'em
ZIJNEN
Gouden klanken voor Bangladesh
1B
ca
damesVmode
Knotbomen
Ruim veertig inzendingen
voor schrijversavond
Jammen bij Mae Uku
de Ruiter
Namen
y£/i/Wi£&
Vlissingen op de bres voor armen
DE LEGENDE VAN HET IJDELE MELKMEISJE
OP ZOEK NAAR
'N GOED BOEK?
Boekhandel
gardeur
m,
ml
Lezing over
Walcheren
voor 1300
Poppentheater
in de Zwaaz
Op deze plaats kunt u,
met kleur, adverteren tegen
aantrekkelijke prijzen.
Informeer
bij onze vertegenwoordiger
tel. 01184-19910
Wij helpen u graag
Drinkplaats
Toeristische route
Natuurtip
301
E SCHELDEBODE
89e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.500 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
WOENSDAG
22 APRIL 1992
VLISSINGEN - Het gemeen
tebestuur van Vlissingen steunt
i.s.m. de N.O.V.I.B. sinds 1985
met een bijdrage van 10.000.-
per jaar een ontwikkelingspro
ject in Bangladesh. Dit bedrag
is een bodembedrag. De Bege
leidingscommissie Vlissingen-
Bangladesh probeert door het
ontwikkelen van activiteiten
daarop aanvullingen te verkrij
gen. Dat gebeurt onder meer
door de organisatie van een
jaarlijks muziekfestival. Dit
jaar vindt dat plaats op zater
dag 2 mei in het Scheldekwar-
tier aan de Van Djshoeckstraat
536.
Vlissingen heeft voor een
project in Bangladesh gekozen,
omdat dat voldoet aan de door
de gemeenteraad gestelde crite
ria voor steun aan een derde
wereldproject. De gemeente
raad vindt dat de hulp gericht
moet zijn op de allerarmsten,
een educatief karakter moet
hebben, ook ten goede moet ko
men aan vrouwen en dat het
land enige affiniteit met Vlis
singen of Zeeland moet hebben.
Het gekozen project voldoet aan
de eerste drie criteria. Boven
dien vertoont Bangladesh als
deltagebied van de grote rivie
ren Padma (Ganges), Jamuna
(Brahmaputra) en Meghna grote
gelijkenis met het Zeeuwse del
tagebied.
Het Brac (Bangladesh Rural
Advance Committee) is een par
ticuliere ontwikkelingsorgani
satie, die zich bezighoudt met
dorpsontwikkeling op het plat
teland. Het BRAC organiseert
daarvoor de kleine boeren en
landlozen op dorpsniveau en
probeert de allerarmsten zo te
leren zichzelf te helpen en ze de
weg te wijzen en de middelen te
bieden een beter en zekerder
bestaan op te bouwen. Er wordt
onderwijs gegeven aan kans
arme kinderen op tijden dat het
hen uitkomt (NFPE-project),
volwassenenonderwijs, en tech
nische en veterinaire assistentie
bij de agrarische ontwikkeling.
Verspreid over het land heeft
de organisatie (met een hoofd
kantoor in de hoofdstad Dacca)
een aantal bijkantoren, die de
regionale ontwikkeling ter hand
hebben genomen. Een van die
bijkantoren is in Gualundo
80 km van Dacca, aan de oever
van de Padma). Vlissingen on
dersteunt zowel het NFPE-pro-
ject als het bijkantoor in Gua
lundo.
Een van de doelgroepen bin
nen de allerarmsten waarop
BRAC zich met name richt zijn
de vrouwen. Deze vrouwen ver
keren in een dubbele achter
standspositie: als allerarmste en
als vrouw in een islamitisch
land. Door de vrouwen in
dorps- en spaargroepen te orga
niseren tracht BRAC ook vrou
wen een eigen opleiding en in
komen te verschaffen, zodat het
gezinsbudget niet meer alleen
afhankelijk is van de veelal
werkloze mannen, de NFPE-
schooltjes van BRAC staan zo
wel open voor jongens als voor
meisjes.
Vlissingen steunt het project
in Bangladesh met minstens
tienduizend gulden per jaar.
Om extra geld bijeen te krijgen
is er zaterdag 2 mei een muzi
kale avond in het Scheldekwar-
tier. Medewerking verlenen:
Annegeer Stimphius, sopraan
(met Anthony Hermes op piano)
Heieen Stroo, sopraan. Groep
Papillon. Marianne Boer, piano.
V"
De inwoners van Bangladesh kunnen rekenen op de steun van de Vlissingers.
- FOTOARCHIEF DE SCHELDEBODE
Barbershopkoor 'The Coastline
chorus'. Negrospiritualkoor
Brunchtime '85. Kindersopraan
van de Oosterhoutse Nachtega
len. Wellicht is er ook een op
treden van Balalaikagroep
'Ljelj' - en volksdansgroep
'Druzjba' uit Taganrog, Rus
land. Maar dit optreden was bij
het ter perse gaan van deze
Scheldebode nog niet helemaal
rond.
Kaarten kosten vijftien gul
den en zijn te koop bij: Reisbu
reau Van Fraassen (alle vesti
gingen) WV-Vlissingen, Nieu-
wendijk 15 en (op 2 mei) aan de
zaal.
Geen geld voor het Ronde Putje
OOST-SOUBURG - Het was de omwonenden al ja
ren een doorn in he oog: 't Ronde Putje aan de Mid
delburgsestraat verkeerde in een zwaar verwaar
loosde toestand. Zodanig dat de zoetwaterdrinkput
van vroeger vrijwel aan het oog onttrokken was door
overwoekerend struikgewas en laaghangende takken.
En toen er eens een kind in het water was gevallen,
overigens met goede afloop, had de gemeente er op
verzoek van de omwonenden een oerlelijk hekwerk
omheengezet. En het daarbij gelaten want het onder
houd werd stopgezet. Er moest een werkgroep aan te
pas komen om het putje aan de vergetelheid te ont
rukken.
De werkgroep 't Ronde Putje
van de Opbouwcommissie Oost-
Souburg kaartte de zaak aan bij
de gemeente Vlissingen en
kreeg gedaan dat er een renova
tieplan voor het putje werd op
gesteld. Bovendien wordt on
derzocht of het financieel haal
baar is om een beeldhouwwerk
bij 't putje te plaatsen dat moet
herinneren aan de legende van
het ijdele melkmeisje dat zich
bij deze put zou moeten hebben
afgespeeld. Want zonder dit
volksverhaal zou 't putje waar
schijnlijk geen putje meer zijn
geweest. Krijgt Oost-Souburg
(ADVERTENTIE)
Paul Krugerstraat 55-57
4382 MB Vlissingen
Tel. 01184-12733
Geopend: maandag t/m vrij
dag van 9.00-12.30 uur en
van 13.30-18.00 uur, zaterdag
van 9.00-17.00 uur.
Vrijdagavond koopavond
Bij ons óók
pincode-betalingsmogelijkheid.
•N GOED BOtK_
■NüOtUeZAAK
er een toeristische trekpleister
bij
't Ronde Putje moet al oud
zijn, al weet niemand hoe oud
precies, 't Werd al vernoemd in
het Nieuwe Zeeuwse Liedboek
van omstreeks 1810 en nog aan
het begin van deze eeuw was
het een geliefde pleisterplaats
voor wie rond het eiland ging
„spelerijden". Maar er gebeur
den ook minder aangename za
ken bij het putje. Bijgeloof
speelde namelijk een grote rol.
Wagenpaarden stonden er 's
avonds onwrikbaar stil; kwam
je er bij nacht en ontij langs,
dan sprong je een plaagbeest op
de rug; soms dansten en dwaal
den er, in de zogeheten „tover-
weide", de wondere „witte wu-
ven". Ook verscheen er een
vrouw zonder hoofd en op de
Vlissingse weg kon men een
„witte dame" ontmoeten.
Vermoedelijk is de kuil ooit
gegraven als drinkplaats voor
vee en paarden, maar ook de
mensen dronken ervan. „Aan 't
Ronde Putje drinkt men wijn",
zeiden ze vroeger of „Onzeg
baar heerlijk is uw nat't Is
louter weldaad, wat g'omvat",
daarmee verwijzend naar de
uitstekende kwaliteit van het
drinkwater.
Dat zal nu niet meer het ge
val zijn. Twintig jaar geleden
noemde iemand het putje al
„een onaanzienlijke kuil tussen
de struiken". Toen lag het putje
nog buiten het dorp, nu wordt
het omringd door nieuwe woon
wijken, afgebakend door de
Het Ronde Putje aan de Middelburgsestraat
Een doordeweekse dag begint met een kopje thee en de
krant. Waar ik woon hebben de landelijke kranten geen be
zorgers. Een postabonnement houdt in dat de krant er nooit
is bij het ontbijt. Ik ben dus geabonneerd op een streek-
krant. De pagina met familieberichten sla ik nooit over. Bo
ven rouwadvertenties staat steeds vaker een gedichtje.
Het is een manier om uit te drukken waar men zelf
geen woorden voor kan vinden. Het lezen van de
rij namen van nabestaanden toont een traditie in
naamgeving. Zoons werden naar hun opa genoemd
en dochters naar hun oma. Daarbij waren de
grootouders van vaderskant eerst aan de beurt. Bij
meer dan vier kinderen kwamen oom en tante ook
in aanmerking om vernoemd te worden.
Zelf heb ik een broer en vier neven die allemaal
met de naam Kees door het leven gaan. Ze zijn
vernoemd naar hun grootvader Comelus. In het
telefoonboek telde ik bij Amemuiden ruim dertig
keer de naam J. van Belzen. In een kleine gemeen
schap met zoveel dezelfde namen is een nadere
aanduiding nodig. Bijvoorbeeld de toevoeging ju
nior of senior. In de spreektaal komt het vaak neer
op Joop van Marie en Willem.
Oude namen worden nog steeds doorgegeven. De
variatie in roepnamen is toegenomen. Bij Elisa
beth paste Els of Betsie. Bij Pietemella Ella of
Nel. Dat Sharon als voornamen Johanna Neeltje
heeft kan niemand raden.
Bert de Mol
CJ
tsj
G
03
•O
03
03
Middelburgsestraat, een gras
veldje en een schelpenpad. Als
het Ronde Putje niet zo'n be
langrijke rol gespeeld had in
het Zeeuwse volksleven, was
het waarschijnlijk al lang
dichtgegooid en verdwenen.
Dank zij de werkgroep "Ronde
Putje" en de gemeente zijn in
middels de eerste stappen gezet
om het putje weer een aange
name pleisterplaats te maken.
De laaghangende takken zijn
gesnoeid en het struikgewas
vervangen door lage groenblij-
vende klimop. Op termijn, als
de nieuwe beplanting vol
doende is gegroeid, zal het hek
werk worden verwijderd. Een
nieuw verbreed schelpenpad zal
worden aangelegd en langs de
rand komt een zitbank. Vanaf
die bank kan dan weer eens
worden gemijmerd over die
trieste volkssage die het Ronde
Putje heeft grootgemaakt. Het
volksverhaal over het ijdele
melkmeisje ging als volgt:
„In Oost-Souburg woonde
een arme melkboer die maar
vier koeien bezat. Zijn dochter
Keetje ging elke dag met de em
mers aan het juk naar Middel
burg om de melk uit te venten.
Het was een mooi meisje en
iedereen zag haar liever komen
dan gaan. Het bleef dan ook
niet onopgemerkt dat ze soms
een uur later in de stad aan
kwam dan gewoonlijk. De oor
zaak was Eine, de zoon van een
hereboer. Als Keetje hem onder
weg tegenkwam, wat steeds va
ker gebeurde, vergat ze de tijd.
Langs de weg naar Middelburg
verscholen, lag tussen het
struikgewas een drinkplaats die
't Ronde Putje werd genoemd.
In het voorbijgaan leste het
meisje wel eens haar dorst en
dan keek ze in het spiegelend
oppervlak of ze mooi genoi-
was. Zij droeg koperen oorkrul-
len, omdat haar vader geen gou
den kon betalen. Elke keer als
ze zich over het Ronde Putje
boog, ergerde ze zich daaraan.
Toen kwam Keetje op de ge
dachte haar melk met water
aan te lengen, om zo aan haar
geld voor gouden krullen te ko
men. Ze lichtte het deksel van
de emmer en goot een scheut
water bij de melk. 's Avonds als
ze thuiskwam had ze een paar
stuivers meer dan anders. Het
duurde niet lang of Keetje
kwam in de stad met melk die
voor de helft bestond uit water.
De mensen zeiden wel eens:
„Die melk is zo blauw, is die
wel goed"? Maar dan ant
woordde ze: ,,'t Is niks vrouw,
met dat schrale weer is de melk
niet zo vet".
Op het laatst had ze genoeg
geld bij elkaar om gouden oor-
krullen te kopen. Op de terug
weg kwam ze Eine weer tegen.
Hij zei dat hij nooit mooiere
krullen had gezien. De uren vlo
gen om en Keetje haastte zich
om voor het eten thuis te zijn.
Maar toen ze voorbij het Ronde
Putje kwam, moest ze zien hoe
de krullen haar stonden. Het
goud blonk in het zonlicht. Ze
draaide haar hoofdje naar alle
kanten. Opeens schoten de
krullen los en vielen in het wa
ter. Keetje bukte zich om ze te
pakken, verloor haar evenwicht
en verdronk.
In haar graf kon het ijdele
meisje geen rust vinden, 's
nachts om twaalf uur rijst ze als
een witte gedaante uit het wa
ter en roept haar stem na uit de
diepte: „Half water, half melk
Te krap gemetenDe ziel ver
geten
De moraal zou in deze tijd
misschien ook niet misstaan
maar was voor die tijd in ieder
geval zeer gebruikelijk. Van de
sage bestaat overigens ook een
verhaal met goede afloop. In
plaats van dat Keetje in het wa
ter valt en verdrinkt, komt er
een stem uit het water als de
oorkrullen erin gevallen zijn,
die zegt: „Wat van mij kwam
keert tot mij weer, nooit dijt ge
stolen goed" Die les begrijpt
Keetje goed. Ze trouwt uitein
delijk toch met Eine en wordt
een brave, ijverige huisvrouw.
Het staat overigens lang niet
vast dat de legende zich bij 't
Ronde Putje heeft afgespeeld,
overal in het land bestonden
deze volksverhalen. Meneer en
mevrouw Roosenberg wonen op
een steenworp afstand van het
putje. Ook zij hadden zich wel
eens geërgerd aan de verwaar
loosde toestand en toen er leden
werden gezocht voor de werk
groep, meldde meneer Roosen
berg zich aan. Toen pas hoorde
hij over de sage die nog onder
de oude mensen van Oost-Sou
burg circuleert, en over de
pkmnen om een standbeeldje op
te richten voor het melkmeisje.
„Dat idee lijkt me prachtig",
zegt Roosenberg, „dat beeldje
van een melkmeisje met eronder
het verhaal. Het putje zou dan
echt weer een naam krijgen en
misschien opgenomen kunnen
worden in een toeristische rou
te. De kosten ervan zijn echter
dermate hoog dat het de vraag
is of we het financieel rond
kunnen krijgen.
De gemeente heeft er geen
geld voor dus zoekt onze com
missie nu naarstig naar spon
sors. We hebben enkele kunste
naars uitgezocht die in aanmer-
- FOTO: HARRY DE LANGE
king komen om het beeldje
eventueel te maken. Het moet in
ieder geval wel een herkenbaar
beeldje worden, iets wat bij de
sage past. Wat dat betreft ben
ik nogal ouderwets, maar dat
mag vind ik". Aldus meneer
Roosenberg die overigens al blij
is dat het hele stukje rondom
het putje wordt opgeknapt.
Maar een beeldje met het ver
haal over het ijdele melkmeisje
zou in ieder geval veel toevoe
gen aan het putje en wie weet
het oude geloof herstellen.
Want:
„Waar souburg's jeugd bij
duister
Den bangen tred versnelt,
Daar is het Ronde Putje,
Waaruit de sage welt."
(ADVERTENTIE)
FEMME
st. jacobspassage 31. vlissingen
Knotbomen behoorden vroeger tot de van
zelfsprekende inventaris van het boeren
land. Rond de boerderijen en langs sloten en
wegen stonden ze met duizenden. Ze had
den ook een duidelijke functie: de dikke
takken werden gebruikt voor weipalen voor
de afrastering en het fijnere hout werd ge
stookt in de oven. Hout van knotessen werd
gebruikt voor bezemstelen en andere ge
reedschap, en zo waren er nog tal van an
dere toepassingen. Met het opkomen van de
mechanisatie en het duurder worden van
arbeidskrachten verloren knotbomen hun
economische betekenis. En het heeft niet
veel gescheeld of de knotboom verdween uit
het landschap. Want om een knotboom in stand te houden is
regelmatig onderhoud noodzakelijk. Om de vier vijf jaar
moeten ze van hun pruik ontdaan worden, Gebeurt dat niet,
dan worden de takken te zwaar en valt de boom bij de eer
ste beste storm uit elkaar.
zo is het ook veelvuldig gegaan, maar gelukkig kwam
men tijdig tot het besef dat knotbomen waardevolle land
schapselementen vormen. Honderden vrijwilligers hebben
hun vrije zaterdag opgeofferd om te gaan knotten en vooral
daaraan is het te danken dat deze typische stoffering van
het Hollandse polderland nog op tal van plaatsen te vinden
is. En tegenwoordig hebben ook waterschappen en overhé-
den weer oog voor het belang van knotbomen; op heel wat
plaatsen zijn weer nieuwe aangeplant.
Knotbomen behoren niet tot één enkele soort. Wilgen en
populieren worden het meest gebruikt, maar hier en daar
kom je ook nog knotessen en iepen tegen. Het gaat om de
manier waarop ze worden gesnoeid. Een jonge boom wordt
op een hoogte van ruim één meter afgezaagd en van alle zij
takken ontdaan. Vervolgens groeien aan de top allemaal
nieuwe takken die samen de 'pruik' gaan vormen. De ver
dikking aan de top van de stam groeit steeds verder uit en
in die 'knot' ontstaat woonruimte voor allerlei dieren en
planten. Een knotboom vormt zo een levensgemeenschap op
zichzelf, die alleszins de moeite van het af en toe knotten
waard is.
VLISSINGEN - In het kader
van de festiviteiten rond het
honderdjarig jubileum van de
bibliotheken in Nederland
houdt de openbare bibliotheek
Vlissingen op donderdag 7 mei
in Theater Alhambra in Vlissin
gen om 20.00 uur een schrij
versavond. De bibliotheek heeft
een schrijfwedstrijd uitgeschre
ven voor auteurs, die reeds eer
der in een literair tijdschrift
hebben gepubliceerd. Meer dan
veertig inzendingen, zowel uit
Vlaanderen als uit Nederland,
dingen mee naar een prijs. On
der de inzendingen is een grote
verscheidenheid aan thema's.
Er is zowel poëzie als proza in
gezonden.
De voor de prijzen genomi
neerde auteurs lezen op deze
schrijversavond voor uit hun
werk. De presentatie is in han-
Zondag 26 april zal de histo
ricus prof. dr. P.A. Henderikx
in de kapel van St.-Maarten te
Hoogelande een voordracht
houden over het ontstaan van
dorpen en steden op Walcheren
(burgen - parochies - ambach
ten - de „Vliedbergen"). De titel
van de lezing is: Walcheren
vóór 1300.
Prof. Henderikx is hoogleraar
nederzettingsgeschiedenis, ver
bonden aan de universiteit van
Amsterdam. Bij de lezing wor
den dia's vertoond. De lezing
begint om 14.30 uur. Toegangs
prijzen 7.50 gulden - CJP 5 gul
den.
den van de Vlaamse cabaretier
Geert Hoste, die o.a. bekend is
van het Vlissings straatfestival.
De muzikale omlijsting is in
handen van Piet Brakman. Hij
zingt liedjes, die in het Zeeuwse
hun oorsprong hebben met een
knipoog naar Vlaanderen. Tot
slot van de avond worden de
prijswinnaars bekend gemaakt.
De jury bestaat uit de heren
drs. A. de Bruyne (neerlandicus,
voorzitter), W.H. Hofman
(auteur), M. Reynebeau (redac
teur van het weekblad Knack)
en mevrouw B. Raskin (auteur).
Deze deskundigen bepalen wie
in aanmerking komen voor de
prijzen en voor opname in een
speciale brochure, die ter gele
genheid van de schrijversavond
wordt uitgegeven.
Toegangskaarten a 2.50 zijn
verkrijgbaar bij de openbare bi
bliotheek Vlissingen/Oost-Sou-
burg en op 7 mei aan de zaal
van het Alhambra-theater in
Vlissingen.
OOST-SOUBURG - In het
buurthuis de Zwaan aan de
Kromwegesingel geeft het Be-
tuws Poppentheater 29 april
een voorstelling.
De voorstelling heet 'Vrede...
wat doe jé d'r an' en gaat over
meningen die ver uit elkaar lig
gen, over plagen dat uit de hand
loopt en waarom Jimmy niet in
de discotheek mag. De voorstel
ling wordt gespeeld in een ver
duisterde ruimte en is geschikt
voor kinderen van 4 t/m 10 jaar.
Het begint om 14.30 uur en de
kaarten kosten een gulden.
OOST-SOUBURG - Werk
groep muziek van de Stichting
Mae Uku houdt op vrijdag
avond 24 april een gezellige
Jam-Session.
In het Stichtinggebouw in de
Molukse woonwijk te Oost-
Souburg, worden bezoekers uit
genodigd muziekstukken spon
taan te gaan opvoeren. Ervaren
muzikanten coördineren de pre
sentatie zodat ook de muzikaal
geörienteerde inschrijvers de
kans krijgen om mee te kunnen
doen. Om 19.30 uur gaan de
deuren open, door middel van
het invullen van een deelne
merslijst geeft men te kennen
mee te willen doen. Een symbo
lische deelnemersbijdrage
wordt hierbij gevraagd. Een
standaard-backline is beschik
baar voor de deelnemers. Spe
ciale verzoek-uitvoeringen wil
de coördinatoren ruim van te
voren ontvangen. Iedereen is
van harte welkom. Thema voor
deze avond is in principe Jazzy
achtige Funk, Rock en Blues.
Info.: Stichting Mae Uku, wg
Muziek, Pr. Hendrikstraat 35a
te Oost-Souburg. Tel. 01184-
70800.