Het einde nadert voor schoorstenen "Ze zeggen wel eens, je moet er gek voor wezen" Heerlijk avondje met Jos Brink Pianosextet speelt kamermuziek DE RIJKE GESCHIEDENIS VAN HET 'RIENKRIEN' Inventarisatie archief Middelburgse Godshuizen Borstvoeding Natuurlijk J.D. Lawtum geeft concert FC Dauwendaele in 't nieuw Restauratieplan Synagoge centraal op info-avond Kom uitje huis Sport overdag Benny Bell geeft stage-les Vlag en stok SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 21 NOVEMBER 1990 SS» De 'sukerkomme' en de 'pollepel' mag dan wel niet zo vaak meer rondgaan gevuld met jenever, de 'ouwerwesse' worden misschien minder vaak ge zongen, maar het 'rienkrien' gaat nooit verloren. Veertig jaar geleden nam Piet Brasser uit Klevers- kerke het initiatief tot de oprichting van de Zeeuwse Ringrijders Vereniging (Z.R.V.). Vrijdag 23 november vieren de 700 leden het veertigjarig bestaan met een groots feest. Voor de gelegenheid is een nieuw boekwerkje uitgegeven onder redactie van Bram Roose en Leo de Visser. Het jubileum boek wordt tijdens het feest ten doop gehouden. Wulpschheden Poeseltjes Boeremanspak Koningin 315 OOST-SOUBURG - Zaterdag 24 november slaat het laatste uur voor de twee schoorstenen van Centrale Zeeland. Om tien minuten voor elf gaan de schoorstenen de finitief tegen de vlakte. De schoorstenen waren eerst allebei 125 meter hoog, maar een werd er afgetopt tot een hoogte van 80 meter. Dit omdat de schoorsteen anders op kabels en leidingen zou vallen. De schoorstenen zijn van beton en hebben een gewicht van 2100, res pectievelijk 1700 ton. Elke schoorsteen wordt gela den met 7 kg spring stof, die verdeeld is over 336 in de wand geboorde gaten. De valrichting is vastgesteld richting Sloe- weg, evenwijdig aan het Kanaal door Walcheren. De schoorstenen wor den op de meest moderne wijze opgeblazen. De techniek hiertoe is in nauwe samenwerking met Arbeidsinspectie en het Directoraat van de Arbeid ontwikkeld. Er zijn uitgebreide vei ligheidsmaatregelen ge nomen in verband met de klap. Rondom de schoor stenen is een bewaakt ge bied ingesteld waarbin nen zich geen personen mogen bevinden. Voorts is de scheepvaart op het Kanaal door Walcheren gestremd en zal de spoor lijn Vlissingen-Middel- burg gedurende 15 minu ten buiten dienst worden gesteld. Enkele woningen en bedrijfspanden in de directe omgeving worden ontruimd. Belangstellenden die het goed willen zien kun nen het beste op het par keerterrein bij de Miro gaan staan, of op de An- kerweg bij het abattoir. 'Wat feest verwekt die vreugd Wat brengt het volk bijeen Kom zie die plechtigheid: Hier wordt de ring gereen. Zo begint de Vlissingse schrijfster Betje Wolf (1738- 1804) haar ode aan het ringrij- den op Walcheren. Het ring- rijden is een typisch Wal- cherse aangelegenheid; alleen op Zuid-Beveland is nog een vereniging actief. In Friesland en Groningen wordt het ring- rijden ook wel beoefend, maar dan op de schaats. In 1678 dient de Middel burgse kerkeraad een klacht in bij de classis Walcheren. De 'vele wulpsch- en ongerijmd heden van danserijen, drinke- rijen enz.' tijdens het ringste ken met Pinksteren waren de kerkeraadsleden een doorn in het oog. Dit is het oudste docu ment waarin het ringrijden vermeld wordt. Veel historici zoeken de oorsprong van het ringsteken in de steekspelen en toernooien van de adel in de Middeleeuwen. Ook gaan er stemmen op die zeggen dat de Germanen het al deden, in het voorjaar tijdens de meikrans vieringen. Dat zou dan ook de veklaren, waarom het ringste ken van oudsher met de 'Pingster' plaatsvond. Hoe het ook zij, in de loop der eeuwen heeft het ringsteken nog niets van zijn aantrekkingskracht verloren. Dat blijkt wel uit het feit dat de Z.R.V nu, in 1990, ruim 700 leden telt. Het sjees- ringrijden is pas na de oorlog in zwang gekomen, maar neemt enorm in populariteit toe. Voor Leo de Visser (39), die het ringrijden vanaf zijn vijf tiende jaar beoefent, begint een wedstrijddag of demon stratiedag al vroeg. "We staan dan vaak al om vier uur op", zegt hij. "Eerst haal ik het paard uit de wei om te borste len. Daarna gaat de kleder dracht aan, dat is ook een heel werk". Zijn vrouw vult aan: "vooral het plooien en spelden van de muts kost veel tijd. En de ene keer lukt het beter dan de andere keer." Om een uur of zeven is het tijd om te ver trekken. Op de plaats van be stemming aangekomen -in de zomer zijn er veel demonstra tiewedstrijden in de kust plaatsen- wordt eerst de 'bae- ne' geplant, De afmetingen voor de baan liggen vast in het reglement van de Z.R.V. In middels zijn de paarden 'ge- breistaart'. De staart en de manen worden ingevlochten met slinterwol en verder ver sierd, met levende of papieren bloemen en met 'poeseltjes'. Dat zijn wollen balletjes, vaak in de kleuren rood, wit, blauw. Ook de sjezen worden versierd met bloemstukken. De eige naars zijn de dag ervoor al druk geweest met het oppoet sen van de wagens, want een stoffige sjees, dat is niks. Bo vendien zijn er ook prijzen voor de mooiste kleding, het best verzorgde paard en de wagen die het mooist versierd is. Er komen steeds meer sje zen bij", vertelt De Visser. "Een aantal jaren geleden de den er hooguit tien of twaalf wagens mee, nu zijn het er soms wel veertig. Steeds meer mensen hebben het geld en de tijd er voor over om een bouw val van een wagen te kopen en die bij stukjes en beetjes op te knappen." Hij kocht zelf destijds zijn eer ste paard ook speciaal voor het ringrijden. Een stuk grond ko pen om het paard op te weiden was de volgende stap. Het bui tenleven had hem altijd al ge trokken, dus op zekere dag ruilde hij de baan in de fa briek in voor het landbou- wersbestaan. Nu bewerkt hij het land uitsluitend met paar- dekracht. Veel aandacht besteden de sjezenrijders aan de kleder dracht, hoewel het niet altijd meevalt om aan kleding te ko men. Jonge mensen lopen niet meer in dracht, waardoor ook steeds minder geschikte stof fen te koop zijn en de kunst van het kostuummaken verlo ren dreigt te gaan. Mevrouw Peper-de Visser, lid van de klederdracht jury, schrijft dan ook in het jubileumboekje: "Dus wie zal straks de mutsen opdoen en plooien, de jakken naaien, of het boerenmans- pak?" Voor de 'ringkriers' is de dracht simpeler: een witte broek, een wit shirt, afgezet met groen en een oranje sjerp. De laatste jaren wordt het ringrijden steeds prestatiege- richter. Dat is te merken aan de resultaten. In 1955 lukte het Martinus Koole uit St. Lau rens voor het eerst om op een wedstrijd alle ringen te ste ken. In 1990 waren al bijna dertig ringrijders zo vaardig. Ook de vrouwen spreken in middels een aardig woordje mee. De naam Marie Lange- beeke uit Westkapelle bijvoor beeld duikt regelmatig op. Er gaan stemmen op om de 38 mm ring te vervangen door MIDDELBURG - A.F. Franken heeft een inventari satie gemaakt van de archie ven van de Godshuizen te Middelburg (periode 1815- 1958) en over de Commission des Hospices (1811-1811). Voor de beoefening van de lokale en regionale geschiedenis biedt het archief talloze aankno pingspunten. De publikatie is een vervolg op de in 1907 verschenen in ventaris van C. de Waard, waarin de oudste archieven zijn beschreven. In 1811 werden alle voor heen zelfstandige Middel burgse gestichten in de geest van de Franse wetgeving ver enigd onder één bestuur, de Commission des Hospices. In 1812 bleven de volgende ge stichten over: Gesticht no. 1 (het Gasthuis) bestemd voor de zieken, Gesticht no. 2 (het Zieken- en Simpelhuis) voor de bejaarden en krankzinni gen en Gesticht no. 3 (het Bur gerweeshuis) voor de wezen. Na het vertrek van de Fransen in 1815 nam het College van Regenten over de Godshuizen het bestuur over van de Com mission des Hospices, maar de organisatie bleef verder onge wijzigd. De verpleging van krank zinnigen in Middelburg ein digde in 1845, nadat een jaar eerder het gebouw aan de He rengracht was afgekeurd. Ge sticht no. 2 (Zieken- en Sim pelhuis) kreeg daarna terecht de betere benaming: Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Naast dit nog bestaande ge bouw (Herengracht 48) verrees in 1859 het Armweeshuis, dat al in 1909 werd gesloten, toen om kosten te besparen alle we zen werden samengebracht in één gesticht, het Burgerwees huis aan het Molenwater. Dit gesticht werd opgeheven in 1929. Nadat in 1970 het bestuur over het Oude Mannen- en Vrouwenhuis werd overge dragen aan de stichting Ver pleeg- en Rusthuizen Zeeland ressorteerde alleen het Gast huis aan het Noordpoortplein nog onder de Godshuizen. Dit ziekenhuis valt nu onder de Stichting Streekziekenhuis Walcheren. Het archief van de Godshui zen over de periode 1811-1948 vormt een rijke bron voor de bestudering van o.a. sociale, medische en lokale geschiede nis. Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van het Gast huis, aanvankelijk gevestigd in een Middeleeuws onhygië nisch gebouw, van waaruit zich in 1854 een pokkenepide mie over Walcheren ver spreidde, later gevestigd aan het Noordpoortplein en uitge groeid tot een modern twintig ste eeuws ziekenhuis. Of denk aan de lotgevallen van de we zen, opgenomen in het wees huis of uitbesteed bij particu lieren, maar soms ook ge stuurd naar de Drentse kolo niën van de Maatschappij van Weldadigheid. Omdat het ar chief van de gemeente Middel burg in 1940 verloren is ge gaan, zijn in tegenstelling tot wat gebruikelijk is de ingeko men facturen integraal be waard over de periode 1811- 1915, waardoor we toch nog iets van de Middelburgse han del en nijverheid vernemen. De van een inleiding en illu straties voorziene archiefin ventaris is verkrijgbaar bij het Rijksarchief in Zeeland a ƒ18.-. een kleinere ring. Nu is het nog zo, dat de kleinere ringen (van 32 tot 10 mm.) pas ingezet worden als twee deelnemers op dezelfde plaats eindigen. De belangrijkste prijzen waar om gereden wordt, zijn de koninklijke bekers. De Ko ninklijke Familie heeft altijd veel belanstelling gehad voor het ringrijden. Prins Bern- hard is beschermheer van de Z.R.V. De hoofdprijs bij de grote ringrijdere in Middel burg is het bronzen beeldje dat Koningin Beatrix in 1981 ter beschikking stelde en dat zij zelf maakte. Hoewel het sportieve element de steeds belangrijker wordt, hoopt de huidige voorzitter van de Z.R.V. Piet Jan Reij- nierse, dat het ringrijden voor de recreatieve deelnemers ook interessant blijft. "Zo kunnen we het ringrijden als een stuk levende folklore in stand ge houden en tegelijkertijd het ringrijden als sport beoefe nen." (Bron: jubileumuitgave van de Zeeuwse Ringrijders Vereni ging. Prijs f 7,50. Te bevragen bij J.J. Provoost, Noordstraat 9 in Domburg.) MIDDELBURG - In de Stadsschouwburg wordt vol gende week de cabaretshow van Jos Brink, Frank Sanders en Henk Bokkinga opgevoerd. Onder de titel "er wordt ge strooid" brengen Brink en consorten een avond vrijblij vend geginnegap. Ka ba ret Tekstpierement, topgroep van de jaren zeven tig, is nog steeds een begrip omdat de harde kern ervan, Jos Brink, Frank Sanders, Lu cie de Lange en pianist/com ponist Henk Bokkinga, onder de vlag "Tekstpierement pre senteert" vijf hitmusicals maakten. Na bijna tien jaar musical en duizenden voor stellingen keren Jos en Frank eenmalig terug naar hun oude liefde, het cabaret. Gewoon samen dollen, mooie liedjes zingen, gekke scènes spelen en conférences. Dus Kabaret Tekstpierement komt voor één keer terug! In de oude traditie, en vrijwel in de oude samen stelling. Garantie voor een avond zinvol en elegant amu sement, lachen om anderen en om jezelf. Voor deze gelegen heid aangevuld met de jonge talentvolle acteur Bas Groe- nenberg. En gestrooid wórdt er! Een heerlijk avondje komt er aan! M.m.v. Jos Brink, Frank Sanders, Lucie de Lange, Bas Groenenberg. Regie: Frank Sanders; decor en kostuums: Jan Aarntzen; 4-mans orkest o.l.v. Henk Bokkinga. MIDDELBURG - De Explo werkgroep Walcheren ver zorgt op 30 november een con cert met de gospelpopzanger J.D. Lawtum. Het repertoire van J.D. Lawtum is voorna melijk popmuziek, met jazzy invloeden. Zijn liederen gaan over de harde realiteit van het leven en de tussenkomst van God. Tijdens de avond zal het publiek niet alleen kunnen ge nieten van J.D. 's muziek, maar ook informatie krijgen over Explo '91. Explo '91 is een door verschillende organisa ties gedragen evangelisatie project. Het concert is in de Chr. scholengemeenschap Walche ren, Elzenlaan 4 te Middel burg. Aanvang: 20.00 uur. Toe gang: ƒ7.50 bij voorverkoop 10.- bij kaartverkoop op 30 november. Voorverkoopadres sen: Ster Kaasshop, Damplein 12, Middelburg. Evangelische Boekwinkel „de Herberg", Dam 6, Middelburg. Evangeli sche Boekwinkel „De Wen ding", Kerkstraat 2, Vlissin- gen. Jos Brink - FOTO: KIPPA MIDDELBURG - Het Ne derlands Pianosextet speelt op zaterdag 24 november kamer muziek in de Concertzaal aan de Singelstraat. Het Nederlands Pianosextet bestaat uit gerenommeerde musici, die in en met vooraan staande Nederlandse orkesten spelen: Hanneke Zwart (fluit), SCHINKEL febswTt» SCHINKEL ttSttMT» Het recreatie-team van FC Dauwendaele kreeg van Schinkel Assurantiën nieuwe shirtjes. V.l.n.r. (staand) P. Donze, E. Goormachtig, S. Vreeke, R. Mes. Zit tend: B. Jongepier en J. van Dalen. Evert van Tright (hobo), Mari- nus Hintzbergen (klarinet), Maud van Daal (fagot), Miros- lav Ricanek (fagot) en Benno Pierweijer (piano). Hun gemeenschappelijke noemer is de liefde voor de ka mermuziek, die zij in diverse andere formaties al jarenlang beoefenen, en hun docent schap aan het Twents Conser vatorium. Daar besloten zij in 1981 kleinere ensembles samen te voegen voor het spelen van enkele pianosextetten. Toen bleek dat er vrijwel geen for maties als deze bestaan, ter wijl er toch een schittterend repertoire voor is, besloten zij bij elkaar te blijven onder de naam „Het Nerderlands Pia nosextet". De kleinere ensembles uit het sextet staan er borg voor, dat een overzicht van vrijwel alle stijlen uit de westerse ka mermuziek voor blazers ten gehore gebracht kan worden. In sextetvorm kunnen dan ook grote werken met namen als Mozart, Beethoven, Poulenc gespeeld worden. Als kamer muziekspelers maakten zij tournees over de gehele we reld en stimuleerden zij he dendaagse componisten om werk voor hen te schrijven. In Middelburg brengt Het Neder lands Pianosextet een schitte rend programma, dat een nieuw licht werpt op de Ne derlandse kamermuziek van vóór de avantgarde-periode. Kaarten 16.00; CPJ/Pas 65 14.00 vanaf 16 november in voorverkoop bij WV Middel burg en telefonisch te reserve ren via (01180) 15256. MIDDELBURG - Woens dag 28 november houdt de vrouwencontactgroep "Kom uit je huis" een speelgoed/kin- derspullenbeurs in het wijk- gebouw Zuiderbaken, M. de la Palmastraat. Tijdens deze beurs kunnen speelgoed, kinderwagens, wandelwagens, boxen, kinder bedjes enz. van eigenaar ver wisselen. Mensen die spullen te koop hebben kunnen tegen een (geringe) vergoeding een verkoopstand inrichten. De in richting van de stands vindt plaats woensdagmorgen van 9.00 tot 9.45 uur. De verkoop van de spullen is van 9.45 tot 11.00 uur. Voor het huren van de stands kan men terecht tot maandag 26 november bij het kantoor van: "de Hayman", Rentmeester laan 245, tel.: 29004. OOST-SOUBURG - Tijdens een open avond op 26 novem ber in het gezondheidscen trum van de Kruisvereniging stelt de vereniging „Borstvoe ding natuurlijk" zich voor aan belangstellenden. Ouders, aanstaande ouders, maar ook werkers in de gezondheidszorg zijn welkom. De Vereniging Borstvoeding Natuurlijk is een landelijke organisatie, die steun en infor matie geeft aan vrouwen die borstvoeding geven of willen gaan geven. In veel plaatsen in Nederland bestaan moeder- groepen waar men ervaringen kan uitwisselen en waar men terecht kan met eventuele problemen of vragen. Op zo'n moedergroep neemt de informatie over hoe de borstvoeding werkt een be langrijke plaats in. Als je be grijpt hoe dit proces in elkaar zit, kun je eventuele proble men voorkomen of verhelpen. Op het gebied van het wel of niet slagen van de borstvoe ding is namelijk gebleken dat een goede voorlichting erg be langrijk is. Aan de hand van statistische gegevens kun je dit goed zien: 70% begint met borstvoeding, na 12 weken geeft nog 35% borstvoeding. Als belangrijkste redenen dat men stopt wordt vermeld: te- pelkloven, te weinig melk, weer gaan werken en andere problemen, die op dat moment onoverkomelijk lijken. Het blijkt verder dat zelf- voedende vrouwen behoefte hebben aan steun en eventueel stimulatie. Vooral als er in de eigen omgeving niemand aan wezig is met borstvoedingser- varing(en), kun je als vrouw geïsoleerd komen te staan. In dat geval kan het prettig zijn om op onze informatieavon den te komen om problemen te bespreken of om ervaringen uit te wisselen met andere zelf voedende vrouwen. De moedergroepavonden kunnen verder belangrijk zijn voor vrouwen, die nog een keuze moeten maken tussen flesvoeding en borstvoeding. Voor vragen over allerlei aspecten van de borstvoeding kunt u op de open avond tus sen 20.00 en 21.30 uur terecht in het gezondheidscentrum aan de C. van Perestraat 8. Voor telefonische informatie kunt u bellen 01184-67224 of 01184- 68279. MIDDELBURG - De Zeeuwse Sportraad houdt op woensdag 21 november voor de derde maal een Provinciale Sport Overdag Manifestatie. Dit evenement komt mede tot stand door de inzet van een vijftal leerlingen met het keu zevak stimulering sportdeel- neming van het CIOS te Goes. De manifestatie vindt plaats tussen 09.00 en 12.00 uur in sportcomplex "De Kruitmo- len" in Middelburg. Zeeuwse topsporter John Vermeule opent de 3e Provinciale Sport Overdag Manifestatie. De ac tiviteiten starten met een ge zamenlijke warming-up op muziek. Het vervolg bestaat uit een volleybal- en badmin- tontoernooi met daarnaast de grote sportinstuif met o.a. bowlen, badminton, een fit heidstest en ander leuke acti- viteiten. Tijdens de manifesta tie ontmoeten bestaande Sport Overdag-groepen elkaar op een sportieve manier. Verder is het evenement bedoeld om het overdag sporten bekend heid te geven. Iedereen die overdag tijd heeft om te spor ten is welkom. De kosten zijn 2.50 per persoon. Als u deel wilt nemen aan de sportinstuif bent u van harte welkom. Hiervoor kunt u zich op woensdg 21 novem ber aanmelden in sporthal "De Kruitmolen", Kruitmolenlaan 127 in Middelburg of contact opnemen met de Zeeuwse Sportraad. Voor meer infor matie kunt u bellen naar Joyce de Blaay, stagiaire Zeeuwse Sportraad, telefoon: 01180-82692. overzicht van de financien. Na de pauze geeft Mr. R.A. Le- vison een lezing over de ge schiedenis en de achtergron den van het Oost-Europeese Jodendom. Enkele miljoenen Russische Joden hebben na ja ren het recht gekregen om zelf te beslissen over hun eigen toekomst. Velen besluiten tot emigratie. Nu de Joden zo massaal naar Israel gaan is het van belang om meer te we ten over de achtergronden van deze nieuwe Exodus. De informatie-avond vindt plaats in de aula van de Zeeuwse Bibliotheek en begint om 20.00 uur. De avond is toe gankelijk voor donateurs en andere belangstellenden. MIDDELBURG - De Stich ting Synagoge Middelburg verzorgt 26 november een in formatie avond over de stand van zaken met betrekking tot de restauratie van de synago ge. De Stichting organiseert ieder jaar een paar evenementen voor de donateurs, die samen meer dan honderdduizend gulden bijeen sprokkelden. Ook niet donateurs kunnen de avond bezoeken. Tijdens de informatie avond wordt het restauratie plan gepresenteerd door Ir. J.H. Sinke. Ook de procedure die aan de restauratie vooraf gaat komt ter sprake. De pen ningmeester geeft een kort MIDDELBURG - Op 24 en 25 november komt Benny Bell naar Middelburg om in de trimzaal van de sporthal 'de Kruitmolen' stage-les te geven aan beginnende en gevorderde Jazz-dansers(essen). Benny Bell is een Amerikaanse cho reograaf, danser en acteur. Benny Bell reist door Amerika en Europa om stage-lessen te geven op de sport- en dans scholen. Hij heeft zelf een techniek ontwikkeld nJ. de 'African Workout'. De 'Afri can Workout' is voor iedereen, die regelmatig Jazzballet doet, goed te leren en het is heel leuk om te doen. Benny Bell geeft dit cursusjaar maar één keer stageles in Nederland. Het begint zaterdag 24 no vember om 13.00 uur met een Afro-Jazz-les van 1 Vfe uur, dan volgt om 14.45 uur een Jazz-les voor gevorderden. En om 16.30 uur een African Workout voor iedereen. Het is dan tevens mogelijk om een instructievi deo te kopen tegen een geredu ceerde prijs. Zondag start het om 10.00 met een Afro-Jazzles voor beginners tot 11.30, dan om 11.45 een jazzles voor half gevorderden tot 13.15 en tot slot om 13.30 een African- Workout-les. VLISSINGEN - Bij de ge meentepolitie te Vlissingen zijn in de periode van 7 tot 14 november 1990, de volgende voorwerpen aangegeven. Een half leesbrilletje aan wit touwtje, een reiswekker, een vulpen, een agenda, een vlag en stok, een linnen tas met kleding, een gouden naamplaatje met inscriptie, een plastic tas met doublé sie raden, een autosleutel, 2 sleu tels aan een ring, 3 sleutels aan een ring, een mapje met 5 sleutels en een wieldop.

Krantenbank Zeeland

Scheldebode | 1990 | | pagina 15