Lawaai geeft lichamelijke klachten
2 JAAR LANG KAN
NIEMAND HIER TEGENOP.
Welzijn verhuurt pannen
Expositie tinten en tonen
Stichting Geluidhinder geeft antwoord op vragen over lawaai
Een avondje uit via de VW
Nieuw wegdek
voor Veerlaan
Adverteren
in
DE SCHELDEBODE
geeft een
verbluffend
effect
Deze zomer in Lutherse Kerk
Reeks interessante orgelrecitals
31c
Sluipend
Agressief
Burengerucht
24 MAANDEN 0% RENTE OP DE FIAT TIPO EN TEMPRA. BDBB
EERSTE ZEEUWSE AUTOGARAGE BLAAS
De Nederlandse
Stichting
Geluidhinder
SUMfcLUbOUUb VAN WUfcNSUAU Zü JANUAHI ïyyj
VLISSINGEN - Zweetaanvallen, hartkloppingen, duizeligheid, en prikkelingen
in de benen. Van deze verschijnselen kreeg een echtpaar in Zeeland last, zonder
dat het een oorzaak kon aanwijzen. Opvallend was dat de klachten verdwenen als
het echtpaar niet thuis sliep. Na een tijdje ontdekten ze dat het monotome, zware
gebrom van de motor van de nieuwe koelinstallatie bij de buurman de oorzaak
was. Het geluid hinderde hen onbewust zo sterk, dat ze er ernstige lichamelijke
klachten van kregen. Dit is slechts een van de voorbeelden dat aantoont dat
geluidhinder een gevaar vormt voor de gezondheid. Geluid heeft grote invloed op
geest en lichaam. Het is overal en dringt tot iedereen door. Ieder geluid komt via
de gehoorgang in de hersenen terecht en wordt daar verwerkt. De hersenen
sturen alle organen in het lichaam, niet alleen hart, longen en lever, maar ook
darmen, nieren en spieren. Op deze manier heeft geluid invloed op het hele
lichaam en kan het ziek maken
Een onderzoek in een laborato
rium van de universiteit van
Groningen heeft bij voorbeeld
aangetoond dat mensen die re
gelmatig worden geplaagd door
storende geluiden, een hogere
uitscheiding van magnesium in
hun urine hebben. Dit kan lei
den tot hart- en vaatzieken.
Ook de bloeddruk en de hart
slag kunnen toenemen. Dat ge
beurt bij voorbeeld bij iemand
die geconcentreerd is en ge
stoord wordt door lawaai.
Als we slapen wordt ons
lichaam beïnvloed door geluid.
Gedurende de slaap kunnen
lichaam en geest uitrusten en
herstellen. Deze rust- en her
stelperiode is erg belangrijk om
goed te kunnen functioneren in
het dagelijks leven.
De slaap is verdeeld in een
aantal stadia. Het eerste sta
dium, na het inslapen, is de
„lichte slaap", die na een aan
tal tussenstadia uiteindelijk
wordt gevolgd door de „diepe
slaap". De cyclus duurt onge
veer anderhalf uur en begint
dan weer van voren af aan. Een
gezonde slaap bevat al deze
stadia, 's Nachts staan de oren
van iemand die slaapt open,
ieder geluid wordt door de her
senen verwerkt. Het geluid kan
er de oorzaak van zijn dat een
slapend persoon niet in het
„diepe slaapstadium" terecht
komt. De diepe slaap is van het
grootste belang om ervaringen
te verwerken en van de ver
moeienissen van de dag te her
stellen. Bewoners in de buurt
van vliegvelden met nacht
vluchten kunnen door het ge
luid van de overrazende vlieg
tuigen heen slapen. Maar dat
wil niet zeggen dat ze geen last
hebben van vliegtuiglawaai. De
volgende dag zijn ze moe en
geïrriteerd; ze zijn niet „uitge
slapen". Ze doen hun alledaag
se bezigheden (werk, bood
schappen, huishouden) minder
goed en hun weerstand tegen
infectieziekten neemt af.
De oorzaak hiervan Ze heb
ben een aantal stadia in hun
slaap overgeslagen door het
onbewust gehoorde, nachtelij
ke geluid van overrazende
vliegtuigen.
Geluidhinder sloopt de gezond
heid niet van de ene dag op de
andere. Pas na langere tijd on
dervind je zowel geestelijk als
lichamelijk de gevolgen. Het is
een sluipend proces. Bij lang
durige en/of regelmatige bloot
stelling aan hoge geluidniveaus
leidt dat bijvoorbeeld na ver
loop van jaren tot gehoorbe-
schadiging. In 1975 liep één op
de twee Nederlanders die in de
industrie werkten, kans op een
gehoorbeschadiging als gevolg
van het jarenlang acht uur per
dag werken in een lawaaiige
omgeving. Sindsdien is er door
een strengere regelgeving wel
het een en ander ten goede
veranderd in de industrie.
Maar harde geluidbronnen zijn
ook op andere plaatsen terug te
vinden: bij popconcerten, bij
voorbeeld of door het gebruik
van een luide walkman, in
vrachtwagens, op motorfietsen
of door het afsteken van knal
vuurwerk.
Geluidhinder werkt in op je
geest. Iedereen kent dat wel:
het gevoel dat je erg zenuwach
tig wordt door keiharde herrie.
Lawaai vormt een gevaar door
de geestelijke gezondheid. In
woonwijken bij vliegvelden in
Engeland en Amerika bij voor
beeld worden ongewoon veel
mensen opgenomen in psychia
trische klinieken.
Lawaai kan irritaties oproepen
en mensen tot dingen drijven
die ze anders nooit zouden
doen. Ze worden agressief. En
omdat lawaai bewustzijnsver-
nauwend werkt, kun je die
agressie niet meer beheersen.
Een docent Nederlands keek
vaak thuis tentamens na en
bereidde colleges voor. Hij
werd dag in dag uit gehinderd
door het lawaai van een gene
rator op een boot, die in het
kanaal lag aan de overkant van
de weg. Tot zijn eigen verba
zing werd hij kwaad op zijn
kinderen. Hij sloeg ze of schold
op hen, terwijl ze dat niet ver
dienden. Het gedrag van de
docent is te verklaren als je
weet dat het lawaai van de
generator die agressie in hem
had losgemaakt. Onder andere
omstandigheden zou hij die
agressiviteit wel kunnen be
heersen. Maar door het lawaai
verloor hij zijn zelfbeheersing.
De door lawaai opgewekte
agressie kan zelfs gevaarlijke
vormen aannemen. Zo is het
voorgekomen dat het knallen
van het vuurwerk tijdens oud
en nieuw zoveel agressie bij
een man opriep, dat hij ie
mand, die het vuurwerk afstak,
op straat doodschot. Na een
vliegtuigramp in de Bijlmer
meer, voelen veel omwonenden
van Schiphol iedere keer angst
als er een vliegtuig over komt
bulderen. Bewust of onbewust
speelt deze angst een rol bij de
beleving van het vliegtuigla
waai.
Er zijn allerlei vormen van ge
luidhinder, afkomstig van di
verse bronnen. Klachten over
geluidhinder komen dan ook
wijd en zijd verspreid voor. In
1988 had 66 procent van de
Nederlandse bevolking last van
burengerucht: luide televisies,
klakkende hakken, schreeu
wende kinderen, slaande deu
ren, jankende huisdieren etce
tera. Geluidhinder neemt
steeds meer toe. In 1977 onder
vond 49 procent van de Neder
landse bevolking hinder van
het geluid van wegverkeer. In
1988 was dat al 60 procent.
Soms worden klachten over ge
luid niet serieus genomen. Als
je over lawaai klaagt, wordt
dat nogal eens overdreven ge
vonden. Lawaai, dat hoort er
nu eenmaal bij, wordt dan ge
dacht. Het is onderdeel van
DONDERDAG
07.05 Nieuws en actualiteiten, met
om 07.15 het weer in de provincie.
07.30 ANP-bulletin 07.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 07.40 De dag van
07.50-08.00 De Agenda. 12.05
Nieuws en actualiteiten, met om
12.15 het weer in de provincie. 12.30
ANP-bulletin 12.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 12.35 Te kust en
keur. Consumentenprogramma met
Theo Richel en Tine van Kooten.
12.55-13.00 De Agenda. 16.03-17.00
Een vak apart, een programma over
gewone en ongewone beroepen.
17.03 Nieuws en actualiteiten, met
om 17.15 het weer in de provincie.
17.30 ANP-bulletin 17.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 17.35 Zegt u 't
maar, luisteraars reageren op een
actueel thema. 17.55-18.00 De Agen
da.
VRIJDAG
07.05 Nieuws en actualiteiten, met
om 07.15 het weer in de provincie.
07.30 ANP-bulletin 07.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 07.40 De dag van
07.50-08.00 De Agenda. 12.05
Nieuws en actualiteiten, met om
12.15 het weer in de provincie. 12.30
ANP-bulletin 12.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 12.35 Het Fort Zee-
landia, programma over de Zeeuwse
burger en zijn bestuur. 12.50 De
wekelijkse column van M.C. Verburg.
12.55-13.00 De Agenda. 16.03-17.00
UIT, uitgaanstips voor het weekend.
17.03 Nieuws en actualiteiten, met
om 17.15 het weer in de provincie.
17.30 ANP-bulletin 17.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 17.35-18.00
Zeeuws diep, forum met opinielei
ders. Vandaag met: Ria Geluk (sta
tenlid D66), Alie Wisse (boerin) en
Toine Kessen (burgemeester van
Hulst)
ZATERDAG
10.03-13.00 "Dag-Week!" Program
ma voor de vrije zaterdag met het
Zeeuwse weerbericht, gasten, boek
bespreking, culinaire tips van de
chef/kok, de hobby van het mu-
seumspel en een overzicht van de
zaterdagkranten. 16.03-18.00 Om
roep Zeeland Sport.
ZONDAG
10.03-11.00 "Die 's nog van voor d'n
oorlog", Adrie van Oorschot ontmoet
tijdgenoten. 11.03-13.00 "De
Schoone Waardin". Cultureel zon
dagmagazine met centrale gast, een
Zeeuw in den vreemde en de klassie
ke platenkeus van Herman Goetheer
14.25-14.30 Omroep Zeeland Sport
15.25-15.30 Omroep Zeeland Sport
16.25-16.30 Omroep Zeeland Sport
17.03-18.00 Omroep Zeeland Sport.
MAANDAG
07.05 Nieuws en actualiteiten, mei
om 07.15 het weer in de provincie.
07.30 ANP-bulletin 07.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 07.40 De dag van
07.50-08.00 De Agenda. 12.05
Nieuws en actualiteiten, met om
12.15 het weer in de provincie. 12.30
ANP-bulletin 12.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 12.35 Het spelletje
"Wegwies". 12.40 Reportage, vraag
gesprek. 12.55-13.00 De Agenda.
16.03-17.00 Sportmeneer, het diepe
re wezen van de sport met Koen
Mijnheer. 17.05 Nieuws en actualitei
ten, met om 17.15 het weer in de
provincie. 17.30 ANP-bulletin 17.32
Regionaal nieuwsoverzicht. 17.35 De
ronde van Zeeland, een ontdekkings
tocht door de provincie. Vandaag:
Ouwerkerk.17.55-18.00 De Agenda.
DINSDAG
07.05 Nieuws en actualiteiten, met
om 07.15 het weer in de provincie.
07.30 ANP-bulletin 07.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 07.40 De dag van
07.50-08.00 De Agenda. 12.05
Nieuws en actualiteiten, met om
12.15 het weer in de provincie. 12.30
ANP-bulletin 12.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 12.35 Gesprek van
de week. 12.55-13.00 De Agenda.
16.03-17.00 Gefeliciteerd! Verzoek-
platenprogramma. 17.05 Nieuws en
actualiteiten, met om 17.15 het weer
in de provincie. 17.30 ANP-bulletin
17.32 Regionaal nieuwsoverzicht.
17.35 Vogels, vissen en Piet Smeer
poets, een programma over natuur
en milieu met Theo Richel.
17.55-18.00 De Agenda.
WOENSDAG
07.05 Nieuws en actualiteiten, met
om 07.15 het weer in de provincie.
07.30 ANP-bulletin 07.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 07.40 De dag van
07.50-08.00 De Agenda. 12.05
Nieuws en actualiteiten, met om
12.15 het weer in de provincie. 12.30
ANP-bulletin 12.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 12.35 Streekeigen,
programma over Zeeuwse zaken.
12.55-13.00 De Agenda. 16.03-17.00
Het Kanaal door Zeeland, programma
over kunst en in de provincie. 17.05
Nieuws en actualiteiten, met om
17.15 het weer in de provincie. 17.30
ANP-bulletin 17.32 Regionaal
nieuwsoverzicht. 17.35 "Goed
Zeeuws" met Bram Francke, taaipro
gramma over Zeeuwse dialecten.
17.55-18.00 De Agenda.
Omroep Zeeland is op Walcheren
te bereiken op 93.0 MHz en 101.9
MHz op de FM. Via de kabel op
87.6 MHz.
1 In Nederland bestaan „stiltegebieden waarin menselijke activiteiten niets mogen verstoren.
deze maatschappij. Maar dat is
natuurlijk onzin, want als je op
die manier redeneert, blijf je je
hele leven opgejaagd en geïrri
teerd rondrennen. Aan lawaai
kun je niet „wennen". Het
blijft een eeuwige bron van
overlast, die je zowel lichame
lijk als geestelijk sloopt. Men
sen in een rustige woon- en
werkomgeving voelen zich ge
zonder en fitter dan diegenen
'n Tipo of Tempra koopt, hoeft bij financiering door Fiat
maar liefst 24 maanden lang geen rente te betalen. En dat
kan u zo'n 3000 gulden voordeel opleveren. Bovendien
krijgt u voor uw huidige auto tot duizenden guldens meer
U weet natuurlijk dat u met de Fiat Tipo over een
ruime, comfortabele auto beschikt, waarmee u gezien mag
worden. En dat de Fiat Tempra de meest complete auto in
z'n klasse is; denk bijvoorbeeld aan z'n standaard stuur
bekrachtiging.
Maar u wist nog niet dat u tijdelijk wel heel voordelig
in een nieuwe Fiat wegrijdt. Want wie vóór I februari 1993
Vraag naar de exacte voorwaarden bij:
Kom dus snel bij ons langs en informeer naar de
voorwaarden.
MIDDELBURG, HERCULESWEG 12, INDUSTRIETERREIN ARNESTEIN, TEL. 01180-1 29 18
die dagelijks een flinke portie
lawaai te verduren krijgen.
De Nederlandse Stichting Ge
luidhinder (NSG) probeert ge
luidhinder in Nederland zoveel
mogelijk tegen te gaan. De
NSG beschikt over veel kennis
op het gebied van geluid en
geluidhinder en adviseert van
daaruit zowel particulieren, als
de overheid en het bedrijfsle
ven. De NSG geeft folders uit
met informatie over geluidhin
der: wat is geluidhinder, wie
veroorzaakt geluidhinder, wel
ke vormen zijn er en wat kun je
ertegen doen. De NSG geeft
ook antwoord op uw vragen.
Belangstellenden kunnen bel
len of schrijven naar: NSG,
Postbus 381, 2600 AJ Delft,
telefoonnummer 015-562723.
Bij het VW-kantoor aan de Nieuwendijk in Vlissingen en
de Duinweg in Oostkapelle en is het mogelijk kaarten te
reserveren voor concerten (pop en klassiek) en theatervoor
stellingen in het hele land. Tussen 9 en 16 uur (zaterdags tot
13 uur) informeren de medewerkers van het VW u graag
over de verschillende mogelijkheden. Per persoon komt er
een klein bedrag aan kosten bij. U krijgt bij het VW een
voucher waarmee u bij de kassa van het theater
uw toegangskaart kunt ophalen. Hieronder ziet u een deel
van de voorstellingen die nu in de voorverkoop zijn.
ROTTERDAM 29/31-1 en
2/5/7-2 Opara Nabucco; 10-2
Zucchero Fomaciari; 22 t m
28-2 ABN/AMRO World
Tennis Tournament; 8-3
Chris Rea; 9-3 Little Ri
chard; 11-3 Vaya Con Dios;
16/17-3 Sting; 9-4 Bon Jovi;
12-6 Metallica; 24-10 Blues
'93, Dordrecht;
AMSTERDAM heden t m
31-5 '93 Cats; 11-4 Paolo
Conté.
DEN HAAG 23 t m 26-2
Cyrano; 27-2 Shirley Bassey;
1-4 Mike Old-field; 16-4
Paolo Conté; 18/5 Chippen
dales.
DIVERSEN heden t/m
21-2 Gerrit Rietveld tentoon
stelling, Utrecht; februari
Bob Dylan, Utrecht en Eind
hoven; febr. Russisch ijs-
cirsus; 8-2 The Flying
Pickets, Tilburg; 11-3 Inner
Circle, Utrecht; 31-3 Willy
de Ville, Utrecht; 24-3 Jeff
Healey, Den Bosch; 3-4 BZN,
Vlissingen;
DOMBURG - Op het Wal-
cherse platteland bestaat
veel onderling hulpbetoon.
Mantelzorg heet dat tegen
woordig, de hulp die vrien
den, buren, kennissen, of fa
milie geven aan iemand die
voor kortere of langere tijd
zorg nodig heeft.
Een manier van helpen die
veel voorkomt is koken voor
iemand die dat zelf niet kan.
Soms is dat maar tijdelijk
b.v. bij thuiskomst uit het
ziekenhuis, maar vaak ook
voor lange tijd. Zeker als
degene voor wie gekookt
wordt niet in hetzelfde huis
woont, kan vervoer van de
maaltijd een probleem zijn.
De Stichting Welzijn Oude
ren Platteland Walcheren
beschikt sinds kort over een
aantal pannensets om warme
maaltijden te vervoeren. Het
zijn vijf afsluitbare roestvrij
stalen bakjes die met een
draagbeugel in een alumini
um ombus geplaatst kunnen
worden. Voldoende dus om
de verschillende gerechten
afzonderlijk te vervoeren.
De pannensets kunnen ge
leend worden. Met het be
schikbaar stellen van deze
sets hoopt de stichting even
tuele vervoersproblemen,
voor mensen die voor een
ander koken, op te lossen.
Aan het lenen zijn geen kos
ten verbonden. Wel wordt
25,00 statiegeld per set ge
vraagd.
Voor inlichtingen en/of lenen
van een set kunt u zich wen
den tot S.W.O. PI. Walcheren
tel. 01188-3687 (bij voorkeur
tussen 9 en 11 uur).
MIDDELBURG - De kunste
nares Trees Verwilligen expo
seert zestien schilderijen in de
concertzaal in de Singelstraat.
De collectie bestaat uit figura-
tief-landschappelijke doeken
en abstractie werken waarbij
muziek de directe inspiratie
bron was. De expositie Tinten
en Tonen is tot eind februari te
bezichtigen.
VLISSINGEN - Maandag be
gint de gemeente met het her-
bestraten van de rijbaan in de
Van der Veerlaan.
De werkzaamheden worden in
twee etappes verricht. In de
eerste plaats wordt er gewerkt
vanaf de panden Van der Veer
laan 9-11 in de richting van de
Wibautlaan. Als dit klaar is
wordt het gedeelte in de rich
ting van de Kleiweg onder han
den genomen. IJs en weder die
nende neemt de herbestrating
vier weken in beslag.
Middelburg - Dit jaar viert de
Lutherse gemeenschap in Wal
cheren feest en in deze viering
is een voorname plaats inge
deeld voor de concerten die
gegeven worden in de Lutherse
kerk in Middelburg.
De organisatie van de jaarlijk
se orgelconcerten heeft nu
reeds een programma klaar en
zorgt naast de reeks concerten
in de zomervakantie ook nog
voor twee kamermuziekconcer
ten op zondag 23 mei en 12
september.
Het ensemble 'Aventure' be
staande uit Lize van Jaarsveld
(zang), Ita Hijmans (blokfluit)
en Anna Böker (vedel) brengt
een programma van middel
eeuwse muziek in mei en het
Vokaal Ensemble 'Musica Cor
dis' treedt in september op on
der leiding van Rob van der
Meule. Medewerking verlenen
Jacques de Graaf (hobo) en
Leen de Broekert (orgel). De
kamermuziekrecitals beginnen
om 16.00 uur en de toegangs
kaarten kosten een tientje.
Kinderen onder geleide mogen
gratis luisteren.
De reeks orgelconcerten begint
op 25 juni. Er zijn vijf concer
ten, telkens op de vrijdagavond
met een tussenperiode van
twee weken. De organisten die
optreden zijn allen gespeciali
seerd in de authentieke inter
pretatie van barokmuziek. De
barok en de klassieke mu
ziekstijl komen zeer goed uit
op het Johannes Duyschotin-
strument dat in 1706 gebouwd
is en in 1964 grondig werd
gerestaureerd.
De volgende organisten spelen
in de Lutherse kerk: Leen de
Broekert uit Middelburg op 25
juni, Jos Verpoorten uit Ter-
neuzen op 9 juli, Heinz-Georg
Saalmueller uit Mannheim op
23 juli, Gustav Leonhardt uit
Het Duyschot orgel in de Lutherse kerk aan de Zuidsingel
Amsterdam op 6 augustus en
Kees van Houten uit Helmond
op 20 augustus.
De orgelconcerten beginnen om
20.30 uur en de toegangskaar
ten kosten 7,50. Ook hier mo
gen kinderen onder geleide
gratis binnen en is er een rijks
daalder korting voor de hou
ders van een CJP/PAS 65.
