Een goede manier om te integreren
Gezondheids
Meerman sponsort dames WA
Nieuwe cursussen bij het MIKV
'Sweeney Todd', een bloedstollende musical
ACTIE
ZUINIG
STOKEN
Een avondje uit via de VW
Aantal leerlingen Zeeuwse
basisscholen stabiliseert
Glaucoom: een oogziekte
Jonge asielzoekers en Nederlandse jongeren woonden een week onder één dak
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 29 DECEMBER 1993
Sporttasje
Hamburgers
Nieuwjaarscross
Vrouwengroep
COC opgeheven
311
Door Roel van den Eijnde.
ARNEMUIDEN - In de herfstvakantie organiseerde
het Jeugd Rode Kruis in Amemuiden een experimen
tele avonturenweek. Jonge asielzoekers en Neder
landse jongeren tussen de 10 en de 14 jaar woonden
een week onder één dak samen. En was het op
zaterdag nog "zwart bij zwart en wit bij wit", op
dinsdag liep alles en iedereen door elkaar heen.
Bregje en Fardosa, Miranda en Abdue-Kadir, Jasna
en Peter.
GGD-Zeeland
DoKAnlnn Olitfnrm 7anU«ri
GGD-Zeeland
Patiënten Platform Zeeland
Prov Ver het Zeeuwse Kruis
Zeeuwse Stichting
Gehandicaptenbeleid
ZCAD
Het is een drukte van jewelste
in het "Zilveren Schor" in Ar-
nemuiden. Een puinhoop wel
haast. Kan ook niet anders,
want er worden circusnummers
ingestudeerd. En bijna veertig
jongeren die jongleren, fietsen,
duikelen en springen, dat móet
een puinhoop worden. Hele
maal als die jongeren uit So
malië, Ethiopië, Zaïre, Bosnië,
Sri Lanka en Nederland komen
en er een eigenaardig soort
taaltje wordt gesproken dat het
midden houdt tussen Engels,
Nederlands en hun eigen taal.
Zo kan het gebeuren dat de
stand bij het tafeltennissen
vier-one is. De circusnummers
die worden ingestudeerd zijn
bedoeld voor "Circus Flapper-
wap", dat op de vrijdagavond,
de avond voor het vertrek,
wordt gehouden.
Het instuderen van de verschil
lende nummers loopt als een
rode draad door de avonturen
week in Arnemuiden. "We
zochten naar een manier waar
op de jongeren elkaar snel en
ongedwongen konden leren
kennen", vertelt Ivonne Dolle
man, die samen met Ger Reyn-
ders voor de coördinatie zorgt.
"Ze merken dat ze ergens goed
in zijn en vormen dan een klein
groepje. Dat groepje gaat een
nummer instuderen dat op vrij
dag wordt opgevoerd. Het is
een heel goede manier om te
integreren. Gisteren was hier
iemand die echt in een circus
werkt. Hij gaf een uur lang les.
Het was doodstil, iedereen zat
met open mond te kijken. Ge
weldig vonden ze het."
De avonturenvakanties voor
jongeren zijn niet meer weg te
denken bij het Rode Kruis. In
tegratie, daar gaat het tijdens
deze weken om. Samen eten,
samen lachen (en huilen als het
moet), samen activiteiten on
dernemen, dingen doen. Een
week waar asielzoekers en Ne
derlandse jongeren actief met
elkaar optrekken is nog niet
eerder georganiseerd en mag
best uniek worden genoemd.
De asielzoekers zijn meisjes en
jongens tussen de 10 en de 14
jaar. Ze zijn hun land ont
vlucht, omdat het er oorlog is,
of omdat ze thuis om wat voor
een reden dan ook worden ver
volgd. Zonder familie, vrienden
of kennissen en met een sport
tasje als enige bagage zijn ze
naar Nederlai%d gekomen en
daar opgevangen door de
Stichting COA (Centrum Op
vang Asielzoekers).
COA verzorgt vervolgens een
plekje in een opvanghuis er
gens in Nederland. Het meren
deel van de jongeren woont
tijdelijk in "Valentijn" in
Nunspeet. Daar blijven ze in de
regel zes maanden. Ze maken
intensief kennis met de Neder
landse samenleving en de Ne
derlandse taal, praten over hun
toekomst en gaan na zes maan
den naar een gastgezin of krij
gen een andere vorm van op
vang.
Het Jeugd Rode Kruis vindt
dat jonge asielzoekers ook
Tabel voor de week van:
19-12-1993 t/m
25-12-1994
Week 8
Bijeen
jaarverbruik
van:
Hoorteen
Hraof Aftirink
SuwTVCfonjIK
voor óe
algelopen week
van:
En een totaal
streeherbruik
sinds 31
oktober 1993
van:
800
27
212
1000
34
265
1200
41
318
1400
47
371
1600
54
424
1800
61
476
2000
68
529
2200
75
582
2400
81
635
2600
88
688
2800
95
741
3000
102
794
3250
110
860
3500
119
928
3750
127
993
4000
135
1059
4250
144
1125
4500
152
1191
4750
161
1257
5000
169
1324
5250
178
1390
5500
186
1456
5750
195
1522 s,
6000
203
1588
Het werkelijk streefverbruik wordt bepaald
aan de hand van de gemiddelde etmaal-
temperatuur en enkele andere gegevens.
recht hebben op een leuke
herfstvakantie, net als Neder
lands jongeren. En omdat inte
gratie tijdens een avonturen
week centraal staat, werden er
twintig jongeren van het Jeugd
Rode Kruis uit heel Nederland
uitgenodigd om ook naar Arne
muiden te komen. Voor een
week vol avontuur, sport en
spel. Alles wordt samen ge
daan, "want door intensief met
elkaar om te gaan leren jonge
ren elkaar kennen", zegt Ivon
ne Dolleman.
Volgens Ivonne gaat de inte
gratie heel snel. Was het op
zaterdag nog wit bij wit en
zwart bij zwart ("om het zo
maar te zeggen"), op dinsdag
liep alles en iedereen door el
kaar heen. Somalische jongens
leerden Nederlandse meisjes
hoe ze het beste een bord
draaiende konden houden op
een stokje. En de twee jonge
meisjes uit Bosnië oogstten ap
plaus toen ze zich zonder oefe
ning staande konden houden
op een rood gekleurde bal.
Het programma is druk en vol.
Op dinsdag is er een piraten-
tocht georganiseerd waarbij de
jongeren uiteraard op zoek
moeten naar een verborgen
schat. Voor ze die schat heb
ben, moeten ze wel allerlei
moeilijke en vooral gevaarlijke
opdrachten uitvoeren. Met een
roeiboot naar een onbewoond
eiland varen bijvoorbeeld.
Daar hangt ergens in een boom
een belangrijke aanwijzing. Al
le aanwijzingen te zamen vor
men een landkaart en met die
landkaart wordt het duidelijk
Jongeren van verschillende nationaliteiten hadden samen een leuke vakantie
Foto: Roel van den Eijnde
waar de schat ligt. De buit
bestaat, zo verklapt Dolleman,
uit tamme kastanjes en
marshmallows die 's avonds bij
een kampvuur aan een stok
worden geregen.
Bewust worden er ook elke dag
momenten ingebouwd dat er
even rust is en iedereen samen
kan zijn. "De maaltijden wor
den altijd samen gebruikt en de
jongeren blijven aan tafel tot
-iedereen klaar is. We letten er
streng op dat er geen gekke
dingen gebeuren. Gooien met
eten wordt absoluut niet geto
lereerd. Een stukje opvoeding
moet er zeker inzitten."
Kok Gerard van de Pol houdt
er rekening mee dat een aantal
jongeren vanwege hun geloof
geen varkensvlees mag eten.
"We hoeven ook niet per se
iedere dag Nederlandse pot te
eten. Vanavond eten we chili
con came en morgen is er een
Amerikaanse dag met hambur
gers." Over de karnemelk zijn
alle jongeren het iedere dag
weer unaniem eens: "Vies
man!"
Bron: Nederlandse Rode Kruis
ARNEMUIDEN - Garage Meerman sponsort de dames van Voetbal Vereniging Amemuiden.
V.l.n.r. Esmiralda Marteijn, Kristel de Nooijer, MArleen van Rijswijk, Angie de Nooijer,
trainerIcoach Saai van Belzen, Willeke Steketee-Meerman, Marjan de Rijke-Meerman, Esther
Hamelink, Maria de Rijke, Nathalie Schroevers, Anita Kusse, Danielle Marijs, Diana Schuit,
Erna van Belzen, Ineke Poortvliet.
MIDDELBURG - Het Middel
burgs Instituut voor Kunstzin
nige Vorming heeft naast jaar-
VLISSINGEN - Sportief het
nieuwe jaar in. Dat kan op
zondag 2 januari, dan houden
de scheidrechtersvereniging
COVS, de Atletiekunie en Atle-
tica voor de negende keer een
nieuwjaarscross. Aan deze
wedstrijd kan iedereen mee
doen.
De cross gaat over een afwis-
seldend parcours van 7800 of
4000 meter. De start is öm
11.00 uur bij de Kanovijver aan
de Van Woelderenlaan. De in
schrijving staat open vanaf
10.15 uur en het inschrijfgeld
bedraagt, afhankelijk van een
herinnering, 3,50 of 2,50.
cursussen ook een wisselend
kort aanbod. Zo starten er in
januari een flink aantal nieuwe
cursussen.
Een primeur voor Middelburg
en voor het instituut is de op
richting van een afdeling lite
raire vorming. Daaronder val
len cursussen zoals: - creatief
schrijven, - proza en poëzie, -
mozaiek en taal. Vrijdagmor
gen 14 januari start er een
cursus "dagboekschrijven voor
vrouwen". Er is een aparte fol
der over beschikbaar. Voor
50+-ers start er een kennisma
kingscursus met kunst, de cur
sus: kijken en doen. Ook hierin
zitten lessen literaire vorming.
Nieuw in het hele cursuspakket
van het M.I.K.V. is een cursus
tekenen/schilderen op zater-
Bij de VW-kantoren aan de
Nieuwendijk in Vlissingen, aan
de Duinweg in Oostkapelle en
aan de Ooststraat in Zoutelan-
de is het mogelijk kaarten te
reserveren voor concerten (pop
en klassiek) en theatervoorstel
lingen in het hele land. Tussen
9 en 16 uur (zaterdags tot 13
uur) kunt u bij het VVV een
voucher kopen waarmee u bij
de kassa van het theater uw
toegangskaart kunt ophalen.
Hieronder ziet u een deel van
de voorstellingen die nu in de
voorverkoop zijn.
ROTTERDAM januari Duo
Opera (Cavalerica Rusticana en
Palicia); 4 t/m 22-1 Little Voi
ce, (comedie m.m.v. Jules Deel-
der en Vera Mann); 5-2 Frank
Boeyen; 17-4 Garth Brooks;
12-4 bee Gees; 4-4 Meat Loaf;
21-4 Barry Manilow; 17-5 Billy
Joel;
AMSTERDAM 30-1 Dionne
Warwick (Gala of the Year);
13-2 Randy Crawford; 15-3
t/m 28-8 '94 Cyrano;
DEN HAAG 7,8-1 Seth
Gaaikema;
DIVERSEN 23-1 Golden
Earring, Utrecht; 25,26,27-1
Hessel, Utrecht; 27-1 Jerry Lee
Lewis, Arnhem; 3-2 Kim Wil
de, Utrecht; 21-2 Texas, Til-
burg; 31-3 Marillion, Utrecht;
16-4 BZN, Vlissingen;
dagmorgen. De Middelburgse
kunstenaar/docent Cees de
Valk tekent voor de begelei
ding. Maar ook op andere da
gen starten teken- en schilder
cursussen.
Dansen. Naast het gewone aan
bod vallen een aantal bijzonde
re dansvormen op: Capoeira is
nieuw, voor moderne dans is er
een nieuwe docente aangetrok
ken. Kinderfolkloredans voor
6-10 jarigen, maar ook peuter-
dans en spel voor de kleinsten
staan voor het eerst op het
programma.
In 1993 sloot een eerste groep
cursisten de 3-jarige weefoplei-
ding van het M.I.K.V. af. In
januari is er gelegenheid voor
nieuwe geïnteresseerden om
aan het weven te beginnen. Per
half jaar wordt er ingeschre
ven. Voor gevorderde wevers/
weefsters staat er een nieuwe
activiteit op stapel: 8-schachts
weefsels. De start van deze 11
lessen is op maandag 10 janua
ri.
Kunstbeschouwing. Een cursus
voor iedereen die met Nico Out
meer over kunst te weten wil
komen en het bekijken en be
grijpen van kunst wil leren.
Het M.I.K.V. biedt dit geva
rieerde aanbod in januari aan,
aan iedereen die geïnteresseerd
is in kunst op beginners- of
gevorderden niveau en voor ie
dere leeftijd. Het M.I.K.V.
vindt u in de "culturele hoek"
van Middelburg, de Kuiper
spoort nr. 18. U kunt er altijd
tussen 9.00 en 12.00 uur te
recht. Maar ook kunt u voor
meer informatie of folders bel
len. M.I.K.V.: tel. 01180-34711.
MIDDELBURG - Van de 287
basisscholen die Zeeland in ja
nuari van dit jaar telde, zaten
64 scholen (22%) onder de op
heffingsnorm. Zij haalden niet
het door het Ministerie van O.
en W. voorgeschreven mini
mum aantal leerlingen en wor
den in principe met opheffing
MIDDELBURG - De vrouwen
groep van het COC Midden
Zeeland wordt per 1 januari
1994 opgeheven. Dat is beslo
ten tijdens de ledenvergade
ring. De vrouwen vinden dat
zij zich voldoende kunnen vin
den in de gemengde groep van
het COC Midden Zeeland.
Toch blijft het COC wel aparte
activiteiten voor vrouwen ont
wikkelen zoals gespreksgroe
pen en thema-avonden. De
vrouwen die in het algemeen
bestuur zitten zullen erop toe
zien dat er binnen het COC
voldoende rekening gehouden
wordt met vrouwen.
bedreigd. Door leerlingtoena
me of door allerlei schaalver
grotingsmaatregelen zoals be
stuurlijke fusies of het verder
gaan als nevenvestiging van
een andere school is mogelijk
het voortbestaan van een aan
tal bedreigde scholen na 1995
enigszins veilig te stellen. Lukt
dit niet, dan zal men in 1996 de
poorten moeten sluiten. Meer
dan de helft van deze met op
heffing bedreigde scholen is
een openbare school. Van deze
'te kleine' scholen is ongeveer
driekwart gelegen in één van
de grote steden Middelburg,
Vlissingen, Goes of Terneuzen.
Dit blijkt uit het door de Stich
ting VMC-Zeeland uitgebrach
te rapport 'Basisonderwijs in
Zeeland 1993', waarin enige
statistische overzichten worden
gepresenteerd over het basis
onderwijs in de periode
1989-1993.
Uit het rapport blijkt dat het
aantal leerlingen op de Zeeuw
se basisscholen de afgelopen
jaren vrij stabiel is gebleven.
Sinds 1989 is het leerlingen
aantal per saldo met ongeveer
Glaucoom is een sluipende oogziekte die bijna ongemerkt tot
blindheid kan leiden. Bijna ongemerkt, omdat iemand vaak te
laat merkt dat hij niet meer goed kan zien. Het is mogelijk
glaucoom in een vroeg stadium op te sporen waardoor slecht
ziendheid of blindheid voorkomen kan worden. Glaucoom kan
worden stopgezet, maar het kan niet worden genezen. Eenmaal
onstane schade kan nooit meer worden hersteld. Het is dus van
groot belang de ziekte tijdig op te sporen.
De meest voorkomende oorzaak van glaucoom is een verhoogde
oogdruk. Door te hoge druk in het oog wordt de toevoer van bloed
naar de oogzenuw belemmerd. De oogzenuw sterft daardoor
geleidelijk af. Dit heeft een verminderd gezichtsveld tot gevolg.
Het gezichtsveld neemt eerst aan de randen af. Zo ziet iemand
bijvoorbeeld bij recht vooruit kijken niet meer wat er links of
rechts gebeurt. Het zicht recht vooruit blijft normaal. Als die
persoon daarbij geen pijn voelt, komt hij vaak pas laat tot de
ontdekking dat hij glaucoom heeft.
Glaucoom kan worden voorkomen of stopgezet door de hoge
oogdruk te behandelen. In de meeste gevallen bestaat deze
behandeling uit het indruppelen van de ogen. Dit gebeurt een
aantal malen per dag. Als dit niet voldoende helpt, kan worden
overgegaan op een laserbehandeling of een operatie.
De kans om glaucoom te krijgen neemt toe met het stijgen van de
leeftijd. Bij vergrijzing van de bevolking lopen in de toekomst
steeds meer mensen het risico dat zij last van deze oogziekte
krijgen.
Het aantal glaucoompatienten waarbij de ziekte is vastgesteld,
wordt voor Nederland geschat tussen 80.000 en 100.000 personen.
Daarnaast zijn er nog de personen die de ziekte wel hebben, maar
bij wie dit nog niet is vastgesteld. Ook zijn de mensen met een
verhoogde oogdruk of een erfelijke aanleg voor glaucoom hier
niet bij geteld.
Er is in Nederland een vereniging voor mensen met glaucoom.
Deze Nederlandse Vereniging voor glaucoompatienten wil het
wetenschappelijk onderzoek bevorderen dat gericht is op opspo
ring en behandeling van glaucoom. Verder is de vereniging actief
op het gebied van begeleiding, voorlichting en advisering aan
glaucoom-patinten. Ook verspreidt de Glaucoomvereniging infor
matie aan algemeen publiek om deze ziekte grotere bekendheid te
geven. Hierdoor kan de ziekte zoveel mogelijk voorkomen worden
of de schade ervan beperkt worden.
Wilt U meer weten over glaucoom of de Glaucoomvereniging dan
kunt U schrijven naar de regionaal coordinator voor Zeeland:
H. Roosma, Bergstraat 19, 4421 EP Kapelle of naar het secreta
riaat van de Glaucoomvereniging, Postbus 2395, 1000 CJ Amster
dam.
0,3% verminderd tot 35.192 in
januari van dit jaar.
Uit de publicatie blijkt verder
dat het gemiddeld aantal leer
lingen per school de afgelopen
vijf jaar is gestegen van 121
naar 123. Als wordt onder
scheiden naar de richting van
de scholen blijkt dat de school
grootte nogal uiteenloopt. Zo
telt de gemiddelde openbare
school 108 leerlingen. Het ge
middeld aantal leerlingen dat
een overig bijzondere school of
een reformatorische school be
zoekt ligt met respectievelijk
140 en 176 leerlingen daarente
gen duidelijk hoger. De gemid
delde schoolgrootte van de pro
testants-christelijke en rooms-
katholieke scholen wijkt wei
nig af van het totaal-gemiddel
de.
Op 1 oktober 1992 bedroeg het
aantal allochtone leerlingen
1759, ongeveer vijf procent van
het totaal aantal basisschool
leerlingen. Ruim de helft van
hen treft men aan op Walche
ren. Voor geheel Zeeland is er
de afgelopen twee jaar sprake
geweest van een lichte terug
gang van het aantal basis
schoolleerlingen met een al
lochtone afkomst. In de regio's
Tholen/St. Philipsland en de
Bevelanden is daarentegen
sprake van een stijgende ten
dens.
Uit het rapport blijkt tenslotte
dat uit bevolkingprognoses valt
af te leiden dat ook de komen
de 3 a 4 jaar met een stabilisa
tie van het leerlingenaantal re
kening moet worden gehouden.
Vanaf 1995 of 1996 wordt een
lichte stijging voorzien.
MIDDELBURG - Zelden werd
in de recente Nederlandse
theatergeschiedenis een relatief
onbekende musical zo enthou
siast ontvangen als 'Sweeney
Todd', het uit 1979 daterende
werk van Stephen Sondheim,
de man die ooit ook tekende
voor de schitterende teksten
van de musical 'West Side Sto
ry'. Vertaald door Koen van
Dijk, bekend als tekstschrijver
van de musical 'Cyrano', begon
deze 'horror-opera' onlangs een
ware zegetocht door ons land.
'Sweeney Todd' speelt zich af
in de 19e eeuw. Een barbier, op
onterechte gronden verbannen
naar Australië, keert na 15 jaar
terug naar Londen met het
voornemen zich op iedereen te
wreken die hem onrecht heeft
aangedaan. Hij sluit daartoe
een verbond met de pasteien
bakster Nellie Lovett. Sweeney
moordt er lustig op los, bloed
vloeit over het toneel en de
lijken verdwijnen in hoog tem
po. Maar wat is nu precies het
geheim achter de pasteivullin
gen van mevrouw Lovett.
'Sweeney Todd' is een aanste
kelijk stuk muziektheater,
waarin komedie en thriller op
intrigerende wijze versmelten.
Gieren van de lach en gillen
van de spanning liggen daarbij
heel dicht naast elkaar. Een
ijzersterk plot zorgt er boven
dien voor dat het publiek tot
het laatste moment op het
puntje van zijn stoel wordt ge
houden.
Maar boven alles is dit een
musical met heel veel humor.
De rol van de hartverwarmen
de Nellie Lovett kan alleen
gespeeld worden door rascomé
dienne Simone Kleinsma. Voor
de rol van Sweeney Todd is een
zwaargewicht nodig, een ro
buuste kerel met een hart van
goud en een stem als een klok.
Ernst Daniël Smid was na zijn
rol als Javert in 'Les Miséra-
bles', de aangewezen persoon.
Een cast van 12 personen en
een live-orkest completeert het
geheel.
Een greep uit de vele juichende
persreacties: 'Bizar, verras
send, bloedstollend en meesle
pend. Smid en Kleinsma per
fect span (Telegraaf); „Nie-
Simone Kleinsma als mevrouw Lovett, Rolf Koster als Tobias
mand mag deze intrigerende en
spannende musical aan zich
voorbij laten gaan. Smid en
Kleinsma koningskoppel'
(Volkskrant); 'Virtuoze, lenige
vertaling. Een produktie
waarin alles op scherp staat'
(NRC); 'Sweeney Todd, anders
en interessant. cast verdient
een pluim' (Trouw); 'Superbe
versie' (Parool).
Woensdag 5 en donderdag 6
Foto: Pan Sok.
januari - Stadsschouwburg
Middelburg - 20.00 uur. Kaar
ten a 57,50 zijn in voorver
koop aan het theater en telefo
nisch te reserveren via (01180)
11500.
I
