die kleine schoon, droog en zindelijk. Joost van de
Vondel schonk 'er al aandacht aan door het in een
levenswijsheid te gebruiken 'Het leven is als een
kinderhemd, kort, vuil en bescheten'. Tegenwoordig
biedt de papierindustrie een keur van mogelijkheden
om de afvalprodukten van de kleine mens op te
vangen en te ruimen. De aansprekende reclamefilm
pjes liegen er niet om, als je geen roodgeïrriteerde
billetjes wilt voor David en Susy, dan moet je luier A
gebruiken. Door het prettig gevoel dat die luier
geeft, huilen ze niet de hele dag aan een stuk door.
Luier B sluit goed aan, voorkomt lekkages en is
voorzien van een vrolijk dessin. De peuter die heftig
bij mama op schoot gaat plassen en daarna nog een
kunstje doet, bewijst het. Zeer slim draait hij de
rollen om en mama is nu een 'grote' meid want zij is
immers nog droog. Het toppunt van absoberend
vermogen, dat altijd met blauwe vloeistof aangetoond wordt,
terwijl in de natuur andere kleuren vloeistof gebruikt wor
den. En de handige, enthousiaste jonge vader weet er ook
goed mee om te gaanIn een wip is baby verschoond, blij en
stil. Huilt ie toch als mama langs komt, dan heeft pappie een
verkeerde luier omgedaan. O, o, o, wat erg, wat naar.
Als ik al die reclame - spots weer eens gezien heb, dan vraag
ik me zelf wel eens af: „Hoe zijn wij vroeger zindelijk
geworden
Cameleon.
tg
"O
teit dat doet herinneren aan
een schip met de ronde eetzaal
als 'kapiteinshut'. Samen met
de erbij horende panden
Waailust en Zandloper is een
spannend geheel ontstaan, dat
zee, strand, stad en duinen met
elkaar verbindt. Het vakman
schap van Vlissingse vaklieden
is zichtbaar in de perfect uitge-
'voerde houten betimmering. De
tuin, ingekaderd door het
Wooldhuis en de bijbehorende
panden Waailust en de Zandlo
per, werd ontworpen door de-
tuinarchtitecte Mien Ruys. Il
lustratrice Rie Cramer beschil
derde het cirkelvormige bou
doir, terwijl de schilder A.M.
Luyt de gebrandschilderde ra
men ontwierp. Gert-Jan de
Rooy, voorzitter van de stich--
ting Wooldhuis Vlissingen,
heeft met Mien Ruys pas nog
contact gehad. „Tekeningen
zijn er jammer genoeg niet
meer, maar mevrouw Ruys kon
zich allerlei details over de
aanleg nog herinneren. En de
grondvorm met de ronde vijver
is nog aanwezig, ook al is er
later een terras aangebracht."
De Rooy wil ook graag in con
tact komen met mensen die aan
het huis gebouwd hebben, om
het beeld van de onstaansge-
schiedenis van het huis com
pleet te maken. Inmiddels heeft
hij een neef opgespoord van
timmerman/opperman Berting
via een klasgenootje van zijn
dochter. Oók is hij er achter
gekomen dat de koperen letters
die nu nog het Wooldhuis sie
ren, destijds gemaakt zijn door
een koperslager van de Ko
ninklijke Maatschappij De
Schelde (KMS), die naar de
naam Timmerman luisterde.
De KMS werd na de oorlog de
nieuwe eigenaar van het huis,
nadat het in de oorlog gecon
fisqueerd was geweest door de
Duitsers.
Tijdens de zeven jaar dat bur
gemeester Van Woelderen er
zijn domicilie had, ontving hij
vele bezoekers. Het gastenboek
vermeldt de namen van minis
ters en burgemeesters uit het
hele land en zelfs die van Prins
Hendrik. De KMS gebruikte
het Wooldhuis als gastenver
blijf tot het in de jaren zestig in
pariculiere handen kwam. Het
bestuur van de Stichting ziet
het als een van haar taken, als
het huis eenmaal op de Monu
mentenlijst staat, een passende
bestemming te vinden. Ook
moet het achterstallig onder
houd weggewerkt worden. Een
comité van aanbeveling, waar
in in ieder geval professor Pa
tijn, mevrouw Van Woelderen
en adjunct-directeur Langman
van de KMS zitting zullen ne
men, is in oprichting. In het
voorjaar verschijnt een boek
over het Wooldhuis. Lezers van
de Scheldebode kunnen het
boek te zijner tijd via een bon
in de krant bestellen met een
rijksdaalder korting.
Wie op andere wijze de
stichting wil steunen of infor
matie heeft over de bouw en de
geschiedenis van'dit bijzondere
huis, dat bij Vlissingen hoort
als het beeld van De Ruyter
aan het begin van de boule
vard, kan zich wenden tot dé
stichting Wooldhuis Vlissingen,
Gerbrandystraat 139, telefoon
01184-66371.
MIDDELBURG Een bui
tenkansje voor liefhebbers van
bijzondere muziek: volgende
week woensdag geeft Borg
Diem Groeneveld een boven
toonconcert in de Engelse Kerk
aan de Simpelhuisstraat. In
Zeeland waren dergelijke klan
ken nog niet eerder te horen.
In het boventoonzingen hoor je
dat één gezongen toon in we
zen is opgebouwd uit meerdere
tonen. Behalve de zangstem
hoor je toverachtige fluitmelo
dieën die ontstaan op basis van
de boventoonreeks. De luiste
raars worden meegevoerd in
een wereld van nieuwe klan
ken.
Groeneveld begeleidt zichzelf
op de Indiase tampoera. De
warme klank van dit instru
ment creëert een sfeer van rust
waarin de boventoonzang opti
maal tot zijn recht komt.
Het concert bestaat uit drie
delen: Het Ontluiken, Spiege
lingen en Hooglied. In het eer
ste deel worden alle bovento
nen van hoog tot laag ten geho
re gebracht. In het tweede deel
wisselen de melodie van de
zangstem en de boventonen el
kaar voortdurend af. In het
slotdeel stralen de boventonen
in al hun pracht boven de stem
uit en zingen het hoogste lied.
Het concert begint om 20.15
uur. De entree bedraagt vijf
tien gulden (passen 12,50)
VLISSINGEN Op de kop
van het Scheldeplein komt een
voorziening voor honderdveer
tig fietsen. De gemeente wil
hiervoor 31.000,uittrek
ken.
Tijdens drukke winkeltijden
staat de kop van het Schelde
plein boordevol fietsen, die
kris-kras naast elkaar 'staan.
De voetgangers worden hier
door ernstig gehinderd. Met de
fietsvoorziening hoopt het ge
meentebestuur enige structuur
in het fietsparkeren aan te
brengen.
(ADVERTENTIE)
Hans Verkerk Keukens Goes
heeft beslag weten te leggen
op een grote partij keukens.
Deze worden direkt aan parti
culieren voor de halve prijs
verkocht! Hierbij zijn moderne
en klassieke keukens in diver
se kleuren aanwezig en tevens
inbouwapparatuur. Wie binnen
kort een keuken nodig heeft
kan nu zijn slag slaan bij de
grootste keukenspecialist van
Zeeland en West-Brabant.
GOES
RINGBAAN WEST 2b - 0100-16451
J HET ZEEUWSE
4 LANDSCHAP
Regen en storm teisteren soms mensen op weg
naar school of kantoor. Met een regenpak kun
je proberen droog te blijven. Door slecht
ademende pakken ben je van binnen meestal
nog natter dan buiten. En dan heb ik het nog
niet eens over volgelopen schoenen. In het
pré-kunstof tijdperk gebruikten vooral schip
pers en vissers oliepakken. Met olie werden
|C jassen en zuidwesters waterdicht gemaakt.
Eenden zoals de Middelste Zaagbek bezitten
'i£&^een vetproducerende stuitklier. Met hun snavel
brengen ze vet aan op hun verenpgk en maken
het op die manier waterdicht. De Middelste
Zaagbek is ook zo'n eend die destijds wellicht
als voorbeeld diende bij het bedenken van het
oliepak. Hij is een algemene broedvogel van Scandinavië die
vooral als wintergast in onze open en zilte wateren verblijft.
De laatste jaren breidt z'n broedgebied uit. Naast sterk
toenemende aantallen overwinteraars op de Grevelingen en
het Veerse Meer, treffen we hier ook steeds meer broedende
paren aan. De Zaagbek heeft zoals de naam al doet vermoe
den een gezaagde snavel, waarbij hij glibberige vissen zoals
de botervis kan grijpen en vasthouden. Herkenbaar is hij
onder meer aan een piekerige dubbele kuif op z'n achter
hoofd. Net een verward persoon die 's morgens vergeten is z'n
haren te kammen. Helaas wordt de Zaagbek net als andere
zeevogels vaak als olieslachtoffer gevonden. Stook - en
smeerolieresten worden om reinigingskosten te besparen
overboord gepompt. Winstbejag leidt zo ieder jaar weer tot de
dood van tienduizenden zeevogels. Vogels die in aanraking
'komen met olie verliezen hun waterafstotene vermogen en
worden 'lek'. Het koude water dringt door de huid, waardoor
ze een lelijke longontsteking oplopen. In verzwakte toestand
zijn ze nauwelijks nog in staat voedsel te vangen waardoor
hun situatie nog verder verslechterd. Besmurd, uitgeput en
ziek bereiken ze het strand. Soms is er bij een van de
vogelopvangcentra nog redding mogelijk. Vogels die je op
sterven na dood van het strand raapt zijn het best af met een
snelle levensbeëindiging. Het is voor de vogels te hopen dat
mensen die verantwoordelijk zijn voor deze massamoord
géén waterdicht alibi hebben als ze wordenMpgespoord.
VLISSINGEN Vorige week
kropen in de 'kraamkamer' van
reptielenzoo 'Iguana' twee
bandvaranen uit het ei. Het
was in tweeërlei opzicht een
zeer bijzondere gebeurtenis.
Één van de diertjes bleek, in
tegenstelling tot normaal, hele
maal zwart te zijn. Het is bo
vendien uitzonderlijk dat een
bandvaraan in een dierentuin
geboren wordt. Tot nog toe
gebeurde dat maar een keer
eerder: vorig jaar maart toen,
eveneens in de reptielenzoo aan
het Bellam.vpark, bandvaraan
Doortje het levenslicht zag.
De varaantjes werden geboren
uit de eieren die moeder Moni
ca vorig jaar op 18 juni legde.
De diertjes wogen bij geboorte
ongeveer vijftig gram en waren
ongeveer dertig centimeter
lang. Een volwassen bandva
raan kan wel drie meter lang
worden en vijftig kilo wegen.
Normaal gesproken is een
bandbavaraan getekend met
gele vlekken en strepen. Een
zwarte bandvaraan is, zo blijkt
nu, een afwijkende, in dit geval
melanitische vorm, van de ge
wone bandvaraan. Melanisme
is net als albinispie een zeldza
me afwijking. In het verleden
zijn enkele zwarte varanen in
Maleisië gevonden en voor as
tronomische bedragen verkocht
in Amerika. Tot nu toe werd
verondersteld dat een zwarte
varaan een aparte soort was.
Met de geboorte van Hitam
(Maleis voor zwart) kan deze
theorie uit de biologieboeken.
geschrapt worden.
MIDDELBURG Het ach
tenzestigste deeltje in de Sli
breeks is een gedichtenbundel
van Hans van de Waarsenburg.
Het luistert naar de naam
'Villa Carmen Sylva'.
Dit doet vermoeden dat de
bundel in z'n geheel is gewijd
aan de Roemeense koningin
Elisabeth von Wied die proza
en poëzie schreef onder het
pseudoniem Carmen Sylva, en
in de zomer van 1889 logeerde
in de gelijknamige, okerkleuri-
ge, villa op het duin bij Dom
burg.
Gedeeltelijk is dit waar. In het
eerste deel van de bundel komt
inderdaad de koninklijke dich
teres tot leven. Deze gedichten
werden trouwens al eerder ge
publiceerd in de bundel 'Waar
het blauw eindigt', in 1987. De
andere gedichten, gerangschikt
in de hoofdstukken Goddelijke
knol 1 2 zijn nog niet eerder
uitgegeven. In deze gedichten
beschrijft van de Waarsenburg
de zandgronden van zijn ge
boortestreek Brabant en de
eenvoudige aardappeleters. Zo
verenigt hij in deze bundel de
zee en het zand, Zeeland en
Brabant.
De schilder Ger Lataster
maakt speciaal voor deze bun
del vijf passende kleurtekenin-
gen. De omslag van het boekje
mag gezien worden, deze is
uitgevoerd in brokaat oud-ro-
MIDDELBURG Op uitno
diging van de Areeheologische
Werkgemeenschap Nederland
geeft drs. F. Laarman een le
zing over het onderzoek van
een walvisvaardersnederzet
ting op Spitsbergen.
In 1979, '80 en '81 zijn er
expedities geweest naar Spits
bergen. De lezing is een verslag
van de expeditie uit 1981,
waarbij de nederzetting uit het
begin van de zeventiende eeuw
werd opgegraven.
De lezing vindt plaats op vrij
dag 20 januari om 19.30 uur in
de Zeeuwse Bibliotheek in
Middelburg.
