Hooggespannen verwachtingen Swift
Arme vissers en vissersvrouwen
Actie voor ambulance is geslaagd
|§§SgSSSe
KORFBALVERENIGING MAAKT ZICH OP VOOR VERBLIJF IN DE HOOFDKLASSE
Natuurtip
Gezamenlijke
iijfjjr thema-avond
waterbeheer
Eerste steen voor synagoge
Start kinderpostzegelactie
Klantvriendelijk
tsa
Hs
Waterschap geeft voorlichting
over de komende verkiezingen
3fL a
Verkeersinstructie
René Brasser (mRBpgÏÏ
Koersbalmiddag
in Gapinge
Jeugdopleiding
V.
Trainen
Sporthal
Djuricic Savo gisteren vertrokken
KUNSTGEBITTEN
J.P.A. ROSSËL
voor uw flulo- en Motorrijlessen
Ravesteynplein 52 - VLISSINGEN - Telefoon 01184-17464
90e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.300 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM-WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
M V
WOENSDAG
17 NOVEMBER 1993
Op de scheepjes van de Arne-
muidse vissers staat ARM en ze
zijn ook arm, heette het vroe
ger in de volksmond. Hoe
moeilijk het vroeger voor de
Arnemuidenaren was om de
eindjes aan elkaar te knopen
wordt belicht door Willeke Ty-
dings-Nab in 'Vissers en vis
sersvrouwen van Arnemuiden,
1870-1940', dat vrijdag ver
schijnt bij uitgeverij De Kope
ren Tuin. Gezinsarbeid was
vaak de enige manier om het
hoofd boven water te houden.
Een leurster herinnert het zich
nog goed: "Thuis blijven dee je
nooit, zo slecht kon 't niet
wezen. Want je had vis en vis
bederft. Toen had je nog geen
ijs, dus je moest wel, of je wou
of niet. Ik ben wat natgere
gend. En was je ziek dan liep je
toch maar door. Als ik in ver
wachting was bleef ik ook
maar doorlopen. Ik leurde tot
een dag of veertien voor de
bevalling en drie weken nader
hand ging ik weer.aan de slag".
In 1870 was tweederde deel
van de Arnemuidse bevolking
direct afhankelijk van de visse
rij. Er waren schippers en vis
sers, mannen die op de
scheepswerf werkten, leurders
en leursters en arbeid(st) in de
visdrogerij. De aanleg van de
spoorlijn veranderde het leven
in het vissersdorp drastisch.
Door de Sloedam verloor Arne
muiden haar verbinding met de
Zeeuwse stromen. Ook na de
aanleg van het Amekanaal was
de afstand te groot om vanuit
de eigen haven dagvisserij te
beoefenen. De vissers kozen
voor Veere en Vlissingen als
thuishaven. Aan het einde-van
de week keerden ze naar Arne
muiden terug, om na zondag
middernacht weer naar hun
schepen te gaan.
Vanwege de lage en onregelma
tige verdiensten van de vissers
waren de vrouwen genood
zaakt om yit te zien naar extra
inkomsten. Traditionele vrou
wenberoepen waren die van
landarbeidster, dienstbode, viso
leurster en arbeidster in de
visverwerkende bedrijven. Ook
bestond de mogelijkheid een
wasje te doen, mutsen te ma
ken, te wassen en te stijven of
te gaan venten met melk, fruit
of petroleum. Het houden van
een winkeltje gebeurde vaak
door weduwen. Na de eeuw
wisseling kwam daar nog de
mogelijkheid bij om garnalen
te pellen of erwten te lezen.
Daarmee hield in 1911 ruim
eenderde van de Arnemuidse
bevolking zich bezig. Met het
thuiswerk kon men ook de ar
beidswetten voor vrouwen en
kinderen ontduiken.
Willeke Tydings-Nab schetst in
haar rijk geïllustreerde boek
een beeld van het leven van de
Arnemuidse vissers en vissers
vrouwen. De schrijnende ar
moede loopt als een rode draad
Vismanden schoonmaken in het Amekanaal
door het boek. De slechte huis
vesting in koude vochtige wo
ningen, de hoge zuigelingen
sterfte en de armenzorg roept
bij de ouderen nog steeds on
aangename herinneringen op.
Toen na 1900 de inkomsten in
het gamalenbedrijf begonnen
te dalen, kozen steeds meer
vissers een ander beroep. Om
streeks 1940 waas minder dan
de helft van de bevolking nog
werkzaam in de visserij. De
overstap vergde nogal wat aan
passingsvermogen. want zoals
de vissers het zelf zeiden: 'Aje
as visser gebore bin, dan bluuf
je dat'
Willeke Tydings-Nab, Vissers en
vissersvrouwen van Arnemuiden.
Gebonden, 84 pagina's, 49,90.
MIDDELBURG - "De ploeg staat er klaar voor". Bij
de presentatie van het eerste team van de korfbalver
eniging Swift uit Middelburg afgelopen vrijdag,
maakten zowel voorzitter Ad van Hoepen als trainer/
coach Floor Schreuders duidelijk dat de rentree op
het hoogste niveau van de nationale korfbalcompeti
tie verplichtingen schept. Verplichtingen aan spelers,
coach, bestuur, supporters en zelfs aan de gemeente
Middelburg. De naam Swift is immers onlosmakelijk
verbonden aan deze stad en met de verre uitwedstrij
den op topniveau doet Swift als het ware vervangend
P.R.-werk voor de gemeente. Daar mag de gemeente
best wat tegenover stellen zoals bijvoorbeeld uitbrei
ding van de tribunes voor de enorme supportersscha-
re of meedenken over of meebetalen aan een eigen
sporthal. Maar een slimme burgemeester, die beken
de nog nooit een wedstrijd van Swift te hebben
bezocht maar beloofde dat wel te zullen doen, hield
wat dat betreft de boot ver af.
ploeg zat er wel klaar voor.
De voltallige selectie van Swift
1 had op de presentatieavond
plaatsgenomen achter de tafels,
in stemmig blauw met rood en
wit aangezette trainingspakken
van hoofdsponsor Sporthuis
Jan Jongepier. Voorzitter Ad
van Hoepen opende de avond
met de opmerking dat de
hoofdklasse korfbal wel verge
leken kon worden met de top
van de eredivisie maar dan op
amateurniveau. Overdreven
natuurlijk want waarom dan
niet vergeleken met de hoofd
klasse amateurvoetbal. Maar
het toonde wel de ambitie van
de club aan om zich op het
hoogste niveau waar te maken.
"Onze verwachtingen zijn wel
hooggespannen maar niet over
spannen. Het streven van de
ploeg is om elke wedstrijd voor
de winst te gaan. We hopen
dan ook geschiedenis te schrij
ven door een langer verblijf in
de hoofdklasse."
De les is dus geleerd. Drié jaar
terug was de ploeg al eens
gepromoveerd naar de hoofd
klasse maar mede door gebrek
aan ervaring degradeerde het
eerste direct weer terug naar
GAPINGE - Wethouder Brou-
wer-te Roller gooit dinsdag 23
november de eerste bal over de
nieuwe koersbalmat van de
Gapingse ouderen. Door mid
del van deze startgooi wordt de
mat officieel in gebruik geno
men.
Alle ouderen in Gapinge kun
nen die dag van 15.00 tot 16.30
uur kennis komen maken met
het koersbalspel in het vereni
gingsgebouw.
de overgangsklasse, na een
dramatische slotwedstrijd.
Floor Schreuders, de energiek
uitziende 61-jarige trainer/
coach, is aan zijn zesde seizoen
bezig. Hij vergelijkt de promo
tie toen en nu met elkaar en
ziet veel lichtpuntjes. "Toen
werden we kampioen zonder
ultieme beslissingswedstrijd,
we promoveerden omdat de
toenmalige leider de laatste
wedstrijd verloor en wij won
nen. Nu moesten we in de laat
ste competitiewedstrijd tegen
Die Haghe uit Den Haag, dat
met een punt voorstond. In een
schitterende apotheose in Den
Haag won Swift de wedstrijd
met 16-13 mede door de steun
van het eigen oranje-legioen.
Het verschil tussen toen en nu
zit 'm ook in de ervaring. Toen
hadden we geen ervaring, nu
hebben we drie spelers met
ervaring in de hoofdklasse. We
hebben nu ook meer geoefend
tegen betere tegenstanders en
dat bleek ook uit de resultaten.
De vraag rijst natuurlijk hoe
het nu zal gaan en of het
makkelijker zal zijn.
Er is wel enige nivellering van
de ploegen opgetreden. De
toonaangevende ploegen win
nen niet meer alles, er is min
der verschil tussen boven en
onder. Maar voorspellen is al
tijd moeilijk. We koesteren in
derdaad geen overspannen ver
wachtingen maar we staan er
wel klaar voor."
Dat Swift aan de weg timmert
blijkt wel uit het feit dat er
flink wordt geïnvesteerd in de
jeugdopleidingen. De jongeren
die talent tonen krijgen extra
trainingen. Bovendien spelen
diverse jeugdploegen in de
zware Dordtse klasse om ze
1 Het eerste team van Swift aan de vooravond van het hoofdklasse avontuur
A3
Er zijn nog van die winkels waar je je als klant te
veel voelt. Zo'n winkel waar de koper een ongewens
te onderbreking is van het gesprek tussen de verko
pers. Maar de concurrentie neemt toe en een baas
gaat hogere eisen stellen aan het personeel. De klant
moet niet in een zo kort mogelijke tijd zo veel
mogelijk geld besteden, nee, de klant moet vooral
tevreden worden gesteld. Onder het motto dat men
meer vliegen vangt met stroop dan met azijn,
worden alle medewerkers onderwezen in klantvrien-
deVjkheid. De opgeschoten jongeman, met donzige
bovenlip, achter de kassa van de supermarkt heeft
duidelijk plezier in z'n werk. Hij heeft z'n les goed
geleerd en wenst al op donderdag iedereen een
prettig weekend toe. En hoewel ik nog een heleboel
werk moet verzetten voor ik van het vrije weekend
kan genieten is zo'n vrolijke Frans toch een stuk
aangenamer dan iemand die zwijgend je boodschap
pen op een band of in een kar kwakt. Een beetje
vriendelijk zijn kost niets. Dat moet de kapper ook
hebben gedacht. Na het afrekenen zei hij: "tot ziens en veel
ple'zier met je haar". Ik kon me niet daarbij niet zoveel
voorstelken en liet het bij een eenvoudig goedendag.
Bert dc Mol
A3
CS
voor te bereiden op de korf-
baltop. Swift probeert met de
ze maatregelen bewust het
spelpeil voor de toekomst op te
voeren.
Toch erkent Floor Schreuders
nog wel problemen. "De bevol
kingsdichtheid in Zeeland is nu
eenmaal niet groot", zegt hij,
"dus talent kunnen we altijd
gebruiken. Het zou goed zijn
als talentvolle spelers van an
dere Zeeuwse ploegen de over
stap naar Swift vrijwillig zou
den maken. Bij ons is meer
kans op ontplooiing van de
kwaliteiten door het hogere ni
veau en er zijn meer trainings
faciliteiten. Maar dat is dan
ook alles, geld bieden we niet.
Dat komt bij ons niet voor."
Schreuders verwacht niet dat
zijn uitspraken wrevel zullen
wekken bij de andere korfbal
clubs in Zeeland, hoewel dit
drie jaar geleden wel het geval
was toen Swift ook al de deu
ren voor talentvolle spelers
openzette. "De tijd is er nu rijp
voor", verwacht hij.
Korfbal leeft in Middelburg.
Swift telt 340 leden en is daar
mee een redelijk grote vereni
ging naar Nederlandse begrip
pen. Swift werd in de zomer
van 1934 opgericht als een fu
sieclub van k.v. PZEM en k.v.
Sportief van de Christelijke
Kweekschool. In de loop der
jaren werden spraakmakende
successen geboekt zoals in 1964
het Nederlands kampioenschap
microkorfbal voor zaterdag
clubs. Het huidige Swift 1
komt nu uit in de Hoofdklasse
B met gerenommeerde tegen
standers als Oost-Arnhem en
Deetos uit Dordrecht, dat in
januari van dit jaar nog Euro
pees kampioen werd. De thuis
wedstrijden van Deetos bij
voorbeeld worden bezocht door
1000 tot 1200 toeschouwers,
een heksenketel dus. Swift wil
daar niet voor onder doen en
stelde op de presentatieavond
Leo de Mascotte voor die het
eigen supporterslegioen aan
moet sporen tot grootscheepse
hulp aan het eerste team.
Op een ander niveau lag de
presentatie van het program
maboekje, dat was samenge
steld door de nieuwe pr-mede-
werker Marco van den Berge.
Het bestuur van Swift achtte
het hoognodig zich op topni
veau volwaardig te presente
ren. De eerste exemplaren wer
den uitgereikt aan de voorzit
ter en de burgemeester, die
hem met het resultaat compli
menteerden.
Voor Swift staan er verre uit
wedstrijden op het programma,
o.a. naar Heerenveen, Ensche
de en Arnhem, maar de spelers
hebben het er graag voor over.
Het eerste van Swift is een
relatief jonge ploeg, met een
gemiddelde leeftijd van rond
de 23 jaar. Er is dit seizoen
geen speler vertrokken, alleen
Claudia Fritz is erbij gekomen.
Op verzoek van de spelers gaan
ze dit jaar voor het eerst drie
keer per week trainen. Vooral
aan de tactiek en aan specifie
ke punten als het schot zal
extra aandacht besteed wor
den. Het kan het niveau alleen
maar verbeteren.
Swift speelt twee competities.
Het buitenkorfbal wordt in de
overgangsklasse gespeeld van
september tot november en van
half maart tot juni. De zaal-
korfbalcompetitie duurt van
november tot half maart. Vol
gens Floor is het zaalkorfbal
erg aantrekkelijk om te zien.
Het gaat sneller dan het bui
tenspel, is spectaculairder en is
niet weersafhankelijk, zodat
ook meer toeschouwers de ban
ken bevolken. Floor Schreu
ders is in het dagelijks leven
directeur van basisschool de
Zuidburch, ook al een drukke
functie. "Dat is niet erg", zegt
hij. "Als ik geen korfbal zou
doen, dan zou ik me misschien
teveel op het werk richten,
want ook daar kun je al je vrije
tijd instoppen. De spanning die
ik op het werk opdoe kan ik in
de sport weer kwijt, dat is
Zoals de tijd ook rijp moet zijn
voor een eigen sporthal, een
vereiste om op topniveau mee
te blijven doen. Weliswaar kan
het eerste vaak genoeg trainen
in de sporthal maar er zijn
meer ploegen binnen Swift.
Schreuders zou het niet erg
vinden om een sporthal te de
len met andere verenigingen.
"Het kan wel problemen geven
maar bij andere ploegen kan
het ook dus waarom bij ons
dan niet, het is het waard om te
onderzoeken", aldus zijn be
toog eindigend in een inspire
rende opdracht aan het be
stuur.
Zoals gezegd haakte de burge
meester al bij voorbaat af, ten
eerste omdat hij de wethouder
van sport niet was en ten twee
de omdat hij wegens gemeente
lijke bezuinigingen geen heil
zag in een nieuwe sporthal. Het
bestuur zal dus zelf voor de
benodigde financien moeten
zorgen.
VLISSINGEN - Het is gelukt.
Met dubbeltjes en kwartjes en
af en toe een briefje van hon
derd gulden is ruim negen dui
zend gulden ingezameld voor
een ambulance voor Osmoci in
Bosnië. Vorige week ontving de
initiatiefnemer voor de actie,
Djuricic Savo, de sleuteltjes uit
handen van dc heer Murre van
de brandweer.
Savo startte de actie voor een
ambulance na het overlijden
van zijn vader. „Als er toen een
ambulance in mijn geboorte
dorp was geweest, dan leefde
mijn vader mischien nu nog. In
plaats daarvan werd hij met
een tractor naar het ziekenhuis
gebracht en die tocht heeft hij
niet overleefd".
Savo kreeg voor zijn actie hulp
van de Vlissingers Clé van We
zel en Willem de Nooijer. De
actie verliep aanvankelijk
stroef, maar na twee maanden
was het benodigde bedrag toch
bijeengebracht. Van het trai
ningscentrum voor de brand
weer kon Savo een gebruikte
ambulance overnemen. De am
bulance is acht jaar oud, maar
nog in prima staat. De Brand
weer zorgde er niet alleen voor
dat de wagen technisch in orde
was, hij werd ook compleet
ingericht met zuurstof, ver
bandspullen, een brancard, la
kens, dekens en kleding voor
de bemanning. Met het oog op
de te verwachten slechte
weersomstandigheden in
Bosnië werden er ook vast spij
kerbanden ingeladen.
Gistermorgen is Savo met de
ambulance naar Bosnië ver
trokken. Hij hoopt morgen in
Osmoci aan te komen.
ADVERTENTIE
nooit
meer ingevallen
gezichten
met porseleinen tanden
en perfecte pasvorm.
Reparaties: klaar terwij! u
wacht
Tandprotheticus
Hobeinstraat 52 - Vlissingen.
Tel. afspraken 01184 -14533 s
(ook voor verzekerden) s
Ook in Zeeland zijn nogal wat natuurorganisa
ties actief, die elk een eigen specifieke doelstel
ling nastreven. Voor buitenstaanders lijkt het
weieens of er langs elkaar heen gewerkt wordt,
maar dat is zeker niet het geval. Er vindt
regelmatig overleg plaats en dan wordt afge
stemd wie bepaalde zaken als eerste aanpakt.
Het komt echter maar één keer per jaar voor
dat de organisaties samen naar buiten treden
met een gezamenlijke thema-avond. Daarbij
wordt een actueel onderwerp belicht door verschillende
sprekers. Dit jaar gaat het om het waterbeheer zoals dat
gevoerd wordt door de Zeeuwse Waterschappen. De taak van
waterschappen is de laatste jaren veel breder geworden,
onder meer omdat aan de waterschappen ook het beheer van
de waterkwaliteit is toevertrouwd. Hoe gaan de waterschap
pen daar mee om en welke knelpunten doen zich voor
Onder het motto 'Van waterbeheersing naar waterbeheer'
gaan vertegenwoordigers van de waterschappen en de na
tuurorganisaties daarop in. Na de pauze volgt er een forum
discussie onder leiding van Gedeputeerde De Kok, waarbij
het publiek volop gelegenheid krijgt om vragen te stellen
en/of kritiek te spuien. Aanstaande donderdag (8 november)
wordt de thema-avond om 20.00 uur geopend door voorzitter
T.A. Vogel van het Zeeuwse Landschap. De bijeenkomst
vindt plaats in de Zeeuwse Bibliotheek aan de Kousteense-
dijk in Middelburg. De thema-avond is voor iedereen vrij
toegankelijk.
j^HBi Zeeuw se Milieufederatie
HET ZEEUWSE
LANDSCHAP
MIDDELBURG - Burgemees
ter Rutten legt morgen, 17 no
vember, de eerste steen voor de
restauratie van de synagoge
aan de Herenstraat. Verwacht
wordt dat de restauratie onge
veer een jaar in beslag zal
nemen.
De financiering van de in de
oorlog verwoeste synagoge was
lange tijd een moeilijke zaak.
Dankzij financiële steun van de
Gemeente, verschillende fond
sen en de vele honderden dona
teurs werd het benodigde be
drag tenslotte toch bijeen ge
haald. De verwachting is dat
de synogoge volgend jaar in
gebruik genomen kan worden.
De Joodse gemeenschap in
Middelburg heeft dan na vijftig
jaar weer een eigen plekje in de
binnenstad.
Rabbijn Jacobs spreekt om
12.00 uur enkele gebeden uit en
daarna legt de burgemeester de
eerste 'restauratiesteen'.
Woensdag 1 december houdt de
Stichting Synagoge Middel
burg om 20.00 uur een bijeen
komst in de aula van de biblio
theek. Na de jaarvergadering
houdt Mr. Levisson een lezing
over de inrichting van een sy
nagoge en over het verloop van
een synagogedienst.
Foto: Piet Davidse
beter voor m'n evenwicht. Dat
houdt me waarschijnlijk zo
jong en fit.
De eerste thuiswedstrijd van
Swift is aanstaande zaterdag
20 november tegen Naas uit
Enschede. De wedstrijd in
Sporthal de Voorborch begint
om 19.30 uur.
MIDDELBURG - Het Water
schap Walcheren geeft donder
dag 18 en dinsdag 23 november
voorlichting over de verkiezin
gen voor een zetel in het be
stuur van het Waterschap.
De Waterschapsverkiezingen
zijn op 2 maart, tegelijk met de
verkiezingen voor de gemeen
teraad. Op de voorlichtings
avonden wordt informatie ge
geven over de samenstelling
van het bestuur, over de the
ma's die het bestuur de komen
de jaren verwacht tegen te ko
men en over de praktische gang
van zaken rond de kandidaat
stelling en de verkiezingen.
De twee voorlichtingsavonden
hebben hetzelfde programma
en worden - gehouden in het
waterschapskantoor aan de
Groenmarkt. De bijeenkomsten
beginnen om 20.00 uur. Be
langstellenden kunnen zich te
lefonisch aanmelden via
01180-71500.
MIDDELBURG/VLISSIN -
GEN - De landelijke actie
kinderpostzegels is vandaag
begonnen. In het Middel
burgse postkantoor kocht
mevrouw I. Rutten de eerste
zegels van enkele leerlingen
van openbare basisschool de
Beverburgh, in Vlissingen
kocht een medewerker van
omroep Zeeland de eerste ze
gels in het postkantoor aan
de Aagje Dekenstraat. Het
thema van de kinderpostze
gels is dit jaar 'Kind en me
dia'.
Het ontwerp van de kinder
postzegels is van Ootje Oxe-
naar, de nieuwe kaartencol-
lectie is ontworpen door Jan-
neke Brinkman-Salentijn,
Marjolein Bstin, Mieke van
Tilburg, Jaap ter Haar en
Thea Gouverneur.
Met de opbrengst van de kin
derpostzegelactie kan jaar
lijks een bedrag van onge
veer 14 miljoen gulden wor
den verdeeld over 1400 pro
jecten in binnen- en buiten
land. De nadruk ligt daarbij
op hulp aan gehandicapte
kinderen, straatkinderen en
werkende kinderen en activi
teiten gericht op integratie
van gehandicapte en allocht
one kinderen. Veertig pro
cent van de fondsen wordt
besteed aan buitenlandse
projecten, zestig procent
gaat naar projecten in Ne
derland.
Zoals ieder jaar is de ver
koop van zegels en kaarten
in handen van tientallen
vrijwilligers. Zij staan in het
postkantoor aan de Lange
Noordstraat in Middelburg
dagelijks voor u klaar tussen
10.00 en 16.00 uur, in het
postkantoor aan de Aagje
Dekenstraat in Vlissingen
van maandag tot en met don
derdag van 9.30 tot 13.00
uur.
Bovendien is er van 9 tot en
met 15 decmeber een ver
koopstand ingericht bij de
Maxis in Middelburg en* op
koopavonden en zaterdagen
bij Albert Hein/Miro in Vlis
singen.
De kinderpostzegelactie
duurt tot eind december.
Ootje Oxenaar ontwierp de
nieuwe kinderpostzegels en
liet zich daarbij inspireren
door het thema 'Kind en me
dia'
