Jazz down by the sea in Domburg
DAn^CI-OOL JAnViE^i, f
DE WERKWEEK BEGINT OP
DONDERDAG.
Je beste schoolmaat
CANVAS
RUGZAK
DANSSCHOOL DE JONG
VLISSINGEN
JASZ GEEFT CULTUURMAAND GESTALTE
PAUL DE NOOIJER EXPOSEERT IN DE WATERTOREN EN HET ZEEUWS MUSEUM
is deze
grote
INSCHRIJVEN DANSLESSEN
,Vr'D
OPEN HUIS
Sinds 1953
INSCHRIJVING NIEUWE CURSUS 01100-20176 01180-38370 01110-15425 WEE rWt
ZIE OOK ONZE ADVERTENTIE OP PAGINA DE OMROEPER
2 Voorvakken met leer afgezet en
gewatteerde banden.
In vele kleuren!
LEDERWAREN
LANGE DELFT 44 MIDDELBURG
WOENSDAG
4 SEPTEMBER 1991
ESCHELDEBODE
VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS OP WALCHEREN. 38e JAARGANG. OPLAGE: EDITIE VLISSINGEN 24.000 EX GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN EN WESTKAPELLE. EDITIE MIDDELBURG' 23 100 EX GEMEENTEN ARNEMUIDEN
DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTRAAT 7-9 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTADRES: POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN
DOMBURG - De Stichting
Jazz Activiteiten Stichting Zee
land (JASZ) organiseert ieder
jaar een jazz-festival in Middel
burg. Dit jaar heeft JASZ ook
een festival in Domburg op po
ten gezet. Het festival heet
„Jazz down by the sea" en vindt
plaats op 13, 14 en 15 septem
ber in Dorimare.
De provincie Zeeland bena
derde JASZ met het verzoek om
het festival te organiseren. Dit
in het kader van de Zeeland
Cultuurmaand die de toeristen
ook buiten het hoogseizoen
naar Zeeland moet lokken.
Jazzliefhebbers uit het hele
land kunnen hun hart ophalen
want JASZ heeft een klinkend
programma in elkaar gezet met
o.a. Papa Bue's Viking Jazz
band en een heuse Cotton Club
Show. Het festival voor liefheb
bers van oude-stijl-jazz en
swing speelt zich voornamelijk
af in de theaterzaal van de
nieuwe eik-weer voorziening
Dorimare in Domburg.
Zigeunerspecialist Stocholo
Rosenberg opent het festival
met onnavolgbaar gitaarspel.
Stocholo's trio bestaat uit Sto
cholo zelf op solo-gitaar, uit
zijn neven Nousche Rosenberg
op ritme-gitaar en uit Nonnie
Rosenberg op contrabas. Sto
cholo's gitaarspel is diep ge
worteld in de muziek van
Django Reinhardt en ondanks
zijn jonge leeftijd (22 jaar) heeft
Stocholo een zeer eigen en on
navolgbare spectaculaire wijze
van spelen.
Na het Rosenbergtrio is het
de beurt aan Papa Bue's Viking
Jazzband om het publiek op de
banken te krijgen. Sinds 1977 is
Papa Bue's Viking Jazzband het
huisorkest van „Jazzhaus Slu-
keffer" in Tivoli te Kopenha
gen. Meer dan 33 jaar gelegen
vonden 6 jonge jazzfanaten elk
aar in Kopenhagen en werd
„Papa Bue's Viking Jazzband"
een onontkoombaar feit. Papa
Bue was de oprichter en grote
inspirator. In 1959 ging men
voor het eerst op tournee naar
Duitsland met niemand minder
dan George Lewis uit New Or
leans en binnen enkele dagen
was de band door de vele en
bijzonder goede recensies reeds
beroemd. Er volgden tournees
over de gehele wereld, van Ca
nada tot Bangkok, van Tokio
tot New Orleans en van Califor-
nië tot Kenia. Ook namen zij
deel aan alle beroemde jazzfes
tivals waaronder het New Port
Festival in New York. Hun
jazzversie van „Schlafe, mein
Prinzen" stond 44 weken lang
in de hitlijsten en van deze
plaat werden meer dan 1 mil
joen exemplaren verkocht.
In het restaurant van Dori
mare speelt Butch Dixie Machi
ne. Dit is een jazzorkest met een
dynamische naam, opgericht in
1976, dat een hevig swingende
dixieland jazz speelt in een mo
dern idioom met ragtime, oude
stijl jazz, swing, mainstream en
moderne muziekinvloeden. Het
is een formatie waarvan de be
zetting bestaat uit musici die
buiten kijf tot de beste van de
Nederlandse traditionele jazz
horen. In vele recensies naar
aanleiding van concerten be
schouwen critici de Dutch Di
xie Machine als de toonaange
vende dixielandband in Neder
land en rekenen zij het orkest
tot de top van de Westeuropese
traditionele jazzwereld.
Zaterdagmiddag brengt de
Salt Lake Jazz Band de stem
ming erin met een streetparade.
De Salt Lake Jazz Band brengt
aanstekelijke dixieland met
veel invloeden uit de New Or
leans-revival. Muziek dus, die
goed in het gehoor ligt en zeer
„dansbaar" is. Muziek ook, die
veel ruimte laat voor improvi
satie door de muzikanten en
daardoor nooit hetzelfde klinkt.
In het restaurant staat Willy
Ashman Original Jazzband ga
rant voor een swingende partij
„happy jazz". Met veel gevoel
voor humor wordt het publiek
een programma aangeboden
van Oude Stijl Jazz. Willie Ash
man weet het publiek aan zich
te binden met hun vlot ge
brachte „Entertainment in Di-
xie"-programma; geen moei
lijke arrangementen en muzi
kale hoogstandjes; het risico dat
er iets mis gaat is danook altijd
aanwezig en eventueel door het
publiek vermeende gehoorde
fouten zijn geen fouten; daar
werd lang op gestudeerd!
Clarinettist Bernard Berk
hout geeft 's avonds in de grote
zaal acte de presence met zijn
swingmates. Clarinettist Ber
nard Berkhout geldt als een van
de grootste talenten die Neder
land in de afgelopen jaren op
het gebied van de traditionele
jazz heeft voortgebracht. De
vele prijzen en onderscheidin
gen die hij heeft gewonnen zijn
hiervan het beste bewijs. Met de
eveneens rijk getalenteerde vi-
brafonist Frits Landesbergen
vormt hij de solistische kern
van het quintet de Swingmates.
Met de stuwende ritme-sectie
staan de Swingmates borg voor
een wervelende opening van de
zaterdagavond van dit drie
daagse festival.
Hoogtepunt van de avond is
de Cotton Club Show. Dit uit
Engeland afkomstige gezel
schap komt voor een eenmalig
optreden naar Domburg. Met
een orkest van acht man, een
zanger, drie zangeressen en
dansers creëren zij de sfeer van
de fameuze „Cotton Club" uit
het New York van de jaren
twintig en dertig. De Cotton
Club Show roept herinneringen
op aan een vorm van vooroor
logs amusement, waarin jazz
muziek op harmonische wijze
samensmolt met dans en zang,
show en vermaak. De 8-mans
formatie Groove Juice Special
vormen met hun mainstream en
jive-repertoire het hart van de
show. Even gemakkelijk treden
zij naar de achtergrond als be
geleiders van het vrouwelijk
close-harmony trio Sweet Sub-
The Jiving Lindy Hoppers, een onderdeel van de Cotton Club Show.
stitute. Het showelement krijgt
gestalte door de sensationele
dansgroep The Hiving Lindy
Hoppers. De Lindy Hop - ge
noemd naar de sprong van de
vlieger Lindbergh over de oce
aan - deed rond 1930 Amerika
schudden op zijn grondvesten
en vormde de basis voor de la
tere jive en rock 'n roll.
Het festival wordt op zon
dagmiddag afgesloten met een
koffieconcert door de close-har-
mony zanggroep Five Pipes.
Kaarten voor de optredens zijn
verkrijgbaar bij de WV Dom
burg (01188-1342) of Hof Dom
burg (01188-3210). Een passe
partout voor het hele festival
kost 35 gulden.
"I""mui
Meestertovenaar van de illusie
MIDDELBURG/OOST-SOUBURG - Afgelopen za
terdag opende de directeur van het Museum voor He
dendaagse Kunst te Antwerpen, Floor Bex, een dub-
bel-tentoonstelling van de in Middelburg wonende
filmer/fotograaf Paul de Nooijer. De biografie van
deze internationaal georiënteerde en bekende beel
dend kunstenaar omvat een omvangrijke opsomming
van films, opdrachten, prijzen, stipendia, publikaties
en tentoonstellingen in gerenommeerde musea en ga
lerieën in o.a. New York, Parijs en Amsterdam. De fo
to-installaties van De Nooijer zijn te zien in de ko
ninklijke vertrekken van de Abdij en in de Waterto
ren Hedendaagse Kunst te Oost-Souburg. De exposi
ties zijn ingericht in het kader van de Zeeland Sep
tember Cultuurmaand. Op beide locaties liet De
Nooijer zich inspireren door de ruimtes ter plaatse,
hetgeen twee heel verschillende foto-exposities ople
verde.
Floor Bex doet zo min moge
lijk aan openingen of vernissa
ges, ook in zijn eigen museum.
Hij houdt er niet van. Dat hij
zich tot over laat halen ligt aan
het feit dat het openen van een
expositie vaak boeiender is dan
de dagelijkse beslommeringen
van een museumdirecteur. Het
dwingt hem erop uit te gaan, de
kunstenaar te ontmoeten en
diens atelier te bezoeken. Het
dwingt hem creatief om te gaan
met de gegevens die hij over de
kunstenaar heeft verzameld.
Bex kweet zich goed van zijn
taak. In vogelvlucht schilderde
hij, eerst in het Zeeuws Mu
seum en later in de Watertoren,
leven en werk van Paul de
Nooijer op overzichtelijke wij
ze, geholpen door in beide ge
bouwen aanwezige foto-instal
laties. Hij verzint daarbij vele
typeringen voor de kunstenaar:
één van de allervroegste verte
genwoordigers en de geënsce
neerde fotografie, een univer
seel beeldend kunstenaar en een
meestertovenaar van de illusie.
Critici noemden De Nooijers
werk surrealistisch, fantastisch,
magisch realistisch, geënsce
neerd of monumentaal, maar
volgens Bex is het de verdienste
van de fotograaf zelf dat hij
door alle partijen wordt geac
cepteerd en geroemd, zowel op
het gebied van de fotografie als
film en video.
Een rondgang langs beide ex
posities is niet alleen een
enorme visuele belevenis, het
doet ook een beroep op de eigen
verbeelding, op het eigen ar
chief aan beelden en herinne
ringen dat elk mens bezit. De
Nooijer laat zich inspireren
door zijn eigen atelier, door de
mensen uit zijn omgeving en
door het weidse en overweldi
gende landschap van o.a. de
Zeeuwse kust. Ook zien we
beelden terugkomen uit zijn
reizen. Deze beelden uit de rea
liteit vormen de basis voor zijn
vaak samengestelde foto's. Hij
schikt en herschikt de beelden
(ensceneren) zodanig dat een
heel ander beeld ontstaat waar
mee hij zijn eigen wereld
schept.
Floor Bex noemt het in zijn
inleiding het realatieproces van
een foto, die bij De Nooijer lan
ger duurt dan bij een normale
foto en daardoor meer diepgang
oplevert. Het ene moment zie je
slechts het directe beeld van de
foto, als een registratie van iets,
het volgende moment, als je wat
aandachtiger kijkt, zie je de in
directe, diepere betekenis van
het beeld. De foto bestaat uit
meerdere lagen of betekenissen.
De Nooijer speelt met het kijk
gedrag van de toeschouwer, hij
reikt in zijn foto's dingen aan
waarvan de toeschouwer een
eigen verhaal kan maken.
Je ziet bij De Nooijer dus niet
altijd wat je denkt te zien. Bex
noemt De Nooijer dan ook een
meestertovernaar van de illus-
sie. De illusie is een zinsbegoo
cheling, een kunstmatige voor
stelling. De Nooijer wil ons ech
ter zeker niet om de tuin leiden.
Daarom geeft hij naast een be
paalde gestrengheid in zijn
werk ook voldoende knipoogjes,
waarmee hij ons wijst op het re
latieve van ons kijken. Hij
maakt de optische illusie die hij
eerst creëert zichtbaar met een
voudige kneepjes, zoals bijv. via
een hand in het beeld, en geeft
ons zo een kijkje in de keuken
van zijn trucs.
In de drieluiken die De
Nooijer voor het Zeeuws Mu
seum maakte, liet hij zich inspi
reren door de Koninklijke Ver
trekken van de Abdij, waar ook
zijn foto's hangen. Deze ver
trekken werden tot ongeveer 10
jaar geleden als logeervertrek
ken voor leden van het konink
lijk huis gebruikt. De Nooijer
koos voor het logische thema
„Tafel en bed" omdat de meest
elementaire voorzieningen zijn
in een logeervertrek.
Hoewel De Nooijer in eerder
werk vaak op de Barok-tijd te-
Paul de Nooijer.
ruggreep, liet hij zich in zijn
nieuwe foto-installaties leiden
door het Renaissance-tijdperk,
dat omstreeeks 1450 begon en
een tijd was waarin de mens
zich meer begon te bezinnen op
zijn aardse bestaan.
Twee van de drieluiken heb
ben als basis „Het Laatste
Avondmaal" van Leonardo da
Vinei (1495-1498). Door ver
schillend gebruik van de stati
sche grootbeeld- en de dynami
sche kleinbeeldcamera hebben
de twee drieluiken een totaal
verschillend resultaat opgele
verd. Het ene drieluik is helder
en dynamisch van compositie.
We zien een tafel, die drie keer
is gefotografeerd en één geheel
lijkt. De tafel voert de toe
schouwer naar Het Laatste
Avondmaal maar de apostelen
zijn vervangen door op tafel ge
stapeld vaatwerk met dezelfde
omtrek als de ooit door Da
Vinei geschilderde groep. Ook
zien we plastic en metalen ge
bruiksvoorwerpen uit de keu
ken. De centrale Christus-fi
guur is vervangen door opgesta
peld glas, waar achter vuur
brandt. Het geheel vormt een
onwerkelijke situatie met aller
lei betekenissen. Welke dat zijn
daar mag de toeschouwer naar
raden.
Het andere drieluik is een
weergave van hetzelfde tafereel
maar dan vertekend, in blokken
van opgeblazen contact-afdruk
ken of gemonteerd van dan
weer scherpe dan weer wazige
foto's. Het drieluik is dynami
scher en maakt tijd en bewe
ging zichtbaar. Het derde drie
luik, „Rosa Mundi", is geïnspi
reerd op de houding van Venus
in de „Geboorte van Venus"
door Botticelli (ca. 1485) en de
„Stervende Slaaf" door Miche
langelo (ca. 1519).
De Watertoren inspireerde
Paul de Nooijer tot een werk
met de vier elementen als bin
dende factor: vuur, aarde, water
(ADVERTENTIES)
Tijdens de
Jaarmarkt
op 6-7 en 8
september
V KLOKKENMAKERU
Kerkstraat 5-13. Tel.
4651 BA STEEN
1670) 63385
Voortaan elke donderdag de nieuwste vacatures bij ASB. U vindt
ze elders in deze krant. Of u komt gewoon even langs.
GOES MIDDELBURG ZIERIKZEE MIDDELHARNIS
- FOTO: HARRY DE LANGE
en lucht. Volgens De Nooijer
zelf vormt deze expositie een
gesloten cirkel. „Je hebt het
water; zon en vuur zorgen voor
waterdamp, wolken in de lucht;
uit de wolken valt regen die
weer in de aarde verdwijnt.
Daarmee heb je in feite de cy
clus van leven en dood te pak
ken".
De opbouw van de expositie
in de Watertoren is zoals Floor
Bex zegt, van belang voor het
volgen van het verhaal. In de
kelder ligt het vuur, dat wordt
gevangen in een foto van een
brandende haard. De kelder is
het binnenste der aarde, het
vuur is de warmtebron of het
hellevuur, maar ook het vuur
van de passie, de liefde en de
geest. Op de begane grond zien
we delen waaruit de aarde be
staat: lava, basalt, steen. De
aarde is het symbool van de
vruchtbaarheid en de ontvange
nis. Op de eerste verdieping
meer aarde: een kei die wordt
omklemd door twee handen en
die langzaam wordt getransfor
meerd in een pyramide. Water
(ADVERTENTIE)
Natuurlijk bij:
komt erbij: een meer dan 3.5
meter hoge waterval stort zich
uit de muur. Water als bron van
het leven. In het midden van de
ruimte wapperen waterfoto's
als doorzichtige negatieven van
twee bij twee meter. Het zijn
glinsterende oppervlakken van
beweeglijk zwembadwater
waar de zon mee speelt. Mid
denin het water drijven foto's
als vakantieherinneringen. Het
licht dat door de ramen van de
watertoren valt. valt ook door
de doorzichtige foto's en spie
gelt blauwe contouren op de be
tonnen vloer. Het beeld bena
drukt zo de transparantie van
het gebouw. Op de tweede ver
dieping reiken de foto's naar de
lucht. De lucht is de levensa
dem en tevens het niet zicht
bare aspect van het leven. We
zien vervreemdende foto's in
geel, blauw en groen. Een
blauwe hemel en wolken en
daarin een stuk muur door han
den vastgehouden. En wolken
krabbers als naar lucht snak
kende wezens.
Floor Bex is aan het eind van
zijn rondleiding. De werken
zijn verklaard, de toeschouwers
kunnen nog even nagenieten.
Bex herhaalt dat het werk van
De Nooijer op het eerste gezicht
complex lijkt door z'n meerdui
dige standpunten die de ver
schillende verhalen en lagen in
zijn foto's bepalen. De Nooijer
refereert o.a. aan de kunst- en
cultuurgeschiedenis maar ook
aan het leven zelf en zet alles in
een persoonlijke context. Hij
licht een tipje van de sluier op
maar laat de toeschouwers ver
der vrij om te projecteren, om
hun eigen verhaal te maken. En
dat kan. De foto's van De
Nooijer geven, wanneer men ze
aandachtig bekijkt, genoeg stof
tot nadenken en daarmee vol
doening, omdat men zich inner
lijk heeft verrijkt.
Het Zeeuws Museum is ge
opend van di. t/m vrij. van 10-
17 uur en van za. t/m ma. van
13.30-17 uur.
De Watertoren is geopend
van wo. t/m zo. van 12-17 uur.
AANVANG 26 SEPTEMBER
JONGERENCURSUS VOOR 14- TOT 21-JARIGEN
PARENCURSUS VANAF 21 JAAR
SENIORENCURSUS VANAF 50 JAAR
WERKERS IN PLOEGENDIENST KUNNEN INHALEN
IN DE SCHOOLVAKANTIES GEEN LES
VRAAG INLICHTINGEN: TELEFOON 13783
