Tentoonstelling „Spiegel van de tijd"
Zuid-Bevelandse dorpen te kijk
Open dag Zeeland College
Schaapscheerfeest op
de kinderboerderij
Bewegende voorstelling van 15e
strijkkwartet van Sjostakovitsj
Open dag Open Universiteit
Een avondje uit via de WV
Overzicht van 225 jaar verzamelen door het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap Vier excursies KNNV
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 1 JUNI 1994
309
Planetarium
Geologie
Archeologie
Atlas
Munten en
penningen
Voorvaderengalerij
MIDDELBURG - In het Zeeuws Museum aan de
Abdij in Middelburg wordt onder de naam „Spiegel
van de tijd" van 28 mei tot en met 14 augustus een
grote overzichtstentoonstelling gehouden van de ver
zamelingen die door het Koninklijk Zeeuwsch Ge
nootschap der Wetenschappen in de 225 jaar van zijn
bestaan zijn aangelegd.
Het Zeeuws Museum is in feite het oudste museum
van Nederland, voortgekomen uit het. in 1769 opge
richte Genootschap. Om het 225-jarige bestaan te
herdenken vindt dit jaar een aantal activiteiten
plaats. De belangrijkste daarvan is de tentoonstelling
in het Zeeuws Museum. Deze laat niet alleen zien dat
de manier van verzamelen en tentoonstellen in de
loop van de tijden sterk is veranderd, maar ook dat
de te verzamelen objecten aan mode onderhevig
waren. Begonnen werd met het samenstellen van
zogenaamde rariteitenkabinetten waarin opmerkelij
ke en vreemdsoortige zaken werden opgesteld. Later
werden collecties op basis van de cultuurhistorische
ontwikkeling van Zeeland aangelegd. De tentoonstel
ling laat de ontwikkeling zien van rariteitenkabinet
tot modem museum. Gelukkig is veel materiaal uit
de begintijd van het Genootschap bewaard gebleven,
waaruit een uiterst boeiende tentoonstelling kon
worden geselecteerd
VLISSINGEN - De afdeling
Walcheren van de Koninklijke
Nederlandse Natuurhistorische
Vereniging (KNNV) verzorgt de
komende weken vier excursies
waarbij aandacht wordt be
steed aan een aantal zeer uit
eenlopende aspecten van de
natuuur in Zeeland.
De eerste excursie is zaterdag
morgen 28 mei en voert naar
het strand aan de Veerse Gat-
dam. Het is om 10.00 uur ver
zamelen op het parkeerterrein
van Resto Vrouwenpolder.
Henk Remijn gaat de excursie-
gangers voor en geeft tekst en
uitleg. Vervolgens is er op
woensdagavond 8 juni een
fietsexcursie over Walcheren
onder leiding van Andrea Cla
rissa en Hetty Bergheijn. Be
langstellenden kunnen zich om
19.00 uur melden bij de imkerij
Poppendamme gelegen aan de
Poppendamseweg tussen
Grijpskerke en Meliskerke.
Daarna wordt zaterdag 11 juni
de aandacht gericht op plan
ten, bloemen en orchideeën in
de Schotsman Ruiterplaat.
Deelnemers aan deze excursie
worden om 14.00 uur door Ka-
rel Begeer opgewacht op het
parkeerterrein aan de Veerse
Gatdam aan de Noordbeve-
landse kant van de dam.
Tenslotte voert een excursie
belangstellenden op zaterdag
25 juni naar de bloementuin
van Sipkes in het Voome's
duin en naar de Tenellaplas.
Wie mee wil, moet zich om
09.30 melden bij Resto Vrou
wenpolder; de excursie zelf
start om 10.30 uur bij het be
zoekerscentrum Tenellaplas en
staat onder leiding van Onno
van Hest. Van niet-leden van
de vereniging wordt een bij
drage in de kosten van 1,50
gevraagd.
In 1769 werd in Vlissingen het
Zeeuws Genootschap der We
tenschappen opgericht. Dit Ge
nootschap had als doelstelling
de beoefening van „nuttige
kunsten en wetenschappen".
Met de beoefening van „nuttige
kunsten" wilde men economi
sche en sociale vooruitgang be
reiken, bij voorbeeld verbete
ring van de scheepsbouw of het
stichten van een tehuis voor
bejaarde zeelieden.
De wetenschapsbeoefening
strekte zich over een breed ter
rein uit: theologie, geschiede
nis, wiskunde, biologie, astro
nomie. De resultaten van on
derzoek publiceerde men in de
Verhandelingen.
Een belangrijke activiteit in
het kader van deze weten
schapsbeoefening was het aan
leggen van verzamelingen. In
de eerste plaats vormde men
een bibliotheek. Daarnaast een
„kabinet van zeldzaamheden
en naturalia".
Dit kabinet is het begin gewor
den .van het museum dat nu
Zeeuws .Museum heet. Uit de
begintijd is nog veel bewaard
gebleven: het bureau voor de
administratie, drie glazen kas
ten voor zeldzaamheden, schel
pen en gndere natuurhistori
sche voorwerpen, het planeta
rium uit 1786, het buffet van
schelpen, en tal van kleinere
objecten.
Later zijn afzonderlijke afde
lingen in het museum onstaan:
geologie, archeologie, histori
sche topografie, munten en
penningen, historische voor
werpen, schilderijen, volkskun
de en volkenkunde.
De tentoonstelling geeft naast
een reconstructie van het kabi
net van zeldzaamheden en na
turalia een doorsnede van de
voornaamste afdelingen, waar
bij zo mogelijk ook een spe
ciaal thema is gekozen. Er zijn
de volgende afdelingen.
Het kabinet van zeldzaamhe
den en naturalia vormt het
„Museum van het museum".
De belangrijkste stukken zijn
het planetarium dat in 1786
gebouwd is in opdracht van
mr. J.A. van de Perre en het uit
schelpen samengestelde buffet
door Job Baster, medicus in
Zierikzee. Dan zijn er drie ka
binetten met natuurhistorische
voorwerpen (preparaten op al
cohol, schedels, opgezette vo
gels) schelpen en koralen; en
zeldzaamheden waaronder als
topstukje een tafelklokje uit de
zilvervloot van Piet Hein, buit
gemaakt in 1628.
Verder zijn er een Egyptische
mummie, medische voorwerpen
en portretten.
Zeeland is een belangrijke
vindplaats van fossiele botten
en schelpen. Dat komt doordat
de oude aardlagen die in de
rest van Nederland zeer diep
liggen in Zeeland doorsneden
worden door de Schelde-ar-
men. Door de stroming komen
de fossielen vrijk, komen in de
netten van vissers of spoelen
aan langs zandbanken en
stranden. Het Genootschap
heeft in de loop van de tijd veel
van dit materiaal verworven.
Op de tentoonstelling wordt
een voorstelling van de aardla
gen met bijbehorende schelpen
gegeven en worden de botten
van de wolharige neushoorn
getoond die van 250.000 -
12.000 jaar geleden hier leefde.
Het gebied dat nu onder Zee
land valt, was al vroeg be
woond: er is materiaal uit de
steentijd en de ijzertijd gevon
den en in Zeeuws-Vlaanderen
waren aan het begin van de
jaartelling de Romeinen geves
tigd. Bijzonder voor Zeeland is
de Nehalennia-verering. Het
Genootschap bezit een aantal
Nehalennia-altaren die zijn
tentoongesteld. Als speciaal
onderdeel is een seletie uit de
verzameling Hubregtse inge
richt met archeologische vond
sten van Schouwen-Duiveland
van de Romeinse tijd tot de
middeleeuwen.
De historisch-topografische at
las „Zelandia Illustrata" is een
verzameling van circa 17.000
kaarten, prenten en tekeningen
over Zeeland. De tentoonstel
ling geeft een doorsnede van de
verschillende afdelingen: kaar
ten, historische gebeurtenissen,
portretten en topografische ge
zichten. Aan het begin een aan
tal stukken over de ontstaans
geschiedenis en de aankoop in
1863 van de familie Van Cit-
ters.
Op de tentoonstelling liggen
een van de oudste handschrif
ten (1275) en het oudste boek
van Zeeland (1485). Deze zijn
onderdeel van de collectie boe
ken en handschriften van het
Genootschap die sinds 1769 is
opgebouwd. Er zijn vele kost
bare werken tentoongesteld:
een atlas van Blaeu en reisbe
schrijvingen van Zeiller uit de
MIDDELBURG In het stu
diecentrum van de Open Uni
versiteit op de tweede verdie
ping van de Zeeuwse Biblio
theek aan de Kousteensedijk
wordt op 4 juni tussen 10.00 en
15.00 uur een open dag gehou
den. Belangstellenden kunnen
het cursusmateriaal inzien, een
individueel gesprek met een
van de medewerkers voeren of
een van de voorlichtingsbijeen
komsten over de verschillende
studierichtingen bijwonen.
De Open Universiteit heeft mo
menteel 250 cursussen op WO-
en HBO-niveau. Wie een cur
sus voltooid heeft, ontvangt
een wettelijk erkend certifi
caat. Men kan kiezen voor het
bestuderen van een beperkt
aantal cursussen of voor een
meer uitgebreid pakket, even
tueel met een diplomaprogram
ma. Er zijn ook mogelijheden
voor doorstromen van HBO-
naar WO-opleidingen. Men kan
de cursussen zelfstandig en in
eigen tempo bestuderen, maar
het is ook mogelijk om deel te
nemen aan een studietraject
onder leiding van een studiebe
geleider. Dit houdt in dat een
groep van minimaal vijf stu
denten een jaar lang een serie
samenhangende cursussen ge
zamenlijk en in een vast tempo
bestudeert.
Tijdens de open dag wordt
om 12.00 uur voorlichting ge
geven over de studierichtingen
cultuurwetenschappen en tech
nische wetenschappen (infor
matica), om 13.00 uur komen
de sociale wetenschappen, de
rechtswetenschappen en de na
tuurwetenschappen met onder
andere milieukunde aan bod
aan bod en om 14.00 uur de
richtingen economische weten
schappen en bedrijfs- en be
stuurswetenschappen.
Het rariteitenkabinet van het Zeeuwsch Genootschap
zeventiende eeuw, prentwerken
over de natuur, geïllustreerde
plaatwerken van Gustav Doré
etcetera.
Geld heeft altijd een belangrij
ke rol gespeeld. De overheid
regelde steeds de aanmaak van
geld. Hiervoor werd goud, zil
ver en koper gebruikt dat ook
de waarde van de munt bepaal
de. Aan de munten verwante
objecten zijn penningen en
stempels. Op de tentoonstelling
zijn portretpenningen te zien
van allerlei personen en in vele
stijlen. Ook is er een vitrine
met zegelstempels.
In 1880 nam het Genootschap
een initiatief tot de inrichting
van een zeventiende eeuwse
kamer met meubelen, betim
meringen en voorwerpen uit
Zeelands Gouden Eeuw. Deze
kamer is hier nog mooier her
bouwd, met een versierde vloer
en een beschilderd plafond.
Het bijzondere van de Zeeuwse
meubelkunst uit deze tijd is de
toepassing van edelhout dat
werd ingevoerd door de Oost-
Indische Compagnie. Alle voor
werpen in deze kamer zijn uit
de zeventiende eeuw.
Vroeger had men een sterk be
sef van afstamming en familie
relatie. Dat bracht men tot ui
ting in reeksen familieportret
ten. Het Genootschap heeft
veel familieportretten verza
meld. Op de tentoonstelling een
oudere en een jongere familie:
de familie Van Citters en de
familie Ackermans. De schilde
rijen hangen dicht op elkaar
zoals men dat destijds ook
deed.
Zeeuwen hebben veel over de
wereld gezworven: Zeeland
was een zeevarende natie. Uit
alle hoeken van de wereld zijn
daardoor voorwerpen meege
bracht, waarvan ook veel bij
het Zeeuwse Genootschap te
recht is gekomen.
Uit alle we
relddelen worden voorwerpen
getoond. Een boeiende figuur
was Meinard Sprenger
(1860-1951). Hij wilde niet op
een stoffig notariskantoor gaan
werken, maar een avontuurlijk
leven leiden bij de Zwartvoet-
Indianen in Canada.
Hij verza
melde vele voorwerpen van de
Zwartvoeten: jassen, broeken,
schoenen met prachtige versie
ring. Deze worden voor het
eerst in Zeeland tentoonge
steld.
MIDDELBURG In de serie tentoonstelling 'Dorpen op Zuid-Beveland staan tot en met 9 jidi
Krabbendijke, Waarde, Rilland-Bath en Oostdijk centraal. De door het Zeeuws Documentatie
centrum samengestelde tentoonstelling bestaat uit tien panelen met foto's, affiches en
prentbriefkaarten. Van de dorpen zij nverschillende dorpsgezichten en opanmes van de
stormvloed uit 1953 te zien. Daarnaast wordt onder andere aandacht besteed aan de mobilisatie
in 1915 in Bath, het bezoek van koningin Juliana op 13 augustus te Rilland, de intocht van de
Calgary Highlanders troepen in 1944 in Krabbendijke en molen De Nijverheid in Waarde. Op de
foto Oostdijk op 9 juni 1933. De tentoonstelling is te bezichtigen op de tweede verdieping van de
bibliotheek aan de Kousteensedijk tijdens de normale openingsuren. FOTO: ZEEUWS
DOCUMENTATIECENTR UM.
GOES - Het Zeeland College
sector DAS is weer gestart met
het informeren en/of inschrij
ven van cursisten voor het cur
susjaar 1994-1995. Heeft u
nooit de opleiding van uw keu
ze kunnen afmaken of heeft u
het begeerde diploma door om
standigheden niet kunnen ha
len? Zoekt u een opstap naar
de arbeidsmarkt en heeft u niet
de juiste vooropleiding?
De DAS biedt u vele mogelijk
heden om uw opleiding MAVO,
HAVO VWO, MEAO te starten
of te voltooien, in een of twee
jaar, afhankelijk van het in
stroomniveau. Ook schakelcur
sussen behoren tot de moge
lijkheden. In de vestigingen
Goes, Zierikzee en Vlissingen
kunt u weer terecht om vrij
blijvend informatie in te win
nen over de door ons aangebo
den opleidingen. Bij Zeeland
College sector DAS kunt u ook
per vak studeren, dus hoeveel
tijd u voor uw studie vrij kunt/
wilt maken kunt u zelf bepa
len. MAVO, HAVO, VWO,
MEAO, iedereen kan instappen
waar hij/zij vroeger met leren
is gestopt. Dat betekent, dat u
dus niet van voren af aan moet
beginnen. Bovendien geldt voor
het MEAO dat de behaalde
moduultoetscijfers geldig blij
ven, dus ook al stopt u tijdelijk,
u kunt later de studie weer
oppakken. Het onderwijs is er
op gericht mensne zo zelfstan
dig mogelijk te laten studeren
en zoveel mogelijk duidelijk
heid te verschaffen over de stu
die, werkwijze en eindtoetsen.
Alle MAVO-vakken worden
bijvoorbeeld aangeboden in
een 2-jarige cursus. De lesstof
is verdeeld in blokken en per
blok, periode krijgt de cursist
een periodeboek, waarin alle te
behandelen stof, het huiswerk
en de eisen gesteld aan de eind
toets staan. Deze werkwijze
maakt het gemakkelijk om de
studie zelf goed in te delen en
ingeval van bijzondere omstan
digheden zoals ziekte, de studie
toch voort te zetten.
Het MEAO in modulen in Zie
rikzee, Goes en Vlissingen.
De 2-jarige MEAO-opleiding
wordt vanaf september 1992 in
8 blokken, modulen, aangebo
den. De stof is overzichtelijker
geworden en het feit dat elke
moduul wordt afgesloten met
een moduultoets, betekent dat
mensen niet meer hoeven op te
zien tegen een eindexamen. De
MEAO-cursisten leggen via de
moduultoetsen examen af. Aan
het eind van het eerste leerjaar
kunt u de helft van het certifi
caat op zak hebben.
De cursisten en docenten zijn
enthousiast over deze werkzij-
ze. Het succes van deze 2-jarige
dagopleiding in Goes heeft er
toe geleid, dat u een 2-jarige
dagopleiding ook in Zierikzee
kunt volgen. De 2-jarige
MEAO-opleiding wordt ook 's
avonds gegeven in Goes en
Vlissingen.
1-jarige MEAO in Goes
Wanneer uw vooropleiding vol
doende is kunt u de MEAO-
dagopleiding ook in 1 jaar vol
tooien in Goes. Deelmemers
aan dagopleidingen kunnen in
aanmerking komen voor stu
diefinanciering WSF 18+.
NT-2: Neerlands als tweede
taal
In Vlissigen, Goes en Zierikzee
biedt Zeeland College, sector
DAS intensieve cursussen Ne
derlandse taal aan. De inhoud
en het tempo van deze cursus
zijn afgestemd op mensen die
in hun eigen land al een mid
delbare schoolopleiding ge
volgd hebben. Cursisten kun
nen deelmemen aan de lande
lijke NT-2 examens. De cursis
ten worden ingedeeld in ni
veaugroepen, er is veel oefen
materiaal beschikbaar, waar
mee zij zelfstandig kunnen oe
fenen op de computers. De les
sen kunnen zowel 's avonds als
overdag gevolgd worden.
Cursussen op maat
Wanneer u uw kennis weer wilt
opfrissen, kunt u een van de
schakelcusussen volgen, als op
stap naar de arbeidsmarkt of
naar een vervolgopleiding.
Speciaal voor bedrijven en in
stellingen kunnen cursussen
samengesteld worden die afge
stemd zijn op de wensen van de
geïnteresseerde. Tijd, plaats en
inhoud kunnen in overleg wor
den valstgesteld. Of het nu gaat
om administratieve cursussen,
zakelijke communicatie, notu
leren, boekhouden of opleidin
gen op het gebied van compu
tergebruik, informeren bij Zee
land College sector DAS is al
tijd zinvol. Wij tonen u graag
onze faciliteiten.
Zeeland college sector DAS
voor opleidingen met kwaliteit!
Veel mensen in Zeeland hebben
in de afgelopen jaren met suc
ces cursussen gevolgd bij Het
Zeeland College, sector DAS.
Ieder jaar reiken wij honder
den certificaten en tientallen
diploma's uit.
Wilt u zich op de hoogte stellen
van de mogelijkheden die Zee
land college sector DAS biedt
voor u of uw personeel dan
bent u welkom op onze OPEN
INFORMATIE-DAG op don
derdag 9 juni van 09.00 uur tot
12.00 uur en van 19.00 uur tot
21.00 uur in alle vestigingen. U
kunt ook informatie inwinnen
op deze dag en een afspraak
maken voor een persoonlijk ad
vies met een van onze mede
werkers
MIDDELBURG Voor de
twaalfde keer is kinderboerde
rij de Klepperhoeve op 4 juni
het middelpunt van een
schaapscheerfeest. Wethouder
Van Brummelen vericht om
9.30 uur de opening.
Op het terrein van de kinder
boerderij zijn een dertigtal
kramen ingericht, waar oude
ambachten gedemonstreerd
worden en activiteiten voor de
kinderen gehouden worden.
Vanaf 10.00 uur worden met
tussenpozen de schapen ge
schoren. Om 14.00 uur treedt
het Middelburgs Muziekkorps
op en er zijn om 14.15 en 15.00
uur demonstraties volksdan
sen. Naast het schapen scheren
is het Rad van Avontuur een
onbetwist hoogtepunt. Er zijn
daatbij twee splinternieuwe
fietsen te winnen. Het schaap
scheerfeest duurt tot 16.30 uur.
Bij de WV-kantoren aan de Nieu-
wendijk in Vlissingen, aan
de Duinweg in Oostkapelle en aan
de Ooststraat in Zoutelande is het
mogelijk kaarten te reserveren voor
concerten (pop en klassiek) en
theatervoorstellingen in het hele
land. Van ma. tot en met za van 9
to 17 uur kunt u bij het VW een
voucher kopen waarmee u bij de
kassa van het theater uw toegangs
kaart kunt ophalen. Hieronder ziet
u een deel van de voorstellingen die
nu in de voorverkoop zijn.
ROTTERDAM 11-6 Kassav; 24
t/m 26-6 Mysteryland (house par
ty); 9-7 It mega house party (Ener
giehal); 20-9 Roxette;
AMSTERDAM t/m 28-8 '94 Cy
rano; 12-6 Byrds;
DIVERSEN 4 t/m 12-6 Conti
nental Grass Court Championships,
Rosmalen; 19-6 Halfway Amster
dam (John Hiatt, Grant Lee Buffa
lo); 22-6 Mega Music Rock Expe
rience (Aerosmith, Sass Jordan); 11
t/m 26-6 Muziekfestival West Bra
bant, Bergen op Zoom; 23-6 Flaco
Jimenez, Nijmegen; 2-7 Beachpop,
Burghsluis (Radio's, Herman
Brood, 2 Unlimited); 6-7 Womad
festival (Peter Gabriël, Galliano); 8
t/m 10-7 North Sea Jazz Festival,
Den Haag; 15-7 Eros Ramazotti,
Eindhoven; 16/17-7 Belgium Rhy
thm 'n Blues Festival, Peer; 30-7
Bryan Adams, Nijmegen; 18 t/m
21-8 Flevo Totaal, terrein Walibi-
Flevo; 2-9 Pink-Floyd, Werchter
België; 3-9 Taptoe Breda (w
13-07);
MIDDELBURG Zaterdag 4
juni vindt er in de Vleeshal een
bijzonder voorstelling plaats.
Drie spelers zorgen dan voor
een bewegende voorstelling
van het Strijkkwartet no. 15
van Dmitri Sjostakovitsj. De
spelers zijn Irene Schaltegger,
Wouter Steenbergen, Jaap
Flier en Jeanette van Steen die
de voorstelling gemaakt heeft.
In overeenkomst met de com-
postitie van dit strijkkwartet is
ook de bewerking ervan heel
statisch gehouden. Elk van de
spelers heeft een vierkant van
70 bij 70 centimeter ter be
schikking. Aanvankelijk zijn ze
aan die plek gebonden maar
gedurende de voorstelling be
geven zij zich toch in de ruim
tes tussen de vierkanten in.
Hun bewegingen blijven echter
altijd gerelateerd aan die vlak
ken. Het stuk duurt iets meer
dan een half uur.
De spelers zijn Irene Schalteg
ger, Wouter Steenbergen, Jaap
Flier en Jeanette van Steen.
Alle vier hebben ze hun sporen
in het bewegingstheater ver
diend.
Het vijftiende strijkkwartet
van Sjostakovitsj is een stuk
vol gedachten aan de dood,
zeer persoonlijk en naar binnen
gekeerd. Op het eerste gehoor
is er nauwelijks ontwikkeling
in het stuk. Het stuk werd
omgezet in beweging door Jea
nette van Steen die met de
bewerking van dit strijkkwar
tet wil teruggaan naar de zeg
gingskracht van de aanzet van
de beweging, naar de reikwijd
te van het detail en naar het
indringende vermogen van de
subtiliteit.
Voorafgaand aan de voorstel-
1 Beweging op muziek van Sjostakovitsj. foto: jeroen scheelings
ling speelt pianiste Frederique Sjostakovitsj. De voorstelling
Lucanet 24 preludes van begint om 13.00 uur.
