BON
EL TOR
Expositie werken familie Góth
AEROBICS
i KOFFIE OP DE
Brandnetels
Toch veel bezoekers op
regenachtige braderie
KNNV bekijkt muurplanten,
orchideeën en gewassen
"d' O RANG ERIE
óobti
1 5.25 1
Koorleden zingen zeemansliederen tijdens Sail Boston
LV&D, UW WARENHUIS^
DISCO CENTER
UITGAAN
Shanties
Tall ships
Paul Krugerstraat 251 - Vlissingen
- FOTO: G. ZEEGERS
val ten bate van Unicef. En in
augustus maken de Loodsen
hun opwachting in Liverpool
waar de finish van de Columbus
regatta plaatsvindt.
Over de oorsprong van de
naam shanty bestaan verschil
lende versies, het Schelde
Loodsenkoor houdt het op de
volgende: "In de Caraibische
Zee liggen kleine eilandjes in de
(ADVERTENTIES)
i">b
Nu in alle V&D restaurants
en Ie Café's:
Kopje koffie met
bladerdeegstrip gevuld met
I banketbakkersroom en I
I royaal belegd met verse
aardbeien.
I Met deze bon voor I
I
Aanbieding geldig I'm ;ateidag 4 iuli 1992 112826A
vaste trek van orkanen. De be
woners van die eilandjes heb
ben van de nood een deugd ge
maakt en hun hutjes, hun shan-
ties^^^emaaktdat^ejnaldïe-
lijk verplaatst kunnen worden.
Bij het versjouwen van de shan
ties werden liederen gezongen
en zo zou de naam shanty zijn
ontstaan".
MIDDELBURG - De af
deling Walcheren van de
Koninklijke Nederlandse
Natuurhistorische Vereni
ging neemt in de laatste
week van juni muurplan
ten, orchideeën en duinge
wassen in het vizier. Dit
gebeurt tijdens drie excur
sies.
Op woensdag 24 juni is
de eerste excursie en deze
is gericht op een inventa
risatie van alles wat groeit
en bloeit op de muren van
de Middelburgse kaaien.
Belangstellenden kunnen
zich om 19.00 uur verza
melen bij het standbeeld
van koningin Emma op
het Damplein. Riek van de
Gugten en Ella Lijnse ver
zorgen de deskundige toe
lichting.
Vervolgens wordt op za
terdag 27 juni de blik ge
richt op de orchideeen-
pracht die in dit jaarge
tijde in het natuurgebied
van de Schotsman te be
wonderen is. Wie mee wil
kijken en genieten is om
14.00 uur welkom bij de
friteskraam op de par
keerplaats aan het einde
van de Veerse dam. Karei
Begeer heeft de leiding en
geeft tekst en uitleg.
Tot slot is op dinsdag
middag 30 juni de duinve
getatie in het waterwinge
bied van Oranjezon aan de
beurt. Wie mee wil doen
aan een wandeling door de
duinen onder de terzake-
kundige begeleiding van
Jan van Leerdam kan zich
om 14.30 uur melden op
het parkeerterrein aan de
Oranjezonweg in Oostka-
pelle.
OUDE VISMARKT 2 GOES
Het theater- en muziekprogramma voor het seizoen '92-'93
is bekende Nog voor de zomervakantie kan ons culturele
winterleven geregeld worden. Bij het doorbladeren van de
brochure voel ik me als een kind in een snoepwinkel. Wat
een aanbod! Ik kan haast niet kiezen; alle voorstellingen
die ik wil zien kruis ik aan. Na deze eerste grove
selectie is het handig om naar de datums te kijken.
Er moeten nu eenmaal verjaardagen gevierd wor-
- y.: den en twee keer per week naar de sschouwburg is
wat te veel van het goede. Schappen dus. Nu moet
ik nog onderhandelen met m'n huisgenoten over
Ni ieders wensenlijst. Samen uitgaan is nu eenmaal
or gezelliger dan in je eentje.
O) We zijn eruit; de bestelbon is ingevuld en gepost.
Er zijn artiesten die wel eens een snerende opmer-
king maken over theaterabonnementen publiek.
Het is niet helemaal fair om normen van de rand-
stad toe te passen op de provincie. Want als je hier
graag naar een voorstelling wilt, moet je zorgen
dat je tijdig kaarten hebt. Ik neem een abonne-
•<Li ment om zeker te zijn van een plaats en niet omdat
'wSi het voordeliger is dan een kaartje aan de kassa.
Een nadeel van een abonnement is dat half juni
nog niet weet of je half januari wel in de juiste
stemming bent voor een cabaret voorstelling. Een
C\3 voordeel is dat een leuke avond een goede stem-
ming kan opleveren.
Lt.Bert de Mol
Voor al uw feesten en bijeenkomsten het
meest ideale en sfeervolle restaurant
RESTAURANT-PARTYZAAL-HOTEL i
d ORANGERIE
Koudekerkseweg 2, 4382 EB Vlissingen
JjdL 01184-17778 b.g.g.^19289, fax: 17177
E SCHELDEBODE
89e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.500 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
WOENSDAG
24 JUNI 1992
Scheldeloodsen naar de States
Brandnetels kunnen knap hinderlijk zijn.
De lange brandharen op de bladeren en
stengels breken bij aanraking af en dan
werken ze als een injectienaald. Ze zijn ge
vuld met een op mierezuur lijkende stof, die
maakt dat je aan een confrontatie met de
plant een branderige jeug overhoudt. Dat
gebeurt alleen als je de plant 'tegen de ha
ren in strijkt'. Men kan rustig vanaf de
voetstengel met de hand naar boven wrij
ven, zonder daar iets van te voelen. Brand
netels hebben overigens ook hun nuttige
eigenschappen. De vezelige stengels werden
vroeger gedroogd, en vormden dan de
grondstof voor het maken van neteldoek.
Verder werden brandnetels geoogst voor brandnetelthee en
voor allerlei medicinale doeleinden. Zo geldt de irriterende
vloeistof uit de naalden als een probaat middel tegen reu
matiek. f
In het wild komen twee verschillende brandnetelsoorten
voor. De grote brandnetel, met bloeiaren die langer zijn dan
de eronder liggende bladeren. Van de kleine brandnetel zijn
de bloeiaren juist korter. Het verschil tussen de twee soor
ten is ook te voelen. De kleine brandnetel prikt stukken ge
mener dat zijn grote broer, maar gelukkig komt hij ook wat
minder algemeent voor.
De natuur heeft zelf trouwens ook weer de nodige ge
neesmiddelen tegen brandnetelirritatie in voorraad. De bla
deren van hondsdraf en weegbree bevatten antistoffen. Als
je de geïrriteerde plekken goed inwrijft verdwijnt het bran
derige gevoel. Zelfs algemene en weinig gewaardeerde plan
ten als de brandnetel hebben nut voor de mens. En dan
zwijgen we nog maar over de vele diersoorten die voor hun
voortbestaan op 'broeiers' aangewezen zijn. Is dat niet een
reden te meer om ons ook ten opzichte van de wilde flora* te
gedragen als 'zunige Zeeuwen'.
MIDDELBURG - In het
Zeeuws Museum is een tentoon
stelling ingericht met schilde
rijen en tekeningen van Mauri
ce, Ada en Sórika Goth.
Op 1 april 1992 overleed Só-
rika Góth, net tweeënnegentig
jaar oud, in haar huis 'De
Goutsbloeme' te Veere. Haar
nalatenschap vormt het bewijs
van haar. lange en rijke kunste
naarsleven. Niet alleen heeft zij
veel en veelsoortig werk van
haarzelf bewaard uit de tijd dat
zij actief deelnam aan het
(Zeeuwse) kunstenaarsleven;
ook talrijke schilderijen en te
keningen van haar vader Mau
rice Göth heeft zij bewaard,
evenals enkele werken van haar
moeder Ada. Er kan met recht
gespromen worden van een
overzicht van de activiteiten
yan een kunstenaarsfamilie. Uit
de boedel van Sórika Góth is
een expositie samengesteld die
nu te zien is in het Zeeuws Mu
seum.
Maurice Góth werd in 1873
geboren in Hongarije. Rond
1897 huwde hij de schilderes
Ada Löwith (geb. 1878) en op
29 maart 1900 zag hun dochter
.Sórika in Wenen het levens
licht. De Góths reisden veel
door Europa. In 1914, met het
uitbreken van de Eerste We
reldoorlog, vluchtten zij vanuit
De Panne (België) naar Neder
land. In Middelburg ontmoetten
zij Jan Toorop, die hem atten
deerde op Domburg. Daar wer
den zij al snel opgenomen in de
vriendenkring van Toorop. De
Góths, vooral Maurice en sinds
1919 ook Séri, exposeerden met
de kunstenaars die zomers in
Domburg verbleven. Maurice
had echter meer succes in Hon
garije dan in Nederland. Na de
nodige omzwervingen vestigden
'de Góths zich in 1929 definitief
in Zeeland, in de 'Goutsbloeme'
aan de Markt in Veere. Maurica
en Ada, maar ook Sórika heb
ben hun hele leven veel gereisd.
De sporen daarvan zijn duide
lijk zichtbaar in hun schilde
rijen en tekeningen.
Stilistisch valt er weinig te
zeggen over het werk van Ada,
zeker gezien het geringe aantal
schilderijen dat bewaard is. In
haar tijd werd zij echter zeer
geprezen. De stijl van Maurice
toont zijn verwantschap met
het Impressionisme en de
Haagse School; hij onderging
ook enige invloed van het Lu-
minisme (Domburg).__ Succes
had Maurice vooral in zijn ge
boorteland Hongarije en Oos
tenrijk (de oude dubbel-monar
chie), maar daar ging een aan
loopperiode -aan vooraf. - Een
Hongaarse journalist tekende
na een expositie rond '1904,
waar geen werken verkocht wa
ren, de volgende woorden van
Maurice op: 'Drie (schilderijen)
zijn er gestolen; maar dat was
voor mij de grootste erkenning,
dat men uit stelen gaat voor
mijn werk'. Zijn doorbraak
volgde in 1908.
Sórika kreeg aanvankelijk
vooral bekendheid door haar
kinderportretten. Al haar werk
vertoont vele invloeden en een
grote diversiteit aan technie
ken; haar schilderijen zijn op
vallend door haar goede gevoel
voor vlakverdeling en haar zui
delijke coloriet..
Haar stijl heeft
veel oost- en zuideuropese trek
ken, maar past ook heel goed in
de traditie van Veere (het Vee-
risme). J.C. van Schagen om
schreef het in 1953 aldus:
'Daarom wonen hier (Veere)
mensen, die zuiver werk maken,
het weet niet meer, dat mooi zo
mooi is, maar het is daar, een
voudig, en zo is het vanzelf en
onbevangen schoon...' Het ge
toonde werk van Maurice, Ada
en Sórika Góth is veelzijdig in
de grote vakantie aan onder
werpen "en stijlen; samen om
spannen zij bijna een gehele
eeuw.
Bij de tentoonstelling ver
schijnt in de reeks Zeeuwse Ka-
temen EN HET LEVEN
DROOM, de kunstenaarsfamilie
Een van de schilderijen van Sdrika Góth.
Góth van de hand van Fran-
cisca van Vloten (ISBN
90.70174.42.1). Het boek be
schrijft de levens van deze Hon
gaarse kunstenaarsfamilie en
bevat vele afbeeldingen van fa-
- FOTO: HARRY DE LANGE
miliefoto's en van tentoonge- ƒ19,50 bij de balie van het
stelde schilderijen, waaronder Zeeuws Museum en de boek-
acht in kleur. Deze publicatie handel.
kwam mede tot stand met steun De tentoonstelling in het
van het Provinciaal Bestuur van Zeeuws Museum is tot en met
Zeeland en is te koop voor 20 september te bezichtigen.
uiiiiimmiiiiiuiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiuuiiiiiiiuiuiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
Het Schelde Loodsen Koor
meedoen. In de tweede week
maken ze een korte toemee
langs de musea en de interes
sante plekjes en in de laatste
week geeft het Schelde Lood
senkoor acte de presence op de
Tall Ships tijdens Sail Boston.
De schepen zijn natuurlijk
een ideale entourage voor het
Schelde Loodsenkoor. Hun re
pertoire bestaat uit zeemanslie
deren, de zogenaamde shanties.
Ooit ontstaan tijdens lange zee
reizen om eentonig en zwaar
werk nog een beetje acceptabel
te maken. In hun vrije uurtjes
zongen de zeelieden hun balla
des over lief en leed. De shanty
beleefde zijn hoogtepunt tijdens
de tweede helft van de negen
tiende eeuw op de koopvaardij
schepen (bij de marine was het
zingen van shanties niet toege
staan).
Door het toenemend ge
bruik van machines aan boord
van de schepen verdween ook
de behoefte aan werkliederen
en binnen de kortste keren wist
bijna niemand meer wat een
shanty was. Gelukkig is het
Schelde Loodsenkoor in 1971
begonnen om de shanty nieuw
leven in te blazen. En daarin
zijn ze aardig geslaagd want
Nederland telt inmiddels vele
koren en groepen die shanties
zingen. Ook in het buitenland is
het shanty-zingen populair. In
juni waren de Loodsen nog in
Kiel (Duitsland)waar ze meede
den aan een groot shanty-festi-
FOTO: HARRY DE LANGE
MIDDELBURG - De weergoden waren de braderie niet erg gun
stig gezind. Donderdag bleef het nog bij een buitje, maar vrijdag
plensde het de hele dag. Er moesten overal zeilen bijgezet worden
en het optreden van de Tamboerijnen kon niet doorgaan. Dat van
dalen het na afloop van de voetbalwedstrijd Nederland-Duitsland
nodig vonden om alle kramen om te kieperen hielp Qok niet echt
mee aan het welslagen van de braderie. Gelukkig maakte de zater
dag alles goed. De organisatie schat dat de braderie dit jaar meer
bezoekers heeft getrokken dan vorig jaar, toen zo'n 75.000 mensen
een bezoek aan de folklorestad brachten
VLISSINGEN - Het Schelde Loodsenkoor slaat zijn
vleugels uit. Begin volgende week vliegen de loodsen
naar Boston in Amerika, waar zij de viering van het
Columbus jaar extra glans geven met hun zeemans
liederen. De reis en het verblijf slaan een bres in de
kas van het koor. De totale kosten bedragen ander
halve ton. Vijftigduizend gulden werd al door spon
sors toegezegd. De resterende ton moeten de loodsen
zelf op tafel leggen, want alle subisidiekranen bleven
dicht. "Jammer, want wij zijn toch de enige vertegen
woordigers van Nederland op cultureel gebied tijdens
Sail Boston", zegt voorzitter Ruud Visser enigszins
teleurgesteld.
De uitnodiging uit Boston
kwam voor de Scheldeloodsen
niet helemaal als een verras
sing. "In 1986 hebben we ook al
eens geprobeerd om in New
York op te treden, maar dat is
toen niet gelukt omdat we geen
goede contactpersoon hadden.
Deze keer heeft de Nederlandse
consul mr. Jansen onze belan
gen behartigd en daarom is het
nu wel gelukt. Je hebt namelijk
iemand nodig die ter plekke de
vergaderingen van allerlei eve
nementencommissies bijwoont
en daar het Schelde Loodsen
koor een beetje promoot".
J Het idee om in Amerika op te
treden is niet zomaar uit de
lucht komen vallen. Andre Bak
ker, de secretaris van het koor,
moest in 1986 met de Marine op
herhaling. "Op Hr Ms Abraham
Crijnssen voeren we toen naar
Albany en New York. Daar
werd toen net het honderdjarig
bestaan van het vrijheidsbeeld
gevierd met een soort Sail. Aan
boord van de Abraham Crijns
sen werd toen een gelegenheids-
koortje van 35 man opgericht.
In Albany hielden we een try-
out en dat ging erg leuk. We
kwamen er mee op de locale te
levisie. Toen voeren we naar
New York en daar ontmoetten
we Henk Knoop van dagblad
De Telegraaf. Die schreef een
artikel over ons gelegenheids
koor en toen dacht ik 'Allemaal
wel leuk, maar eigenlijk had het
Schelde Loodsenkoor hier moe
ten staan'. Twee jaar geleden
zijn we serieus aan de slag ge
gaan om een optreden in Ame
rika van de grond te krijgen.
Via de ambassade kwamen we
uiteindelijk in contact met mr.
Jansen die voortreffelijk werk
voor ons heeft gedaan".
New York als locatie om op
te treden viel al snel af. New
York is namelijk een noodlij
dende gemeente. Het beschik
bare geld voor Sail ging alle
maal naar de zogenaamde Tall
Ships, de enorm grote zeilsche
pen. In Boston hadden de
Schelde Loodsen meer geluk.
De schatkist is daar beter ge
vuld en bovendien had de con
sul daar goede contacten met de
organisatie.
Zoals het er nu naar uitziet
staat de loodsen een pittig pro
gramma te wachten. In de eer
ste week zingen ze op de sche
pen die aan de Harbour feesten
(ADVERTENTIE)
OPEN DAGEN
Zaterdag 27 en zondag
28 juni van 13.00 tot
18.00 uur.
Profiteer van onze
openingsaanbiedingen.
Info:
Tel. 01184-13125
presenteert
