OP DEZE PLAATS
Het 'kotje van Toorop' terug in Domburg
s
KEUKEN AVONDSHOW
24
Wereldwinkel geeft obligaties uit
cd
Blue Spirit wint goud
Zeeuwse deelname EK Zwemmend Redden
Week van het
Landschap
Seizoenstart Razzmatazz
Gids voor de binnenzak
GRATIS INDUCTIE-
KOOKPLAAT
ERKERKfKEUKENS
Twee tentoonstellingen in het kader van het Mondriaanjaar
2
SPETTERENDE
LIVE MUZIEK
IN 18 CAFÉS
3 avonden feest tot 21.30 uur
kunt u, met kleur,
tegen aantrekkelijke prijzen
adverteren.
Informeer bij onze vertegenwoordiger!
Pand in de Walstraat wordt aangekocht
Windenergie
Oerwezen
Top drie
- Nat uur tip
DE JONG-VLISSINGEN
(waarde 3890.-)
met 5 jaar garantie
32^-7 fi-A
D ESCHELDEBOD
99e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG. MARIEKERKE. MIDDELBURG EN VEERE
TOTALE OPLAGE: 47.300 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
301 M V
WOENSDAG
21 SEPTEMBER 1994
Het pand van de Wereldwinkel in de Walstraat met de vrijwilligers mevrouw Ventevogel (links) en
mevrouw Paardekooper.
FOTO PIET DAVIDSE
VLISSINGEN „We gaan er
van uit dat het lukt", zegt C de
Bruijne aan de vooravond van
een grote actie om honderdvijf
tigduizend gulden bijeen te
krijgen om het pand Walstraat
31 aan te kopen ten"behoeve
van De Wereldwinkel.
De Wereldwinkel is al vanaf
1987 gehuisvest in het kleine
historische pandje aan de Wal
straat. Het pand is eigendom
van de gemeente Vlissingen die
het om niet verhuurt aan de
Wereldwinkel. Omdat het ge
bouw voor de gemeente niet
rendabel is en het bovendien
gerestaureerd moet worden is
het nu in de aanbieding. De
wereldwinkel kan het gebouw
voor een zacht prijsje van de
gemeente overnemen. Een
voorwaarde in het koopcon
tract is wel dat de wereldwin
kel het pand dóór een aanne
mer moet laten restaureren. En
dat gaat zestigduizend gulden
kosten.
Illllllllllli
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Om het geld voor de restauratie
en de aankoop bijeen te krijgen
heeft de Wereldwinkel besloten
om via de uitgifte van renteloze
obligaties een bedrag van zes
tigduizend gulden bijeen te
krijgen. De obligaties worden
uitgegeven in coupures van
50—, ƒ100,—, 250,— en
1.000,Notaris Van Erkel
uit Middelburg verzorgt ieder
jaar de uitloting.
De Bruijne verwacht dat de
verkoop van de obligaties geen
problemen zal opleveren.
„Welnee" verklaart hij opge
wekt, „we zijn met veertig vrij-
willigers om de winkel te run
nen en die hebben allemaal
familieleden aan wie ze de
obligaties kunnen verkopen.
Dus dat zal wel lukken. En
lukt het niet dan schrijven we
alle andere vestigingen van de
Wereldwinkel in Nederland
aan."
Voor de overige negentigdui
zend gulden doet de Wereld
winkel een beroep op kerken,
fondsen, instellingen en bedrij
ven.
De Wereldwinkel Vlissingen is
een non-profit organisatie die
gerund wordt door vrijwilli
gers. In de winkel worden der
de wereld-artikelen verkocht
van boeren en arbeiders die
zelf het heft in- handen nemen,
die samen beslissingen nenem
en de opbrengst verdelen onder
de mensen die ervoor gewerkt
hebben. De Wereldwinkel is
vooral bekend om de verkoop
van SOS-koffie. Daarnaast be
staat het assortiment uit riet
suiker, hoing, dadels, cacao,
wijnen, kruiden en kunstnij
verheid.
De belangstelling voor produk-
ten uit de derde wereld neemt
ieder -jaar toe. Daarom zijn de
medewerkers van de Wereld
winkel erg ingenomen met hun
stek in de binnenstad. Vesti
ging buiten het centrum zal de
klandizie geen goed doen vre
zen ze.
MIDDELBURG/DOMBURG 'Want wie de ten
toonstelling in Domburg gaat bezoeken, wete vooraf,
dat hij daar ongewone dingen zal zien'. Zo waar
schuwde de recensent van de Middelburgsche Cou
rant op 30 juli 1912 zijn lezers. Zelf was hij ronduit
verbijsterd door de ongewone'kleuren van met name
het werk van Piet Mondriaan en Charley Toorop. Bij
'een paarsch landschap met vuurroode boomen' van
Charley Toorop vroeg hij zich af wat de symboliek
van die kleuren toch was. Kunsthistorica Jacqueline
van Paassche-Louwerse, die de 'Tentoonstelling van
Schilderijen Domburg, Juli-Augustus 1912' recon
strueerde, onderging eenzelfde gevoel van verbijste
ring toen zij dit werk van Charley Toorop uitpakte
om een plaatsje op de tentoonstelling te geven. Op
het schilderij bleek de boom niet vuurrood te zijn,
maar overgeschilderd in alledaags groen, waarbij het
oorspronkelijke rood op sommige plekken nog enigs
zins zichtbaar is. Voor Van Paasschen was het een
van de lange reeks verrassingen die zij tegenkwam op
haar speurtocht om de schilderijen die in 1912 op de
expositie in het paviljoentje in Domburg te zien
waren, te achterhalen. De bezoeker anno 1994 voelt
misschien geen verbijstering, maar verrassing is
zeker zijn deel, want wie het schelpenpaadje afloopt
en opeens voor het gereconstrueerde tentoonstel
lingsgebouwtje staat, waant zich terug in 1912. Een
gevoel dat bij binnenkomst in de tentoonstellingszaal
nog versterkt wordt: zó moet het er ruim vijftig jaar
geleden zeker uitgezien hebben.
De tentoonstelling in het gere
construeerde paviljoen in
Domburg werd afgelopen don
derdag tegelijkertijd geopend
met de tentoonstelling 'Mond
riaan en Toorop temidden van
hun tijdgenoten in Domburg'
in het Zeeuws Museum in Mid
delburg. Beide tentoonstellin
gen zijn tot en met 15 januari
te bezichtigen en lijken nu al
een geweldig succes. Afgelopen
zaterdag moesten de bezoekers
aan de tentoonstelling in Dom
burg wegens de enorme drukte
al buiten wachten.-Wie voor of
na het bezoeken van beide ten
toonstellingen wil ervaren
waar de kunstenaars nu hun
inspiratie vandaan haalden,
kan nog een cultuurhistorische
wandeling door Domburg ma
ken, uitgestippeld en in een
begeleidende wandelgids be
commentarieerd door Francis-
ca van Vloten.
Het veelgeroemde Zeeuwse
licht speelde een belangrijke
rol in de ontwikkeling van de
moderne Nederlandse schilder
kunst in het begin van deze
eeuw. Het neo-impressionisme
maakte achtereenvolgens
plaats voor stromingen als het
luminisme, het diffusionisme,
het kubisme en het expressio
nisme. Jan Toorop bracht
graag zijn zomers door in de
mondaine badplaats Domburg
om er uit te rusten en inspiratie
op te doen. Ook andere schil
ders zoals Henri Le Faucon-
nier, Lodewijk Schelfhout, Jan
Sluyters en Piet Mondriaan, en
schrijvers en dichters zoals
Arthur van Schendel, en Albert
Verweij voelden zich aange
trokken tot de rust, het
landschap.de 'onbedorven' en
godsvruchtige bevolking en de
haast ongrijpbare lichtval.
Toorop was behalve vriend en
raadgever voor velen boven
dien een groot organisator, die
de aanzet gaf tot het exposeren
van de beroemd geworden
Domburgse verkoopexposities.
Het tentoonstellingsgebouw^
dat hij liet bouwen, heette in
de volksmond dan ook het kot
je van Toorop.
De nu gereconstrueerde ex
positie, waarbij gastconserva
tor Van Paasschen zich liet
leiden door de verkoopcatalo
gus ofwel 'het programma' uit
1912, geeft een prachtig beeld
van de ontwikkelingen in de
schilderkunst in Nederland.
Naast het werk van de 'kal-
De gereconstrueerde tentoonstelling van schilderijen in Domburg, 1912.
Sinds onheugelijke tijden maakt de mens gebruik
van windenergie, zeilen op een boot, windmolens en
ook de eerste luchtballon werd gejaagd door de
wind. Je kunt de wind mee hebben in het leven, op
de fiets en de wind waait de was droog. Vooral van
dat laatste was Kee, die met Wullem op de Dulf'oeve
woonde, goed doordrongen. Ze was zo schoon, dat
d'r spullen harder versleten van 't poetsen dan van 't
gebruik. En lang voor de televisie wasmiddelenrecla
me uitzond was Kee al een sterspot op zichzelf.
Maandag was Kee d'r wasdag en daar begon ze
zondagmiddag al mee tot ze uiteindelijk maandaga
vond tevreden naast Wullem tussen het schone
beddegoed lag. De natte zomer van vorig jaar was
niet echt leuk voor de was, ze had er veel werk aan
gehad en de jaren begonnen zoetjesaan te tellen. De
bleek met de waslijnen werd opgeruimd en daar
kwamen vier windmolens voor Wullem te staan, die
wekten stroom op voor eigen gebruik. En Kee nam
een electrische wasdroger die in het oude klompen
kot gezet werd. Ze was er 'stik groos mie' en toen haar zuster
Meriete, die met Bram op Noord-Beveland boerde, op een
avond op visite kwam, werd de nieuwe wasdroger geshowd.
„Bel, bel, bel," zei Meriete, „Noe za'.de wind je waste nie' mi'
droge! En dat von-je altied zo lekker." Maar daar had Kee
voor zichzelf een oplossing voor bedacht. Ze deed de buiten
deur open en wees naar de ijverig malende windmolens.
„Kiek,zei ze, „zo bluuft 't toch de wind die at-tet doet.-
Camelcon
CJ
ÖD
mere broeders', nog geënt op de
Haagse School, hangt werk van
Toorop en Mies Elout-Drabbe,
dat al veel onconventioneler is.
Mies Elout-Drabbe schildert in
een lichtende pointillistische
stijl, waarbij ze zich door Toor
op liet inspireren. Opvallend
zijn Toorops katholiek-symbo
lische tekeningen, waarvoor hij
protestantse Walcherse typen
koos, die hij bewonderde in
hun zuiver geloofsleven. Het
hoogtepunt van de tentoonstel
ling is zonder twijfel het schil
derij Duin V van Piet Mond
riaan. Hierin heeft Mondriaan
volgens eigen zeggen 'harmonie
tussen kleur en vorm' willen
scheppen. Het schilderij maakt
deel uit van het overgangswerk
naar zijn latere abstracte werk.
Voor de tentoonstelling 'Mond
riaan en Toorop temidden van
hun tijdgenoten in Doomburg'
in het Zeeuws Museum heeft
conservator Hester van der
Donk gekozen voor een thema
tische opzet. De tentoonstelling
begint met de biografieën van
de 13 gèëxposeerde kunste
naars. Behalve Piet Mondriaan
en Jan Toorop zijn dat Jan
Sluyters, Lodewijk Schelfhout,
Ferdinand Hart Nibbrig, Leo
Gestel, Henri Le Fauconnier,
Mies Elout-Drabbe, Théodore
van Rijsselberghe, Conrad
Kickert, Otto van Rees, Jacoba
van Heemskerck en Charley
Toorop.
In de tweede zaal geven land
schappen en stadsgezichten een
weergave van de sensatie van
licht en atmosfeer. In de derde
zaal worden portretten en fi
guurstukken getoond, waar
voor de Zeeuwse bevolking
veelal model stond. De boom
als oerwezen van de natuurwas
een ander belangrijk thema in
de ontwikkeling naar het ab
stracte en is het vierde thema
van de tentoonstelling. In de
theosofische leer die Mond
riaan, Toorop en hun tijdgeno
ten aanhingen, stond het hori
zontale voor het vrouwelijke en
materiële, terwijl de verticale
lijnen het mannelijk en geeste
lijke symboliseerden. De verti
cale lijnen van torens, vuurto
rens en molens in de horizonta
le lijnen van het landschap wa
ren daarom geliefde thema's
die naar voren komen. Duide
lijk is te zien hoe de kunste
naars elkaar in deze periode
beïnvloedden. Op de tentoon
stelling in het Zeeuws Museum
staat Mondriaan niet centraal,
maar wel wordt duidelijk dat
hij destijds een centrale rol
vervulde.
Ter begeleiding van de tentoon
stellingen versóheen onder redactie
van Ineke Spaander en Paul van
der Velde de publikatie 'Reünie op
't Duin, Mondriaan en tijdgenoten
in Zeeland' met bijdragen van
MIDDELBURG Blue
Spirit Drum Bugle Corps
heeft zaterdag tijdens een
muziekfestival in Almere de
eerste plaats in de A-Class
veroverd.
Door de hevige regenval was
de organisatie genoodzaakt
om de showfiguren te
schrappen. De kans op uit
glijders en valpartijen was
immers levepsgroot aanwe
zig. De korpsen speelden
daarom de shows in concert
formatie. De jury kende pun
ten toe voor de totale muzi
kale indruk van de korpsen
en voor de uitvoering van de
blaas- en slagwerksecties.
Daarin bleek het Middel
burgse korps uiteindelijk de
sterkste.
Het muziekfestival in Almere
was de laatste krachtmeting
tussen de korpsen voor dit
seizoen. Zaterdag sluiten de
Nederlandse drum- en bug-
lekorpsen het wedstrijdsei
zoen af in het Goffert Sta
dion in Nijmegen. Daar ver
dedigt Blue Spirit de titel.
VLISSINGEN De Spaanse
stad Alicante is komend week
end het strijdtoneel van de Eu
ropese kampioenschappen
zwemmend redden. De Neder
landse delegatie bestaat uit vijf
vrouwen en vijf mannen. Zee
land is met Conzuela Navest
uit Vlissingen en Hanneke van
Staden uit Middelburg verte
genwoordigd in de damesploeg.
Twee jaar geleden deden zij
mee aan de EK op Sicilië,waar
Conzuela eerste werd op het
nummer balwerpen.
Op het programma staan een
reddingszeskamp en een drietal
estafettes. De zeskamp bepaalt
wie er individueel Europees
kampioen wordt bij de dames
en de heren. Voor het landen-
klassement tellen de estafettes
en de zeskamp van de vier
snelste dames en heren per
land. Bij de 150 meter bootred
ding moet de'deelnemer eerst
naar een pop roeien, die uit het
water tillen en en vervolgens
terugpagaaien. Bij het onder
deel balwerpen moet een red
dingsbal met 45 meter lijn in
een baan van 2,5 meter breedte
zover mogelijk geworpen wor
den. Tijdens de 200 meter hin-
demiszwemmen zwemt de
deelnemer de verplichte af
stand in vrije slag en moet
daarbij hindemissen in de
vorm van hekjes van 70 cm.
diep nemen.
Voor 50 meter popduiken moe
ten de deelnemers op 25 meter
van de start een pop opduiken
en die vervolgens naar de fi
nish vervoëren. Het onderdeel
100 meter popduiken met
zwemvliezen verloopt op de
zelfde wijze, terwijl bij de 100
meter reddingswisselslag be
halve vrije slag ook een afstand
onder water afgelegd moet
worden voordat de pop kan
worden opgedoken.
Voor het eerst wordt dit jaar
het onderdeel run-swim-run
afgewerkt, waarbij de indivi
duele deelnemer 200 meter
]oopt, 270 meter zwemt en
weer 200 meter loopt. Verder is
er een nieuw ploegennummer
Life saving with rescue tube.
Een deelnemer zwemt met een
zogenaamde rescue tube naar
de drenkeling en twee andere
redders assisteren bij het op de
kant brengen van het slachtof
fer.
Andere deelnemende landen
zijn België, Denemarken,
Duitsland, Estland, Frankrijk,
Finland, Hongarije, Italië, Ne
derland, Spanje, Slowakijke,
Tsjechië, Zwitserland en Zwe
den. De Nederlandse ploeg
heeft zich met speciale trai
ningsweekenden voorbereid op
de kampioenschappen. Het ko
mend weekeinde moet blijken
of dat voldoende was om een
plaats in de top drie in het
landenklassemnt te veroveren.
Conzuela Navest is lid van
de Dr.A. Stavermanbrigade in
Vlissingen, Hanneke van Sta
den van de Van Dixhoornbri-
gade in Middelburg. Zij hebben
zich samen voorbereid op het
kampioenschap. Afwisselen
trainden zij in het zwembad in
Middelburg en Vlissingen, ter
wijl zij het onderdeel bootred-
ding oefenden op het Veerse
Meer.
FOTO PIET DAVIDSE
Francisca van Vloten, Hester van
den Donk en Jacqueline van Paas-
schen-Louvverse. Uitgeverij Waan-
ders, Zwolle, 160 pag., met talrijke
illustraties. Prijs 49,50.
Jacqueline van Paasschen houdt
op 6 oktober om 20.00 uur een
lezing over Mondriaan en zijn tijd
genoten, getiteld: „Duin en toren,
nieuw verbeeld". De lezing wordt
gegeven in Huize 's-Hertogenbosch
van het Koninklijk Zeeuwsch Ge
nootschap der Wetenschappen,
Vlasmarkt 51 in Middelburg. De
entree bedraagt 7,50.
Al meer dan tien jaar wordt eind september de
Week van het Landschap' gehouden. Die is
bedoeld om aan het publiek te laten zien wat
er in de reservaten van het Zeeuwse Land
schap te zien en te beleven is. Ieder jaar wordt
een ander thema gekozen; dit jaar staan 'vo
gels in de vlucht' centraal.
Een mooier thema is voor Zeeland nauwelijks
denkbaar. Als er iets is wat bezoekers aan onze
mooie provincie in de natuur opvalt, dan is het
de grote vogelrijkdom. Als inwoner van het
gebied ben je er aan gewend en je beseft op den
duur nauwelijks hoe bijzonder de honderddui
zenden vogels zijn die in ons landschap te gast
zijn. En toch zijn er in Europa maar weinig
plaatsen met zo'n uitbundig rijke vogelstand.
Dit jaar biedt Het Zeeuwse Landschap gelegenheid om
kennis te maken met zes verschillende reservaten, die elk een
heel eigen vogelstand hebben. Excursies zijn er op Neeltje
Jans, in de Noord-Bevelandse inlagen, op het landgoed Ter
Hooge bij Middelburg, in het Zwin en (dagelijks) in het
Verdronken Land van Saeftinghe. Alleen voor het laatstge
noemde gebied is aanmelding vooraf noodzakelijk.
Het volledige programma voor de Week van het Landschap is
in heel Zeeland huis-aan-huis bezorgd in het septembernum
mer van het tijdschrift Zeeuws Landschap. Wie nadere
informatie wil kan tijdens kantooruren, bellen 01106-2640.
OOST-SOUBURG Razzmatazz aan de Middelburgsestraat
start het nieuwe seizoen met muziek uit Portugal. De naam van
de groep is MO. Het trio brengt Portugese muziek in verschillen
de vormen: songs van Jose Alfonso, Fausto, Amalia Rodrigues,
traditioneel, bewerkt en eigen werk. Luis de Sousa, James van de
Water en Eveline Satink treden al enkele jaren met succes op in
Nederland, België en Portugal. James en Luis zijn geschoolde
muzikanten en deden ervaring op in jazz, rock, klassiek en vooral
volksmuziek. Als concert is deze muziek in Razzmatazz nooit
eerder ten gehore gebracht. Het concert wordt gegeven op 24
september en begint om 21.00 uur. Kaarten kosten f 12,50 en
kunnen gereserveerd worden bij Ad Lijnse in Goes.
MIDDELBURG Vanmid
dag is op het Ramschip Schor
pioen het eerste exemplaar van
de 'Binnenzakgids voor de
Zeeuwse musea' gepresenteerd.
Het boekje geeft in 48 pagina's
informatie over musea, histori
sche gebouwen met bijzondere,
collecties, galeries en cultuur
historische routes.
De gids is gestoken in een
handbedrukt katoenen zakje.
De 48 pagina's tekst bevinden
zich in een uitklapbare full
colour omslag. Letterlijk een
gids in-een binnenzak dus, vol
informatie voor een korte of
lange culturele ontdekkings
tocht door Zeeland.
Het boekje is voor vijf gul
den te koop bij verschillende
musea, galeries en VW-kanto
ren in Zeeland. Het is een geza
menlijke uitgave van het Bu
reau provinciaal museumcon
sulent Zeeland, de Vereniging
van Zeeuwse musea en de Pro
vinciale WV Zeeland.
Zaterdag 24 sept a.s.
Lokaties:
WALSTRAAT,
GROENE WOUD
NIEUWENDIJK EN
BELLAMYPARK
te
VLISSINGEN
Gratis entree
DIT MAG JE NIET MISSEN
01184-13783
Woensdag, donderdag,
en vrijdag. (21-9 t/m 23-9)
B<| aankoop van een complete keuken
*ol O® h*in vtn tin g«l<s waard® alt artra Korting
O®/® akft® g®K3t aft*®" op bo»®n®Uand® Dtfstip ®n
kan mai g®comtnn®®n) wordan mal andar® aantM-
*igwi ol ttfiowroomkwaene
GOES: RING BAANWEST 2b 01100-16451
v