Bodywarmers voor De Mikke
Restauratie getijdemolen afgerond
MDODvliet
De kauw
'Tussen Kunst en Kitsch'
komt naar Arsenaaltheatt
Doedelzakband wint in Zwolle
Aandacht voor 50+ vrouwen
Gemeente weigert vergunning aan exploitant
Gebruiksaanwijzing
V
Weer eremetaal
voor Blue Spirit
Winnaars mogen
vlieger bouwen
ZIE ONZE SPECIALE AKTIEADVERTENTIE
IN DEZE KRANT
Caravan
Straatbeeld
Natuurtip HETZEELJUV.
Uitslag
Postcodeloterij
KJ
VOOR IEDEREEN DIE ZELF MODE MAAKT.
naaicentrum
Ui
Goes, Opril Grote Markt 7-9, tel. 01100-27982
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 1, tel. 01640-36617
99e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE
TOTALE OPLAGE: 47.300 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
WOENSDAG
301 MV 28 SEPTEMBER 1994
MIDDELBURG De geres
taureerde getijdemolen en de
spui- schut- en keersluis bij de
Stadsschuur zijn gisteren offi
cieel in werking gesteld door
vier Middelburgse wethouders.
J.C van Dijk-Sturm, S. Smits
kamp, E.M.J. van Brummelen-
van Wilgen en W. Ovaa draai
den in goede harmonie de
sluisdeuren open met behulp
van de Hollandse kaapstan
ders. De hele restauratie heeft
965.000,gekost.
De eerste plannen voor restau
ratie dateren van 1974. De sluis
is toen droog gezet om onder
zoek te doen naar de bouwkun
dige toestand. Na twintig jaar
is de restauratie dan nu einde
lijk afgerond. Het eigenlijke
restaureren begon in januari
van dit jaar. Het object werd
afgedamd met stalen damplan
ken en drooggemalen. Uit de
bouwout werd een laag grond
en slib ter dikte van een meter
verwijderd. Onder de waterlijn
bleek het metsel- en natuur-
steenwerk nog opmerkelijk
gaaf. Boven de waterlijn moest
de natuursteen hersteld wor
den met kunststof mortel en
werden de voegen uitgekapt en
opnieuw gevoegd. Tevens wer
den èr diverse instortingen her
steld. De vier oude sluisdeuren
werden vervangen door nieu
we.
Over de ouderdom van het
complex tast men in het duis
ter. Al in 1550 wordt in oude
geschriften de aanwezigheid
van een getijdemolen met di
verse spuikanalen aan de
Stadsschuur genoemd. De
spuisluis werd gebruikt tijdens
springtij. Bij hoog water werd
het water gevangen in een
groot bassin, in het Middel
burgse geval het Molenwater.
Wanneer bij eb de haven was
drooggevallen opende men de
schuiven van de sluis en
stroomde het water met grote
kracht door de binnenhaven.
De haven werd hierdoor als het
ware leeggeschuurd, de grond
werd losgewoeld en met het
wegstromende water naar zee
gevoerd. Het springtij had in
de dagen ook wel de naam
schuurtij.
Als er niet geschuurd werd,
werd het water ook gevangen
in het Molenwater maar dan
met de bedoeling de getijdemo
len bij het Stadsschuur te laten
draaien op het wegstromende
water. Het waterrad draaide op
de stroom die bij eb onstond
door het hoogteverschil van
twee meter. Deze getijdemolen
kon per getij vier a vijf uur
draaien. Per getij betaalde de
molenaar een bedrag van zes
stuivers aan de spuilieden die
de deuren in de spui bedien
den. Het maalgat, de waterrad
kelder en het molengebouw
met maalkelder zijn nog volle
dig intact, maar, helaas voor de
bezoekers, niet te zien. Om
toch een idee te geven hoe
groot het rad is staat er nu
bovengronds een gestileerd sta
len model. In de bestrating
achter de Stadsschuur is met
rode klinkers aangegeven wel
ke weg het water volgde dat
het schoepenrad liet draaien.
De stroomrichting wordt met
pijlen aangegeven.
In de achttiende eeuw werd een
gedeelte van de haven ge
dempt. Om een doorvaart naar
de binnengracht te kunnen
houden is toen een schutsluis
gemaakt tussen de binnenha
ven en de binnengracht. De
schutsluis functioneerde tot
omstreeks 1850, toen werd
Middelburg afgesloten van de
zee en kreeg de schutsluis de
functie van keersluis, een fucn-
tie die nog steeds actueel is.
Wanneer het kanaalpeil ver
laagd wordt, worden de achter-
De sluis bij het Stadsschuur.
ste ebdeuren gesloten om het
pielk in de binnengracht te
handhaven. Bij eventuele cala
miteiten aan de sluizen in Vlis-
singen fungeren de voorste
deuren van de schutsluis, de
vloeddeuren als tweede water
kering voor de stad. In de sluis
FOTO PIET DAVIDSE
zijn vier nieuwe sluisdeuren
geplaatst, alle voorzien van een
bedieningswerk in de vorm van
Hollandse kaapstanders.
Doek valt over poffertjeskraam
MIDDELBURG Hij heeft er nog alles aan gedaan
om het tij te keren, maar het is niet gelukt. Zondag
bakte Karei Herzberg voor de laatste keer poffertjes
in zijn Oudhollandse poffertjeskraam op het plein bij
de Lange Jan. Maandag begon hij met het afbreken
van de tent en tegen de tijd dat dit artikel bij u in de
bus ligt is de hele boel ingepakt en op een trailer
geladen. En in tegenstelling tot vele voorgaande jaren
wordt de kraam in het voorjaar niet opnieuw opge
bouwd. Herzberg vermoed dat de gemeente van de
kraam af wil met het oog op de nieuwe winkels die
op de plaats van het Hofje Onder den Toren moeten
verrijzen. L
De gemeente wilde de vergun
ning wan de voormalige eige
naar Beekveld niet over laten
gaan naar zijn zoon omdat
Beekveld junior niet daadwer
kelijk achter het fornuis staat
maar de exploitatie overliet
aan Karei Herzberg.
Karei is heter honderd procent
mee eens dat iedereen aan de
vergunningseisen moet vol
doen. „Maar de gemeente kan
patuurlijk ook wel een beetje
soepel met de eisen omgaan. Ik
krijg nu het gevoel dat de ge
meente het mij gewoon niet
gunt om straks mijn tienjarig
jubileum als poffertjesbakker
in Middelburg te vieren".
Dat de kraam er niet tot in de
puntjes verzorgd uitziet geeft
Herzberg grif toe. „En daar
valt best over te praten. Als de
gemeente had geeist dat de tent
volgend jaar geschilderd zou
zijn, okee, dan weet je waar je
aan toe bent."
v
Vorige week bracht Herzberg,
samen met zijn bazin mevrouw
Beekveld, een bezoek aan de
gemeente. Ambtenaar Wolf gaf
toen te kennen dat het uiterlijk
van de poffertjeskraam niet het
zwaarste telde. „Maar het telt
volgens hem wel mee."
vergunning in. Karei Herzberg
betreurt de gang van zaken.
„De Beekvelds wilden nog
flink investeren in de Middel
burgse poffertjeskraam. Er zou
bijvoorbeeld een nieuwe toilet
wagen komen. Mevrouw Beek
veld heeft bij de gemeente nog
geprobeerd om een vergunning
voor een andere locatie te krij
gen. De autovrije markt leek
ons wel wat. Of het Plein 1940
of het Damplein. Maar ook dat
mocht niet van de gemeente.
Ze willen er gewoon liever he
lemaal van af. En hun voor-,
naamste argument is dat de
poffertjeskraam niet bij het
straatbeeld past van de kerken
en de Lange Jan. Nou dan
vraag ik me af, passen die
winkels daar dan straks wel
bij??"
jaar
het
het
De vergunning die Beekveld
senior had was overdraagbaar
van vader op zoon en gold nog
tot oktober 1996. Voorwaarde
was wel dat de eigenaar ook
daadwerkelijk achter het for
nuis stond. Omdat Beekveld ju
nior daar lichamelijk niet toe
in staat is trok de gemeente de
Als jongetje van twaalf
liep Karei Herzberg bij
Rotterdamse Spido voor
eerste een poffertjeskraam bin
nen en was meteen verkocht.
„Ik begon met in de vakanties
en na schooltijd tafeltjes
schoon te maken. Spelender
wijs mocht ik ook andere din
gen gaan doen en toen ik veer
tien jaar was ben ik gebleven.
Mijn vader was al vroeg overle
den en ik woonde in mijn jeugd
veel in tehuizen. Ik was dan
ook heel blij dat ik er in de
poffertjeskraam gewoon bij-
hoorde.
In die tijd trokken we van
kermis naar kermis en dat wa
ren natuurlijk wel tropenjaren.
Tot 's avonds laat poffertjes
Karei Herzberg bakt de laatste poffertjes.
FOTO PIET DAVIDSE
bakken, dan de tent afbreken
en opladen, naar de volgende
gemeente rijden en daar weer
opbouwen. Op die manier
schoot de nachtrust er wel eens
bij in. Toen ik eenmaal ge
trouwd was wilde ik het liefst
stoppen met het heen en weer
reizen, maar bij het Arbeidsbu
reau konden ze niets voor me
doen. Uiteindelijk kwam ik in
1986 bij de Middelburgse pof
fertjeskraam van de familie
Beekveld verzeild en daar ben
ik met veel plezier gebleven."
Herzbergs vrouw en kinderen
wonen in Hoogvliet. Zelf bi
vakkeert hij van april tot okto
ber in een caravan naast de
kraam. „Tussendoor vlieg ik
nog wel eens even naar huis
maar ik zie mijn gezin toch
veel te weinig. Daar komt nu
dus verandering in, maar of dat
ook leuk is? Ik voel me inmid
dels een echte Middelburger.
Als ik twee dagen in Hoogvliet
zit wil ik terug.
In een laatste poging öm het tij
te keren begon Karei Herzberg
een handtekeningenactie. De
bladzijden van het handteke-
ningenboek vulden zich snel.
Karei was voornemens om de
handtekeningen aan het ge
meentebestuur te overhandi
gen. Hij nodigde B&W uit om
zondag poffertjes te komen
eten. Maar er kwam slechts een
beleefd briefje met de medede
ling dat iedereen verhinderd
was. „Ach; ik heb er wel begrip
voor, het was ook een beetje op
het laatste nippertje, maar ik
had toch wel een vertegen
woordiger van de gemeente
verwacht."
De poffertjeskraam wordt in
afwachting van betere tijden
opgeslagen in een pakhuis bij
Gorinchem. Voor Karei Herz
berg rest de WW.
H l
LANDSCHAP
Vroeger heb ik ooit het boekje 'Hans de
Torenkraai' gelezen. Het handelde over de
avonturen van een vogel waarvan je de naar
in een moderne vogelgids niet meer zult tegen
komen. De torenkraai heet nu kauw. Een kauw
behoort tot de familie van de kraaiachtigen,
zijn naaste familieleden zijn zwarte kraai, raaf
en ekster. Een kauw onderscheidt zich van een
kraai door een geringer formaat, een grijs
achterhoofd en een lichte iris. De bekende roep
van de kauw is zijn eigen naam op z'n Haags;
kah, kah. Net als in een menselijke samenle
ving speelt concurrentie in de vogelwereld een
grote rol, vooral is er wedijver om zaken als
voedsel en nestplaatsen. Overleven binnen de
kraaienfamilie, waarin de leden min of meer hetzelfde
wensenpakket hebben, is bepaald geen sinecure. Voorat ce
minder dominante soorten binnen de familie vertonen ve-
schillende staaltjes van aangepast gedrag om toch enigs i
aan bod te komen in de harde strijd orri het bestaan. De
kraaien spelen de rol van overheerser. Een samenwerkend
broedpaar vormt haast' een onverslaanbaar team en laat
andere familieleden hooguit toe in de grensgebieden van zijn
territorium. Veel eksters houden daarom in januari real
try-out'. Ze bouwen dan een nest, hoewel ze pas in april
broeden hebben ze met zo'n uitprobeersel nog ruim de tijd os
na plundering of beschadiging op een andere plek een
nest te bouwen. Kauwen kunnen aan kraaienoverlast on ik
men door in holen te broeden die voor grotere vogels moeii k
toegankelijk zijn. Naast kunstmatigeholen als kerktorss,
schoorstenen en luchtkokers zijn de natuurlijke holen' waa
voor boomholten of zelfs konijneholen worden uitgekoze,
favoriet. Onder het motto eendracht maakt macht, nestelt de
kauw graag in groepen zonder echter een koloniebroeder te
zijn. Een kauw behoort tot de 'cultuurvolgers', hij is in staat
zich aan te passen aan veranderende omstandigheden die ;-n.
name door de mens veroorzaakt zijn. Ondanks zijn grot.'
aanpassingsvermogen en het feit dat de bouwende Nederlan
der een goede bondgenoot is, komt hij relatief weinig in
Zeeland voor door een chronisch gebrek aan nestholten. Een
paar kauwtjes gaat een binding aan voor het leven en blijft
voortdurend samen. Over aanpassen gesproken!
VLISSINGEN Zou het mis
schien een echte Van Gogh
zijn?? Of toch gewoon een prul?
Op deze en vele andere vragen
geven de experts van het pro
gramma 'Tussen kunst en
kitsch' antwoord tijdens een
opnamedag in het Arsenaal.
Maandag 24 oktober komt een
team van twaalf experts naar
het Arsenaal. Daar geven ze
tusen 11 en 16 uur informatie
over meegebrachte bezittingen,
voornamelijk op het gebied van
schilderijen en prenten, aarde
werk en porselein, brons en
zilver, glas, uurwerken en an
tieke munten Waar mogelijk
wordt er een zo nauwkeurig
mogelijke waarde-aanduidin
;egeven en van de opmerke-
ijkste voorwerpen wordt op
die dag een televisie-opname
gemaakt. Deze opnames wor
den de komende winter uitge
zonden. Volgens presentator
Cees van Drongelen is er achter
elke voordeur in Nederland iets
te vinden dat een stukje ge
schiedenis in zich bergt. „Vaak
vermoeden de eigenaren dat
ook wel, maar alleen als zij
naar de opnamedag komen we
ten ze zeker of het interessante
Kunst of ontroerende Kitsch
is."
VLISSINGEN Doedelzakband Inter Scaldis Pipes and Drun
heeft zaterdag de IJsselland Pipe Band Competition in Zwolle
gewonnen. De band, onder leiding van pipe major Marcel
Adriaanse, behaalde 80.5 van de honderd punten.
De wedstrijd in Zwolle was de
vijfde en laatste Pipe Band
competitie dit jaar. Inter Scal
dis deed voor de derde keèr
mee aan zo'n competitiewed
strijd en het was voor de band
de tweede overwinning. De vo
rige werd in Waalwijk behaald.
De deelnemende bands werden
beoordeeld door toonaange
vende Schotse musici van de
Royal Scottish Pipe Band As
sociation. De jury lette op in
tro, muzikale presentatie en
toon. Daarbij werden de bla
zers en de drummers apart be
oordeeld.
Inter Scaldis sluit het seizoen
af met een optreden in Oostka-
pelle op 5 oktober, ter gelegen
heid van het bezoek van kinde
ren uit Tsjernobyl.
De uitslag van de
Postcodeloterij van
de maand september
wordt volgende week
in dit blad gepubli
ceerd.
Als je al jaren getrouwd bent, dan ken je eikaars
gebruiksaanwijzing wel. Vooral vrouwen kennen die
van hun man en dat komt omdat ze die zelf
geschreven hebben. Janna en Frans uit Walcheren
Wj vormen zo'n stel. Op een avond was er een feestje in
de sportkantine en daar moesten ze naar toe. Janna
ging met de kinderen vooruit en Frans kwam wat
fjjjj later, van zijn werk. Het werd veel later en hij had
nog niet eens warm gegeten toen hij kwam. Tegen
v kinderbedtijd ging Janna met het kroost naar huis
en verwachtte dat Frans wel meekwam, 'vö 't eten
toch zeker'. Maar Frans stond bij zijn maten en
QJ kwam niet. Ja, 's nachts om half twee, toen hij geen
dorst meer had maar alleen nog honger. Op het
fornuis stond nog een andijvieprakje, koud natuur-
lijk, maar dat was voor Frans geen bezwaar. Frans
smikkelde met smaak het pannetje leeg. Janna sliep
allang en Frans kroop er stilletjes naast. Na een paar
uur werd hij wakker met een misselijk gevoel in zijn
maag. Zachtjes sloop hij naar het toilet en nederig
zat hij op z'n knieën voor de closetpot. Gelukkig, in de
slaapkamer bleef het stil, Janna had niks gemerkt en werd
niet wakker. De volgende morgen had Frans een dreunende
pijn in z'n kop die hij meesterlijk wist te verbergen voor
Janna, 's Avonds stonden er sperciebonen en karbonade op de
tafel, Frans' zijn lievelingskostje. Het smaakte Frans prima
en toen hij zijn bord leeg had complimenteerde hij Janna. 'Zo
m'n lieven, dat was weer een lekker maaltje'. Janna blikte
even op van haar bord en met pretlichtjes in haar ogen zei ze
'dan hoop ik dat het er deze keer in blijft'.
Cameleon.
<U
03
CS
MIDDELBURG De positie
van vrouwen boven de 50 krijgt
de laatste jaren meer aandacht.
In 1992 ging een 'provinciale
adviesgroep 50-plus vrouwen'
aan de slag om het activiteiten
aanbod voor deze doelgroep te
verruimen. Op 3 oktober biedt
de adviesgroep een inventari
satie van nieuwe en bestaande
projecten aan provinciaal ge
deputeerde Dijkwel aan. De
presentatie van de projecten
wordt omlijst door optredens
van strijkkwartet 'After Eight'
en cabaretière Els Austmann.
Ook vindt een politiek forum
over de participatie van 50+
vrouwen in de politiek plaats.
Het gaat om projecten op het
gebied van huisvesting, ge
zondheid, arbeid, educatie en
bestuurlijke participatie. De
instellingen die participeren in
de adviesgroep zijn het eman-
cipatieburo Zeeland, de oude
renbonden, regionale educatie
ve centra en de stichting VMC
Zeeland. Zij hopen dat velen
50+ vrouwen hoeven niet aan
de kant te blijven staan
MIDDELBURG Het gaat
Blue Spirit voor de wind. Vori
ge week wonnen zij goud, dit
weekend werd het zilver in de
wacht gesleept tijdens de na
tionale drum bugle corps
kampioenschappen in Nijme
gen.
Het corps behaaldein totaal
44,8 punten en bleef daarmee
naaste concurrent Con Fuoco
uit Leiden, dat 39,8 punten
haalde, ruim voor. Het Duitse
corps Starriders werd met een
score van 55,3 eerste.
Omdat Blue Spirit bij de A-
Class top drie eindigde, kon het
corps 's avond meedingen in de
Open Class en wist daar met
44,8 punten de zesde plek te
bemachtigen. Jubal uit Dord
recht haalde in deze klasse het
goud binnen. Juliana uit Mid
delburg eindigde in deze klasse
op de vijfde plaats met 46,2
punten.
van de gelegenheid gebruik
maken om informatie over de
projecten in te winnen en zo
enthousiast raken dat zij der
gelijke activiteiten in de eigen
regio willen opzetten. Bezoe
kers kunnen proeflessen over
diverse onderwepen volgen, fo
to's en videofilms bekijken,
meedoen aan een onderzoek en
de forumdiscussie en een infor
matiemarkt bezoeken. De mid
dag wordt gehouden in de
Stadsschouwburg aan het Mo
lenwater en duurt van 13.00 tot
17.00 uur. De toegang is gratis.
MIDDELBURG Meer dan
veertig kinderen deden mee
aan de wedstrijd 'In Zeeuwse
Wind gevangen' die de jeugdaf
deling van de Zeeuwse biblio
theek samen de Kite Gallery
organiseerde.
Kinderen tot en met veertien
jar mochten op een voorbe
drukt formulier hun eigen ont
werp voor een vlieger maken.
De ontwerpen moesten iets te
maken hebben met een jeugd
boek. Uit de veertig inzendin
gen koos de jury de volgende
winnaars: Nicolai Jacobs,
Maartje Korstanje, Andrea
Lievense, Bastiaan de Nennie,
Sarah van Paaschen en Jochem
Verburg. Deze kinderen mogen
zaterdag 1 oktober tussen 10 en
12.30 hun vlieger met hun ei
gen ontwerp komen bouwen op
de jeugdafdeling van de biep.
MIDDELBURG Tijdens de open dag overhandigden leerlingen van de Korczakschüol dertig
bodywarmers aan de medewerkers van De Mikke. De bodywarmers werden gesponsord door de
Korczakschool en Peter Christ en door de Korczakleerlingen voorzien van een mooi embleem.
Leerlingen van de Korczakschool lopen regelmatig stage bij De Mikke en wilden daarom de
bodywarmers sponsoren voor de Mikke. Nog afgezien van de bodywarmers, heeft Coby
Louwerse van de Mikke geen spijt van de stagiaires. „In het begin heb ik er wel een beetje
tegenop gezien want de leerlingen staan niet bepaald bekend als gemakkelijk. Maar ze draaien
over in mee. we leren ze verantwoordelijkheid dragen en in een groep werken. Nee, ik heb er
over in mee,
geen spijt van.
FOTO PIET DAVID