Alcohol en verkeer
Optreden Willem Breuker Kollektief
in de sport
BUROVOOR
RECHTSHULP
Jeugdwerkgarantiewet
SCHADE DOOR BLIKSEMINSLAG KAN VOORKOMEN WORDEN
qnAQ^
Kampioenen op voetbalkamp
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 15 JULI 1992
313
Warme bliksem
Beveiliging
Indirecte
Prijskaartje
Voorkomen
films
Beierse klanken
Programma
schema
Donar heeft een slecht humeur
VLISSINGEN - Bliksem is fascinerend om naar te
kijken. Maar bliksem ontwricht het trein- en tele
foonverkeer, huizen branden af na blikseminslag,
door bliksem worden koeien gedood, bomen geveld en
ook onder mensen vallen er jaarlijks slachtoffers door
blikseminslag. In discussies die volgen op deze dra
matische gebeurtenissen komen allerlei vragen naar
voren, maar het blijkt dat men dikwijls moeite heeft
met het vinden van de juiste antwoorden. Dit is be
grijpelijk, omdat er eigenlijk weinig voor de leek over
bliksem geschreven is. In dit artikel wordt op een be
grijpelijke manier iets over bliksem verteld.
Bliksem is een fascinerend,
maar ook beangstigend ver
schijnsel dat de mens van ouds
her heeft beziggehouden. Blik
sem werd eerst toegeschreven
aan het humeur van Zeus, Jupi
ter of Donar. Later kwamen er
andere theorieën: de wolken
schoven te dicht langs elkaar of
het was een atmosferische ont
ploffing van stikstof en zwavel
houdende damp.
In 1752 bewees Benjamin
Franklin dat bliksem een ontla
ding van elektriciteit is. Tijdens
onweer liet hij een vlieger op
aan een touw dat ging geleiden
toen nat werd. Aan het uiteinde
van het touw begonnen vonken
over te springen.
Bliksem is dus een elektri
sche ontlading (vonk) tussen
een elektrische geladen wolk en
de aarde, tussen twee of meer
wolken met tegengestelde elek
trische ladingen of zelfs tussen
delen binnen één enkele wolk
die elektrisch geladen zijn met
verschillende ladingen (negatief
en positief). Slechts een deel
van de ontladingen vindt plaats
tussen wolk en aarde.
Bliksem omvat twee fasen.
De eerste bestaat uit een felle
kortstondige stroomstoot van
5.000 tot 200.000 ampère, die
korter dan één duizendste se
conde duurt. Deze korte blik
semflits heeft een enorm hoge
temperatuur (tot 30.000 graden
Celsius) en kan in de onmiddel
lijke nabijheid een druk doen
ontstaan van 100 maal de at
mosferische druk. Als deze ex
plosieve bliksem een voorwerp
treft, zal 'slechts' schade wor
den aangericht alsof er een ex
plosie is geweest. Sporen van
brand zijn er dikwijls niet eens.
Deze kortstondige stroomstoot
kan worden gevolgd door een
stroom van veel lagere sterkte
(100 tot 300 ampère) die echter
langer duurt, namelijk enige
tienden van seconden. Deze zal
onmiddellijk brand veroorza
ken bij rieten daken, hooi en
andere licht ontvlambare mate
rialen. Het is vooral deze lang
durige bliksem, ook wel 'war
me' bliksem genoemd, die de
dood veroorzaakt bij iemand
die door de bliksem is getroffen.
Een bliksembeveiligingsin
stallatie zorgt ervoor dat de
bliksemstroom wordt afgeleid
naar de aarde zonder schade te
veroorzaken aan bijvoorbeeld
een huis, gebouw, fabriek of
kerktoren.
Op bepaalde afstand worden
langs de buitenomtrekken van
een gebouw koperen leidingen
aangebracht die een eenvoudige
kooi vormen. Uitstekende voor
werpen zoals schoorstenen wor
den voorzien van verticale ko
peren opvangers die boven het
dak uitsteken en die zijn ver
bonden met de dakleidingen.
Deze zogenaamde opvangin
richtingen respectievelijk op-
vangers moeten de bliksemin
slag 'opvangen'. Zij worden
Op iedere plaats in Nederland heerst ongeveer dertig keer per jaar onweer. Fascinerend om te zien
treus zijn.
GOES - Tot 31 augustus 1992
wordt door de vijfde achtereen
volgende maal in Zeeland een
campagne alcohol en verkeer
gehouden.
Met deze campagne probeert
het Regionaal Orgaan Verkeers
veiligheid Zeeland (ROVZ) jon
geren in de leeftijd van 16 tot
26 jaar te overtuigen van de ge
varen die zij zelf en anderen lo
pen, wanneer na het drinken
wordt deelgenomen aan het
verkeer. Van het aantal ver
keersslachtoffers valt 40% in
deze leeftijdcategorie. Uit on
derzoek van de Stichting We
tenschappelijk Onderzoek Ver
keersveiligheid (SWOV) is ge
bleken, dat bij een vierde tot
een derde van het aantal onge
vallen met letsel alcohol een rol
speelt. Waar mogelijk worden
ook andere leeftijdscategorieën
bij de campagne betrokken.
In ongeveer 27 Zeeuwse ge
meenten zal in en bij de Voor
lichtingsbus Verkeers Veilig
heid Zeeland door Veilig Ver
keer Nederland en het Zeeuws
Consultatie bureau voor alcohol
en drugs (ZCAD) voorlichting
worden gegeven over de funeste
combinatie van alcohol en ver
keer. Bezoekers kunnen deelne
men aan een alcohol ademana
lysetest en door het invullen
van een vragenlijst hun kennis
toetsen. In een speciale editie
van de nieuwsbrief van het
ROVZ wordt onder meer aan
dacht geschonken aan de effec
ten van en de vooroordelen
rondom alcoholgebruik in het
verkeer.
Gedurende de campagnepe
riode zal de politie extra alco
holcontroles uitvoeren en zono
dig verbaliserend optreden.
De ROVZ-campagne wordt
uitgevoerd door VVN en het
ZCAD, in samenwerking met
Rijks- en Gemeentepolitie. Coca
Cola is weer bereid gevonden de
actie financieel te ondersteu-
verbonden met verticale leidin
gen die aan de buitenzijde van
het gebouw worden aange
bracht. Deze afgaande leidin
gen worden elk aangesloten op
een aardelektrode die voor de
afvoer van de stroom in de
grond zorgt. Het installeren van
bliksembeveiliging moet wor
den overgelaten aan vakmen
sen.
Bliksembeveiligingsinstalla
ties moeten regelmatig worden
geïnspecteerd om hun goede
werking te garanderen.
Een indirecte blikseminslag
is een bliksemontlading in de
omgeving van een huis of ge
bouw, waarbij een bliksem
stroom via een geleider in het
huis of gebouw wordt binnen
gevoerd. Dit betekent dat een
blikseminslag, tot op één kilo
meter van een huis of gebouw
toch nog via de waterleiding, de
antennekabel, het elektrische
net, de telefoonkabel en ook via
de gasbuizen een huis kan wor
den binnengevoerd. De over
spanning die op deze wijze een
gebouw binnenkomt kan veel
schade veroorzaken aan alle
elektronische apparaten en sys
temen.
Elektrische installaties en de
daarmee verbonden (elektroni
sche) apparatuur kunnen door
zogenaamde inwendige blik
sembeveiligingsinstallaties be
schermd worden. Dit komt in
het kort hierop neer dat alle ge
leidende materialen en leidin
gen van een gebouw (inclusief
aardelektroden) met elkaar ver
bonden en geaard worden
potentiaalvereffening).
Op deze wijze ontstaat één
geleidend geheel, waardoor er
geen spanningsverschillen tus
sen de aangesloten onderdelen
meer ontstaan, terwijl de over-
spanningsstroom via de over
spanningsafleiders afgevoerd
kan worden. De inwendige en
uitwendige blisembeveiligings-
installatie moeten via een po-
tentiaalvereffeningsrail met
elkaar worden verbonden.
De kosten van een bliksema
fleiderinstallatie zijn met name
afhankelijk van de grootte van
het te beveiligen object. Voor
een gemiddelde vrijstaande wo
ning variëren de kosten voor de
uitwendige bliksembeveiliging
tussen de tweeduizend en vijf
endertighonderd gulden. Voor
inwendige bliksembeveiliging is
men in dat geval tussen de vijf
tienhonderd en vijfentwintig
honderd gulden kwijt.
Veel ongelukken bij onweer
kunnen echter voorkomen wor
den. Voordat de bui los barst
doet u er verstandig aan om de
antenne uit het televisietoestel
te halen. Doe dat niet als het
onweer al volop aan de gang is.
Blijf tijdens het onweer ook uit
de buurt van kranen en neem
geen douche, door een inslag
kunnen metalen delen van gas-,
water- en CV-leidingen onder
hoge spanning komen te staan.
En u wist het natuurlijk zelf
ook al: ga nooit voor een ge
opend raam staan tijdens een
onweersbui.
Bevindt u zich buitenshuis
tijdens onweer dan is er een
heel scala aan mogelijkheden
waarmee u rekening dient te
houden. Het veiligst zit u in de
MIDDELBURG - Het Willem Breuker Kolloktief treedt 18 juli op in de Oostkerk. Bij mooi weer vindt de uitvoering
plaats in de tuin de Kloveniersdoelen. Op het repertoire staan werken van Breuker en andere groepsleden en van Weill,
Gershwin en Salie. Gecomponeerde en geimproviseerde aspecten nemen een gelijkwaardige plaats in. Zich niet storende
aan muzikale hiërarchieën verbindt het Kollektief de zogenaamde hogere kunstmuziek met allerlei vormen van populaire
muziek. Tijdens de concerten komt altijd het moment warop hij de toeschouwer op het verkeerde been zet. Een fraaie solo
wordt onderuit gehaald door een oubollig dansje en op een onverwacht moment komt er een geweldige foute noot.
Het concert begint om 21.00 uur.
auto. Zelfs als de bliksem in
slaat in uw wagen dan nog ge
beurt er niks omdat de stroom
via de carrosserie naar de aarde
vloeit. Dit verschijnsel staat be
kend als de 'de kooi van Fara
day'. Het gaat ook op voor cara
vans met een metalen frame.
Als u op een open veld loopt
en u wordt overvallen door een
bui, blijf dan niet op een kluitje
staan maar verspreidt u zo veel
mogelijk. Maak verder het
raakvlak met de grond zo klein
mogelijk door met de voeten bij
elkaar op de grond te hurken en
de armen rond de benen te
maar de gevolgen kunnen desas-
- FOTO: ARCHIEF DE STEM WEEKBLADEN
slaan. Ga nooit languit op de
grond liggen, ga niet onder vrij
staande bomen staan (zet er ook
geen tent onder) en blijf min
stens twintig meter verwijderd
van metalen afrasteringen. Ook
vissen, surfen en zwemmen zijn
gevaarlijk tijdens onweer. Kunt
u niet tijdig aan de kant komen,
ga dan zo plat mogelijk op de
plank zitten en surf niet in een
groep. Vissers moeten hun hen
gel plat op het water leggen.
Het zijn allemaal betrekkelijk
eenvoudige tips om rekening
mee te houden, maar het kan
wel uw leven redden.
MIDDELBURG - Electro: My
Girl vr. za. 19.30. Zo. ma. 20.30
uur. Bugsy Vr. za. 22.00 uur. Di.
wo. do. 20.30 uur.
Schuttershof: Vr. 20.00 uur: Do
the Right Thing. 22.30 uur: The
Unbelievable Truth. Za. 20.00
uur: Kiss before Dying, 22.30
uur: Young Soul Rebels. Zo.
20.30 uur: Europa. Ma. 20.30
uur: La Discrète. Di. wo. 20.30
uur: Kiss before Dying. Do.
20.30 uur: Out of Africa.
Flodder in Amerika: Vr. 19.00,
21.30. Za. 14.00 19.00 21.30
24.00. Zo. 14.00 19.00 21.30.
Ma. Di. 19.00 21.30. Wo. 14.00
19.00 21.30. Do. 19.00 21.30
uur.
Lethal Waepon 3: Vr. 19.00
21.30. Za. 14.00 19.00 21.30 en
24.00 uur. Zo. 14.00 19.00 en
21.30 uur. Ma. di. 19.00 21.30
uur. Wo. 14.00 19.00 21.30 uur.
Do. 19.00 21.30 uur.
...de twee rechercheurs trans
pireren hevig terwijl ze ver
woede pogingen doen een bom
te demonteren. De bom is
krachtig genoeg om het zeven
verdiepingen hoge gebouw
waar een en ander zich afspeelt
totaal te verwoesten. De oudste
van de twee vindt het toch vei
liger om te wchten op de Explo
sieven Opruimings Dienst, de
jongste daarentegen wil het lie
ver onmiddellijk zélf oplossen...
Als de jongste op het punt
staat de cruciale draad door te
knippen, verraadt niets dat ook
hij op de toppen van zijn zenu
wen moet zijn; op het kritieke
moment kijkt hij zijn partner
aan en zegt: „Na je pensioen zul
je dit allemaal toch wel missen,
Rog?". Detective Roger Mur-
taugh (Danny Glover) is niet
echt van plan bevestigend te
antwoorden, en zijn partner
Martin Riggs (Mel Gibson) ver
wacht ook eigenlijk niet anders.
Murtaugh moet nog één
weekje door zien te komen om
zijn pensioen te bereiken; he
laas is enige rust hem niet ge
gund, niet in het minst gezien
het feit dat zijn partner hem
van de een naar de andere le
vensgevaarlijke situatie sleept!
Momenteel zijn ze midden in
het onderzoek naar de verdwij
ning van illegale wapens die
plotseling opduiken in de han
den van enige L.A. jeugd-gangs.
Waarschijnlijk is de schuldige
iemand die op de hoogte moet
zijn van de officiële gang van
zaken bij de politie; om die re
den is ook iemand van Interne
Zaken, Lorna Cole (Rene Russo)
betrokken bij het onderzoek. De
hele zaak verloopt stormachtig;
ook oude bekende Leo Getz (Joe
Pesci) verschijnt weer ten tone
le, en de arme Murtaugh moet
lijdzaam toezien hoe zijn laatste
week bij de politie één van de
meest verpletterende ervarin
gen van zijn leven wordt...
Sneeuwwitje Za. zo. en wo.
14.00 uur.
The Hand That Rocks Vr. za. zo.
ma. di. wo. en do. 19.00, 21.30
uur.
Basic Instict Vr. za. zo. ma. di.
wo. en do. 21.30 uur.
Beethoven Vr. 19.00. Za. zo.
14.00 19.00 uur. Ma. di. 19.00
uur. Wo. 14.00 19.00 uur Do.
19.00 uur.
HEINKENSZAND - De
'Heinzandermusikanten'
brengen zaterdag 18 juli
vanaf 20.30 uur een Beiers
avondje op camping Stel-
leplas.
De kapel bestaat uit on
geveer vijftien muzikanten
en twee zangeressen, die
onder leiding staan van
kapelmeester Gert Ha-
rinck. Tijdens de Beierse
klanken worden Beierse
wijnen, worsten, enz. ge
serveerd. Ook het boomza-
gen. aambeeldslaan en
dergelijke activiteiten
staan op het programma.
Op 1 januari van dit jaar is de Jeugdwerkgarantiewet in
werking getreden. Deze wet beoogt om uiteindelijk alle jon
geren van 16 t/m 26 jaar, die langer dan zes maanden werk
loos zijn, een baan voor 32 uur per week en eventueel aan
vullende scholing te garanderen. De wet geldt ook voor ge
deeltelijk arbeidsongeschikte jongeren. Iedere gemeente
moet een jeugdwerkgarantie-organisatie oprichten, die er
voor moet zorgen dat iedereen die onder de Jeugdwerkga
rantiewet valt een werkervaringsplaats kan krijgen. Meestal
gaat het om banen bij de overheid of non-profit instellin
gen. De bedoeling van de wet is dat de jongere na het op
doen van werkervaring gemakkelijk een "normale" baan
kan vinden.
Voor wie geldt de jeugdwerkgarantiewet nu al en voor wie
gaat hij gelden
De Jeugdwerkgarantiewet is nu al van toepassing op alle
werkloze jongeren van 16 en 17 jaar en werkloze schoolver
laters van 18 jaar tot 21 jaar. Werkeloze schoolverlaters zijn
werkloze werknemers die voorafgaand aan hun werkeloos
heid onderwijs op een beroepsopleiding hebben gevolgd.
In 1993 gaat de wet gelden voor alle werkloze jongeren
(dus: schoolverlaters en niet-schoolverlaters) van 16 jaar tot
21 jaar, alsmede voor 21-jarige schoolverlaters. Daarna
wordt de doelgroep ieder jaar verruimd met één jaargang
werkloze schoolverlaters. In 1998 zal de wet dan uiteinde
lijk gaan gelden voor alle werkloze jongeren van 16 tot 21
jaar en alle werkloze schoolverlaters van 21 tot 27 jaar. Let
wel: pas als de jongere of schoolverlater zes maanden werk
loos is, wordt de Jeugdwerkgarantiewet op hem/haar van
toepassing.
Rechten en plichten in het kader van de Jeugdwerkgaran
tiewet:
De jongere die een werkervaringsplaats krijgt op grond
van de Jeugdwerkgarantiewet heeft recht op betaling van
het minimumloon. Naast rechten schept de wet vooral ver
plichtingen; dit wordt bewerkstelligd doordat met de invoe
ring van de Jeugdwerkgarantiewet (JWG) ook een aantal
andere wetten (de RWW, de WW en de Algemene Kinderbij
slagwet) zijn gewijzigd. Degene die weigert om zich te mel
den bij de jeugdwerkgarantie-organisatie, terecht op
staande voet ontslagen wordt uit een JWG-baan, of drie
keer een passende JWG-functie weigert, heeft geen recht
meer op een WW-uitkering uitkering van de bedrijfsver
eniging) of een RWW-uitkering uitkering van de ge
meentelijke sociale dienst). Als regel zal de gemeente de uit
kering 13 weken stopzetten. Voor ouders bestaat er geen
recht op kinderbijslag in de kosten van levensonderhoud.
Als een eerste of tweede keer een passende JWG-functie ge
weigerd wordt is het normale sanctiebeleid van toepassing.
Dat betekent dat er dan een waarschuwing gegeven wordt,
of dat de uitkering tijdelijk gekort wordt.
Uiteraard is het bovenstaande slechts een voorbeeld.
Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of andere
vragen van juridische aard, dan kunt u altijd voor gratis ad
vies en hulp terecht op het spreekuur van ons Buro:
In Middelburg: Vlasmarkt 28, iedere maandagmiddag en
donderdagavond, uitsluitend volgens afspraak. Afspraken
maken elke werkdag tussen 9.00-12.00 uur via 01180-37120.
In Vlissingen: A. Gogelweg 59, iedere dinsdag 9.00-11.00
uur.
De hoofdvestiging van het Buro te Middelburg is de hele
week telefonisch bereikbaar onder nummer: 01180-37120.
MIDDELBURG - Het Cl-juniorenelf tal van de voetbalvereni
ging Middelburg heeft dit seizoen goed gepresteerd. Allereerst
werd het elftal voor- en najaarskampioen. Vervolgens werd de
Zeeuwse beker gewonnen ten koste van Vlissingen Cl. Tenslotte
was het behalen van het algeheel kampioenschap van Zeeland, na
een overwinning op Temeuzen Cl, de bekroning op een succesvol
seizoen. Voor dit team is het seizoen echter nog niet afgelopen. Van
20 juli tot en met 25 juli gaan zij deelnemen aan een door de KNVB
georganiseerd voetbalkamp te Venray. Dit wordt onder meer moge
lijk gemaakt door een tweetal sponsors: Citybloem en eetcafé "In
den zevenden hemel". Op de foto: staand (van links naar rechts):
Tim Hemelrijk (trainer), Joris van Hoboken, Gerben Hoek, Stijn
Verstijnen, Jacco Boonman, Arjan Human, Johan Maljaars, Remy
Hoomick en Jaco de Looff. Zittend (van links naar rechts): Kees
Barmentlo (leider), Stefan Wintein, Hubrecht Murre, Bob Barment-
lo, Ramon Wijs, Bart Beekman en Suzan v/d Knijff.
Woensdag 15 juli
12.03 uur: nieuws en actualitei
ten; 12.30 uur: het weer in de
provincie, 12.35 uur: streekeigen,
programma over streekeigen za
ken; 12.50 uur: tip van de VW;
12.55-13.00 uur: de agenda;
16.03-17.00 uur: NOS-radio Tour
de France; 17.03 uur: nieuws en
actualiteiten; 17.30 uur: het weer
in de provincie; 17.35 uur: zo
merse locatie.
Donderdag 16 juli
12.03 uur: nieuws en actualitei
ten; 12.30 uur: het weer in de
provincie; 12.35 uur: radio buiten
band; 12.50 uur; tip van de VW;
12.55-13.00 uur: de agenda;
16.03-17.00 uur: NOS-radio Tour
de France; 17.03 uur: nieuws en
actualiteiten; 17.30 uur: het weer
in de provincie; 17.35 uur: radio
buitenband; 17.55-18.00 uur: de
Vrijdag 17 juli
12.03 uur: nieuws en actualitei
ten; 12.30 uur: het weer in de
provincie; 12.35 uur: het spelletje
„Wegwies in de zomer"; 12.50
uur: tip van de WV; 12.55-13.00
uur: de agenda; 16.03-17.00 uur:
NOS-radio Tour de France; 17.03
uur: nieuws en actualiteiten;
17.30 uur: het weer in de provin
cie; 17.35-18.00 uur: UIT, uit-
gangstips voor het weekend.
Zaterdag 18 juli
11.03-13.00 uur: „Dag-Week!"
Programma voor de vrije zaterdag
met het Zeeuws weerbericht,
gasten, boekbespreking, culinaire
tips van de chef/kof en overzicht
van de zaterdagkranten. 17.03-
19.00 uur: Omroep Zeeland sport.
Zondag 19 juli
11.03-13.00 uur: „De Schoone
Waardin". Cultureel zondagmaga
zine met een centrale gast, de
Zeeuwse Bouwmeesters, een
Zeeuwse artiest. Zeeuwen in den
vreemde, de klassieke platenkeus
van Herman Goetheer en ,,'t Is
mae's praete", de columm van
M.C. Verburg. 18.03-19.00 uur:
Omroep Zeeland sport.
Maandag 20 juli
12.03 uur: nieuws en actualitei
ten; 12.30 uur: het weer in de
provincie; 12.35 uur: het spelletje
„Wegwies in de zomer"; 12.50
uur: tip van de VW; 12.55-13.00
uur: de agenda; 16.03-17.00 uur:
NOS-radio Tour de France; 17.03
uur: nieuws en actualiteiten;
17.30 uur: het weer in de provin
cie; 17.35 uur: Zeeuws goed;
17.55-18.00 uur: de agenda.
Dinsdag 21 juli
12.03 uur: nieuws en actualitei
ten; 12.30 uur: het weer in de
provincie; 12.35 uur: radio buiten
band; 12.50 uur: tip van de VW;
12.55-13.00 uur: de agenda;
16.03-17.00 uur: NOS-radio Tour
de France; 17.03 uur: nieuws en
actualiteiten; 17.30 uur: radio bui
tenband; 17.55-18.00 uur: de
agenda.
Woensdag 22 juli
12.03 uur: nieuws en actualitei
ten; 12.30 uur: het weer in de
provincie; 12.35 uur: streekeigen,
programma over streekeigen za
ken; 12.50 uur: tip van de VW;
12.55-13.00 uur: de agenda;
16.03-17.00 uur: NOS-radio Tour
de France; 17.03 uur: nieuws en
actualiteiten; 17.30 uur: het weer
in de provincie; 17.35 uur: zo
merse locatie; 17.55-18.00 uur:
de agenda.
i
