Werk van Besnyö tentoongesteld
TORÉNPRAOT
Voortvarend beleggen bij de ABN.
ABN Bank
VEEL FOTO'S UIT DE DERTIGER JAREN
redactie: torenstraat 5 vlissingen
zat22sep
-23
zeelandhallen goes
VROUW EN WERKWINKELS VOORZIEN IN BEHOEFTE
Zuiderzangers
in concert
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1990
Bauhaus
Voortvarend beleggen: unieke kans
voor (beginnende) beleggers.
Is uw interesse gewekt?
SEP
ZEELAND - De Stichting Vrouw en Werk vierde
begin september haar vijf-jarig bestaan met open
dagen in de werkwinkels in Goes, Middelburg en
Terneuzen. De vrouw en werkwinkels richten zich
uitsluitend op vrouwen die nooit of lange tijd niet
betaald buitenshuis hebben gewerkt, omdat zij de
zorg voor opgroeiende kinderen hadden bijvoor
beeld. Men biedt deze vrouwen ondersteuning,
wanneer zij zich willen (bij)scholen en weer willen
gaan werken. Een team van zes vaste medewerk
sters houdt spreekuren, organiseert beroepsoriën
terende cursussen, banenmarkten, themadagen en
geeft folders en circulaires uit. Waar nodig, wordt
het team aangevuld met een aantal medewerksters
op free-lance of tijdelijke basis.
311
WESTKAPELLE - In het
kader van de tweede Zeeland
Cultuurmaand is op dit mo
ment de vijfdelige tentoonstel
ling 'Zeeland toen' te zien van
de fotografe Eva Besnyö. Deze
van oorsprong Hongaarse fo
tografe maakte in de jaren
dertig tijdens haar zomerva
kanties in Westkapelle een se
rie unieke foto's van het leven
op Walcheren. De vijf deelten-
toonstellingen behandelen elk
een ander onderwerp en zijn
op verschillende plaatsen op
Walcheren te zien. Het onder
werp Zeewering is te zien in
Westkapelle, landbouw in
Domburg, klederdracht in
Veere, feest in Middelburg en
tenslotte het onderwerp wa
tersnoodramp, hoe kan het an
ders in de Delta Expo op het
werkeiland Neeltje Jans.
Wie de foto's van Eva Be
snyö op de vijf verschillende
locaties bekijkt valt een aantal
aspecten op. De vaak aparte
standpunten van de camera,
de nadruk op de weergave van
de 'structuur van het mate
riaal, de belangrijke wissel
werking tussen donker en
licht, de zakelijke benadering
van het onderwerp, dat alles
speelt een grote rol in haar fo
tografie.
Eva Besnyö was amper
twintig jaar oud toe ze samen
met een aantal vooruitstre
vende fotografen in die jaren
dertig een breuk forceerde
met de traditionele fotografie
die vooral romantische en
schilderachtige plaatjes voort
bracht. Besnyö fotografeerde
vooral de harde werkelijkheid,
het zware leven van de boeren
en dijkwerkers van Westka
pelle en de desastreuze gevol
gen van de watersnoodramp
in Stavenisse. De kale realiteit
wordt op zo'n manier in beeld
gebracht dat de kijker als het
ware het moeilijke leven van
die tijd aan den lijve onder
vindt, zwoegt met de boeren
en meelijdt met de getroffenen
van de watersnoodramp. Die
zakelijke manier van fotogra
feren wordt later bekend on
der de noemer Nieuwe Foto
grafie en mondt uit in een
groots opgezette internatio
nale fototentoonstelling 'Foto
37', bedoeld om de nieuwe ont
wikkelingen in de fotografie
aan een breder publiek te to
nen. De tentoonstelling in het
Stedelijk Museum in Amster
dam bestaande uit alle
uitingsvormen van de fotogra
fie zoals reportage, portretten,
reclame, architectuur en we
tenschappelijke fotografie gaf
een zeer belangrijke impuls
aan de fotografie in Neder
land.
Eva Besnyö was eigenlijk
haar hele leven vooruitstre
vend. Dit blijkt zowel uit haar
werk als uit haar persoonlijke
leven die nauw met elkaar
verbonden zijn. In 1910 wordt
ze in Boedapest geboren en
groeit op in een intellectueel
gezin. Na haar gymnasiumop
leiding komt ze in de leer bij
een progressieve fotograaf,
Josef Pécsi. Op haar twintig
ste vertrekt ze naar Berlijn,
toentertijd het mekka van de
internationale avant-garde.
Uiteraard komt ze daar in
aanraking met nieuwe stro
mingen zoals de Nieuwe Ar
chitectuur en het Bauhaus,
stromingen die, hoewel in
aanzet al in haar werk aanwe
zig, een belangrijke invloed op
haar werk zullen hebben. O.a.
de breuk met de romantische
fotografie en de zakelijke be
nadering van het onderwerp
zijn daarvan een gevolg. Ze
sluit zich aan bij de Bond van
Kunstenaars ter verdediging
van culturele rechten en
neemt deel aan de anti-fascis
tische fototentoonstelling 'De
Olympiade onder Dictatuur',
een verwijzing naar de olym
pische spelen van Berlijn on
der Hitier. Ze is mede-organi
sator van de eerder beschre
ven invloedrijke tentoonstel
ling 'Foto 37'. In de oorlog is ze
actief in het verzet als mede
werkster van de zogenaamde
persoonsbewijzencentrale. Op
haar zestigste sluit ze zich aan
bij de Dolle Mina's, de socialis-
tisch-feministische actiegroep
die streefde naar een socialis
tische samenleving waarin
mannen en vrouwen een ge
lijkwaardig bestaan hebben.
Jarenlang zou zij daarvan de
acties vastleggen om het pas in
1976 rustiger aan te gaan doen.
Tegenwoordig woont ze in
Amsterdam.
Hoe komt iemand die zo'n
progressieve levensloop kende
en veelal in mondaine metro
polen verbleef terecht in die
uiterst besloten samenleving
van Westkapelle. Een dorpje
tussen dijk en vuurtoren,
voornamelijk bestaande uit
noeste dijkwerkers, landbou
wers, wat arbeiders en een
kleine dorpselite. Een dorp
waar men het niet had op bui
tenstaanders en waar eeuwen
lang slechts onder elkaar ge
trouwd werd.
In schril contrast met dit
besloten Westkapelle lag
Domburg, een mondaine bad
plaats voor die tijd, waar de
elite zich al eind vorige eeuw
had gevestigd en dat een grote
aantrekkingskracht had op
een andere elite, die van de
kunstenaars. Leidende figuren
in de schilderswereld als Piet
Mondriaan en Jan Toorop ver
bleven in het dorp en vormden
er een groep schilders die de
Dpmburgse Beweging vorm
den. De dochter van Jan Toor
op, Charley, kwam al sinds het
begin van de eeuw met haar
vader mee naar Domburg. Tij
dens een van haar wandelin
gen toog zij naar Westkapelle
en was op slag in de ban van
het dorp en haar bewoners.
Daar trof zij tussen de noeste
arbeiders een werkterrein aan
dat beter bij haar sociaal-rea
listische kunstopvatting paste
als het mondaine Domburg.
Ondertussen was haar zoon
John Fernhout een jaar op de
Agfa-Filmschule in Berlijn
waar hij Eva Besnyö leerde
kennen. Onder de dreiging
van het opkomende nazisme in
Duitsland gaf hij haar de raad
naar Nederland te verhuizen.
Ze volgt zijn raad op en vestigt
zich in Amsterdam. Een jaar
later trouwen ze.
Met haar echtgenoot, zijn
moeder en Joris Ivens, bij wie
John in de leer was, bezoekt
Eva Besnyö voor de eerste
keer Westkapelle. Ze raakt ge
fascineerd door het Zeeuwse
landschap maar vooral West
kapelle met z'n kleine huisjes
vlak achter de dijk maakt in
druk. De Westkappelaars lig
gen haar wel. Overdag trekt ze
er opuit op de fiets of te voet
om Westkapelle en de omge
ving te verkennen. Op haar
trektochten neemt ze foto's
van onder meer de zeedijk en
zijn dijkwerkers, de Zeeuwse
boer en boerin, taferelen op
het strand en van de jaarlijkse
kermis in Middelburg.
Later in 1953 krijgt Eva Be
snyö de opdracht om de gevol
gen van de watersnoodramp
In de jaren dertig was klederdracht een alledaags verschijnsel. Besnyö legde het vast in Westkc
pel le.
op de foto vast te leggen. Ze gebieden van Zeeland. Daar inspectie van de zeedijk en h
gaat naar Stavenisse op Tho- legt ze de ravage vast die in zware werk dat voor het he
len, een van de ergst getroffen het dorp was aangericht, de stel verricht moet worden.
U kunt nu als spaarder, beginnend of juist ervaren
belegger aan boord stappen van de "Stad Zierik-
zee". Daar maakt u kennis met het grote scala
aan beleggingsprodukten en -diensten dat de
ABN Bank u kan bieden. En misschien gaat u dan
met een nog groter enthousiasme voor beleggen
weer aan land.
Voortvarend Beleggen. Een naam die wij niet voor
niets hebben gekozen. Voortvarend beleggen is een
grootscheepse activiteit van de ABN Bank die vanaf
1 oktober tot en met 6 oktober as. wordt gehouden
op verschillende plaatsen in Zeeland.
In Zierikzee, Goes, Kortgene, Middelburg en
Temeuzen zal worden aangemeerd.
Op de prachtige boot de "Stad Zierikzee" speelt
zich deze week van alles af voor iedereen die zich
voor beleggen interesseert: lezingen, audio-visuele
presentaties, beleggersinformatie en een grote
beleggersmarkt staan op het programma
Daarnaast wordt een prijsvraag georganiseerd
waarmee een hoofdprijs ter waarde van f 1.000,- te
winnen ia
Bel dan voor meer informatie naar de ABN Bank
in Goes, 01100-30697 (tst. 62) of ga even langs bij
één van de ABN-kantoren bij u in de buurt
Axel, Weststraat 1, telefoon: 01155-1433. Goes. Grote Markt 11-13, telefoon: 01100-30697. Haamstede. Noord
straat 47, telefoon: 01115-1764. Hulst, Steenstraat 7, telefoon: 01140-14055. Kortgene, Hoofdstraat 19, tele
foon: 01108-1345. Middelburg. Markt 81. telefoon: 01180-25258. Oostburg. Brouwerijstraat 9, telefoon: 01170-
2858. Oost Souburg. Kanaalstraat 36-38, telefoon: 01184-61992. Sas van Gent, Westkade 86. telefoon: 01158-
3440. Sluis. Zuiddijkstraat 8, telefoon: 01178-1620. Temeuzen, Herengracht 11. telefoon: 01150-95051, Dreb-
belstraat 26, telefoon: 01150-96550. Vlissingen. Coosje Buskenstraat 141, telefoon: 01184-15151. Zierikzee.
Oude Haven 9. telefoon: 01110-12453.
VIDEOPRODUKTIE - Op maandagmiddag 17 sept.
van 16.00-17.00 uur is er een open les videoproduktie voor
kinderen van 10-14 jr. Aan de orde komen: basislessen to
neelspelen voor de camera, het spelen van verschillende
genres, het maken van een scenario en draaiboek voor
een spannende videofilm. De cursus wordt georganiseerd
door de Stichting voor Drama-activiteiten Zeeland en
vindt plaats in wijkcentrum Aldegonde, Westerzicht 386
in Vlissingen. Maximaal 12 deelnemers. Vooraf aanmel
den via 01184-67542.
SPELLETJESAVOND - Met ingang van 18 september
start Soos 55+ haar wekelijks spelletjesavond op dinsdag
van 19.00 tot 21.45 uur in Bachten Komme, Badhuisstraat
104 in Vlissingen. Er wordt gesjoeld, gekaart en rummi-
cub gespeeld. Toegang gratis. De organisatie is in handen
van de Stichting Welzijn voor Ouderen, tel. 65062.
VOLKSDANSEN - In wijkpost „De Woelige Werf" van
de Stichting Welzijn Ouderen Middelburg start op
woensdag 19 september volksdansen voor 55+-ers o.l.v.
mevrouw H. Jansen van Roosendaal. De lessen zijn
iedere woensdagmiddag vanaf 19 september van 14.00-
15.00 uur. Voor informatie kunt u bellen naar 27537. Het
adres van de Woelige Werf is Rijnstraat 12, ingang IJs-
selstraat.
DARTTOERNOOI - Donderdag 13 september wordt er
in de Tapperij/Happerij de „Happy Buccaneer" aan de
Aagje Dekenstraat in Vlissingen een open Tac-Tic dart-
toernooi gespeeld. Het toernooi begint om 20.00 uur, in
schrijfgeld bedraagt vijf gulden.
ROCKEN - Zaterdag 15 september is er in de Tappe
rij/Happerij de „Happy Buccaneer" aan de Aagje Deken
straat in Vlissingen in het kader van het Sixtiesfestival
aldaar een spetterend optreden van de rock rollband
'Callboys'. Callboys staan garant voor een „sfeervol rock
and roll entertainment". Hun optreden begint om 21.00
uur en de toegang is gratis.
ROMMELMARKT - Het Middelburgs Muziek Korps
houdt op zaterdag 15 september een rommelmarkt aan de
Driewegenhof in Middelburg. Vanaf negen uur is er van
alles te koop. Boeken, kopjes, glaswerk, een antiek spin
newiel, klein meubelen en oude instrumenten. Voor in
formatie 01180-15618. De opbrengst is bestemd voor de
aanschaf van muziekinstrumenten.
ABDIJCONCERT - Het Middelburg Muziekkorps
geeft zondag 16 september om 11.30 uur een concert op het
terras van restaurant De Abdij in Middelburg.
FANCY FAIR - Op zaterdag 15 september houdt de
peuterspeelzaal „Het Baken" van 9.30 tot 13.00 uur een
fancy fair met kleding-, speelgoed- en boekenbeurs in de
speelzaal aan de Irenestraat 29 in Oost-Souburg. Spullen
kunnen ingeleverd worden op woensdag 12 september
van 13.00 tot 15.00 uur in de speelzaal. Niet verkochte goe
deren kunnen zaterdag 15 september na 13.00 uur afge
haald worden.
CLUB - De Stichting S.K.W. Middelburg gaat van start
met clubs in de Springplank in Nw. en St. Joosland. Op
dinsdag 18 september komen kinderen van 9-12 jaar aan
hun trekken en van 19.00-20.30 uur, woensdag 19 septem
ber is van 14.00-15.30 uur gereserveerd voor kinderen van
4-8 jaar en op vrijdag 21 september starten de 12-15-jari-
gen van 19.30-21.30 uur. De groepen komen eenmaal per
14 dagen bijeen. Alle groepen kunnen nog begeleiders ge
bruiken.
EILANDENTOCHT - Toerclub Walcheren houdt op
zaterdag 15 september de jaarlijkse eilandentocht. Voor
het eerst zijn er twee verschillende afstanden. Voor de
echte liefhebber is er de 200 kilometertocht die over alle
Zeeuwse en een gedeelte van de Zuid-Hollandse eilanden
voert. Nieuw is de 100 kilometer route die niet verder
reikt dan Schouwen-Duiveland. Inschrijving bij: De Rij
wielcentrale, Koudekerkseweg in Vlissingen tussen 8.00
en 9.00 uur. Ieder kan op eigen gelegenheid vertrekken, de
aankomst is als vanouds bij hotel Walcheren in Koude-
kerke.
VIDEO - Dinsdag 18 september om 20.00 uur houdt
Shot 68 in het clublokaal Breehof aan de Breestraat 8-10
in Vlissingen een bijeenkomst voor videofilmers. Onder
deskundige leiding worden enkele videoproblemen be
handeld o.a. hoe werkt mijn videocamera, het maken van
goede video-opnames, het gebruik van diverse montage-
apparatuur en hoe werkt beeldmontage en audiodubbing.
Iedere tweede en derde dinsdag van de maand is er een
bijeenkomst in het clublokaal voor beginners en gevor
derden.
FOTO'S EN DIA'S - De Middelburgse Fotro- en Dia
club verzorgt op dinsdag 18 september een presentatie
van vakantiefoto's en -dia's en de resultaten van de na
tuur fotosafari. Aanvang 20.15 uur in „De Vergulde
Baars".
11.00-21.00
11.00-18.00
Van klapstoel tot fauteuil
Vergrijzing en ontgroening
van de Nederlandse bevolking
hebben tot gevolg dat meer
vrouwen nodig zijn op de ar
beidsmarkt. Veel vrouwen die
lange tijd niet buitenshuis
hebben gewerkt, merken dat
hun scholing niet (meer) vol
doende is. Zij komen alleen
nog in aanmerking voor -
slecht betaald- laaggeschoold
werk. Hun positie op de ar
beidsmarkt blijft daardoor
zwak. In het verleden is geble
ken, dat deze arbeidskrachten
'als klapstoelen' terzijde wer
den geschoven, zodra de eco
nomische situatie veranderde.
Vrouw en Werk Zeeland
houdt zich bezig met het advi
seren en begeleiden van vrou
wen die op zoek zijn naar be
taald werk. Persoonlijke be
nadering staat voorop. De
vrouw, die aanklopt tijdens
een van de wekelijks gehou
den spreekuren, krijgt voor
lichting en advies over de
stappen die zij kan zetten om
betaald werk te vinden of een
opleiding of beroep te kiezen.
Daarnaast organiseert Vrouw
en Werk orienterende cursus
sen. In het afgelopen cursus
jaar waren dat de cursussen
'Vrouw en Werk', 'Vrouw en
Techniek', Vrouw en Eigen
Bedrijf' alsook cursussen ge
richt op buitenlandse vrouwen
en vrouwen met een WAO/
AAW-uitkering. Immers,
vrouwen die door arbeidson
geschiktheid hun oude beroep
niet meer kunnen uitoefenen,
moeten zich ook opnieuw
orienteren op de arbeids
markt.
Die arbeidsmarkt is de laat
ste jaren nogal veranderd.
Vooral in de uitvoerende tech
nische beroepen bestaat een
nijpend tekort aan arbeids
krachten. Technische beroe
pen waren vroeger voor meis-
Technische beroepen zijn voor vrouwen niet langer taboe
jes taboe. Niet helemaal onte
recht, want het werk was vaak
zwaar en vuil. Door de mo
derne hulpmiddelen is het
(ADVERTENTIE)
werk schoner, lichter en dus
veel aantrekkelijker gewor
den. Door de oriëntatiecursus
Vrouw en Techniek komen
vrouwen tot de ontdekking dat
het heel leuk kan zijn om in de
metaal, de installatietechniek
of in de elektrotechniek te
werken. De vrouw en werk
winkels helpen vrouwen bij
het vinden van goede scholing.
Men werkt daarbij nauw sa
men met diverse andere orga
nisaties in de provincie, zoals
de Arbeidsbureau's, diverse
scholen en centra voor vol
wasseneneducatie, de Kamer
van Koophandel, de Provincie
en Gemeentes.
Vrouwen met een goede op
leiding vinden makkelijker
een baan en zullen ook minder
gauw weer aan de kant gezet
worden: de klapstoel wordt
omgebouwd tot een fauteuil
waar je niet omheen kunt. In
middels zien de meeste vrou
wen het belang van een baan,
die economische zelfstandig
heid biedt, wel in. Vrouw en
Werk probeert in directe con-
MIDDELBURG - Ter gele
genheid van het 20-jarig be
staan geeft het I.G.K. "De Zui-
derzangers" een jubileumcon
cert op 28 september in de
Concert-en gehoorzaal te Mid
delburg.
Verder werken mee: Vocaal
ensemble "St. Laurens", ko
perkwintet Onda Middelburg
en de alt Marja de Waard. Op
deze avond zal het koor voor
het eerst optreden in de
nieuwe koorkleding. Aanschaf
hiervan werd mede mogelijk
gemaakt door een gift van het j
Anjerfonds.
Kaarten a 7.50 per stuk
zijn verkrijgbaar vanaf 21
september bij Pianohandel De
Hamernoot, Herenstraat 6,
Middelburg en op 28 septem
ber aan de zaal. Aanvang van
het concert: 20.00 uur.
tacten met het bedrijfsleven
werkgevers te stimuleren om
herintredende vrouwen aan te
nemen en actief te begeleiden
in hun loopbaanplanning. In
oktober 1989 hield men een
studiemiddag voor leidingge
venden en personeelsfunctio
narissen met het thema 'Van
baan naar loopbaan'.Ook be
nadert men gemeentelijke en
provinciale overheden om hen
ertoe te bewegen de positie
van vrouwelijke ambtenaren
te verbeteren.
De gemeente Vlissingen heeft
vorig jaar als eerste Zeeuwse
gemeente een ambtenaar voor
Positieve Aktie aangesteld.
Dat de Vrouw en Werkwin
kels in een behoefte voorzien
mag blijken uit het feit dat de
meeste cursussen dit najaar
vol zitten. Alleen bij de oriën
tatiecursus 'Vrouw en Tech
niek' kan men nog cursisten
plaatsen. Op maandag 17 sep
tember wordt een informatie
middag gehouden bij het
C.B.B., Papisland 1 in Middel
burg, telefoon 01180-37555.
Voor informatie over deze en
andere cursussen kan men
uiteraard ook terecht bij de
Werkwinkels. Voor Goes is het
adres 's Heer Hendrikskinde-
renstraat 54, telefoon 01100
20329. In Middelburg vindt
men de Vrouw en Werkwinkel
aan de Nieuwstraat 47, tele
foon 01180-37555.
Voor m..r info.moll. 01100-21020
(ADVERTENTIE)
PLEZIER
WAARIN O.A.
VOORLICHTING DRESSUUR EXOTISCHE DIEREN
WEDSTRIJDEN KINDERDIERENHOEK
FANTASTISCHE VOGELSHOW HUISDIERBENODIGDHEDEN
EN NOG VEEL MEER.