Huppelend ten strijde tegen de draak
fff SCHELDEBODE
oyer
Eindelijk begin restauratie synagoge
Café-chantant bij Windkracht Acht
's-Gravenhoek
LAVA breidt activiteiten
uit met jongerenmiddag
JARIGE VERENIGING LOESJE KOMT NAAR MIDDELBURG
■-'jr z
Excursie KNNV dingen nu eenmaal zo zijn en
Handen af van Sint
Wijziging openingstijden
Foto van uw baby in de krant??
Nieuw gebouw Poortershove
BËTVOOR INFO: 01184-64300
Tentoonstelling
tropische vogels
in 't Zwaantje
Verkiezingen
o>£._
3 2- P-B
Verz
I u 0r9t uw
b^°ftsfeest
y A tot 7
Voltaweg 5 - Vlissingen
nE SCHELDEBODE
90e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN. DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.300 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM-WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR,.7-9 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
WOENSDAG
M V 24 NOVEMBER 1993
MIDDELBURG - Burgemees
ter C. Rutten heeft vorige week
woensdag de eerste steen ge
legd voor de restauratie van de
synagoge aan de Herenstraat.
De restauratie gaat ongeveer
een jaar duren. En dan heeft de
Joodse gemeenschap in Mid
delburg eindelijk weer een ei
gen plekje.
Van de uit 1705 daterende sy
nagoge, de eerste die in Neder
land buiten Amsterdam werd
gebouwd rest sinds de tweede
wereldoorlog niet meer dan een
ruïne. In 1986 werden de eerste
plannen voor restauratie ge
maakt, maar vooral het geld,
ruim zeven ton bleek een pro
bleem en ook in de plannen tot
wederopbouw ging er van alles
mis. Eerst 'vergat' monumen
tenzorg de restanten van de
synagoge in de monumenten-
gids op te nemen en toen in
1989 de synagoge alsnog als
monument werd erkend kwam
er geen geld voor restauratie
los omdat in de erkenning werd
gesproken over 'ruïne' en niet
over synagoge. Enkele honder
den donateurs en sympatisan-
ten brachten in de loop der
jaren 280.000 gulden bijeen, de
gemeente Middelburg zegde
een bedrag van 225.000 gulden
toe, en het resterende bedrag
van 280.000 komt alsnog van
monumentensubsidies. Maar
nu is dat geld bij elkaar ge
bracht en kan met de herbouw
worden begonnen. Onder grote
belangstelling - ook van de
politie- werden woensdag en
kele toespraken en gebeden ge
houden. Een enkeling pinkte
bij het horen van het Lied van
de Hoop een traan weg en
velen konden hun emoties nau
welijks de baas. Voor de Joodse
gemeenschap in Zeeland bete
kende de herbouw dan ook be
duidend méér dan een onder
komen voor hun diensten. En
in een emotionele toespraak
maakte mevrouw A. Bliek, lid
van de Joodse gemeenschap,
iedereen nog eens duidelijk dat
oorlogen niet alleen bestaan uit
bommen en granaten, maar be
ginnen met haat en fanatisme.
Rabbijn Jacobs stond nog even
stil bij de betekenis van de
'eerste steen' (Matzewa), die
Jacob als hoofdkussen had ge
diend en die de eerste steen
werd van de synagoge in Jeru
zalem. Maar ook Matzewa als
gedenksteen, als grafzerk. De
Joodse gemeenschap in Zee
land krijgt na een dikke vijftig
jaar eindelijk weer een synago
ge. Naar verwachting is de
nieuwe synagoge volgend jaar
gereed en zijn de leden van de
Joodse gemeenschap niet meer
aangewezen op synagoges in
Antwerpen, Amsterdam en
Rotterdam.
Burgemeester Rutten metselt de gedenksteen
Foto: Jaap Wottettoeek
minimi ti milium ui
MIDDELBURG - Loesje bestaat tien jaar. Loesje? Loesje wie? Nee niet Loesje
wie, maar Loesje wat, want achter de naam Loesje gaat een landelijke actiegroep
schuil die het Nederlandse straatbeeld opfleurt met affiches met min of meer
verrassende teksten. Dat Loesje is tien jaar geworden en dat wordt gevierd met
een rondreis door het land. Morgen, donderdag 25 november staat de Loesje
karavaan van twee uur 's middags tot negen uur 's avonds in de Lange Delft. In
een kraam die tentoonstelling'en winkel tegelijk is, is te zien waar het Loesje nu
eigenlijk om gaat.
naar het ideale'. Het oppeppen
van vastgeroeste mensen en in-
gesukkelde actiegroepen.
m I „Mensen denken dat sommige
W l_ 1* f
dus altijd zo zullen blijven. Een
En het gaat Loesje vooral om
het 'ombekommerd streven
VALKENISSE - De afdeling
Walcheren van de Koninklijke
Nederlandse Natuurhistorische
Vereniging KNNV verzorgt
dinsdagmiddag 30 november
een excursie waarbij de duinen
en het strand van Valkenisse
centraal staan.
Belangstellenden kunnen zich
om twee uur 's middags melden
op het parkeerterrein aan het
eind van Strandweg. Henk
Mandemaker leidt de excursie
en verzorgt tekst en uitleg.
OOST-SOUBURG - Vogelver
eniging de Cultuurvogel houdt
het aanstaande weekend een
regionale vogeltentoonstelling
in de Zwaan aan de Kromwe-
gesingel. Er zijn 460 vogels te
bewonderen. De voorzitter van
het district Zeeland, de heer
T.J. Udo uit Kapelle opent de
tentoontstelling.
De vogels zijn afkomstig van
de leden van de vogelvereni
gingen uit Oost-Souburg, Vlis
singen, Kortgene, Amemuiden
en Domburg. Op de tentoon
stelling is een grote verschei
denheid aan kanaries te zien,
zoals valkparkieten, graspar
kieten, koningsparkieten, rood-
vleugelparkieten en agapor-
nisparkieten. Ook zijn er exem
plaren te zien van de rijstvo-
gels, Gouldamadines, diamant-
vinken en spitsstaartamadines.
De tentoonstelling is te bezoe
ken op donderdag 25 november
van 20.00 tot 22.00 uur; vrijdag
van 10.00 tot 22.00 uur en
zaterdag van 10.00 tot 17.00
uur.
met de oude hit van de Ram
blers, zoals hier en daar wel
eens gesuggereerd wordt.
De teksten op de posters zijn
vaak kritisch, soms relative
rend, af en toe flauw, maar
altijd met een humoristische
ondertoon. Na een paar jaar
komen er in de omgeving van
Arnhem meer groepjes die
Loesje-affiches gaan maken.
Om de zaak landelijke bekend
heid te geven gaat Loesje mee
doen aan de verkiezingen voor
de Tweede Kamer. In 1986
weet Loesje 12.833 stemmen te
vergaren, niet genoeg voor een
zetel, maar wel ruim voldoende
om extra aandacht te krijgen.
Binnen een half jaar heeft Ne
derland bijna honderd afdelin
gen. Loesje in plotseling een
bekende Nederlander gewor
den.
koe is een koe en een paard is
een paard en wie voor een
dubbeltje geboren is zal nooit
een kwartje verwerven. Wie zo
denkt is zich niet bewust van
de eigen mogelijkheden om
dingen te veranderen, want ie
dereen heeft een scheppend
vermogen" zeggen Jan en Sas-
kia, twee leden van Loesje van
het eerste uur.
Loesje wil met haar teksten de
mensen aan het nadenken zet
ten om ze "huppelend ten strij
de te laten trekken om de
draak te doden van de dage
lijkse mismoedigheid". En om
ze vrolijk te maken, zonder ze
te kwetsen. Dat laatste lukt
niet altijd. In 1989 werden in StlJTS6lkW3St
Arnhem affiches met de tekst
'vergeleken bij de Joodse fun
damentalisten is Khomeiny een
mak schaap' verwijderd door,
het meldpunt discriminatie.
Ook een kattenbrokjesfabri-
kant trok aan de bel toen er
affiches verschenen met de
tekst 'Felix...oeh, dat smaakt!
Het PVDA-hondje van Loesje'.
De fabrikant was bang dat ko
pers van de kattenbrokjes het
merk zouden associëren met
Felix Rottenberg of de PVDA,
maar hij kreeg uiteindelijk
geen gelijk van de rechter.
Loesje is in het klein begonnen.
In Arnhem begint in 1983 een
kleine groep mensen met het
maken en ophangen van affi
ches met de mysterieuze hand
tekening Loesje. De opzet was
om nu eens positief te reageren
op bepaalde gebeurtenissen en
niet alleen te roepen 'Dode-
waard moet dicht'. De naam
werd bedacht aan de keukenta
fel en staat volkomen op zich
zelf. Er is dus geen connectie
Per jaar is Loesje een bedrag
van tweehonderdduizend gul
den kwijt aan posters, emmers
stijfsel en lijmkwasten. De le
den van Loesje zorgen gedeel
telijk voor de inkomsten, die
nog aangevuld worden met de
vérkoop van boekjes en kalen
ders. Het eerste Loesjeboekje
dat in 1983 uitkomt is inmid
dels al tien keer herdrukt.
Ook van overheidswege komen
er wel eens bedragen binnen.
Die zijn dan vooral bedoeld om
pakkende teksten te leveren
voor posters en berichten.
^■■1 Vroeger was de decembermaand al een feestelijke
maand van verwachtingsvolle flonkerende lichtjes in
het donker. Zo rond half november begon dat al op
Aj te borrelen met de intocht van Sint Nicolaas in een
Mfs passend decor van Sinterklaas etalages. Was de
WJ Goedheiligman na zijn verjaardag op 6 december
weer naar Spanje vertrokken, dan werden die etala-
4 ges in Kerstsfeer getooid. De verdeling der taken
was simpel, Sinterklaasavond allen gezellig samen
thuis met kadootjes, Kerstmis allen gezellig samen
thuis bij kerstboom en het stalletje van Bethlehem.
«■6 Met Sinterklaas zong je voor de schoorsteen je
longen uit je lijf, totdat een zwart gehandschoende
QJ hand lekkers naar binnen strooide. De pepemoten
*T*1 ritselden over het zeil en een enkel verdwaald
suikerbeest smolt op de kolenkachel. Met Kertmis:
C 'Stille Nacht, Heilige Nacht', kerkbezoek en zang ter
ere van het 'Kindeke teer' in de kribbe. Thuis een
royaal Kerstontbijt en later op de dag het Kerstdi-
ner. Tegenwoordig verschuift dat. In september koop
je al pepernoten en eind oktober zijn de kerstspullen in de
winkel. Vroeger reed de Kerstman ergens bescheiden in het
kielzog van Sinterklaas. Tegenwoordig werpt de kerstboom
zijn schaduw zover vooruit, dat Sint daar uit vandaan moet
zien te komen.
Maar er is nog hoop voor de toekomst. In een jong gezin was
op 20 november de verjaardag van pa gevierd. De vraag rees,
wie er nu aan de beurt was om jarig te zijn. De tweejarige
Jan-Paul wist het antwoord: „Papa niet, Sinterklaas wel",
riep hij met rotsvast vertrouwen. Kom makkers, staakt U
wild geraas, anders horen we noch de zachte paardevoetjes,
noch de bellen van de arreslee.
Kameleon
Een sterk punt van Loesje is
het inspelen op de actualiteit.
Als in 1989 het ijzeren gordijn
opengaat is Loesje er als de
kippen bij. In een busje reist ze
zes weken door Oost-Europa
om met mensen te praten en
om affiches te plakken. Het
resultaat is dat er nu ook in het
buitenland Loesjegroepen zijn
ontstaan. In Zweden en in Slo
venië sieren de Loesjeteksten
de muren.
Een opmerkelijke activiteit van
Loesje was 'het gedicht van
Nederland'. Iedereen die daar
aan mee wilde doen kon vorig
jaar een dichtregel inleveren.
Ongeveer tienduizend mensen
deden dat daadwerkelijk en
dat had een flinke dichtbundel
tot gevolg.
Loesje heeft in het hele land
De plakgroep in actie
afdelingen. Ook in Middelburg
is zo'n afdeling. De leden zijn
jong, zo rond de achttien jaar.
De belangrijkste activiteit van
de afdeling is het plakken van
de affiches. De reacties die de
plakkers krijgen lopen uiteen
van "Loesje is veel te kritisch"
tot "jullie zijn veel te slap". De
meeste affiches krijgt de afde
ling toegestuurd vanuit het
hoofdkantoor in Arnhem en
hebben een algemeen karakter,
maar er zijn ook wel eens leu
zen met een heel plaatselijke
strekking zoals "Middelburg
een hoofdstad, maar niet eens
een bioscoop".
Naast het plakken zijn er de
bijeenkomsten van de afdeling.
„En die zijn heel gezellig", zegt
Marloes Schoonheim van de af
deling Middelburg. „We probe
ren dan zelf teksten te verzin
nen en we denken na over
andere teksten. Want dat is het
MIDDELBURG - Het folktrio
Windkracht Acht treedt zon
dag op in de Schouwburg. Ge
pekelde muziek met sterke ver
halen, dat schaft de pot bij een
optreden van Windkracht
Acht.
In 1978 richtten Bert Aalbers,
Peer van der Burgh en Jos
Koning (van huis uit respectie
velijk historicus, volleybal-in
ternational en muziekdocent)
het volksmuziektrio Wind
kracht Acht op. Na 15 jaar is
de bezetting ongewijzigd en is
de groep uitgegroeid tot een
professioneel ensemble met een
bijzonder repertoire.
Het drietal voert de luisteraar
mee naar de tijd van de klip
perschepen met hun taaie be
manningen, afkomstig uit alle
windstreken, en de internatio
nale havenwijken waar
's nachts de matrozen hun
zuurverdiende geld in korte
tijd verteerden.
Werkliederen (zogenaamde
'shanties'), vrolijke èn melan-
cholieke vrijetijdsliederen en
energieke zeemansdansen vor
men de muzikale ingrediënten
van dit levendige zondagmid
dagconcert in de serie 'Café-
Chantant'. De daarbij gehan
teerde muziekinstrumenten
zijn hoofdzakelijk afkomstig
uit de vroegere scheepvaartwe
reld: viool, accordeon, harmo
nica, Engelse concertina, tin-
whistle en mondharmonica.
Tussen de muziek door vertel
len de groepsleden verhalen
over het zeemansleven van
weleer: soms komisch, soms
wrang, maar altijd boeiend.
Een intiem gebeuren dat, zoals
alle café-chantant-voorstelllin-
gen in de Middelburgse
schouwburg, plaatsvindt in de
benedenfoyèr waar u - onder
het genot van een kopje koffie
of nippend aan uw glas - gezel
lig aan een tafeltje kunt genie-
Windkracht Acht.
ten van dit informele muzie-
koptreden.
Zondag 28 november - Bene-
denfoyer Stadsschouwburg
Middelburg - aanvang 15.30
uur.
Kaarten kosten 18.00 voor
JTK/CJP Pas 65 ƒ14,50 en
voor jeugd t/m 12 jaar 9,00.
Voorverkoop aan het theater
en telefonisch te reserveren via
(01180)11500.
Nat mirt ip
Weinig natuurgebieden in Zeeland zijn zo
vogelrijk als de inlagen langs de Oosterschel-
dekust. Vanouds zijn de inlagen langs de
zuidkust van Schouwen om hun vogelrijkdom
bekend. Minder bekend zijn de Noordbeve-
landse inlagen. Die zijn in zijn algemeenheid
ook wat minder vogelrijk, maar daarop is één
grote uitzondering: de inlaag 's-Gravenhoek.
Deze inlaag is nog jong; het ontstaan ervan is
te danken aan de dijkverzwaringen langs de
üosterschelde in 1980. Daarbij werd de 's-Gravenhoek, die in
de dertiger jaren als gevolg van een dijkval ondergelopen
was, opnieuw ingedijkt. Na de indijking is het water geleide
lijker wat zoeter geworden en de plas van enkele tientallen
hectare is begroeid geraakt met enrome velden waterplanten.
Tusseii de waterplanten leven grote scholen kleine visjes
(vooral stekelbaarzen) en die vormen een belangrijke voedsel
bron voor allerlei vogels. In de zomer zijn er de visdiefjes, die
op een speciaal aangelegd vogeleiland een fikse broedkolonie
gevormd hebben. Dit jaar hadden zij gezelschap van een
kleine kolonie futen, ook een viseter, die in Zeeland als
broedvogel tot de uitgesproken zeldzaamheden behoort.
In deze tijd van het jaar zijn het vooral de grote aantallen
eenden die bij een bezoek aan de inlaag in het oog springen.
Veelal verblijven in de 's-Gravenhoek meer dan tien verschil
lende eendensoorten, naast allerlei andere watervogels en
steltlopers. Het vrij toegankelijke pad onderlangs de dijk
biedt uitstekende mogelijkheden om de watervogels te bekij
ken. Het is wel zaak om langs de teen van de dijk te lopen,
want een sterk afstekend silhouet bovenop de dijk geeft
enorm veel verstoring. En het hoeft hopelijk ook geen betoog,
dat eventuele honden aangelijnd moeten blijven. Jawel, ook
dat hele brave onschuldige beest van u. Dat zijn de noodzake
lijke spelregels om te zorgen dat de vogels zich in de inlaag
veilig voelen en dat het gebied zo interessant blijft als dat het
nu is.
Kantoor De Scheldebode, Scheldestraat 7-9, Vlissingen
Vanaf 1 december is ons kantoor geopend van maandag tot
en met vrijdag:
's ochtends van 10.00-12.00 uur
's middags van 14.00-15.30 uur
Si
Rubrieksadvertenties (Mini's/Kleintjes) kunt u ook telefonisch i
opgeven: tel. 076-236882. 8
Foto: Wim Kooijman
leuke van Loesje, we proberen
mensen door middel van de
teksten na te laten denken over
allerlei zaken, maar je hebt er
zelf ook iets aan".
Over de toekomstplannen van
Loesje hult Marloes zich in
nevelen. „Het succes van Loes
je is vooral gebaseerd op ver
bluffende acties, daarom doen,
we nog geen mededelingen over
de activiteiten".
VLISSINGEN - De afgelopen
maanden heeft u in de Schelde
bode regelmatig 'de baby van
de maand' kunnen bewonde
ren. We zijn nu langzamerhand
door onze voorraad recente fo
to's heen en we doen bij deze
dan ook een omroep om op
nieuw zelfgemaakte foto's in te
sturen.
Dus heeft u een leuke recente
foto gemaakt van uw
(klein)zoon of -dochter dan
kunt u die opsturen naar de
Scheldebode, Postbus 5051,
4380 KB in Vlissingen. Mis
schien ziet u dan uw spruit na
een tijdje terug in de krant en
wint u ook nog een leuk prijsje.
Wilt u uw foto terug dan dient
u een aan uzelf geadresseerde
en gefrankeerde envelop bij te
sluiten.
Wellicht nog even ten overvloe
de: het moeten eigengemaakte
foto's zijn, dus niet van een
beroepsfotograaf.
MIDDELBURG - Gebouw
Poortershove wordt gesloopt.
In plaats daarvan komt er een
nieuw semi-permanent gebouw-
dat als ontmoetingspunt voor
de jeugd in de wijk moet gaan
dienen.
Het huidige Poortershove werd
in 1965 als tijdelijk huisvesting
voor een kleuterschool neerge
zet. De kleuters hebben inmid
dels plaats gemaakt voor tie
ners die in het gebouw als
jeugdhonk gebruiken. En in
middels is het gebouw ook ver
sleten. De gebreken zijn dusda
nig dat het onverantwoord is
om het gebouw nog op te knap
pen. Omdat er voor de jeugd
toch een ontmoetingspunt moet
zijn komt er een nieuw .semi
permanent gebouw.
MIDDELBURG - De vereni
ging LAVA (Lesbische en
Andere Vrouwen Aktivitei-
ten) gaat zich wat meer rich
ten op meiden en jonge vrou
wen in Zeeland. De eerste
activiteit vindt plaats op
zondagmiddag 28 november
en gaat over homosexuali-
teit.
De bijeenkomst is bedoeld
voor meisjes en vrouwen die
vragen hebben met betrekk-
king tot homosexualiteit. En
dat kan ook over de ho-
mosexuele geaardheid van
iemand anders gaan, een
moeder, een vriendin of een
kennis.
Speciaal voor jongeren
wordt de film 'Homeo en
Juliette' vertoond. De bijeen
komst wordt gehouden in
jongerencentrum Midgard
aan de Kuiperspoort en be
gint om 14.00 uur. De entree
bedraagt 2,50.
I
