^2
ÏÏËËK
i
Bestralingsmogelijkheden sterk vergroot
Twee vingers in de pap
Jubileumconcerten Flup en Ju Bedrijf
HAItt
KMJUl
S2öü A i3
Deze week geen Natuurtip
tsi
"S
•o
c
Hamlet wordt een lange zit
Actie
ambulance
stagneert
Moderne kunst in oud pand
Een kind kan de was doen
op Jantje Betons Roefeldag
RADIO THERAPEUTISCH INSTITUUT NEEMT UITBREIDING IN GEBRUIK
Spreekwoorden
cn
J.P.A. Rossël
tandprotheticus
Eigen huis
Apparatuur
voor de betere
mannenmode
'N UITGEBREIDE
NAJAARSCOLLECTIE
NIEUWE KUNSTGEBITTEN
HET GROOTSTE VERHUURPROGRAMMA
VAN ZEELAND
KWALITEITSGEREEDSCHAP en MACHINES
Vlissingen - 01184-15351 Goes 01106-1298
SCHELDEBODE
90e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN. WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE WOENSDAG
TOTALE OPLAGE: 47.300 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM-WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN. 301 M V 6 OKTOBER 1993
MIDDELBURG - De Stads-
danszaal biedt komend week
end onderdak aan groepen en
bands die geformeerd zijn
rondom musici die ooit bij het
Flup en Ju Bedrijf werkzaam
waren. Omdat Flup en Ju wat
te vieren heeft, het twintigjarig
bestaan, zijn er vrijdag en za
terdag verschillende concerten.
Vrijdag 8 oktober zijn er optre
dens van de groep Arabesque,
Klezmokum en Flup en Ju. Za
terdag staan I Piü, Het Martien
Groeneveld Trio en de Strijkers
van Troye op de planken.
De luitspeler Hassan Erraji
werkte in 1983 een jaar met het
Flup en Ju Bedrijf en toert
momenteel met zijn groep Ara
besque door heel Europa. Ara
besque bestaat verder uit een
bassist en een percussionist.
Voordat Hans Mekel in 1991
Flup en Ju kwam versterken
was hij muzikant bij Klezmo
kum, een groep die een mengsel
van Jiddische muziek, jazz en
geïmproviseerde muziek
brengt. Vrijdag blaast hij nog
een partijtje mee op zijn klari
net met Burton Green, piano,
Larry Fishkind, tuba en Rober
to Haliffi, slagwerk.
Rondom de vaste kern van het
Flup en Ju Bedrijf Hans Me
kel, Coen Aalberts, Rob Maas
kant en Remi de Lange) is voor
de gelegenheid de formatie De
Band gevormd, bestaande uit
Fishkind, Erraji, Martien
Groeneveld en Harry van der
Wekken. Samen vormen zij het
klapstuk van de avond.
Vrijdag concerteert I Piü Pic-
coli, vier blazers met een reper
toire dat loopt van Beethoven
en Haydn tot Nina Rota en
Sean Bergin. Eén van de vier
blazers is Harry van de Wek
ken die van 1986 tot 1990 deel
uitmaakte van Flup en Ju.
Zeven jaar maakte Martien
Groeneveld deel uit van Flup
en Ju, tot hij in 1990 het naar
hemzelf genoemde trio opricht
te. Martien Groenveld gaat uit
van natuurklanken die hij op
roept met zijn zelfbedachte en
gebouwde instrumenten zoals
de reuzexylofoon, de zeemachi
ne en de VW Keverharp. Ver
der spelen een sxofonist en een
bassist in het trio mee.
Dies le Due was van alle gast
muzikanten het langst bij Flup
en Ju, acht jaar. Le Due was de
drijvende kracht achter de
groepen Sint Juttemis en Zilte
Swing waar hij ook voor com
poneerde. Momenteel speelt
hijmet de formatie Zes Winden.
In de concertreeks laat Le Due
van zich horen met de Strijkers
van Troye, een kwartet dat
recent werk van hem uitvoert.
De concerten worden zaterdag
om 22.00 uur afgesloten met een
optreden van de City and Eas
tern Occasional Band, een zes
mans formatie met o.a. Coen
Aalberts en Hans Mekel die een
repertoire spelen dat gaat van
Servische blaasorkestmuziek,
Jiddische Klezmer en Jamaica
Ska tot Trinidad Calypso en
Valse Venezolan.
De concerten beginnen telkens
om 20.°° uur. Kaarten kosten
vijftien gulden.
GOES - Helaas is de schrijver van de 'Natuurtip' geveld
door het griepvirus. Daarom moeten onze lezers de veelgele
zen rubriek deze week missen.
Beterschap!
Arabesque is een van de deelnemende groepen in de jubileumconcertreeks
VLISSINGEN - De mogelijkheden om Zeeuwse pa
tiënten met kanker in de provincie zelf te bestralen
worden sterk vergroot, nu deze maand de uitbreiding
van het Zeeuws Radio-Therapeutisch Instituut
(ZRTI) in gebruik wordt genomen. Tot enkele jaren
geleden was een van de vijf te bestralen patiënten
nog aangewezen op een behandeling in Rotterdam
(dr. Daniël den Hoed Kliniek). In de nieuwe situatie
zal dat alleen nog nodig zijn voor de bestraling van
slechts enkele vormen van kanker: meer dan 95
procent van de Zeeuwse patiënten kan nu in Vlissin
gen worden behandeld.
De uitbreiding van het Zeeuwse instituut was nood
zakelijk doordat de afgelopen jaren zowel de achter
stand in apparatuur als in personeel kon worden
weggewerkt. Vrijdag 8 oktober is de officiële opening
van het complex. De directie van het ZRTI vindt de
uitgebreide voorzieningen van zo groot maatschappe
lijk belang, dat men ook de Zeeuwse bevolking er van
wil laten kennis nemen: zaterdag 16 oktober is er
tussen 10.00 uur en 13.00 uur een Open Dag in het
instituut op het terrein van het Ziekenhuis Walche
ren in Vlissingen. Belangstellenden worden dan tij
dens een rondleiding geïnformeerd over de behande
lingsmogelijkheden.
Naar de mening van de directie
van het ZRTI kan het uitge
breide instituut de ontwikke
lingen op het terrein van de
bestralingstherapie de komen
de tien jaar aan. Door de uit
breiding kunnen ook kwaad
aardige tumoren worden be
straald.
Het aantal behandeling neemt
gestadig toe. Enerzijds komt
dat doordat met de jongste,
geavanceerde apparatuur veel
meer patiënten in Vlissingen
terecht kunnen voor de voorbe
reiding van een bestraling en
de behandeling zelf. Anderzijds
wordt de toename van het aan
tal te bestralen patiënten ver
oorzaakt door de vergrijzing: er
komen steeds meer oudere
mensen en ook daardoor zal
het aantal behandelingen in
het instituut toenemen.
Bij de helft van het aantal
mensen dat aan kanker lijdt is
bestraling onderdeel van de be
handeling.
Met name de afgelopen vier
jaar heeft het ZRTI op het
gebied van personeel en appa
ratuur meer armslag gekregen.
In de loop van de jaren tachtig
werd de uitbouw van mogelijk
heden om patiënten in Vlissin
gen te bestralen geremd door
een sterk tekort aan radiothe
rapeuten en vooral ook radio-
therapeutisch-laboranten. Die
personele krapte is veranderd:
het instituut beschikt nu - bui
ten de administratieve staf -
met twee full-time radiothera-
peut-oncologen, een klinisch
fysicus en twaalf radiothera-
peutisch-laboranten over vol
doende menskracht om de
noodzakelijke voorbereidingen
en de behandelingen te kunnen
verrichten.
Dankzij het nieuwe bestralingsapparaat kunnen Zeeuwse kankerpatiënten in 'eigen huis' behandeld worden
FOTO: HARRY DE LANGE
bestraald. Ondersteunen in dit
opzicht is ook het gebruik van
de computer-tomograaf.
eel mogelijk te houden. Van
onze kant uit zijn er, in Zee
land zelf, regelmatig gesprek
ken met de betrokken specia
listen in de ziekenhuizen op
Walcheren, Zeeuwsch-Vlaan
deren en Beveland/Schouwen-
Duiveland, de instellingen die
(ADVERTENTIE)
Oude Markt - Vlissingen.
Maandag v.a. 13.00 uur geopend.
Het ZRTI werd in 1982 opge
richt en beschikte toen over
één bestralingsapparaat met
beperkte mogelijkheden. Sinds
twee jaar is er een lokalisator/
simulator, een apparaat waar
mee de behandeling als het
ware is „voor te bootsen": er
kan mee worden bepaald op
welke plaatsen de patiënt be
straald moet worden en het
dient tevens om vast te stellen
welke plekken van het lichaam
beschermd moeten worden.
Ook is er sinds kort een plan
ningscomputer, waarmee de
dosering van de straling te re
gelen is: dit apparaat draagt er
toe bij dat de te behandelen
delen van de patiënt zo gelijk
matig mogelijk kunnen worden
Om iemand duidelijk te maken wat je voelt of
bedoelt heb je woorden nodig. De taal waarin je dat
het best kunt is je moedertaal. Taal die je met de
paplepel krijgt ingegoten. Spelenderwijs raak je
thuis in gezegdes en spreekwoorden. Op den duur
kun je met de opgedane taalvaardigheden letterlijk
en figuurlijk lezen en schrijven. Het aanleren van
een vreemde taal vergt duidelijk veel meer moeite.
Hoe later je eraan begint hoe langer het duurt voor
je zo'n taal onder de knie hebt. Alleen woordjes in je
hoofd stampen is niet genoeg. In de praktijk kunnen
handen en voeten weliswaar goede diensten bewij
zen, maar beeldspraak en taalgrapjes blijven moei
lijk. Uitdrukkingen die je in je eigen taal moeiteloos
begrijpt en gebruikt, scheppen in een letterlijke
vertaling niet echt duidelijkheid. Wat moet je in
Italië met 'voor een dubbeltje op de eerste rang
zitten' of in Spanje met 'hij zou een cent in tweeën
bijten'. Door een dubbeltje in een lire en een cent in
een peseta te vertalen zal men ons wel verstaan maar
niet begrijpen. Taal zegt namelijk ook iets over de aard van
een volk. Nederlanders zijn wel een beetje gierig, of toch in
ieder geval erg zuinig.
Bert de Mol
CJ
03
CC
De uitbreiding van het insti
tuut was mede noodzakelijk
doordat het ZRTI een tweede,
krachtiger bestralingsapparaat
in gebruik kon nemen, waar
van de mogelijkheden groter
zijn dan van het eerste appa
raat.
Dr. Hans Tabak, hoofd medi
sche dienst en een van de twee
radiotherapeut-oncologen:
„Die combinatie van meer per
soneel en geavanceerder appa
ratuur maakt het nu mogelijk
de voorbereiding van een be
handeling en de bestraling zelf
van Zeeuwse patiënten in bijna
alle gevallen in eigen huis te
houden. Nog maar tussen de
drie en vijf procent van het
totaal aantal te bestralen pa
tiënten uit het gebied zal zijn
aangewezen op Rotterdam. Het
gaat dan om een specifieke
bestraling voor sommige vor
men van baarmoederhalskan
ker, van blaaskanker en be
paalde vormen van kanker in
het gebied van mond en hals,
zoals aan de amandelen en de
tong. Voor alle andere patiën
ten betekent de nieuwe situa
tie, dat ze in emotioneel vaak
moeilijke omstandigheden, niet
meer regelmatig naar Rotter
dam hoeven te reizen."
Het Zeeuws Radio-Therapeuti
sch Instituut is in 1982 begon
nen als een soort „dependance"
van de Dr. Daniël den Hoed
Kliniek in Rotterdam. Intussen
is het een volledig zelfstandig
instituut. Wel is er een nauwe
relatie naar Rotterdam geble
ven, vooral op het gebied van
de uitwisseling van weten
schappelijke kennis over de on
cologie. Verder maakt het
Zeeuws instituut met ruim
twintig andere ziekenhuizen in
Zuidwest-Nederland deel uit
van het Integraal Kanker Cen
trum (IKC) in Rotterdam.
Dr. Tabak:- „Medewerkers van
het Zeeuws instituut zijn regel
matig in Rotterdam voor ge
sprekken en uitwisseling van
ervaringen in werkgroepen om
over en weer de kennis zo actu-
MIDDELBURG - Morgen, 7
oktober, wordt in de schouw
burg Hamlet opgevoerd. De
voorstelling duurt vier uur, de
aanvangstijd is daarom ver
vroegd naar 19.30 uur
"Hamlet", het drama voor alle
tijden, is telkens weer de grote
uidaging voor iedere regisseur
en iedere acteur. In het kader
van "Antwerpen, Culturele
Hoofdstad van Europa 1993"
regisseerde Ivo van Hove bij
Het Zuidelijke Toneel het stuk
in een prestigieuze enscenering
met vele bekende acteurs en
actrices, waaronder Willem
Nijholt en Henk van Ulsen.
Hamlet, gespeeld door Bart
VLISSINGEN - De actie van
Djuricic Savo om een ambu
lance te kopen voor het
dorpje Zvornik heeft nog
niet het benodigde bedrag
bijeengebracht. Om de ge
bruikte ambulance te kopen
is een bedrag van 9.000
nodig. Tot nu toe kwam
slechts 4.000 binnen op re
kening 68.05.18.096.
Om de actie nog wat extra
onder de aandacht van het
publiek te brengen staat de
ambulance zaterdag 9 okto
ber op de Boulevard bij het
Maritiem Instituut dat die
dag het negentig jarig be
staan viert. Djuricic Savo
hoopt dat er die dag veel
geld binnenkomt zodat de
ambulance in de eerste week
van november weggebracht
kan worden. Later kan ei
genlijk niet in verband met
de invallende winter.
Siegers, is de belichaming van
de vragensteller. De wereld
biedt geen zekerheden meer,
het heelal heeft zijn centrum
verloren, en de mens blijft een
zaam achter met duizend vra
gen over de zin van leven en
-vooral- dood. Poëzie is geen
wapen tegen de onmacht, het is
slechts een schrale troost, een
illusie om greep te krijgen op
de chaos en de raadsels van de
wereld.
Nadat de koning van Denemar
ken, de vader van Hamlet, is
gestorven, volgt zijn broer
Claudius hem op en trouwt
meteen met Gertrude, de we
duwe van de koning. De geest
van de dode koning verschijnt
aan Hamlet, en vertelt hem dat
hij vermoord is door Claudius.
Hij roept zijn zoon op tot
wraak, maar eist tegelijkertijd
dat hij zijn moeder beschermt.
Hamlet zoekt naar zekerheid
omtrent dit verhaal, maar zo
dra hij die gevonden heeft
raakt hij verstrikt in tegenstrij
dige emoties. Hij danst op het
slappe koord van de (ge
speelde?) waanzin en zoekt hij
een uitweg uit zijn eenzaam
heid in een donkere wereld van
intriges en besmette liefde. In
de wraak gaat uiteindelijk ie
dereen ten onder...
Kaarten kosten 26.- en 21.-
(AD VERTE NTIE)
Spec, voorslechtzittende
gebitten en ingevallen gezichten.
REPARATIES: klaar terwijl u
wacht! Informatie GRATIS.
Tel. afspraken 01184-14533
HOBEINSTRAAT 52
VLISSINGEN
patiënten naar ons doorverwij
zen. In de afgelopen jaren zijn
zowel ziekenhuis als huisartsen
en patiënten vertrouwd ge
raakt met het werk van het
ZRTI."
Vanaf de start in 1982 ligt er
een relatie tussen ZRTI en de
Daniël den Hoed Kliniek. Te
gen die achtergrond is het de
directeur patiëntenzorg van
deze kliniek, drs. J.W. van den
Blink, die vrijdagmiddag 8 ok
tober het uitgebreide Zeeuwse
instituut officieel zal openen.
Middelburg - In het huis 's-
Hertogenbosch aan de Vlas-
markt vindt van 10 oktober tot
31 oktober een eenmalige ten
toonstelling plaats van moder
ne kunst. Dat is bijzonder om
dat dit pand nooit tevoren is
gebruikt als expositieruimte
voor moderne kunst.
De Stichting Kunstuitleen Zee
land vatte het plan om in dit
gebouw, met de complete in
boedel erin, een expositie te
organiseren van 10 zeeuwse
kunstenaars.
De stichting Kunstuitleen
vroeg de kunstenaars twee din
gen. Allereerst, kunstwerken
tijdelijk af te staan voor deze
tentoonstelling en ten tweede
een ontwerp maken voor in een
grafiekmap die aan de hand
van dit initiatief gepresenteerd
wordt.
Aan dit project nemen de vol
gende kunstenaars deel:
Ton Lamper, Arie Berkulin,
Dave Meijer, Henny Schrijver,
Evelien van Duyl, David van
de Kop, Peter Terhorst, Harry
van de Vliet, Sophia van den
Heuvel en Paul de Nooijer.
De Stichting Kunstuitleen Zee
land bracht eerder, in 1989, een
grafiekmap met werk van
zeeuwse kunstenaars uit. De
initiatiefnemers achten de tijd
nu rijp aan een vervolg te den
ken.
(ADVERTENTIE)
VLISSINGEN - Bij de bakker
koekjes bakken, discjockey zijn
bij de locale omroep, meehel
pen in de keuken van een res
taurant, de kassa bedienen in
een supermarkt, dieren in het
dierenasiel verzorgen. Dat wil
ieder kind weieens proberen en
dat kan zaterdag 23 oktober. In
meer dan 100 gemeenten ope
nen bedrijven en instellingen
hun deuren, zodat kinderen
(van 6 tot 12 jaar) een blik
achter de schermen van „de
grote-mensen-wereld" kunnen
werpen; kunnen roefelen.
Roefelen is een woord dat in
Nederland niet bestaat. Het is
een Vlaams woord. Het begrip
roefelen kan het best omschre
ven worden als: nieuwsgierig
maken, snuffelen aan iets on
bekends en uitnodigen tot on
derzoek. Roefelen heeft een
uitdagende, magische klank en
past uitstekend bij de bele
vingswereld van kinderen.
De Jantje Beton Roefeldag is
voor kinderen een dag van ver
kenning. Want deuren die niet
eerder opengingen geven nu
hun geheimen prijs. Kinderen
mogen op deze dag kennisma
ken met alle facetten van de
samenleving. Koekjes bakken
in een banketbakkerij. Samen
een video maken. Een auto hel
pen uitdeuken. Kijken in een
moskee. Rondsnuffelen bij de
brandweer. De kluis in de bank
bekijken. Meehelpen in de keu
ken van een groot restaurant.
En als ober maaltijden reserve
ren. Hoe ziet een gevangenis
eruit? Bij de kapper je vriendje
van een punkkapsel voorzien.
Meedoen aan een echte mode
show. De prijzen opzoeken
voor de caissière. Zelf achter
de kassa zitten of een kilo
appels afwegen. Hoe maak je
nu eigenlijk kaas. Melk komt
uit een koe, maar hoe komt dat
in een pak en in de winkel? En
ga zo maar door.
Aan de Jantje Beton Roefeldag
gaan zo'n honderdduizend kin
deren meedoen. Jongens en
meisjes van 6 t/m 12 jaar. De
deelnemende kinderen zijn te
herkennen aan een Roefelpetje
of- speldje. Op de Jantje Beton
Roefeldag staat het kind cen
traal. Kinderen mogen zelf kie
zen waar ze naar toe willen. Ze
komen gedurende de dag, in
kleine groepjes en samen met
vrijwilligers of (groot)ouders,
max. een uurtje „roefelen".
Om de ontdekkingstocht nog
spannender te maken, is aan
deze dag een wedstrijd verbon
den. De kinderen krijgen hier
voor een deelnamekaart. Met
de deelnamekaart kunnen ze
bij elk bedrijf of instelling
waaraan ze een bezoek brengen
een stempel krijgen. Als er op
de kaart minimaal drie stem
pels zijn geplaatst, een eenvou
dige rebus is opgelost en 2.50
aan postzegels wordt bijge
plakt, dingen ze mee naar een
groot aantal fantastische prij
zen.
Jantje Beton is nog op zoek
naar mensen die de Roefeldag
tot een succes willen maken!
Mensen die een dag (of een
gedeelte daarvan) hun bedrijf
open willen stellen voor de
nieuwsgierige blikken van de
jeugd. Mensen die kinderen
willen begeleiden. En mensen
die op de Jantje Beton Roefel
dag allerlei hand- en spandien
sten willen vervullen. Wanneer
het u leuk lijkt mee te werken,
neem dan contact op met de
plaatselijke, organisatie. In
Vlissingen is dat de Commissie
Sociaal Cultureel Werk.
Theatergroep 't Hondje van De Ruyter' brengt op 13 oktober de première van de voorstelling '2
vingers in de pap'. Het thema van deze produktie voor kinderen van 4 tot 8 jaar sluit aan bij het
thema van de kinderboekenweek: vriendjes, maatjes, kameraadjes. In de vrolijke muzikale
voortelling gaan leeuw (Peter Adriaanse) en muis (Eric Holm) met hun eigen locomotiefje en een
kist met spannende dingen op weg. Ze reizen naar een zonnig land waar muis met een stier
vecht en aaien een zeehond op de noordpool, om maar eens wat te noemen. Leeuw en muis zijn
dikke vrienden totdat
In een speicaal voor de gelegenheid uitgegeven prentenboek kunnen de kinderen thuis de
avonturen van de twee vriendjes nog eens beleven. Er is ook een cassettebandje met de liedjes
uit de voorstelling, geschreven door P. Adriaanse, verkrijgbaar. Kaarten voor de voorstellingen
op 13 oktober (aanvang 14.OO en 19.OO uur) zijn verkrijgbaar bij de jeugdbalie van de Zeeuwse
bibliotheek.
