Op de markt is gulden kruiwagen vol kadootjes waard
TERNEUZENSE WIL SCHOOL IN GHERLA (ROEMENIE) VOORZIEN VAN MATERIALEN EN GOEDEREN
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 2 JANUAR11991
309
Goederen
TERNEUZEN - Het kan heel raar lopen in
het leven. Eleen Vreeke uit Terneuzen was in
haar jeugd lid van een correspondentieclub.
Zij schreef brieven naar vriendinnen in verre
landen in een vreemde taal. Een Roemeens
meisje schreef haar meer dan twintig jaar ge
leden, maar Eleen antwoordde niet. Pas toen
de beelden uit Roemenië vorig jaar een lange
reeks van gruwelen en ellende toonden herin
nerde de Terneuzense zich de brief en zij
schreef een verlaat antwoord. Haar penfriend
Christina reageerde onmiddelijk en de corres
pondentie leidde tot een reis naar het land
waar Ceausescu lang aan de macht was ge
weest. Daaruit vloeide een uniek initiatief dat
al veel response krijgt in Zeeland.
Eleen organiseerde een actie om een middel
bare school in Roemenië 'Liceul Ana Ipattescu'
in Gherla een plaats ongeveer vijftig kilome
ter van Cluj te voorzien van broodnodig mate
riaal. Christina was ondertussen docente ge
worden en tijdens de reis die Eleen naar
Gherla maakte kwamen vele zaken aan het
licht. De nood is hoog en Eleen wil met ver
eende krachten hier doen wat mogelijk is.
Oproep
Slaapplaatsen
Actie
Een bureau voor een leraar in Gherla.
'Laat iedereen in godsnaam meehelpen'
DOOR JEANETTE VERGOUWEN.
door al deze omstandigheden
en het grote gebrek erg ach
terop raakten. Ze vallen regel
matig in slaap tijdens de les.
En ook zijn ze vaak ziek. Som
migen weten na twee jaar nog
maar net zo veel als toen ze
begonnen. Bovendien krijgen
ze tijdens hun groei peiode
bijna geen vitaminen en dat is
niet bevorderlijk. De Temeu-
zense constateerde zelf dat de
veertien- en vijftienjarigen
eerder kinderen van elf leken.
Een bezoek aan de keuken
bracht geen verandering in de
reeks van trieste ervaringen.
De inventaris was 85 jaar oud
en het voedsel zelf schaars.
Een met de hand te bedienen
vleesmolen zat als een stille
getuige aan de tafel ge
schroefd. Vlees kende de kin
deren alleen als woord, ze heb
ben het al jaren niet meer ge
geten. Het ontbreken van
schoonmaakmiddelen maakt
het gevaar van besmetting
groot. De kranen lekken en het
drinkwater zit vol bacteriën.
„Ik moest meekomen naar
het schoolterrein. Tegen de
schoolmuur stonden rijen
moerbeibomen. Ze vertelden
me dat ze deze bomen niet
meer konden zien. Bij mij rie
pen deze, mooi in het groene
blad zittende, bomen geen
haat op. Voor hen was het een
overblijfsel van het gehate re
gime. De kinderen moesten elk
jaar zijde leveren en als de bo
men niet het juiste quantum
leverden kreeg de school een
hoge geldboete.
Nadat Eleen de emoties van
de reis verwerkt had begonze
in Zeeuwsch-Vlaanderen met
haar actie om de school in
Gherla te voorziem van goe
deren en materialen. De actie
sloeg aan en heel wat leerlin
gen gaarden geld en spulletjes
bijeen voor Gherla. Ook de
scholen in Walcheren en Zuid
Beveland reageerden positief
en Eleen kreeg eveneens hulp
aangeboden van transportbe
drijven die de goederen naar
de verschillende opslagloodsen
brachten. Een bedrijf uit Wal
cheren haalt alle goederen op
van de Zeeuwse eilanden en
brengt die naar de loods in
Terneuzen.
„Momenteel zoek ik nog een
(transport)bedrijf dat bereid is
om in Zeeuwsch-Vlaanderen
de spullen op te halen. Laten
de mensen in godsnaam alle
doen om te helpen. Er is nog
heel veel nodig. De mensen
hebben al heel veel geschon
ken maar ik heb heel urgent
enkele zaken nodig." Eleen
somt het lijstje vlot op „De
kens, lakens, slopen, hoofd
kussens, voetbalschoenen,
schoeisel voor kinderen van 10
tot 17 jaar, schoolborden, bor-
VLISSINGEN - Meneer A.L.
Willeboordse uit Vlissingen is
de gelukkige winnaar van de
grote verloting die de geza
menlijke standhouders op de
weekmarkt de afgelopen we
ken hielden.
De kooplieden hadden een
originele prijs voor meneer
Willeboordse samengesteld.
Met een kruiwagen ging het in
optocht over de markt, langs
alle deelnemende kramen. Bij
ieder kraam werd even ge
stopt om een kadootje in te la
den.
Meneer Willeboordse somt
even op: "een portemonnee,
fruit en noten, een Indische
koek, een pakket vis, met zalm
en haring, een bloemenbon,
een stol en nog wat envelopjes
met inhoud, gewoon te veel om
op te noemen".
Meneer Willeboordse werd
door marktmeester Mariniss-
sen uitgenodigd om bij La
Reine een kopje koffie te drin
ken, daarna ging de markt
meester met een kruiwagen
Peter Snoek langs de kramen.
Halverwegen droeg meneer
Willeboordse als tegenpresta
tie nog een gedicht voor,
waarin hij zijn dank uitte voor
de vele kadoos. "Ik win nooit
wat, daarom is dit zo leuk, en
het is zo ook veel leuker dan
een geldprijs".
AGLOW - Woensdag 9 januari houdt Women's Aglow
Fellowship een samenkomst in Hotel Terminus, Goes
(naast station N.S.). Gerda Hajer uit Dordrecht zal spre
ken over het thema: 'Gods trouw in Zijn genade, ook in
ons persoonlijk leven'. Iedere vrouw is hartelijk welkom,
kinderoppas aanwezig. Aanvang 9.45 uur. Inl. Maddie
Soeterik, tel. 01189-1624 en Barbara v.d. Bogaerdt, tel.
01130-3015.
FOTO: HARRY DE LANGE
Deze diaprojector is kapot. Bijna een antiquiteit.
mocratie dat voor de revolutie
ondenkbaar was. Zij kreeg
vele vragen over het fuctione-
ren van de middelbare scholen
in Nederland en voelde de rea
liteit en vooral het verschil in
luxe aan als iets pijnlijks.
ten. Werkelijk het was een
triest beeld dat ik te zien
kreeg. Geen toestellen in de
gymlokalen, geen schrijfmate
rialen of schriften. Het was
echt om te huilen", aldus een
nog steeds emotionele Eleen.
Een van de docenten ver
telde Eleen dat de leerlingen
De keuken van het internaat, zeker geen luxe, ook geen comfort.
den wissers, een voetbal, gloei
lampen en materiaal voor in
de keuken". Heel hoog op het
verlanglijstje staan een cas
setterecorder, boormachine,
stofzuiger, sportmat en artike
len voor in de gymzaal.
Eleen is vol lof over de me
dewerking van de scholen. Zo
wel de basisscholen als de
middelbare scholen zijn ge
wonnen voor de actie en heel
wat overtollige inventaris is in
de loods beland. „Mensen die
schriften, pennen, lineaals,
passers en ander schoolmate
riaal hebben mogen dat altijd
op mijn adres (Nieuwe Diep
straat 54 in Terneuzen) afge
ven. Ook giften zijn welkom,
want als bepaalde goederen
niet in natura gegeven worden
kunnen ze op een speciaal
adres tegen een gereduceerde
prijs gekocht worden. Het
bankrekeningnummer van de
Stichting 'Schoolnood in
Gherla' is 47.71.62.363 (AMRO
Terneuzen).
Aan het einde van het ge
sprek doet Eleen nog een drin
gende oproep. „In die lokalen
met cementen vloeren hebben
de leerkrachten spaanplaten
gelegd. Ik zou een bedrijf, of
een particulier willen vinden
die een oplossing weet voor
deze vloeren. Er hangt een
verschrikkelijke stank in die
lokalen. Als er andere bedek
king gevonden kan worden
zou dat erg fijn zijn. Ook is er
nog een gebrek aan grote les-
tafels en stoelen. Zij die weten
waar dergelijk meubilair
staat of te verkrijgen is kun
nen mij altijd bellen," besluit
Eleen die via 01150-18019 te be
reiken is.
In oktober 1990 kwam zij
aan in Gherla. Haar relaas
over dit bezoek maakt duide
lijk waarom zij nu een actie
voert om de meest urgente
goederen waar een schrijnend
gebrek aan is, met hulp van
bijvoorbeeld scholieren, bijeen
te krijgen en dan te vervoeren
naar Gherla. Zij richtte de
Stichting 'Schoolnood in
Gherla' op en besteed vele
uren om de nood in de Roe
meense school te leningen.
We laten haar nu verder
zelf aan het woord. „Tijdens
het eerste bezoek aan de
school viel op dat de bleke ge
zichtjes van de kinderen gete
kend werden door een jaren
lang tekort aan vitaminen. De
kinderen waren gekleed in
ouderwetse kleding. Als je
naar ze kijkt zie je steeds dui
delijker het verschil. Onze
kinderen hebben alles. Zij
niets",
bijna auto- en fietsloze
vertoonde elke dag
een passerend
met wagen, kinderen
zich zonder speelwerktuig
als kind proberen te vermaken
en volwassenen op wiens ge
zichten de psychische schade,
toegebracht door jarenlange
onderdrukking, nog af te lezen
valt. Het lijkt of zij zich nog
steeds als een volgzame massa
moeten voortbewegen. Het
beetje meer vrijheid is nog
niet doorgedrongen.
Eleen was diep onder de in
druk toen zij de eerste keer de
school bezocht. De kinderen
vergaapten zich aan de sport
schoenen, de jeans en de vi
deocamera van de Zeeuws-
Vlaamse. De plotse verschij
ning van de 'West Europese'
werd besproken ofdat ze van
een andere planeet kwam.
„De school is een honderd
jaar oud gebouw. Van buiten
ziet het er stevig uit, wel ver
veloos. Opvallend was dat er
noch op straat, noch in de
school of op de binnenplaats,
afval lag. Geen enkel wegge
worpen blik, geen plastic tas
jes en geen prullen papier",
vertelt Eleen die daarna een
rondgang kreeg door de
school.
De inventaris bleek ofwel te
ontbreken ofwel van een der
gelijke kwaliteit te zijn dat het
niet eens de benaming van
meubilair kon krijgen. De
houtworm weelde tierig in de
enkele verveloze, vaak van
gaten voorziene kisten, ban
ken en tafels. Een modern bu
reau is een luxe dat de Roe
meense onderwijskrachten
van Gherla niet kennen. Ook
apparaten en hulpmiddelen
ontbraken.
„Op de lange tafel in de le-
rarenruimte prijkte de enige
kantoormachine die de school
rijk was een typemachine die
in 1989 zijn 50-jarig jubileum
had gevierd. Vijf jaar waren
de toetsen, die al een behoor
lijk knarsgeluid gaven, niet
meer beroerd. 'Zodra we een
nieuw typelint hebben, moet
hij ons weer van dienst zijn',
kreeg ik van directeur Costea
te horen. Of dit de oplossing
van het probleem was durfde
ik te betwijfelen, maar ik
wilde de enthousiaste leer
krachten niet ontmoedigen. De
boekenkasten gaapten me leeg
aan en slechts één van de vier
TL-lampen bleek nog sputte
rend te functioneren", waarna
Eleen vertelt dat de nieuwe di
recteur door het personeel was
gekozen. Een staaltje van de-
In het oude gedeelte van de
school liggen 45 klaslokalen
waarin 1400 leerlingen les
krijgen. Ook is er een slaap
zaal met ongeveer 50 slaap
plaatsen, een wasgelegenheid,
een keuken, een eetzaaltje, een
gymzaal en een natuurkunde-
lokaal. De troosteloze aanblik
zou elke mens die een klein
beetje luxe kent ontmoedigen.
Het zien van de banken die ge
maakt waren van ongelijke
planken en geen rugleuning
bezaten, het schoolbord waar
bijna geen plek zwart mee aan
zat en waarop schrijven nau
welijks mogelijk was, de ge
brekkige verlichting, de over
matige vochtplekken en het
ontbreken van een goede
warmtebron schokte Eleen.
„De winters zijn er erg koud
en in die periode zitten de kin
deren met de mutsen, wanten
en jassen aan op die planken.
Schrijven is met verkleumde
vingers zo goed als onmogelijk
en de vezelplaten die op de
kale cementen vloer worden
gelegd houden de felle koude
niet tegen. In de zogenaamde
vaklokalen was er geen of ver
ouderd materiaal te bespeu
ren. Het aardrijkskunde lo
kaal scoorde het hoogst in
vochtigheid en kilte. De geo
grafische kennis wordt daar
verrijkt door middel van sterk
verouderde landkaarten en
antieke kartonnen schoolpla-
De beschijving van het in
ternaat waar vijftig leerlingen
een onderkomen krijgen tart
de ergste verbeelding verbeel
ding. In het natuurkunde lo
kaal struikelde Eleen bijna
over een levensgrote diapro
jector. „Hij leek meer op een
ouderwetse zwarte oliekachel.
De leraar snelde naar me toe,
niet om me op te vangen maar
om het apparaat veilig te stel
len. Als excuus legde hij me
met een brok in de keel uit dat
het apparaat na jaren trouwe
dienst het had begeven. De
oude dia's waren door vocht
aangetast en konden niet meer
vertoond worden. Bij deze
confrontatie bekroop me het
gevoel van actie, iets te moeten
doen. Ik zag in gedachten de
vele nog goed functionerende
'Nederlandse' diaprojectoren
in diepe rust op zolders, in
winkels en op rommermark-
ten. Een dergelijk apparaat
zou hier een geschenk uit de
hemel zijn".
De opeenhoping van het ene
trieste beeld na het andere
maakte de rondleiding tot een
emotionele opeenhoping van
impressies die Eleen nauwe
lijks kon verwerken. „Je zou
ze onmiddelijk van alles wil
len geven, de meest simpele
zaken als schriften, pennen en
schoonmaakmiddelen. Ik
hoorde de trieste verhalen aan
en mijn hulpplan kreeg toen al
vorm. Ze vragen niets, ze eisen
niets, ze wachten af tot je met
een voorstel komt om te hel
pen. Toen ik voorzichtig op
perde iets te willen doen wa
ren ze al diep dankbaar.
De leerlingen die van het
platteland komen worden on
dergebracht in het internaat.
Er kan niet veel 'kostgeld' be
taald worden, maar de bijna
mensonwaardige omstandig
heden zijn daar verschrikke
lijk.
„Bij het naderen van de
slaapzaal kwam me een
stanklucht van vochtigheid te
gemoet. De ledikanten waren
kaal en stonden er met door
gezakte poten, de stapelbed
den vormden een beeld dat een
westerling kent van een
schroothoop. De matrassen
waren versleten en zaten vol
gaten waar de verpulverde
kapok uitpuilde. Volgens de
directeur een 'geschenk' van
het leger, afdankertjes dus".
Zo ziet het aardrijkskundelokaal er uit.
De slaap/verblijfplaats je zou van minder uxikker liggen.
