Colofon
Sting bij de Zeeuwse Omroep?
WELKOM!
Van gemeentehuis
tot omroepgebouw
Zeeland kan
niet zonder
Meer vrouwen nodig
Middenhof:
EIGENLIJK is het een wonder dat het voormalige
gemeentehuis van de gemeente Oost- en West-Souburg,
thans het onderkomen van Omroep Zeeland, er ooit kwam. Een
halve eeuw geleden was de tijd tegen de achtergrond van de
crisis van de jaren dertig en de dreiging van een oorlog
allerminst rijp voor een project dat in die dagen als
veelbetekenend gold. De politiek verantwoordelijken waren
gedwongen geweest heel wat overuren in de voorbereiding te
steken, maar in augustus 1939 was het dan zo ver. Het nieuwe
gemeentehuis van de gemeente Oost- en West-Souburg werd in
gebruik genomen. In verband met de mobilisatie niet al te
feestelijk.
Een duik in het verleden:
Bedelbrief
Schoolsituatie
Omroep Zeeland zoekt
correspondenten
Uitgave van De Stem
Weekbladen ter gelegenheid
van de start van Omroep
Zeeland, regionale omroep voor
Zeeland.
De artikelen in deze krant
werden geschreven door het
redactieteam van Omroep
Zeeland: Flip Feij, Peter van
Höute, Peter Joosse, Bob
LagaaijBert van Leerdam,
Koen Mijnheer en Selma
Osman.
Foto's: Pieter Honhoff
archief gemeente Vlissingen.
Grafische vormgeving:
Leonard Snelders
(Pitman B.V.).
Foto voorpagina:
Pitman fotostudio.
Redactie coördinatie:
Peter Gons.
Kantoren De Stem Weekbladen:
Nieuwsblad voor de
Bevelanden, Klokstraat 1,
4461 JK Goes,
tel. 01100-28030.
De Scheldebode, Torenstraat 5,
4381 ET Vlissingen,
tel. 01184-19910.
Ons Eiland, Oostdijk 41-43,3245
AS Sommelsdijk, tel. 01870-3722.
Zeeuws-Vlaamse Koerier,
Steenstraat 14,4561 AS Hulst,
tel. 01140-13751 en
Nieuwstraat 9,4531 CV
Terneuzen, tel 01150-17920.
Omroep Zeeland is er voor alles wat
in deze provincie hoorbaar gemaakt
kan worden. Straatgeluiden,
pratende mensen, maar ook
muziekmakende mensen. Daar is de
radio immers voor. Er zullen platen
worden gedraaid, banden en cd's.
Vanaf het eerste moment zal een
archief worden aangelegd van al die
geluidsdragers. Met het oog op de
toekomst, want de ervaring bij
andere regionale omroepen leert,
dat verzoekplatenprogramma's
razend populair zijn.
Maar ook ter'verlevendiging van de
informatieve programma's
waarmee Omroep Zeeland begint,
zal muziek ten gehore worden
gebracht. Daarbij zal geput worden
uit het internationale repertoire van
Sting tot Vivaldi en van Willem
Vermandere tot Jan Pieterszoon
Sweelinck. Maar bij de Zeeuwse
omroep zal muziek van Zeeuwse
oorsprong een streepje voor hebben.
De omroep houdt zich dan ook
aanbevolen voor platen, banden en
cd's van Zeeuwse muziekgroepen,
koren en ensembles. Het hoeft niet
allemaal van recente datum te zijn,
want het is juist ook wel eens aardig
iets uit de oude doos te laten horen.
Vanzelfsprekend is ook nieuw
materiaal welkom. Als een opname
ons goed bevalt kunnen we er zelfs
een Zeeuwse hit van maken!
U kunt uw materiaal opsturen naar:
Omroep Zeeland
Postbus 1090
4388 ZH Oost-Souburg
HET studiogebouw van Omroep Zeeland
aan de Kanaalstraat in Oost-Souburg
krijgt een open karakter. Iedereen is er
welkom voor een kijkje achter de schermen.
Ook zal het op gezette tijden mogelijk zijn om
rechtstreekse uitzendingen bij te wonen.
Daarom zal Omroep Zeeland in de
programma's regelmatig oproepen plaatsen.
Radiodirecteur Flip Feij„Omroepgebouwen
oefenen een grote aantrekkingskracht uit op
de luisteraars. Ik heb dat in Hilversum
gezien en bij de regionale omroepen in de
andere provincies zie je dat verschijnsel ook.
De consument wil weieens zien in welke
omgeving de programma's tot stand komen
en onder welke omstandigheden hun
favoriete presentatoren hun werk
verrichten. Een moderne omroep speelt op
die behoefte in, het is belangrijk voor de
public relations. Vanaf het begin willen we
gaan werken aan de populariteit van ons
station. Bovendien heeft iedere betaler van
zijn kijk- en luisterbijdrage er gewoon recht
op om te zien wat er met zijn tientje gebeurt".
Om te voorkomen dat iedereen tegelijk komt,
waardoor de gebruikers van het
studiogebouw bij hun werk gehinderd
worden, is het wel noodzakelijk om bezoeken
schriftelijk aan te vragen. Het is dan nuttig
om te weten met z'n hoevelen u wenst te
komen en naar welke dag de voorkeur
uitgaat. Dat briefje moet worden gericht
aan: Omroep Zeeland
t.a.v. Anne-Marie Vester
Postbus 1090
4388 ZH Oost-Souburg
Het oude raadhuis aan het
Oranjeplein in Oost-Souburg is de
gemeente in de jaren twintig en
dertig een doorn in het oog. In juni
1922 wordt in de raad al een
principebesluit genomen om te
komen tot de bouw van een nieuw
gemeentehuis. Pas in oktober 1930
wordt een geschikt terrein aan de
Kanaalstraat aangekocht. De lap
grond van ongeveer 2000 vierkante
meter kost de gemeente ongeveer
tweeduizend gulden. Vijf jaar na de
aankoop van de grond is er nog
steeds geen sprake van een nieuw
gemeentehuis. In oktober 1935
stellen burgemeester (H.A. van
Doorn) en wethouders de raad voor
het tekort aan ruimte te
ondervangen door het oude
gemeentehuis uit te breiden met een
lokaal van de Openbare School. „Dit
kan op eenvoudige wijze geschieden
door een doorbraak te maken in een
scheidingsmuur, waardoor
binnenshuis een verbinding
ontstaat", aldus B en W in een
schrijven aan de raad. De raad gaat
vervolgens akkoord en voor 150
gulden vindt de verbouwing plaats.
Een paar maanden later komt de
bouw van een nieuw gemeentehuis
echter al weer ter sprake. De
Openbare School kent zo'n grote
toeloop van nieuwe leerlingen, dat
de gemeente het bewuste
schoollokaal weer af moet staan.
Met behulp van het zogenaamde
Werkfonds - tijdens de crisisjaren in
het leven geroepen - hopen B en W
in aanmerking te komen voor de
Het oude raadhuis verkeert in zo'n
slechte staat, dat opknappen volgens
de burgemeester en wethouders niet
meer mogelijk is.
De gemeente laat er geen gras over
groeien, want enkele dagen later
(eind januari 1936) richten B en W
zich tot het provinciaal bestuur.
Gedeputeerde Staten scharen zich
achter de plannen van het
gemeentebestuur, mits er steun van
het Werkfonds wordt verkregen en
mits de bouw zo sober mogelijk
wordt gehouden „in verband met de
voortdurende hulpbehoevendheid
der gemeente".
Het antwoord van GS is nog niet
binnen of het gemeentebestuur
zendt een bedelbrief naar het
Werkfonds in Den Haag. De kosten
van een nieuw gemeentehuis
worden geraamd op 30.000 gulden.
Om de argumenten kracht bij te
zetten wordt in de brief melding
gemaakt van 265 werklozen in Oost
en West-Souburg (bijna 5000
inwoners) onder wie 35
bouwvakkers, die allen steun
ontvangen uit de gemeentekas. „Om
al deze redenen verzoeken wy U
beleefd doch dringend om
financieelen steun voor den bouw
van een nieuw gemeentehuis
waarvoor de grond reeds aanwezig
is", schrijven burgemeester en
wethouders.
Het antwoord uit Den Haag blijft
maanden uit en daarom wendt het
gemeentebestuur zich in mei 1936 tot
het Werkfonds met de vraag: „In
weik stadium van behandeling ons
gemeentebestuur weinig aan het
toeval over. Zuinigheid regeert. Er
wordt op uitgebreide schaal
correspondentie gevoerd om de
beste kwaliteit voor zo min mogelijk
geld in huis te halen.
Deze zorgvuldigheid werd tijdens de
kort daarna volgende oorlogsjaren
niet beloond: bombardementen op 4
juni 1940 en op 25 april 1941 en de
inundatie in 1944 zorgen voor een
fikse schadepost. In januari 1958
besluit het ministerie van financiën
de gemeente ruim twintigduizend
gulden toe te kennen in verband met
oorlogsschade aan het
gemeentehuis. Tot 1966 doét het
gebouw dienst als gemeentehuis. Na
de gemeentelijke herindeling volgt
een verhuizing naar het stadhuis in
Vlissingen.
Op het moment van de verhuizing is
bode/conciërge H. Donker met zijn
gezin al vijfjaar woonachtig in het
gemeentehuis. De uit Drente
afkomstige Donker wordt in 1961
gekozen uit 67 sollicitanten. Tot 1966
is hij werkzaam als bode in het
gemeentehuis aan de Kanaalstraat.
Daarna bekleedt hij dezelfde functie
nog jarenlang in het stadhuis in
Vlissingen. Het gezin blijft in het
voormalige raadhuis in Souburg
wonen. „Het was wettelijk bepaald
dat de bode en zijn gezin geen
nadelige gevolgen zouden
ondervinden van de gemeentelijke
herindeling. Wij mochten in het
gebouw in Souburg blijven wonen
tot ik 65 jaar was", aldus de heer
Donker.
Tot 1984 woont het gezin in het
voormalige gemeentehuis aan de
Kanaalstraat. In de loop der jaren
moest de familie het gebouw - dat
later werd omgedoopt tot 4
Middenhof - onder meer delen met
de politie (er is nog altijd een
zogenaamde dronkemanscel).
„Verder zaten er allerlei
verenigingen zoals de
damvereniging en de sjoelclub. Er
zijn ook wel een paar bruiloften
gehouden, maar dat was snel
afgelopen omdat er klachten van
omwonenden kwamen", zegt de
thans 69-jarige heer Donker, die nog
altijd woonachtig is in Oost-
Souburg.
Begin 1989 gaan de werklieden in
het gebouw aan het werk om een
nieuwe gedaanteverwisseling tot
stand te brengen. Het oude
gemeentehuis is nu omroepgebouw.
Een loden koker met oorkonde, door
burgemeester A.R.S. Stemerding op
22 februari 1939 ingemetseld, links
van de hoofdingang, is een blijvende
herinnering aan het oorspronkelijke
karakter van het gebouw. „Moge dit
gebouw getuige zijn van een
gestadigen groei en welvaart der
gemeente", aldus het in lood en steen
gevatte geschrift.
wil er zijn voor heel Zeeland maar
we kunnen dat niet alleen! We
hebben uw hulp nodig, als tipgever
(denkt u iets voor de omroep te
hebben, pak dan de telefoon)
mogelijk als correspondent of
misschien wel als medewerker.
Natuurlijk zitten daar de nodige
haken en ogen aan. Hoe weet u of u
over de juiste kwaliteiten beschikt
en hoe weten wij of we iets aan u
hebben? Heel eenvoudig: door met
elkaar kennis te maken. Dus denkt u
dat het iets voor u is, voelt u er wel
voor de omroep te helpen, neem dan
eens vrijblijvend contact op!
U kunt schrijven naar:
Omroep Zeeland, Postbus 1090,
4388 ZH Oost-Souburg
Bellen mag eventueel ook:
01184-66355 vragen naar Peter
van Houte of Bob Lagaaij.
„Die omroep had er al veel langer moeten
zijn. Als toeristisch en waterrijk gebied kan
Zeeland toch niet zonder eigen omroep. Je
moet via de landelijke radio horen dat er
bijvoorbeeld ergens verkeersopstoppingen
zijn. En bij rampen, we hebben in het
verleden toch heel wat gehad: met schepen
voor de kust, olievervuiling. Zeeland wist
nog niks voordat het op de radio was
geweest. Het is een heel groot gemis geweest
dat die omroep er niet eerder was. Ik heb
altijd voor het landelijk nieuws gewerkt. Ik
probeerde alles op de radio te krijgen.
Demonstraties bij de kerncentrale in
Borssele. Ik liep mezelf het lazarus om elk
uur het nieuws te voorzien. Ik hoop dat de
hoogmoed van Hilversum door een eigen
omroep voor de Zeeuwen wordt
teruggedrongen. Als er niks meer te vullen
valt, mag er iemand uit Zeeland komen.
Maar er zijn zoveel leuke dingen die mensen
willen weten".
NETTY VAN ZALINGE,
VLISSINGEN
ANP-correspondente voor Zeeland
van 1968 tot november 1988
„Ik ben heel benieuwd naar het soort nieuws
dat Omroep Zeeland gaat brengen. Ik hoop
dat het zo veelzijdig mogelijk is, maar mijn
zorg aan de andere kant is dat het een beetje
al te kleinschalig wordt. Het risico dat er
nieuwtjes doorkomen, die je nauwelijks
nieuws kunt noemen. Ik zou het uitstekend
vinden als Omroep Zeeland een
vrouwenemancipatierubriek gaat uitzenden.
Maar ik denk dat het nog veel beter is dat de
omroep heel gericht de ontwikkelingen op
het terrein van de vrouwenemancipatie
volgt. Het is spijtig dat er zowel in het
algemeen bestuur van de omroep als bij de
medewerkers zo weinig vrouwen zijn".
INEKE STURM, ZIERIKZEE
Medewerkster Stichting
Vrouwenemancipatie Zeeland
Burgemeester A.R.S. Stemerding van Oost- en West-Souburg
metselt in 1939 een koker met oorkonde in.
verzoek zich thans bevindt". Op 7
september kondigt 'Den Haag' de
komst aan van een
onderzoekscommissie, die de
wenselijkheid van de bouw dient
vast te stellen. „Gaarne verneem ik
of het U schikt genoemde Heeren op
Woensdag 16 dezer na aankomst van
den trein om 10u45, d.i. dus ongeveer
llulö, ten Gemeentehuize te
ontvangen", luidt het verzoek van
het Hoofd van den
Rij ksgebouwendienst.
Op dit punt is de politieke
touwtrekkerij op zijn hevigst. De
vertegenwoordigers van de
Rijksgebouwendienst ontdekken
achter het gemeentehuis een tweede
schoollokaal dat eveneens dienst zou
kunnen doen als uitbreiding. De
gemeentevertegenwoordigers laten
zich niet uit het veld slaan en
herinneren de Haagse delegatie aan
de mogelijke concentratie van het
bijzonder onderwijs. Eventuele
samenvoeging van de Marnixschool
en de Julianaschool en de daaruit
voortvloeiende toeloop van
leerlingen vereist de
heringebruikname van de
schoollokalen. In een brief aan de
Inspecteur Lager Onderwijs
proberen B en W een paar dagen
later steun te vinden voor deze
argumenten.
Het antwoord van de Inspecteur
wordt in Oost-Souburg met gejuich
ontvangen. De inspecteur wil de
schoollokalen hoe dan ook voor
onderwijsdoeleinden blijven
gebruiken. De reactie van het
Werkfonds in Den Haag is enkele
maanden later echter ronduit
teleurstellend. Bij monde van
secretaris dr. ir. A.H.W. Hacke
wordt het verzoek van de gemeente
Oost- en West-Souburg opgeschort
totdat er meer duidelijkheid is over
de toekomstige 'schoolsituatie' in de
gemeente.
Ten einde raad wenden
burgemeester en wethouders zich
andermaal tot Gedeputeerde Staten.
In een schrijven van januari 1937
voelen B en W de bui al hangen. De
weigerachtige houding van het
Werkfonds belooft niet veel goeds
en in een poging te redden wat er te
redden valt wordt het
provinciebestuur om raad gevraagd.
„Wij verzoeken U beleefd te willen
adviseren wat thans gedaan moet
worden". In april van dat jaar laat
het gemeentebestuur GS ook fijntjes
weten dat het leegstaande
schoollokaal (dat door het
Werkfonds werd aangewezen) door
het toegenomen aantal leerlingen
weer in gebruik dient te worden
gnomen. Een afschrift van die brief
wordt ook naar het Werkfonds in
Den Haag gestuurd.
Er volgt opnieuw een briefwisseling
met het Werkfonds, maar in oktober
1937 lijkt de gemeente over de
langste adem te beschikken. Het
Werkfonds verzoekt namelijk om
een kostenraming voor het bouwen
van een nieuw gemeentehuis.
Minder dan een jaar later gaat de
eerste spade de grond in. De firma
J.M. Goedemondt uit Vlissingen
krijgt de opdracht tot de bouw voor
de somma van 39.200. In augustus
1939 wordt het nieuwe gemeentehuis
in gebruik genomen.
Bij de inrichting laat het
Omroep Zeeland gaat programma's
maken voor de héle provincie. Wij
zijn er van overtuigd dat „het" niet
alleen op Walcheren of zelfs alleen
maar in Middelburg of Vlissingen
gebeurt. We hebben open oren en
ogen voor wat er zich in Zeeuwsch-
Vlaanderen, op Tholen, op de
Bevelanden en Schouwen-
Duiveland afspeelt. We willen ook
berichten over het wel en wee van
Sint-Philipsland. Maar: onze studio
staat in Oost-Souburg en veel van
onze redacteuren wonen, om
praktische redenen, daar niet ver
vandaan. Kortom: Omroep Zeeland
