Zij gingen naar de berbiesjes
Zilveren Hart uitgereikt aan
Vrienden van de Hartstichting
EPZ sponsort Stichting
Het Zeeuws Landschap
Jiddische volksmuziek in Razzmatazz
I
van LOOY
DE NIEUWE CINQUECENTO NU IN ONZE SHOWROOM.
Duo Top 100 speelt in de Piek
SUHfcLUbbUDE VAN WOENSDAG 11 NOVEMBER 1992
De geschiedenis van de W.I.C. geboekstaafd
Berbice
Slavendepöt
Doeke Roos signeert zijn boek
„Zeeuwen en de Westindische Compagnie"
in Vlissingen
grandcafé „Montparnasse"
de Ruyterplein
op donderdag 12 november tussen 4 en 6 uur.
EERSTE ZEEUWSE AUTOGARAGE BLAAS
Estaro
HUISSTOF(MIJT)/SCHIM-
MELS/GIST
Estaro ZUIVEL
Estaro GRANEN
316
door Andrien Smeels
VLISSINGEN - Het begon ja
ren geleden als een hobby.
Doeke Roos. voormalig loods,
dook voor de aardigheid in de
geschiedenis van het loodswe
zen. Van het een kwam het
ander, en afgelopen maandag
overhandigde de schrijver/
amateur-historicus zijn jongste
studie 'Zeeuwen en de Westin-
dische Compagnie' aan de com
missaris van de koningin drs.
VV.T. van Gelder. Nadat in
1987 het boek 'Zeeuwen en de
VOC' was uitgegeven, leek het
de auteur juist de blik naar het
westen te richten om de be
trokkenheid van de Zeeuwen
bij de Westindische Compagnie
(WIC) aan te tonen. Hij gunde
zichzelf vijf jaar de tijd, want
het Columbusjaar 1992 leek
hem gezien het onderwerp zeer
geschikt als jaar van uitgave.
Er is veel geschreven over de
herdenking van het feit dat
Christoffel Columbus 500 jaar
geleden voet aan wal zette in
Amerika. Eeuwenlang bejubeld
als de grootste ontdekkingsrei
ziger aller tijden, wordt hij de
laatste jaren ook afgeschilderd
als bezetter en beticht van vol
kerenmoord. Roos heeft daar
zijn bedenkingen tegen. Het is
niet juist om de geschiedenis te
beoordelen naar de maatstaven
van nu, is zijn mening. Daarom
begint zijn boek met een citaat
van de filosoof Spinoza: 'Niet
verguizen, noch bewonderen,
doch begrijpen'.
Roos beschrijft de periode van
wat wel genoemd werd 'het
oude WIC', van 1621 tot 1674.
Hij maakte daarbij gebruik van
de Rijksarchieven in Den Haag
en Zeeland, van de gemeente
archieven in Vlissingen en
Veere, van de Record Office
Kew in Londen en de Fonda-
tion Joaquim Nabuco in het
Braziliaanse Recife. Ook ge
schiedkundigen uit deze eeuw
boden hem aanknopingspun
ten, zoals de historici Ed-
munson en Goslinga.
Roos beschrijft in zijn boek
ondermeer de moeizame kolo
nisatie door de Zeeuwen van
'De Wilde Kust', het Zuid-
Amerikaanse kustgebied tussen
de mondingen van de Orinoco
en de Amazone. Het was een
heet, moerassig en onherberg
zaam gebied. Veel kolonisten
overleefden het niet. Uit die
tijd stamt dan ook het gezegde
'Naar de berbiesjes gaan' wat
zoveel betekende als 'naar de
verdoemenis gaan'.
Ook de lucratieve kaapvaart
komt uitgebreid aan de orde.
De omslag van het fraai uitge
geven boek toont een gedeelte
van een schilderij uit particu
lier bezit waarop volgens Roos'
bevindingen het schip 'De For
tuin' afgebeeld staat, een van
de schepen die meedeed met de
tocht van de Zeeuwse admiraal
Ita. Tijdens deze tocht werden
in een treffen met de Spanjaar
den voor de kust van Cubatwee
Honduras galjoenen, een dozijn
barken en andere kleine sche
pen veroverd. De totale buit
bedroeg omgerekend ruim een
miljoen gulden op. Dat de zil
vervloot van Piet Heyn nog
steeds bekend is en die van Ita
wezonk in de vergetelheid, wijt
Roos voornamelijk aan het be-
kende'rijmelarijtje'.
De bestuurders van de WIC
hebben lang gewikt en gewo
gen in hoeverre het verant
woord was in slaven te hande
len. In het calvinistische Zee
land bestonden grote bezwaren
tegen een dergelijke negotie.
Een zwaarwegend argument
was uiteindelijk dat de slaven
die in de koloniën te werk
gesteld werden, tegelijkertijd
'de juiste religie' kon worden
bijgebracht. Het eiland Cura-
In de baai van Cap San Augustin (Brazilië) ligt het eilandje Walcheren. In de baai verzamelden de
Portugese suikerschepen zich die een dankbare prooi waren voor de Zeeuwse kapers FOTO: DOEKE ROOS
gao werd een belangrijk sla
vendepöt voor de WIC.
In een ander hoofdstuk komen
ook de vestigingen of patroon
schappen van Zeeuwse families
op de Bovenwindse eilanden
Saba, Sint Maarten en Sint
Eustatius aan bod.
Roos heeft de geschiedenis
blootgelegd van een tot nu toe
vaak vergeten tijdperk. Zoals
de Leidse historicus Jaap de
Moor schrijft in de epiloog: 'De
WIC is er in de laatste jaren
nqgal bekaaid afgekomen, ze
ker in vergelijking met de
stortvloed van publicaties over
de VOC. Nu heeft de WIC haar
eigen boek.'
'Zeeuwen en de Westindische
Compagnie' is zeer beslist een
boek dat kan bijdragen tot een
beter oordeel voor het hande
len van onze voorvaderen. Zon
der te verguizen, noch te be
wonderen.
Zeeuwen en de Westindische
Compagnie door Doeke Roos is
uitgegeven door Van Geyt Pro
ductions, Hulst, telt 144 pag.
en kost f36,90. ISBN
90-5327-040-X. Verkrijgbaar
of te bestellen bij de bekende
boekhandel.
MIDDELBURG - De N.V.
Elekctriciteits-Produktiemaat-
schappij Zuid-Nederland EPZ
gaat de Stichting „Het Zeeuws
Landschap" voor een periode
van drie jaar financieel onder
steunen. De Gedeputeerde voor
milieu van de provincie Zee
land, de heer ing. A.M. Dek,
overhandigde vrijdag 30 okto
ber namens EPZ de bijdrage
voor het eerste jaar aan het
bestuur van de Stichting. EPZ
heeft tot de sponsoring beslo
ten omdat het bedrijf belang
hecht aan goede voorzieningen
op het gebied van milieu-edu
catie.
In het kader van haar milieu
beleid wil EPZ een aantal pro
jecten steunen van organisaties
in Zuid-Nederland die zich be
zig houden met milieu-educa
tie. Zo is het bedrijf sponsor
van het nieuwe bezoekerscen
trum dat het Recreatieschap de
Biesbosch in het Noordbra
bantse Drimmelen realiseert.
Voor de provincie Zeeland is in
overleg met het milieupunt
Zeeland een inventarisatie ge
maakt van mogelijke projecten.
De keuze is gevallen op een
aantal activiteiten van de
Stichting „Het Zeeuws Land
schap". De Stichting zal de
bijdrage voor het eerste jaar
gebruiken voor de samenstel
ling en uitgave van een zakgids
voor de natuurreservaten van
Het Zeeuws Landschap in het
westelijk deel van de» Wester-
schelde. In 1993 wordt het
sponsorbedrag besteed aan in
formatieborden voor de na
tuurgebieden De Berg van Tro-
je en de Westeindse Weel.
De N.V. Elektriciteits-Produk-
tiemaatschappij Zuid-Neder
land EPZ is één van de vier
grootschalige producenten van
elektriciteit en warmte in Ne
derland. Zij heeft centrales in
Limburg (Clauscentrale te
Maasbracht, Maascentale in
Buggenum), Noord-Brabant
(Amercentrale en Dongecentra-
le in Geertruidenberg) en Zee
land (centrale Borssele). Het
hoofdkantoor staat in Eindho
ven. Er werken in totaal bijna
2100 mensen. Afnemers van de
EPZ-centrales zijn de zuidelij
ke energie-distributiebedrijven
MEGA LIMBURG, PNEM en
Delta Nutsbedrijven.
(ADVERTENTIE)
Donderdag
7.05-7.30 uur: Nieuws en actualitei
ten; 12.03 uur: Nieuws en actualitei
ten; 12.30 uur: Het weer in de provin
cie; 12.35 uur: Consumentenpro
gramma met Theo Richel;
12.55-13.00 uur: De
Agenda; 16.03-17.00 uur: Een vak
apart. Een bedrijf of instelling staat
centraal, ook met verzoekplaten;
17.03 uur: Nieuws en actualiteiten;
17.30 uur: Het weer in de provincie;
17.35 uur: Zegt u 't maar, luisteraars
reageren op een actueel thema;
17.55-18.00 uur: De Agenda.
Vrijdag:
7.05-7.30 uur: Nieuws en actualitei
ten; 12.03 uur: Nieuws en actualitei
ten; 12.30 uur: Het weer in de provin
cie; 12.35 uur: Het Fort Zeelandia,
programma over de Zeeuwse burger
en zijn bestuur met de wekelijkse
column van M.C. Verburg;
12.55-13.00 uur: De Agenda;
16.03-17.00 uur: UIT, uitgaanstips
voor het weekend; 17.03 uur: Nieuws
en actualiteiten; 17.30 uur: Het weer
in de provincie;
17.35-18.00 uur: Zeeuws diep, forum
met opinieleiders. Vandaag met Alie
Wisse (boerin), Leen van Dijke (Sta
tenlid RPF) en Allouis Saman (Staten
lid CDA-Zeeland en secretaris van de
Kring van Werkgevers in de Kanaal
zone).
Zaterdag:
11.03-13.00 uur: „Dag-Week!" Pro
gramma voor de vrije zaterdag met
het Zeeuws weerbericht, gasten,
boekbespreking, culinaire tips van de
chefkok en overzicht van de zater
dagkranten; 16.03-18.00 uur: Om
roep Zeeland Sport.
Zondag:
11.03-13.00 uur: 'De Schoone Waar
din'. Cultureel zondagmagazine met
een centrale gast, de Zeeuwse
Bouwmeesters, een Zeeuwse artiest,
een Zeeuw in den vreemde, en de
klassieke platenkeus van Herman
Goetheer14.25, 15.25 en 16.25 uur:
vijf minuten Omroep Zeeland Sport;
17.03-18.00 uur: Omroep
Zeeland Sport.
Maandag:
7.05-7.30 uur Nieuws en Actualitei
ten; 12.03 uur: Nieuws en actualitei
ten, 12.30 uur: weerpraatje, 12.35
uur: het spelletje Wegwies, 12.40
Reportage, vraaggesprek,
12.55-13.00 uur: de agenda; 16.03
uur: Sportmeneer, het diepere wezen
van de sport met Koen Mijnheer;
17.03 uur: Nieuws en actualiteiten,
17.30 uur: weerpraatje, 17.35 uur: De
ronde van Zeeland, een ontdekkings
tocht door de provincie, vandaag
Zeeuwsch Vlaanderen in kaart ge
bracht, 17.55-18.00 uur: De Agenda.
Dinsdag:
7.05-7.30 uur Nieuws en actualitei
ten; 12.03 uur: Nieuws en actualitei-
ten;12.30 uur: Weerpraatje, 12.35
uur: Gesprek van de week,
12.55-13.00 uur: De agenda; 16.03
uur: Gefeliciteerd! verzoekplatenpro-
gramma; 17.03 uur: Nieuws en actua
liteiten, 17.30 uur: weerpraatje, 17.35
uur: Vogels, vissen en Piet Smeer
poets, een programma over natuur
en milieu met Theo Richel;
17.55-18.00 uur: De Agenda.
Woensdag:
7.05-7.30 uur Nieuws en actualitei
ten; 12.03 uur: Nieuws en actualitei
ten, 12.30: Het weer in de provincie,
12.35 uur: Streekeigen, programma
over streekeigen zaken, 12.55-13.00
uur: De Agenda, 16.03-17.00 uur: Het
Kanaal door Zeeland, programma
over kunst en cultuur in de provincie,
17.03 uur: Nieuws en actualiteiten,
17.30 uur: Het weer in de provincie,
17.35 uur: Goed Zeeuws met Bram
Francke, programma over Zeeuwse
dialecten, 17.55-18.00 uur: De Agen
da.
OOST-SOUBURG - Zondag 15
november speelt Salomon Kle-
zmorim klezmermuziek in Raz
zmatazz aan de Middelburg
sestraat 118.
GOES - Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de kring Zeeland van Vrienden van de
Hartstichting is aan veertien medewerkers een 'Zilveren Hart' uitgereikt. Ook elf anderen die
niet aanwezig waren krijgen deze blijk van waardering.
Het 'Zilveren Hart' is voor vrijwilligers van de Nederlandse Hartstichting, die tien jaar
comitélid zijn of de collecte organiseren in hun dorp of stad. De heer M.P. Bruggeman,
coördinator van de Nederlands Hartstichting, die de speld met oorkonde en een roos
overhandigde, roemde het werk van de 'Vrienden van de Hartstichting'. „In de vijfentwinig jaar
van het bestaan hebben deze 'vrienden' ruim 126.118.936 gulden bijeen gebracht. Het spreekt
vanzelf dat de Hartstichting veel waardering heeft voor deze vrijwilligers". Tijdens de
bijeenkomst hield de cardioloog H.W.O. Roeters van Lennep een lezing met dia's over het
hartinfarct. Tijdens de lezing werd de vooruitgang van de laatste jaren duidelijk.
Het Zilver Hart was er voor de dames: L. Jumelet-Van Overen, Bruinisee; Z. Broijl-Husson,
Cadzand; N. Punt-Van de Wekken, Ellemeet; A. Verpoorten-de Braai, Groede; M. Ringeling-
Zwartsenburg, Heinkenszand; N. Scherbeijn-de Vriese, Hoofdplaat; M. Geelhoed-Bauer, Kortge-
ne; J. Kools-Dekket, Middelburg; J. Fierloos-de Jonge, Nisse; N. van Hurck-Dierkx, Philippine;
K. Dorreman- van der Maas, Scharendijke; C. Feijen, Souburg; A. van Gorsel- van Bruggen,
Souburg; A. de Mare-de Ruiter, Souburg; A. van de Vooren-van de Mark, Souburg; J. Vlaming,
Yerseke; C. Zuidweg, Yerseke; M. de Putter-Sturtewagen, Zaamslag; M. Kleinepier-Schipper,
Zoutelande. De volgende heren kregen de onderscheiding uitgereikt: D.J. Wieringa, arts, Goes;
J.E. Blommaart, Lamswaarde; T. Hemelsoet, Philippine; W.J. Lootens, Sluiskil; P.C.G. de Koek,
Ter Hole; J. Nicolaas, Ter Hole. Foto: tanme de jonge.
MIDDELBURG, HERCULESWEG 12, INDUSTRIETERREIN ARNESTEIN, TEL. 01180 -1 29 18
De Estaro serie bestaat uit vijf produkten:
Estaro POLLEN
Estaro DIEREN
Verkrijgbaar bij:
Drogisterij Parfumerie
Winkelcentrum Dauwendaele
Middelburg 01180-12862
TSJINKWE WAT?
De autobladen stonden er al vol mee. Nu staat hij ook in onze
showroom. De nieuwe Fiat Cinquecento. De wat? We helpen even,
spreek uit: Tsjinkwe Tsjento.
Toegegeven, dat is best een moeilijke naam, voor zo'n makkelijke
auto. Makkelijk met parkeren. Hij haalt makkelijk de 140 km/h. Hij
voldoet met gemak aan de strengste milieu-eisen. En 4 volwassenen
kunnen er niet alleen makkelijk in, ze zijn ook goed beschermd
dankzij de veiligheidsbalken in de portieren.
Kortom, als u nu naar onze showroom komt, kunnen we makkelijk
een proefrit voor u regelen. De Fiat Cinquecento. Al vanaf f 15.990,-
(incl. BTW, exclusief kosten rijklaar maken).
CINQUECENTO! ENIG IN Z'N KLASSE. "fffifff
HOMEOPATISCH GENEESMIDDEL
TEGEN ALLERGIE
VLISSINGEN - Het Duo Top
100 geeft zaterdag 14 novem
ber een akoestisch concert in
het café van jongerencentrum
De Piek aan de Hellebaardier
straat.
Duo Top 100 bestat uit Peter
Snijker en Jaap van Boven, die
eerder deel uitmaakten van de
Vlissingse band Car Trouble.
Zij spelen akoestisch Neder
landse liederen en songs van
o.a. Bob Dylan, Rolling Stones,
Neil Young en de Beatles. Het
optreden begint om ongeveer
22.00 uur.
Het concert van Duo Top 100 is
het tweede akoestische concert
dat in de Piek wordt gegeven.
Het jongerencentrum wil graag
in contact komen met andere
bands die in staat zijn om een
akoestissch concert te verzor
gen, om zo met enige regelmaat
dergelijke optredens te organi
seren.
De Jiddische volksmuziek met
een traditie van vele eeuwen
geeft uiting aan de ervaring
van het leven als joodse min
derheid in Oost Europa. Het is
van oorsprong dansmuziek, zo
als die gespeeld werd bij onder
meer bruiloften en oogstfees
ten. Met invloeden van Russi
sche, Roemeense en Poolse mu
ziek. Deze ontwikkeling gaat
door tot de dag van vandaag
met jazz en hedendaagse mu
ziek.
Het ensemble werd in 1988
opgericht door Marcel Salo
mon. Hij studeerde klarinet
aan het Sweelinck Conserva-
trorium. Theo van Tol studeer
de accoordeon aan het Rotter-
Marcel Salomon en Theo van Tol(rechts)
dams Conservatorium.
Het optreden in Razzmmatazz
begint om 15.00 uur. Kaarten
kosten 12,50 en zijn te bestel
len bij de familie Leijnse,
01100-30168
