Ontbossing tegengaan door aanleg
van groene zones rondom de dorpen
Speurtocht door het verleden!
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING VANUIT ZEELAND
Novib-project
SCHELDEBODE VAN MAANDAG 23 DECEMBER 1991
313
r
K
s
h
V
Hl
Familiegeschiedenis terug te vinden in archieven ff
Archief
Privacy
Geboorte
kaartjes
ZEELAND - Voor de
derde keer houdt de
Werkgroep voor Ontwik
kelingssamenwerking
Borsele een Kerst-puzze-
laktie. De puzzel vindt u
op deze pagina. De op
brengst van deze aktie is
geheel bestemd voor No-
vib-projecten in de Derde
Wereld.
De werkgroep in Borsele werkt
voor Tanzania. Steeds meer ge
meenten of gemeentelijke werk
groepen in Zeeland adopteren
ontwikkelingsprojecten. In de
gemeente Reimerswaal zet men
zich al enkele jaren in voor
Bangladesh, in Middelburg is
een werkgroep aktief voor de
Kaap Verdische Eilanden en in
Vlissingen wordt weer voor een
ander Novib project gewerkt.
Binnenkort zal ook de gemeente
Valkenisse een project van de
Novib kiezen voor ondersteu
ning. En dat zijn nog alleen de
Novib projecten. Zo zal de aan
dacht vanuit Zierikzee via een
andere organisatie op de Derde
Wereld worden gericht. Boven
dien zijn in tal van gemeenten
door allerlei particulieren en
kerkelijke organisaties initia
tieven genomen voor projecten.
De werkgroep Borsele Onder
steunt Ontwikkeling Tanzania
(BOOT) heeft in 1991 de aktie
voor het dorp Nampungu afge
sloten. Het project is voltooid
en de opzet geslaagd. Het was
de bedoeling dat de inwoners
van Nampungu de veeteelt, als
bron van inkomsten weer zou
den oppakken. Vroeger was er
volop vee in deze zuidelijke ge
bieden van Tanzania, maar ten
gevolge van veeziekten was al
het vee verdwenen en de bewo
ners konden het zelf niet op
brengen weer een kudde bij elk
aar te brengen. Daar kwam de
angst natuurlijk nog bij, dat het
vee weer ziek zou worden. Met
hulp van buiten en met toezicht
en assistentie voor de verzor
ging van de beesten, is dat nu
wel gelukt. Er blijft assistentie
mogelijk voor het geval dat het
nodig mocht zijn, maar verder
is het project Nampungu dat
overigens een voorbeeld is van
veel vergelijkbare akties in het
zuiden van Tanzania, nu afge
rond.
En hoe gaat de werkgroep in
Borsele nu verder? Als tijdelijk
project is gekozen voor het dorp
Mbimbi, maar waarschijnlijk
zal in de komende periode een
nieuw onderwerp worden geko
zen en dan weer in Tanzania.
Over dit land heeft de werk
groep in ruim drie jaar heel wat
informatie bij elkaar gebracht.
Het zal nu een project zijn
waarbij de zorg voor het milieu
een rol speelt.
De bevolking van het platte
land in het noorden van Tanza
nia gebruikt voor het bereiden
van voedsel, hout als brandstof.
Vroeger kon er in de ongeving
van de dorpen voldoende hout
gevonden worden maar het
oude hout raakt op en jonge
planten en bomen krijgen de
kans niet om groot te worden.
Ze worden al opgegeten door
vee en wild voordat ze groot
zijn. Het gevolg is, dat er rond
de dorpen hele dorre gebieden
ontstaan. Wat vroeger vanzelf
door de natuur werd hersteld,
moet nu door de mensen gehol
pen worden. Er worden nu
plannen gemaakt om juist
groene zones om de dorpen aan
te leggen, waarbij de inwoners
zelf de planten kweken, uitzet
ten en verzorgen.
Voor de komende jaren zullen
er naar verwachting veel meer
van dergelijke plannen opgezet
en uitgevoerd worden. Als er
ergens sprake is van een ge-.
voor
Puzzel mee voor de
NOVIB. Iedereen die de
juiste oplossing denkt ge
vonden te hebben kan
meedoen aan de puzz-
leaktie. U vult eerste de
kruiswoordpuzzel in en
daarna brengt u de let
ters over naar de gelijk
genummerde vakjes on
der de puzzel. U vindt
dan vier woorden en uit
sluitend deze woorden
zendt u in als oplossing.
De oplossing zet u op
een giro- of bankover-
schrijving en maak een
bedrag van minstens
2,50 over op banknum
mer 3460.28.906 of giro
nummer 3450997 t.n.v.
werkgroep voor ontwik
kelingssamenwerking
BOOT te Heinkenszand.
Op de plaats van de me
dedeling zet u de oplos
sing. Het bedrag van de
overschrijving is mini
maal 2,50 maar als u
meer overmaakt wordt
zal dat in dank aanvaard
worden. De opbrengst is
bestemd voor Novib-pro-
jecten. U kunt zoveel op
lossingen inzenden als u
wilt.
Oplossingen moeten
uiterlijk 9 januari 1992
binnen zijn. Onder de in
zenders van de juiste op
lossing worden de vol
gende prijzen verloot:
Ie prijs: een Hartman
tuinmeubelset geschonken
door Tuincentrum Intratuin 100,- van de Rabobank
te Koudekerke. Heinkenszand.
2e prijs: waardebon van 3e prijs: een wide-rek van
/S
L
s
-f
U
f
*4
O
3r
l
/3
3?
x
2/
n
"2.
Karwei Bouwmarkt Middel
burg.
4e prijs: een koffiezetap
paraat van Blokker Goes.
5e prijs: een klokradio van
Mikro Electro Goes.
6e prijs: een plantenbak
van Tuincentrum Beveland
Goes.
7e prijs: het boek 'Middel
burg' van Boekhandel Fa-
noy.
8e prijs: cadeuamand van
Imkerij Poppendamme
Grijpskerke.
9e prijs: boek 'Goes bin
nen de veste' van De Kope
ren Tuin Goes.
10e prijs: 2 flessen wijn.
11e t/m 13e prijs: toe
gangsbewijs voor gezin met
maximaal vier personen
voor het Zeeuws Biologisch
Museum te Oostkapelle.
14e prijs: een monchichi
poppetje.
Horizontaal
1. peuter, 3. schijnvrucht,
7, luchtvervuiling, 10. on
meetbaar getal, 12. elek
trisch geladen deeltje, 14.
voorsten, 16. plaats in
Noortl. Brabant, 17. in het
openbaar verkopen, 19,
voegwoord, 21. vordering,
22 familielid, 24. deel van
het hoofd, 25.- steenmassa,
27. plaats in Noord. Bra
bant, 29. schoon, 31. hoe
veelheid, 33. schil, 35. gra
vure, 36. bouwkundige con
structie, 37. Duitse politieke
partij, 38. dwaas, 39. water
in Groningen, 41. spotnaam
voor onderwijzer, 43. geslo
ten rijtuig, 46. land in Azië,
49. snijwerktuig, 51. bijl, 52.
grazende dieren, 53. graag,
56. klein huisdier, 58. boom,
59. equator, 62, lidwoord,
63. voorzetsel, 64. pees, 65.
vlek, 66. motorraces Assen.
meenschappelijk belang bij ont
wikkelingssamenwerking, dan
is het juist hier. de westerse we
reld zal er even goed voordeel
van hebben dat niet hele stre
ken verder ontbost raken.
Steeds duidelijker wordt dat
ons klimaat als gevolg van de
ontbossing achteruit gaat. Ge
lukkig begint dat besef er toe
bij te dragen dat op internatio
nale schaal maatregelen worden
genomen en dat is hard nodig
om voldoende succes te kunnen
hebben.
Verticaal
1. ooievaar, 2. herkauwer,
4. kind zonder ouders, 5.
hoofdtelwoord, 6. daar, 7.
sint, 8. maand, 9. jongens
naam, 10. Amerikaans
schrijver, 11. ontvangen, 13.
hechtpennetje, 15. gemeen
schappelijk arbeiden, 16.
majesteit, 18. sluw plan, 20.
nederzetting. 22. onderne
mingsraad, 23. ten bedrage
van, 26. roofdier, 27. licht
gekleurd, 28. opgave van
woonplaats, 30. land in
Azië, 32. wees gegroet (lat.),
34. in orde, 38. kleurstof, 40.
meisjesnaam, 41. blaasin
strument, 42. oosters geeste
lijk leider, 44. water in
Noord-Brabant, 45. rund,
47. verstand, 48. gedroogde
vrucht, 50. wond, 52. groef,
54. biersoort, 55. Engelse
meisjesnaam, 56. vleeswaar,
57. meisjesnaam, 60. voeg
woord, 61. verbrandingsrest.
ZEELAND - Door de
eeuwen heen hebben men
sen zich afgevraagd wie
waren mijn voorouders,
waar kwamen ze vandaan
en hoe leefden zij? In de
bijbel vindt men hele ko
lommen met geslachtsre
gisters. Ook nu is de inte
resse voor stamboomon
derzoek weer sterk aanwe
zig. De aanleiding is vaak
vrij eenvoudig, een oude
foto, een bidprentje, een
vergeelde brief of een oud
familie-verhaal. Dan stelt
de mens zich vaak de
vraag: „Waar kom ik
eigenlijk vandaan? Wie
zijn mijn voorouders".
Stamboom, familiege
schiedenis, genealogie. In
de diverse archieven lig
gen miljoenen gegevens
opgeslagen. Er zijn be
scheiden van de burger
lijke stand en van kerkge
nootschappen, meestal
handgeschreven aktes over
geboorte, doop, huwelijk
eri scheiding en overlijden.
Sedert de invoering van de
Burgerlijke Stand in 1811
door de Franse overheer
ser, staan alle Nederlan
ders officieel geregistreerd
in het Bevolkingsregister.
Er zijn momenteel veel
mensen in Nederland en
daarbuiten, die zich uit
belangstelling of puur uit
hobby bezighouden met
het opsporen van voorou
ders en andere familiele
den uit het verleden. Op
de Bevelanden kan men
daarvoor terecht in de ar
chieven van de gemeenten
Goes, Kapelle, Borsele
(Heinkenszand), Reimers
waal (Kruiningen) en
Kortgene. In het provin
ciaal archief in Middel
burg staan de gegevens
van alle Zeeuwse gemeen
ten centraal geregistreerd
en zijn deze meestal gratis
in te zien. Veel navorsers
komen ook wel terecht in
België, in het Centraal Ar
chief op de Kruibeekse
Steenweg te Beveren. Voor
het opzoeken van gegevens
aldaar dient een jaarkaart
van 500 Belgische francs
aangeschaft te worden bij
de dienstdoende arhivaris.
Het is goed om eens vast
te stellen, dat elk mens
zijn persoonlijk archief
vormt. Iedereen bewaart
b.v. bank- of giro-af
schriften. Na verloop van
tijd hebben ze hun waarde
verloren en worden ze
weggegooid. Brieven wor
den vaak wat langer be
waard, maar verdwijnen
toch meestal binnen af
zienbare tijd in de prulle-
mand.
Zo vormt een gemeente
ook haar eigen archief. Ze
ontvangt brieven en ver
stuurt ze, maakt notulen
en verslagen van vergade
ringen, verstuurt belas
tingaanslagen, maakt ge
boorte-, overlijdens- en
huwelijksakten op. Zo
komt de naam van elk
mens in ieder geval twee
maal in de archieven van
de overheid terecht. Net
als u bewaart de gemeente
niet alles. Een deel van het
archief verliest zijn
waarde en kan worden
vernietigd. Het resterende
-dertig procent-, is histo
risch gezien van belang en
komt tenslotte bij de ar
chiefdienst terecht.
In de archiefwet van
1962 is bepaald, dat ar
chieven die ouder zijn dan
vijftig jaar. openbaar zijn
en kosteloos geraadpleegd
kunnen worden. In de ge
meente Goes wordt een
termijn gehanteerd van
dertig jaar, al zijn daarop
wel enkele uitzonderingen.
Openbaar, dat betekent,
dat men die stukken in de
studiezaal van het ge
meentearchief kan inzien.
Het is begrijpelijk, dat
men de stukken niet zelf
uit de bewaarplaats mag
halen -het archief is zui
nig op zijn spullen- en
men mag ze ook niet mee
naar huis nemen. Het in
zien van de stukken kost
niets. Men mag aanteke
ningen maken of over
schrijven. Ook dat is gra
tis. Natuurlijk worden ook
fotokopieën of foto's ver
strekt, maar daar moet
wel voor betaald worden.
Op de openbaarheid zijn
een aantal beperkingen
met het oog op de bescher
ming van de privacy. Be
paalde categorieën stuk
ken zijn pas na honderd
jaar openbaar, zoals het
archief van de politie en
dat van de sociale dienst.
In alle aktes wordt altijd
vermeld de datum, plaats
en tijd van hetgeen er met
de betreffende persoon ge
beurt. In een geboorte
akte staat vermeld wie er
geboren is, de namen van
de ouders en de geboorte
plaats. In de huwelijks
akte staat vermeldt wie er
trouwen, de namen van
hun ouders, en als die
overleden mochten zijn,
hun leeftijd en de plaats
van overlijden. In een
overlijdensacte staat wie
er overleden is, de aange
ver van het overlijden, de
huwelijkspartner, de leef
tijd en de ouders van de
overledene. Ook is ver
meld welk beroep door de
diverse genoemde perso
nen in de aktes uitgeoe
fend wordt.
Een belangrijke hulp
bron bij stamboom-onder
zoek is het Genealogisch
Centrum, dat in hetzelfde
pand huist al het archief
van de gemeente Goes. Dit
Centrum is een instelling,
die behulpzaam kan zijn
voor mensen, die hun fa
miliegeschiedenis na wil
len trekken, vooral voor
beginners. Men helpt zo
danig, dat de mensen we
ten hoe ze in de archieven
moeten zoeken voor het
opzetten van hun stam
boom of het maken van
zogenaamde 'kwartiersta
ten'. Een kwartierstaat is
een formulier waarop van
een persoon de gegevens
van die persoon, van de
twee ouders, van de vier
grootouders en eventueel
de acht overgrootouders
ingevuld kunnen worden.
Door deze personen van
een nummer te voorzien,
kan van ieder afzonderlijk
weer een kwartierstaat sa
mengesteld worden. Door
het maken van deze kwar
tierstaten per persoon,
ontstaat een overzicht van
de familie-samenstelling.
Els Rentmeester-de
Haas, een van de uit vrij-
willers bestaande groep
medewerkers van het Ge
nealogisch Centrum, ver
telt hierover: „Er is hier
ook een index op kwar
tierstaten die door diverse
mensen samengesteld is,
doop-, trouw- en overlij-
densboeken zijn hiervoor
uitgewerkt. Die boeken
staan op alfabet van fami
lienaam, woonplaats en
religie. En dat van de hele
provincie Zeeland. Er zijn
ook plus minus vierdui
zend foto's met omschrij
ving, voor het grootste ge
deelte een schenking van
een persoon, die al van het
begin van deze eeuw aller
lei foto's verzamelde. Er
zijn bidprentjes, geboorte
kaartjes, trouwkaarten,
rouwkaarten en overlij
densadvertenties.
Er is ook nog een Cen
traal Alfabetisch Register,
dat zijn boeken, die be
werkt zijn uit de gerech-
terlijke archieven van voor
invoering van de Burger
lijke Stand in 1811 van
Zuid-Beveland". De me
dewerkers van het Genea
logisch Centrum zijn over
het algemeen goed geïn
formeerd over diverse za
ken die spelen op Walche
ren, Zuid-Beveland en
Schouwen-Duiveland. Het
kan dan ook gebeuren, dat
je een complete stamboom
van je familie aantreft,
omdat een ander, naast of
ver.familielid, die al sa
mengesteld heeft.
Een bezoek aan het Ge
nealogisch Centrum kost
3.50 per dag. Het is ook
mogelijk om donateur te
worden voor 20.- per
jaar, en dan heeft men vrij
toegang. De openingstij
den zijn maandag t/m vrij
dag 09.30-15.00 uur, don
derdag tevens van 19.00
tot 21.00 en op de eerste
zaterdag van de maand
van 09.30-16.00 uur. Het
adres is Wijngaardstraat 3
in Goes. Wanneer men in
het gemeente archief wat
op wil zoeken, doet men er
goed aan van te voren
even een afspraak te ma
ken in verband met be
schikbare tijd en ruimte.
jffa Foto's vormen waardevolle stukken in een familie-archief; in 1895 lieten Reinier Moiso.
fen zijn vrouw Anna Franse zich portretteren met hun vier dochters Maria, Martina, Mina
enAdriana - foto S R. Eiz,nga. Goes
f
