M
Onkruid vergaat
wel
V
De seizoenplannen van Gerrit de VriesJohn Talen en Eddy Schurer
„Het werk is nog altijd hetzelfde, zorg voor moeder en kind, en de rest van het gezin
Natuurtip
:'/k77
t
mm
-
11
Een avondje uit via de WV
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 3 FEBRUARI 1993
317
Ja-woord
Bescheiden
Rampjaar
Overgang
Herstellen
n
Regenton
:-rvdn - ;m
KIAi*
a IE
o;t iM:
„Nog even wat recht zetten"
Door Kees Maas
GOES - Na de presentatie van de TVM-Bison wieler
ploeg was er alle aanleiding om even bij te praten
met drie renners, die iets willen rechtzetten. Gedre
ven, weliswaar ieder op zijn manier, begint het trio
ex-noorderlingen aan het seizoen 1993. Gerrit de
Vries de Fries (die in Goes woont), John Talen de
Drent (die via Spijkenisse naar Kalmthout verhuisde)
en Eddy Schurer, ook een Fries van origine (en nu
inwoner van Oud Gastel). Heren spreekt u maar.
Het blijft even stil, hetgeen niet
al teveel verwondering veroor
zaakt, want we zitten niet aan
tafel met druktemakers,
macho's en zichzelf op de voor
grond plaatsende beroepsspor
ters. Nee het zijn eerder wat
gesloten types, wars van al te
veel bombarie en als er zonodig
iets rechtgezet moet worden,
dan moet dat bij voorkeur
maar op de fiets gebeuren.
Gerrit de Vries is de jongste
van het drietal. Aan de import-
Zeeuw vragen we nog even een
blik achterwaarts te werpen.
„In de Tour gebeurde het. In
eens lagen ze pal voor mijn
snufferd op de grond, ik kon ze
niet ontwijken. Boem. Ik had
meteen in de gaten dat het
goed fout zat en dacht dat ik
met mijn blaas op een stang
was gevallen. Foutjemijn
heup was gebroken. Vooral na
ae eerste week in het zieken
huis begon het dal alsmaar die
per te worden. Ik moest een
maand plat blijven liggen en
mocht toen weer leren lopen.
De conditie was gezakt tot nul
komma nul en mijn hartslag
was liefst honderdtachtig als ik
rustig op de hometrainer peda-
leerde. In het loopbad moest ik
revalideren en intussen had ik
al ontdekt, dat je als wielren
ner in een ontzettend klein we
reldje leeft. Maar er is nog
meer dan de beperkte contac
ten met de collega-wielrenners.
Toch wilde ik terug in het
peloton, mijn werk was niet
afgemaakt."
„Maar de situatie was niet op
timaal. Jan Raas had op dat
moment nog geen sponsor, ter
wijl Cees Priem blijkbaar ver
trouwen in mij had. Ik gaf hem
mijn ja-woord en dat is voor
mij voldoende. Jan Raas, die
alsnog een prima sponsor vond,
begreep dat gelukkig en we
zijn als vrienden uit elkaar ge-
gaan."
Bevalt het wel in je nieuwe
werkomgeving
De 25-jarige Gerrit de Vries,
die vanwege zijn niet geringe
krachtenreservoir vroeger ook
wel Ivan Draco of De Beer
werd genoemd, zegt van wel.
„Wat mijn gezondheid betreft
is alles honderd procent in or
de. Mede omdat ik vorig jaar
een flinke conditionele terug
val heb gehad, ben ik er wat
eerder en harder tegenaan ge
gaan. Tijdens mijn trainingen
met Gertjan Theunisse bleek
dat ik nog over al mijn vroege
re mogelijkheden beschik. Mijn
hoofddoel is de ronde van
Spanje en in die Vuelta probeer
ik een etappe te winnen en een
goed klassement te maken. Met
Robert Millar ben ik daar be
schermde renner in de TVM-
Bison-ploeg. Als voorbereiding
op de Tour rij ik in Zwitser
land en in Frankrijk moet alles
uit de kast voor Theunisse die
dit jaar alles op de Tour zet."
Stiekem hoopt De Vries bij de
eerste tien te kunnen eindigen
in de Ronde van Spanje. „Ik
schreeuw zoiets niet van de
daken, ik ben een beetje be
scheiden en misschien heeft die
eigenschap me wel tegengehou
den bij mijn doorbraak. Maar
ik sta niet graag op de voor
grond. Liever in de schaduw
van een kopman en voor hon
derd procent mijn werk doen.
Dan komt er voor mezelf ook
het meeste uit. Tijdens de trai
ningsstage in de omgeving van
Albertville, waar ik met Rooks,
Harmeling, Schurer en Theu
nisse heb gereden, kon ik me
zelf testen. Door die ellende
van het vorig jaar ben ik nog
harder voor mezelf geworden."
De Vries heeft inmiddels ge
constateerd dat Theunisse zijn
rechterhanden waardeert. „Bo
vendien is het een hele goede
renner", vult hij aan. Gerrit
heeft voor twee jaar getekend
bij TVM. Omdat zijn vriendin
mensen kende in Goes, is hij
enkele jaren geleden naar Zee
land verhuisd. „Voor de duur-
training heb ik hier een vaste
route van vier vijf uur, inclu
sief de Zeelandbrug uiteraard.
Achteraf beschouwd was West-
Brabant een betere locatie ge
weest, omdat ik dan dichter bij
de collega's had gewoond. Dan
hadden we samen kunnen trai
nen en nu ploeter ik hier hele
maal in mijn eentje. Daar staat
tegenover, dat ik wel een beetje
van de Zeeuwen hou. Ze zeg
gen tenminste waar het op
staat."
Als we met John Talen bijbab
belen is hij net 28 jaar gewor
den. Wat is er bij hem vorig
jaar allemaal misgegaan
„Ik heb twee jaar bij PDM
gefietst en wilde scoren in Pa-
rijs-Roubaix of de Ronde van
Vlaanderen. Dat is niet gelukt,
maar het zat me ook niet mee.
Vorig jaar ben ik flink gevallen
in de Grote Prijs Wielerrevue.
Tien hechtingen in mijn hand
en een gebroken rib, gevallen
in Harelbeke, ziek tijdens de
Tireno Adriatico en ook met
gezondheidsproblemen uit de
Ronde van Spanje gekomen.
Door al die tegenslag fiets je
steeds achter de feiten aan. Het
logische gevolg was, dat ik in
het najaar geen kansen meer
kreeg van de ploegleiding."
John Talen blikt liever vooruit.
Naar wat hij noemt zijn over
gangsjaar. „Er zijn minder
ploegen en dus werd de spoe
ling dun. Na het rampjaar 1992
had ik niet veel te eisen en dus
moest ik ook flink op mijn
salaris inleveren. Ik wil in 1993
bewijzen dat ik nog steeds een
knap stukje kan fietsen en met
goede prestaties een beter con
tract voor de eerstkomende ja-
Gerrit de Vries
ren verdienen. Ik heb er ver
trouwen in dat dat lukt. Ploeg
leider Jan Gisbers zei niets en
deed ook weinig met de ploeg
voor de klassiekers. Priem
heeft gezegd dat de goede ren
ners van de ploeg in de belang
rijkere wedstrijden moeten
aantreden en dat de ploeg in
dienst rijdt van degene die op
dat moment in topvorm is. Dat
is een prima instelling.
John Talen hoopt de GP Wie
lerrevue als voorbereiding op
de Omloop 't Volk te kunnen
beschouwen, na warm gedraaid
te zijn in de Ster van Besseges
en de Ronde van de Middel
landse Zee. Daarnaast staan de
Tireno Adriatico, de voorjaars
klassiekers en de Ronde van
Spanje op het programma van
Foto ARCHIEF DE STEM
de eerste helft van het seizoen.
De Drent van origine is inmid
dels naar Spanje vertrokken
om daar op heuvelachtig ter
rein en onder goede weersom
standigheden te kunnen trai
nen. De periode van de halve
maatregelen is voorbij. „Het
moet dit jaar gebeuren. Ik heb
een extra stok achter de deur,
want ik heb een huis gekocht
en dus weet ik waar ik voor
fiets. Kalmthout bevalt me pri
ma, zo lang ik fiets wil ik hier
blijven wonen. Na zevenhon
derd meter zit ik in het bos en
ik kan er drie uur rondfietsen
zonder een keer op dezelfde
plaats terug te komen. Dat is"
ideaal om 's winters te trai
nen."
Ook Eddy Schurer heeft meer
ambitie. De 28-jarige Gastelse
Fries trainde normaal in de
polders van Oud Gastel en
deed ook wel een ronde Zee
land. Om zijn plannen te on
derstrepen ging hij met Gertjan
Theunisse naar de Alpen.
Elke dag een klim van veertig
kilometer, waarbij we van 500
naar 2400 meter stegen en
daarna 's avonds ook nog op de
rollen reden. Allemaal goed
voor de aanmaak van de rode
bloedlichaampjes. In plaats
van duurtraining dus nu een
intensievere aanpak, waardoor
ik momenteel reeds goed in
vorm ben. Ik zal nooit een
echte klimmer worden, maar
door dit Franse oefenwerk zijn
de hellingen in België en Zuid-
Limburg nog slechts molsho
pen."
Vorig jaar ging het niet naar
wens. „Dat klopt. Ik werd ziek
in februari, wilde geforceerd
terugkomen en het resultaat
was dat ik slecht begon te
rijden. Verder een ontsteking
van het zitvlak en een opper
beste Jan Siemons, die me tij
dens het Nederlands kam
pioenschap uit de TVM-ploeg
voor de Ronde van Frankrijk
reed. En als je geen koers wint,
raak je snel uit beeld. Van het
voorbije jaar heb ik geleerd dat
je van een ziekte eerst moet
herstellen. Forceren maakt ver
der kapot. Ik hoop een succesje
te kunnen pakken in het begin
van het seizoen, omdat het
zelfvertrouwen dan met spron
gen vooruit gaat. Als je dicht
tegen de overwinning aanzit en
het lukt steeds maar niet, dan
zak je uiteindelijk weer terug.
Talen, Hoffman, Harmeling,
CapioJ en ik zijn in principe de
mannen voor de klassiekers. Ik
ben blij dat enkele Russen uit
onze ploeg weg zijn. Neder
landse renners werken beter
voor elkaar, die Russen begrij
pen het niet omdat ze de taal
niet machtig zijn. Ik ben nu 28
en heb nog een contract voor
één jaar. Na die training in
Frankrijk heb ik het gevoel dat
ik tot iets moois in staat ben.
Dat is goed voor de ploeg nu en
voor mijn verdere toekomst als
wielrenner."
Van baker tot kraamverzorgster
COLIJNSPLAAT - „De vaders, die zijn een hoofd
stuk apart. Die zijn soms zó zenuwachtig, dat ze
allerlei gekke dingen doen. Zo was er één, die de bel
bij de dokter uit de deurpost trok. En een, die eerst
met allerlei smoesjes aan het werk gezet moest
worden, zo van: 'Ga maar even melden bij je schoon
moeder dat het nog wel even kan duren!', en, toen
puntje bij paaltje kwam en hen gezegd werd: 'En ga
de dokter nu maar halen, het komt er nu aan!', z'n
fiets vergat te pakken en helemaal naar de dokter
liep om deze te waarschuwen".
Mevrouw Kloosterman vertelt.
Al in de dertiger jaren was zij
behulpzaam bij de bevalling en
verzorgde moeder en kind. Vele
jaren als kraamverzorgster
hebben tientallen verhalen in
haar geheugen gegrift. Fijne
verhalen, van vrolijke kraam-
gebeurtenissen, droevige ver
halen van geboortes waarbij er
wat mis was. Kraamverzorg
ster vroeger verschilt niet zo
veel van kraamverzorgster nu,
het werk dat je doet is nog
steeds hetzelfde. Je zorgt dat
alles goed voorbereid is voor de
bevalling, je assisteert de dok
ter of vroedvrouw en je ver
zorgt moeder, baby en soms
ook de rest van het gezin na de
blijde gebeurtenis.
Aan het begin van deze eeuw
veranderde er veel op het ge
bied van de gezondheidszorg.
Ook op het gebied van de
kraamzorg. De aanstaande
moeders waren tot dan toe
aangewezen op de zorg en de
wetenschap van 'bakers'. Dit
waren vaak vrouwen die 'wel
wisten waar Abraham de mos
terd haalde', bijgestaan door
allerlei huismiddeltjes en op
overlevering gebaseerde me
thoden. Ook met de hygiëne
werd nogal de hand gelicht,
zodat de kinder- en kraam-
vrouwsterfte vrij hoog was. De
verandering kwam met de op
richting van de 'Vereeniging
voor de Hygiëne van het Kind'
aan het begin van deze eeuw.
Vrouwen gingen bij deze vere
niging studeren en haalden di
ploma's waardoor ze de zorg
voor kraamvrouw en pasgebo
rene op zich konden nemen en
vanaf dat moment gesterkt
door kennis en praktische er
varing.
Ook in Middelburg was zo'n
opleiding. Vrouwen uit heel
Zeeland gingen daar naar
school en leerden van zuster
van Rijn en zuster Switters de
kneepjes van het vak. Van heel
ver kwamen ze soms, vaak op
de fiets, zelfs vele kilometers
lopend. Eenmaal in het vak
moest je ook grote afstanden
afleggen, bij nacht en ontij, in
weer en wind, want een baby
wacht niet op de kraamver
zorgster als hij geboren moet
worden. De eerste echte
kraamverzorgsters. Een broche
kreeg je pas, als je geslaagd
was voor je examen, dus alles
precies wist, en als je ook min
stens twintig bevallingen had
meegemaakt. Daarnaast nog
eens tien bevallingen die 'onge
woon' waren, waarbij zich dus
complicaties voordeden. En
dan mocht je je kraamverzorg
ster noemen. Dat betekende
hard werken en weinig vrije
tijd. Want als iedereen was
verzorgd, dan was er altijd nog
het huis, dat schoon moest, de
andere kinderen die aandacht
moesten, de visite die koffie
wildeen beschuit met muis
jes.
Mevrouw Kloosterman heeft
dikke boeken met geboorte
kaartjes van al de lieverdjes die
ze ter wereld heeft geholpen.
Plaatjes uit vroeger tijd, kaart
jes van baby's, die inmiddels al
oma kunnen zijn. Kaartjes uit
de oorlog, toen alles schaars
was, kaartjes met strikjes, met
gouden letters, kantjes en
randjes. Met baby's, wiegjes,
ooievaars en blijdschap. Blade
rend in deze boeken vol ge
boortekaartjes en foto's van
dankbare ouders en stralende
baby's komen de verhalen los.
Van de tijd in Spakenburg.
Waar de gezinnen soms zo alle
machtig groot waren. Vaak tien
of veertien kinderen. Van de
oorlogstijd. Toen er bijna niks
te krijgen was. Op de opleiding
hadden ze alles zo heel hygië
nisch geleerd, maar als ze dan
bij mensen thuis kwamen, was
alles soms zo ouderwets, dat
het heel moeilijk was om dat
ook in de praktijk te brengen.
Sommige gezinnen hadden
voor vier huizen maar één toi
let. En dat was dan ook nog
maar een ton, geen aansluiting
op het riool. Sommige toiletten
waren buiten, boven de sloot,
veel mensen hadden daardoor
last van blaasontstekingen.
Stromend water uit de kraan
was toen ook nog voor veel
mensen een te grote luxe, de
regenton leverde gelukkig heel
was schoner water dan tegen
woordig. Al met al, om volgens
hygiënische principes te wer
ken, was vaak moeilijk.
Ook de vrije tijd. Dat was soms
ook een probleem. Als je goed
met de mensen kon opschieten,
had je die tijd helemaal niet
nodig. Maar als dat niet zo
was, dan moest je echt op je
strepen gaan staan om de twee
uur vrije tijd, waar je recht op
had, ook echt te krijgen. Als je
logeerde bij de familie waar de
baby geboren was, was het
vaak moeilijk om je twee uur
lang aan de eisen van het gezin
te onttrekken. O wee, als de
verstandhouding niet zo best
was. Dan moest je goed van je
af kunnen bijten. Dat kwam
gelukkig zelden voor. Meestal
werd je erg gewaardeerd.
Kraamverzorgster. Al met al
een prachtig vak. Door vele
vrouwen al jaren met liefde
uitgeoefend. Óf zijn er al man
nelijke kraamverzorgers? Dat
zou 'heerlijk zijn. Voor de ze
nuwachtige vaders, misschien?
John Talen
Foto ARCHIEF DAGBLAD DE STEM
EddySchuref
Foto ARCHIEF DAGBLAD DE STEM
-o~.
Onkruid vergaat niet; zo luidt het in de
volksmond. De statistieken over het voorko
men van wilde planten in ons land leren echter
wel anders. De onkruiden behoren de tot de
snelst achteruitgaande planten van onze flora.
Onder onkruiden verstaat men in het algemeen
de planten die optimaal op bewerkte, deels
onbegroeide bomdem groeien. Ze worden als
lastig beschouwd, omdat ze steeds weer opdui
ken op plaatsen waar de mensen andere gewassen wil
verbouwen. Het bewerken van de grond zorgt ervoor dat ze
juist daar kunnen kiemen.
Dat de onkruiden zo snel achteruit gaan heeft een groot
aantal oorzaken. Het gebruik van onkruidbestrijdingsmidde
len doet ze natuurljik geen goed, maar het verdwijnen van
oude teelten, zoals boekweit, vlas en andere ouderwets
geworden gewassen, leidt ook tot het verdwijnen an speciale
soorten. Maar wat misschien nog wel de grootste rol speelt, is
de sterk verbeterde schoning van het zaaizaad van de
akkerbouwgewassen. Onkruiden worden zo goed verwijderd
uit het zaaizaad, dat ze vrijwel geen nieuwe vestingskansen
meer krijgen. Alleen de algemene soorten die jaar in jaar uit
zichzelf op de akker uitzaaien, blijven over. Voor de boer zijn
ze nog lastig genoeg, maar voor veel andere soorten geldt:
onkruid vergaat wel. Helaas.
Sommige onkruiden, zoals de de hieronder afgebeelde erepijs
bloeien het hele jaar door. Zodra het een paar weken niet
vriest, zie je weer volop hemelsblauwe bloempjes verschijnen.
In dialect staat de ereprijs bekend als "veugelderm'. Maar net
als voor de onkruiden zelf, geldt voor de dialectaman dat ze
in snel tempo verdwijnen "veugelderm'oensdeel', 'stienkerd'
en 'kankerblomme' zijn even onbekend als dat ze vroeger
onbemind waren. Zij er onder de lezers nog zich oude
dialectnamen van wilde planten herinneren? Bij de redaktie
zijn ze van harte welkom.
4 m, y
jSg*
*r
Bij het VW-kantoor aan de Nieuwendijk in Vlissingen en
de Duinweg in Oostkapelle en is het mogelijk kaarten te
reserveren voor concerten (pop en klassiek) en theatervoor
stellingen in het hele land. Tussen 9 en 16 uur (zaterdags tot
13 uur) informeren de medewerkers van het VVV u graag
over de verschillende mogelijkheden. Per persoon komt er
een klein bedrag aan kosten bij. U krijgt bij het VVV een
voucher waarmee u bij de kassa van het theater
uw toegangskaart kunt ophalen. Hieronder ziet u een deel
van de voorstellingen die nu in de voorverkoop zijn.
De geboorte van een tweeling behoort ongetwijfeld nog steeds
thuis in het rijtje 'ongewone' bevallingen.
Geboortekaartjes van toen en nu, in de oorlogsjaren kwamen de kindertjes onder andere per parachute
ROTTERDAM 10-2 Zuc-
chero Fomaciari; 22 t m
28-2 ABN/AMRO World
Tennis Tournament; 5-3 Hits
in Ahoy (Sandy Coast, The
Clarks. e.a.); 8-3 Chris Rea;
9-3 Little Richard; 11-3 Va-
ya Con Dios; 13-3 Tractor
Pulling; 16/17-3 Sting; 12-6
Metallica; 24-10 Blues '93,
Dordrecht;
AMSTERDAM heden t m
31-5 '93 Cats; 5-3 Lou
Ra wis; 11-4 Paolo Conté.
DEN HAAG 27-2 Shirley
Bassey; 23-3 Tom Parker;
1-4 Mike Old-field; 16-4
Paolo Conté;
DIVERSEN februari Bob
Dylan, Utrecht en Eindho
ven; febr. Russisch ijscircus;
8-2 The Flying Pickets, Til
burg; 11-3 Inner Circle,
Utrecht; 13-3 Golden Ear
ring, Goes; 19-3 Candy Dul-
