Een diploma en een baan voor
vrouwen die hun mannetje staan
Kapelle
SPRINT PHOTO
SS"**
HAr»
Knuvju
Zaterdag 7 juli
Galjoen meert af in stadhuis
VOOR BESTE KWALITEIT:
Geduchte concurrentie voor
streekrenners in Westkapelle
Orgelconcert
Kroonenburg
Schotsman
triathlon
KNELPUNTENNOTA GEEFT BEDREIGINGEN VAN DE DUINEN AAN
Wandelen over
strand en duin
NIET BEZORGD?
BEL 01184-19910
WOENSDAG
4 JULI 1990
M V 301
DOMBURG - Het zal de leek wellicht vreemd in
de oren klinken wanneer hem verteld wordt dat het
niet goed gaat met de duinen in Zeeland. Zo op het
oog ziet het er prachtig uit tijdens de wandeling
over de duinen van Walcheren. Aan de ene kant het
strand en de zee, aan de andere kant het uitzicht
over Walcheren, het is zo'n lieflijk plaatje. Het uit
gestrekte waterwingebied bij Vrouwenpolder, het
zachtglooiende brede duingebied tussen Domburg
en Oostkapelle, het langgerekte terrein van de
golfclub in Domburg, allemaal niets mis mee. Het
valt niet eens meer op dat grote gedeelten van deze.
gebieden zijn afgezet 'met ware prikkeldraadver
sperringen zodat de wandelaar en de fietser nood
gedwongen op de paden moeten blijven.
Bedreigingen
Broedbiotoop
Nuloptie
Vijftig amateurs in 15e wielerronde
UW SCHELDEBODE
Let op
32jbu ft ft
ESCHELDEBODE
VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS OP WALCHEREN. 37e JAARGANG. OPLAGE: EDITIE VLISSINGEN 23.800 EX. GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN EN WESTKAPELLE. EDITIE MIDDELBURG 22.600'EX. GEMEENTEN: ARNEMUIDEN,
DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: TORENSTRAAT 5 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTADRES: POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
MIDDELBURG - Op vrij
dag 29 juni kwamen ze nog een
keer bijeen; de vrouwen uit
Middelburg en Temeuzen die
het afgelopen jaar aan de Jan-
neke Dierxschool de opleidin
gen Praktijkdiploma Boek
houden en Proces Operator
volgden. Uit handen van coör
dinatoren Marianne Godart en
Leny van de Heuvel ontvingen
zij hun diploma's en certifica
ten.
„Bijzonder", noemde de
coordinator Financiële Oplei
dingen Marianne Godart de
diploma uitreiking. Bijzonder
in velerlei opzichten. Ten eer
ste omdat negen vrouwen uit
Middelburg en zeven vrouwen
uit Temeuzen de cursus prak
tijk diploma boekhouden in
een jaar afrondden in plaats
van in twee jaar. Bijzonder,
omdat 62.5 van de cursisten
in een keer slaagde, terwijl dit
percentage landelijk zo rond
de 20 ligt. En bijzonder, om
dat bijna alle cursisten tijdens
de opleiding of na de stage al
betaald werk vonden.
Leny van de Heuvel, coordi
nator technische opleidingen
noemde de drie vrouwen, die
de opleiding proces operator
afrondden 'doorzetters'. Zowel
de coordinator als plaatsver
vangend directeur Jeanette
Prince, haalden aan dat de sa
menwerking met het techni
sche centrum vakopleiding
voor volwassenen niet altijd
over rozen was gegaan. „Ook
het afgelopen jaar hebben we
ervaren dat samenwerking ze
ker tussen twee zo verschil
lende culturen als die van het
technische centrum en die van
de Janneke Dierxschool veel
energie kost van alle partijen",
aldus Jeannette Prince in haar
toespraak tijdens de diploma--
"uitreiking. Voor coordinator
Leny v.d. Heuvel staat een
ding vast: „Samenwerken is
een goede zaak, maar de be
langen van de vrouwen die op
geleid worden, moeten steeds
centraal staan, anders worden
vrouwen onterecht zwaar be
last met de nodige gevolgen".
De komende vier jaar wor
den meer samenwerkingsver
banden aangegaan, behalve
met het Centrum Vakoplei
ding voor Volwassenen ook
met de Primaire Beroepsge
richte Volwassenen Educatie
(PBVE), met de Streekschool
en met het Kort Middelbaar
Beroepsonderwij s (KMBO)
De bedoeling is dat de Janneke
Dierxschool na die vier jaar
geintegreerd is in een of meer
dere scholingsinstituten. Dit
werd twee maanden geleden
vastgesteld in de beleidsnotitie
Vrouwenvakscholing in de
Commissie van bijstand en
advies.
Ook heeft men plannen om
na verkenning van de arbeids
markt, nieuwe roldoorbre-
kende opleidingen op te zetten.
Het komende jaar organiseert
de Stichting Vrouwenvakop
leiding van het vrouwenbond
FNV opnieuwe de succesvol
gebleken financieel admini
stratieve opleiding en kunnen
in het tweede jaar weer vróu
wen instromen om opgeleid te
worden voor het praktijkdi
ploma boekhouden. Om de
aansluiting goed te laten ver
lopen is men inmiddels begon
nen met een schakelcursus, die
mede gefinancierd wordt door
het Arbeidsbureau. Ook de op
leiding Proces Operator die
opleidt tot het diploma VA-
PRO-A wordt gaat weer van
start.
In de vijf jaar van hun be
staan zijn de zes vrouwenvak
scholen, die op initiatief van
de Vrouwenbond FNV her en
der in het land zijn opgezet en
waarvan de Jtmneke Dierx
school er een is, een succes ge
bleken. Behalve de school aan
de Oude Vlissingseweg 32a in
Middelburg, heeft de Janneke
Dierxschool een dependance
in Terneuzen, aan de Schepen-
dijk 10.
De geslaagde cursisten nog een keer bijeen.
- FOTO:ANDRIENSMEELS
lllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Het gaat niet goed met de duinen
(ADVERTENTIE)
„Noodgrepen", zegt Richarc
Struyk, voorzitter van de
Werkgroep Midden Zeeland
van de Stichting Duinbehoud,
„die voor de niet-kenner mis
schien verhullen wat er wer
kelijk aan de hand is, maar
voor ons inhouden dat het de
finitief gedaan is met de onge
stoorde rust in de duinen,
waardoor de natuur niet meer
ongestoord z'n gang kan gaan.
Ter illustratie pakt hij een
boek uit de rijkelijk gevulde
boekenkast en leest er een
stuk uit voor van een wande
ling in het jaar 1899 in de dui
nen tussen Domburg en Oost
kapelle, waarin de wandelaar
nog langs een beekje kuierde
waar orchideeën en watervio
lieren bloeiden en het duinge
bied nog een „open" duinge
bied was wat betekent dat
door de kenmerkende dyna
miek van verstuivingen de na
tuurwaarde van de duinen
kon worden vergroot. Anno
1990 is het beekje allang opge
droogd, de bloemen verdwe
nen en het gebied dichtge
groeid met gras. Zo zijn er ge
noeg voorbeelden te geven
over de soms belabberde toe
stand van de duinen.
Deze voorbeelden staan ver
meld in de knelpuntennota die
onlangs werd aangeboden aan
burgemeester Hietkamp van
Domburg. De nota werd opge
steld door drie Zeeuwse ver
enigingen die zich het lot van
de duinen hebben aangetrok
ken: de Werkgroep Midden
Zeeland van de Stichting
Duinbehoud, de Natuur- en
Vogelwacht Schouwen-Duive-
land en de Natuurbescher
mingsvereniging 't Duumpje
uit West-Zeeuwsch-Vlaande
ren.
Het voornaamste knelpunt
en belangrijkste bedreiging
voor de duinen in Zeeland
vormt de recreatie. De afgelo
pen jaren is de recreatiedruk,
en daarmee het aantal recrea
tieve voorzieningen enorm
toegenomen. Mensen begeven
zich vrijuit in soms open, soms
verboden duingebieden om er
te wandelen, te crossen, de
sporten of te zonnebaden
waardoor kwetsbare vegetatie
wordt beschadigd, nieuwe
duinontwikkeling wordt te
gengehouden en de broedvo-
gels worden verjaagd. Als op
lossing wordt aangedragen om
de mogelijkheden om in- de
duinen te recreëren te beper
ken waarbij niet alleen wordt
gedacht aan afrastering van
hele stukken duingebied maar
bovendien van grote stukken
strand die eveneens als kwets
bare gebieden kunnen worden
aangemerkt vanwege de vele
broedvogels die er komen.
Vaste fiets- en wandelpaden,
pleksgewijze aanleg van duin
overgangen en parkeerplaat
sen, geen uitbreiding meer van
recreatieve voorzieningen of
eerder nog vermindering
daarvan en verbod van de re
creatieve jacht, dat zijn een
aantal mogelijkheden om de
De golflinks bij Domburg vormen een bedreiging voorde natuurlijke ontwikkeling van de duinen.
Het galjoen 'Prins Willem', gereild en gezeild.
- FOTO: JOHANNA BROUWER
MIDDELBURG - Gisteren
werd in de voorhal van het
Stadhuis een bijzonder schip
ten doop gehouden. Het betrof
een miniatuur uitvoering van
'de Prins Willem', een galjoen
dat in 1650 hl Middelburg op
de VOC werf werd gebouwd.
De heer A. Wennekes uit
Roozendaal bouwde het gal
joen in zijn vrije tijd op schaal
na. Hij deed hier ruim acht
jaar over. Omdat het toch te
groot was voor z'n eigen
woonkamer, het schip meet
150 bij 75 bij 120 centimeter,
besloot hij zijn bouwsel aan de
gemeente Middelburg in
bruikleen te geven.
Het galjoen staat in een spe
ciaal gebouwde vitrine in de
voorhal van het Stadhuis en is
te bezichtigen tijdens de rond
leiding.
recreatiedruk te doen afne
men.
Een van die recreatieve
voorzieningen die na de over
handiging van de nota werden
bezocht was de golfbaan in
Domburg. De golfbaan ligt al
sinds 1924 in het duingebied
ten westen van Domburg. Het
bestuur van de golfbaan wenst
uitbreiding van 9 naar 12 holes
maar dat kan alleen in het
agrarische gebied aan de over
kant van de weg. Richard
Struyk beschouwt de golfbaan
echter als een wezensvreemd
iets in een duingebied. Door
het beheer van de baan is er
geen sprake meer van een
duinflora en -fauna en de ge
wenste uitbreiding zal ten
koste gaan van uiterst waar
devolle vroonlandjes. Zelfs na
uitbreiding zal de golfbaan
nog niet voldoen aan de eisen
van 18 holes voor een volwaar
dige golfbaan en Struyk pleit
dan ook voor een verplaatsing
naar elders op Walcheren
waarna de huidige golfbaan
een waardevolle natuurbe-
stemming krijgt.
Een tweede gebruiksfunctie,
dat van de waterwinning voor
drinkwater, vormt eveneens
een bedreiging voor de duinen.
In het verleden, maar ook nu
nog, werd teveel water aan de
duinen onttrokken met als ge
volg verdroging van natte en
vochtige duinvalleien. Boven
dien werden voor de water
winning diverse voorzienin
gen aangelegd zoals pompsta
tions, puttenreeksen, leiding
tracés en beheerswegen waar
door het duingebied op directe
wijze werd aangetast. In
Oranjezon had dit wanbeheer
zelfs tot gevolg dat steeds
minder drinkwater kon wor
den onttrokken. De nota geeft
een zeer drastische maatregel
aan als oplossing, nl. het stop
pen met de waterwinning
daar het gebied toch al weinig
drinkwater meer oplevert en
dit bovendien van matige
kwaliteit is.
Eenderde bedreiging voor
een natuurlijk duinbeheer is
het feit dat de duinen dienst
doen als zeewering. Doordat
op de meeste plaatsen langs de
Zeeuwse kust sprake is van
meer afslag dan aanwas, zijn
maatregelen nodig om de zee-
werende functie van de dui
nen in stand te houden. In ex
treme gevallen zijn de duinen
al vervangen door een dijk of
werd het zand van de binnen-
duinen gebruikt voor de ver
steviging van de buitenrand
van de zeewering. Dit is een
keer het geval geweest in
Oranjezon, wat min of meer de
directe aanleiding was om de
Werkgroep Midden Zeeland
van de Stichting Duinbehoud
op te richten.
Volgens Richard Struyk zijn
voorgaande maatregelen zeer
ongewenst. Oplossingen zijn
volgens hem het toepassen van
zandsuppletie waarbij het be
nodigde zand uit zee wordt ge
wonnen en de verbeteringen
van de zeeweringen zeewaarts
worden uitgevoerd. Gelukkig
merkt hij een grote verbete
ring op in de houding van de
uitvoerende instanties zoals
Rijkswaterstaat en de Water
schappen en prijst hij bijvoor
beeld de samenwerking met
ingenieur Veldhuis van het
Waterschap Walcheren die
enige adviezen van de St.
Duinbehoud overnam tijdens
de recentelijk uitgevoerde
duin verzwaringen bij Dom
burg.
Over de Nederlandse duinen
zijn nog een aantal opmerke
lijke zaken te vertellen. Ze be
horen namelijk tot de grootste
en meest afwisselende duin
systemen ter wereld. Qua va
riatie aan levensgemeen
schappen staan zij aan de top
van de Europese kustduinen.
Relatief zijn de duinen goed
bewaard gebleven waarbij een
grote verscheidenheid aan re
liëfvormen opvalt, waaraan
overigens prachtige namen
zijn gegeven, zoals af ge
snoerde strandvlakten, para
bool-, oog-, kam- en loopdui
nen, slufters, strandwallen etc.
De nationale betekenis van de
duinen hangt onder meer sa
men met het feit dat de gehele
kuststrook, te zamen met het
Wadden- en Deltagebied en
het stroomgebied van Rijn,
Maas en IJssel een belangrijk
onderdeel is van de „ecologi
sche hoofdstructuur" van Ne-
- FOTO: STEM WEEKBLADEN
derland. Als geheel vormt de
duinstrook een natuurelement
van formaat.
Slechts weinig mensen rea
liseren zich dat er in de duinen
tot in het recente verleden nog
veel processen ongestoord
plaats konden vinden, voor de
vogelwereld en de vegetatie
zijn de duinen ook van groot
belang. Hoewel de duinen
slechts 1 procent van het na
tionale grondgebied uitmaken,
komt hier 64 procent van de
Nederlandse flora voor. Voor
veel vogelsoorten vormen de
duinen een belangrijke broed
biotoop. 87 Procent van de Ne
derlandse broedvogels broedt
regelmatig in de duinen. Bo
vendien loopt over het duinge
bied langs de Noordzee een be
langrijke vogeltrekroute.
(ADVERTENTIE)
Aanvang 11.00 uur
U aangeboden door:
U ontvangt tegen* inlevering van deze bon f 2.50
korting, bij aankbop van een toegangsbewijs voor
volwassenen bij alle RABOBANKEN in Noord- en
Zuid Beveland en Walcheren.
Mede door de discussie over
de toenemende milieuvervui
ling en de gevolgen daarvan
voor onze omgeving neemt de
betekenis van de natuur in ons
land sterk toe. Het geeft Ri
chard Struyk vooralsnog niet
meer vertrouwen in de men
sen. Hij pleit al langer voor de
zogenaamde nul-optie waarbij
hij er van uitgaat dat de re
creatie niet meer mag toene
men. De plannenmakers ech
ter gaan nog steeds uit van een
verminderde groei, stilstand is
immers achteruitgang werd
vroeger geleerd. Voor Struyk
is dit een wezenlijk andere
houding die weinig hoop geeft
voor een beter natuurbeheer.
Met de knelpuntennota geven
de drie verenigingen het
woord aan de beslissers. Colle
ges van burgemeester en wet
houders, gemeenteraadsleden,
Gedeputeerde en Provinciale
Staten, bestuurders van de
Waterschappen en de Water
maatschappij Zuidwest Ne
derland als ook de diverse
Rijksdiensten hebben het lot
van de duinen in handen. Het
is aan hen te beslissen over
een verdere aantasting van de
duinen of de keuze te maken
tot behoud. Het is laat maar
nog niet te laat.
Vlissingen, Walstraat 78
Middelburg, Korte Delft 1b
Goes, Lange Vorststraat 36
(Ontwikkelen gratis van alle door ons geleverde lilmpjes)
WESTKAPELLE - Rond de
vijftig amateurs in de 15e wie
lerronde van Westkapelle op
woensdag 4 juli. Dit avondcri
terium over 80 kilometer be
gint om 20.00 uur en wordt
voorafgegaan door een presta
tieloop (aanvang 18.30 uur) en
een wedstrijdloop (aanvang
19.15 uur).
Bij de wielrenners prijken
acht Zeeuwse namen op de
deelnemerslijst, waaronder de
streekfavorieten Patrick van
Belzen (Middelburg), Dennis
Mesu (Middelburg) en Chris de
Visser (Domburg). De andere
Zeeuwen zijn: Francois Fran
sen, Peter Mol, Kees Schouwe-
naar, Wim de Koeijer en John
Wiskerke.
Uit Brabant zijn er heel wat
inschrijvingen binnen geko
men, waaronder sterke klep
pers als: John en Eric de
Crom, Nico van de Klundert,
Raymond Kroon, Robert de
Raden, Bob Rasenberg, Frank
Timmers, Edwin Rovers en
Peter Heeren.
Ook de oud-Zeeuw Werner
Wieme, die nu in België woont
is van de partij, die traditiege
trouw wel diverse keren als
eerste voorbij de jurywagen
zal flitsen, omdat hij steeds
aast op de leidersprijs. Wan
neer Wieme ook tijdens de
slotfase nog in de spits rijdt is
hij tevens een geduchte kandi
daat voor de eindzege, gezien
zijn sterke eindschot. Nico van
de Klundert en John de Crom
zijn trouwens ook rap, evenals
Peter Heeren.
VLISSINGEN - De wandel -
sportvereniging De Vrolijke
Tippelaars te Vlissingen houdt
op zaterdag 7 juli 1990 haar le
duin- en strandwandeltocht
over de afstanden 5,10,15 en 20
km.
Deze wandeltocht staat on
der auspiciën van de KNBvLO
Kring W.-Brabant-Zeeland.
Het startbureau is bij de ka
novijver, Burg. v. Woelderen-
laan, te Vlissingen. Parkeer
gelegenheid is aanwezig. De
start is tussen 10.00 en 14.00
uur. De routes lopen over het
strand, de duinen en door het
bos. Iedereen kan aan deze
tocht deelnemen.
Nadere informatie is ver
krijgbaar op het secretariaat:
tel. 01184-64753 of 01184-18273.
MIDDELBURG - Onder
auspiciën van de Stichting Or
gelcentrum wordt op dinsdag
10 juli in de Nieuwe Kerk een
orgelconcert gegeven door
Jaap Kroonenburg.
Deze bekende organist ont
ving al op zeer jeugdige leef
tijd in Alkmaar de eerste or
gellessen.
Hij behaalde het orgeldi
ploma B met bijvak piano en
in 1981 het Solistendiploma
onder leiding van, André Ver
woerd aan het Rotterdams
Conservatorium.
Vanaf 1972 is hij verbonden
als organist van de Grote Kerk
in Maassluis, eerst als 2e orga
nist naast Feike Asma. Na
dienst overlijden volgde zijn
benoeming als hoofdorganist
van het beroemde „Garrels-
orgel".
Het programma dat zal
worden uitgevoerd luidt: Fan
tasie over gez. 143 en Bewer
king over Ps. 25, Feike Asma;
Concerto del Sigr. Meek, J.G.
Walther: Fuga in G, J.S. Bach;
Sonate no. 5, F. Mendelssohn;
Trio „Liebster Jesu wir sind
hier", J.J. Schneider; Pastora
le, C. Franck; Carillon de
Aanvang 20.00 uur.
TOURCARAVANS
DEALER FEN DT/ DEfHLEFFS
NIEUW EN GEBRUIKT
Verkoop/ verhuur stalling en accessoires
BOVAG ERKEND REPARATIEBEDRIJF
MET GEKEURDE REMMENTESTBANK
Dorpsweg 21 - Bruimsse
Telefoon: 01113-1490
Westminster, L. Vierne; Fan
tasie over Ps. 42, Feike Asma.
ARNEMUIDEN - De thriat-
lonvereniging „Zeeland"
houdt op woensdagavond 11
juli de „Schotsman-triathlon",
aanvang 19.30 uur.
Iedereen kan hier aan deel
nemen; dus ook de jeugd en
degenen die nooit eerder aan
een dergelijke krachtmeting
hebben meegedaan. Inschrij
ven is mogelijk tot één uur
voor de start.
(ADVERTENTIES)
VOOR QE BETERE
MANNENMODE
Ook in de grotere
maten zijn wij ruim
gesorteerd!!!
Oude Markt 45
Vlissingen, tel. 19337
