Het Zeeuwse trekpaard komt in actie
uur
serviel vSPRINT PHOTO
a
DE SCHELDEBODE
De teloorgang wordt op film vastgelegd
Oud-strijder: „De jaren na 1944 heb ik kado gekregen
Moens en Thijs draaien
rondjes in Dortmund
Libris, üw Cosplde Boekhandel
Fluoride in de
buitenlucht
licht gedaald
NIET BEZORGD?
BEL 51184*19910
Oefenvluchten
nog steeds
hinderlijk
WOENSDAG
8 NOVEMBER 1989
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Van 1 tot en met 5 november werd herdacht dat Walcheren 45
jaar geleden bevrijd werd. Vanuit verschillende delen van de we
reld, waaronder Australië, Canada en natuurlijk Engeland, kwa
men oud-strijders naar Walcheren om misschien voor de laatste
keer de groots georganiseerde plechtigheden mee te maken. Het
waren aangrijpende dagen. Niet alleen voor de oud-strijders (de
commando's, de Schotten en de verzetstrijders, die zij aan zij met
de geallieerden hebben gevochten), maar ook voor iedereen die de
oorlog van nabij heeft meegemaakt.
Op 1 november hielden ongeveer 200 commando's een „pelgrimage"
langs de landingsplaatsen in Vlissingen en bij Westkapelle. Hun reis
werd begeleid door oude legervoertuigen van de organisatie „Keep
them Rolling", die 's middags in Zoutelande door motorpech aan één
van de voertuigen hun organisatienaam eer aan déden. In de loop van
de dag werd duidelijk dat het één van de mooiste zo niet de allermooi
ste herdenking zou worden van de afgelopen 45 jaar. Deze algemene
mening is gebaseerd op intuïtie en daardoor moeilijk te omschrijven.
De ingetogen en intieme wijze waarop het gebeuren plaatsvond zal ze
ker geholpen hebben deze indruk te vestigen.
Signaal
COMPUTERBOEKEN
COMPUTERTIJDSCHRIFTEN
STUDIEBOEKEN
de Ruiter
Pintje vatten
omdat Kleurenfoto's afdrukken een vak is: ons vak.
L M
UW SCHELDEBODE
Cursus Kruiswerk
'die-eet lekker'
DE ELEKTROZAAK DIE KONTAKT MET
KOPERS WIL SCHAKELT OVER OP
DE SCHELDEBODE
M V 301
E SCHELDEBODE
versCHIJNT WEKELUKS[GRATIS JAARGANG. OPLAGE: EDITIE VLISSINGEN 23.600 EX. GEMEENTEN: VALKENISSE. VLISSINGEN EN WESTKAPELLE. EDITIE MIDDELBURG 22.200 EX. GEMEENTEN: ARNEMUIDEN,
DOMBURG. MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: TORENSTRAAT 5 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTADRES: POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
ZEELAND - Op zaterdag 11
november houdt de stichting
'Het Werkend Trekpaard'
open huis. Op vijf verschil
lende plaatsen kunt u terecht
om de trekpaarden aan het
werk te zien, te fotograferen of
te filmen. Naar verwachting
zal het ploegen van winter
land met driespannen -voor
velen het meest tot de verbeel
ding sprekende aspect van het
werken met trekpaarden- de
belangrijkste bezigheid zijn.
Al tijdens de ploegdemon-
stratie op de Zeeuwse ploeg-
kampioenschappen op 2 sep
tember j.l. bleek dat de be
langstelling voor het werkend
trekpaard groot is en groeit,
zowel bij het publiek als bij de
trekpaardhouders zelf. De on
derlinge wedstrijd tussen de
vijf ploegers gaf het unieke
beeld van 15trekpaarden op
één veld. De nestor van de
Zeeuwse trekpaardenhouders,
A. Brooymans. uit Tholen,
mocht voor het beste ploeg-
werk een grote beker mee
naar huis nemen.
Onder het publiek bevonden
zich vele fotografen en (vi-
deo)filmers. Voor hen, die de
paarden liever zonder publiek
en vlaggen voor de lens heb
ben, biedt de open dag een uit
stekende mogelijkheid om in
alle rust een plaatje te schie
ten. U bent welkom op de vol
gende adressen:
-C. en M. Mol, Weelweg 25 in
Waarde.
-Fam. J. de Visser, Vrijburg
straat 46 in Vlissingen.
-A. Paauwe en A. Verhage,
Schellachseweg 2a in Gapinge.
-L. de Visser, Zandweg 54 in
Ritthem.
-C. Maurice en A. Harthoorn
aan de Notenboomdijk in Nis-
se.
Maurice uit Nisse, die uit
pure liefhebberij zijn trek
paarden inspant, doet samen
met zijn buurman Harthoorn
(die zelf Groningers fokt en er
ook nog wel mee werkt) vóór
het eerst mee. Beide boerderij
en, die tegenover elkaar aan
de Notenboomdijk aan de rand
van de Poel staan, liggen in
een prachtige omgeving met
vele meidoornhagen en holle-
bollige weilanden.
Het bestuur van Het Wer
kend Trekpaard hoopt dat de
open dag weer een aantal
nieuwe donateurs oplevert. De
stichting bestaat nu één jaar.
De reacties zijn alom positief
en enthousiast. De Provincie
Zeeland en verschillende ge
meenten en bedrijven verle
nen inmiddels financiële steun
aan de verschillende activitei
ten.
Om de binding met de dona
teurs te vergroten overweegt
het stichtingbestuur extra ac
tiviteiten op te zetten. Voor de
komende winter wordt ge
dacht aan een donateursdag of
-avond waarop o.a. historische
filmopnamen getoond kunnen
worden. Binnenkort is dan
wellicht ook de film van de
Leidse cineaste Metje Postma
te zien. Zjj heeft vergevor
derde plannen om een 16 mm
film te maken van het
Zeeuwse trekpaard. De voor
bereidingen voor het filmpro
ject zijn in volle gang. Vanaf
de zomer is er nauw overleg
tussen Postma en 'Het Wer
kend Trekpaard'.
In feite vormt de aanleiding
voor de oprichting van de
stichting, n.l. de totale ver
dwijning van het werkende
trekpaard in de landbouw, ook
de aanleiding vöor de film. De
film moet een 'Zeeuws docu
ment' worden waarbij de glo
rietijd en de geleidelijke te
ruggang van het trekpaard op
het boerenbedrijf geschetst
wordt tegen de achtergrond
van ontwikkelingen in de
landbouw en verschillende
historische gebeurtenissen. De
enkele bedrijven die nu nog
met paarden werken kunnen
hierin model staan voor hoe
het was en hier en daar nog
steeds is. Daarnaast zal ge
bruik gemaakt worden van
historisch beeldmateriaal dat
nu' in verschillende archieven
(Polygoon, Rijks Voorlichtings
Dienst) ligt opgeslagen.
De film wordt een'drieluik
van elk 20 minuten. In ieder
deel zullen de verschillende
aspecten van het werken en
omgaan met trekpaarden in
voorjaar, zomer en najaar in
beeld gebracht worden. Naast
de werkzaamheden met paar
den op het land zal aandacht
besteed worden aan de fokke
rij, de africhting, de keurin
A.Paauwe uit Gapinge aan het slechten.
gen, de ringwedstrijden. Ook
de ambachtslieden die in het
verleden hun nering hadden
aan de trekpaarden, zoals de
hoefsmid en de gareelmaker,
komen aan de orde. Mensen
komen aan het woord die in
hun dagelijkse werk veel te
maken hebben gehad met de
veranderingen in de land
bouw, waarbij het trekpaard
langzaam maar zeker terrein
FOTO: AD PHERNAMB UCQ.
verloor; de smid, .de land-
bouwvoorlichter, de paarden
knecht.... De opzet van de film'
past uitstekend in de doelstel
lingen van de stichting 'Het
werkend Trekpaard'.
Walcheren herdenkt de bevrijding
Bisschop M. Wood was de eer
ste, maar niet de laatste spre
ker op 1 november, die door
middel van zijn toespraken
een zeer persoonlijke kijk op
het verleden bood. Hij ging
voor in het gebed bij de lan
dingsmonumenten in Vlissin
gen en bij Westkapelle, waar
bij hij een zakbijbeltje ge
bruikte dat hij in zijn borstzak
meedroeg tijdens de landing in
1944. Ook sprak hij hetzelfde
gebed uit als kort voor de aan
val op Westkapelle, vlak voor
dat velen sneuvelden. De mi
nuut stilte voor degenen die
hun leven gaven, zodat wij
kunnen leven, was hierdoor
des te indrukwekkender.
De jaren gaan tellen voor de
commando's. Sommigen be
wogen zich voort in een rol
stoel -en anderen met behulp
van een wandelstok. Iemand
van het 48e Royal Marine
Commando besteeg hijgend de
Westkappelse zeedijk. De be
klimming bleek voor hem als
hartpatiënt een zware opgave.
Toen zijn gastvrouw bezorgd
(ADVERTENTIES)
naar zijn gezondheid infor
meerde antwoordde hij: „Het
maakt niet uit, na 1944 heb ik
de jaren toch cadeau gekre
gen". Juist omdat de Duitsers
alweer 45 jaar geleden verdre
ven werden en de oud-strij
ders duidelijk oud beginnen te
worden, moe! de link met het
heden nog eens benadrukt
worden. De burgemeester van
Westkapelle, H.A. van Malde-
gem en de burgemeester van
Valkenisse W.J. Plomp, deel
den beiden deze mening. Dhr.
van Maldegem hield een korte
toespraak waarin hij onder
streepte hoe belangrijk de in
zet van de commando's was,
voor het Europa van nu. Hij
vertelde over zijn toespraak:
Specialist in:
Meer dan 2500 com
puterboeken in voor
raad.
Geopend: maandag
t/m vrijdag van 9.00-
12.30 uur en van
13.30-18.00 uur, za
terdag van 9.00-16.00
uur.
D
P»ul Kruow.trMl SS-57
43(2 MBVUMlngwv M. 011M-127U
„Als burgemeester voel ik
mij geslaagd, wanneer ik een
signaal naar de toekomst heb
gegeven. Hopelijk verandert
de herdenking de levenswijze
van velen; er mag nooit meer
een oorlog begonnen worden".
Dhr. Plomp sprak de gasten en
belangstellenden toe in de her
vormde kerk van Zoutelande.
Ook hij gaf aan dat de strijd
op Walcheren niet vopr niets
heeft plaatsgevonden: „Ik ben
zelf na de oorlog geboren. Mij n
opdracht is zodoende om een
lijn naar de toekomst te trek
ken. De vrijheid is in 1944 be
vochten en wij hebben daar nu
een gezamenlijke verantwoor
ding voor".
De kerkdienst in Zoutelande
was ongetwijfeld één van de
hoogtepunten. Op 3 november
1944 werd een kerkdienst ge
houden voor de bewoners vap
Zoutelande en de commando's
van het 48e R.M.C., die het
dorp kort daarvoor bevrijd
hadden. Op initiatief van dhr.
en mevrouw Ros uit /Vlissin
gen kon de dienst opnieuw ge
organiseerd worden. Door de
overweldigende belangstelling
eri de emotionele herinnerin
gen van de sprekers werd de
kerkdienst een onvergetelijke
gebeurtenis. De organisators
van de herdenkingsdagen voor
de commando's, dhr. en me
vrouw van Winkelen, kijken
terug op een volledig naar
wens verlopen periode. Dhr.
van Winkelen: „Ik heb een ge
lukkig gevoel over de afgelo
pen dagen. De belangstelling
was erg groot en we kregen de
volledige medewerking van de
gemeentebesturen van Valke
nisse en Veere, enkele bedrij
ven en het kerkbestuur van
Zoutelande. Hopelijk kunnen
we over 5 jaar weer zoiets or
ganiseren".
Op 2 november herdachten
de Belgische commando's hun
landing bij Westkapelle. Kolo
nel Buiten Dienst Dedeken or
ganiseerde de Belgische plech
tigheden, die ondersteund
werden door militair vertoon
van Waalse para-commando's.
Kolonel Dedeken zei op 2 no
vember: „Fantastisch, zo'n
herdenking. We zijn gelukkig
nog niet allemaal van de kerk
afgevallen, zodat 20 oud-strij
ders aanwezig kunnen zijn.
Vanuit Westkapelle gaan we
naar Domburg om ons monu
ment te bezoeken, dat bij deze
gelegenheid door kinderen
wordt geadopteerd. Daarna
gaan we een pintje vatten".
„Het pintje vatten" werd
waarschijnlijk beschouwd als
een serieus karwei, want de
Britse commando's hebben in
Roosendaal tevergeefs ge
wacht op de Belgische groep.
Door de weersomslag op 4
november kregen de King's
Own Scottish Borderers en de
Royal Scots te maken met een
ouderwetse Nederlandse
storm. Toch was de belang
stelling voor de officiële plech
tigheid in Vlissingen groot.
Volgens de organisator J.
Adriaanse verliep het gebeu
ren op rolletjes. De Schotten
werden overal gastvrij ont
vangen, waarover dhr.
Adriaanse zei: „We hebben
Twee commando's bij het landingsmonument te Vlissingen.
geen wanklank gehoord. Het
was geweldig".
Het belangrijkste compli
ment voor alle organisators
werd door de oud-strijders ge
geven. Alle gasten,waren diep
onder de indruk van de her
denkingsdagen.
Ter afsluiting van het ge
heel boden de commando's op
3 november hun gastgezinnen
een diner aan in Oostkapelle.
Tijdens deze avond werd lang
niet altijd over de oorlog ge
sproken. Toch was de ont
spannen sfeer aanleiding om
op sommige onderwerpen
dieper in te gaan. Zouden bij
voorbeeld Britse commando's
■ooit met Duitse veteranen wil
len of kunnen praten? Sir H.
Smedley achtte het voor hem
persoonlijk een eventuele mo
gelijkheid: „Ik zou het doen
om mijn intellectuele vragen
beantwoord te zien worden,
zonder er emotioneel bij be
trokken te zijn. Misschien zou
het tegenwoordig wel kun
nen".
Stel dat zo'n dialoog ooit tot
stand komt; dan zou de oorlog
echt afgelopen zijn.
Walstraat 78 Lange Vorslstraat 36 i St. Josephstraat 20
Goes I Bergen op Zoom
Vlissingen
Dr. Brabersstraat 1
Roosendaal
MIDDELBURG - Tijdens
de internationale wielerzes-
daagse op 30 en 31 oktober in
Duitsland hebben de Middel
burgse Ligfietswielrenners en
ligfietsproducenten Bram
Moens en Derk Thijs, op uit
nodiging van het organiserend
comité, enkele wedstrijden ge
reden.
In een volle „Westfalenhal-
le" te Dortmund reed Bram
Moens op zijn eigen ontwik-
kelde M5 de 1000 meter sprint
met staande start en de 4000
meter achtervolging. Tegen
stander van Moens was de
meervoudige Olympisch
sprintkampioen Gerhard
Scheller op een „Sweet Surpri
se" ligfiets. Scheller moest in
i
p/u bereikt.
de Zeeuw zijn meerdere er
kennen. Het Duitse sprintka
non werd al in de veertiende
ronde door de Middelburger
gedubbeld. De snelste ronde
tijdens de 4000 meter achter
volging lag boven de 70 km
p/u.
Ligfietser Moens: „Deze
tweehonderd meter baan is
eigenlijk nog tekort voor deze
snelheid. De bochten zijn nog
steeds het grote probleem, je
verliest daar de meeste tijd
door de extra rolweerstand.
Een baan van 450 meter of
meer is noodzakelijk voor ge
stroomlijnde ligfietsen. Het
duo zoekt nog steeds een spon
sor om de zestig kilometer-
grens te doorbreken. De ideale
baan ligt volgens Bram Moens
in-een plaats 300 km ten zui
den van Parijs.
ZEELAND - Vorig jaar is de
concentratie aan fluoride in de
buitenlucht in Zeeland licht
gedaald ten opzichten van
1987. Dit blijkt uit door de af
deling milieu van provinciale
waterstaat verrichte metin
gen.
Op zeven plaatsen in de pro
vincie -rond het Sloegebied en
in de omgeving van Sas van
Gent- staat hiervoor meetap
paratuur opgesteld.
De door het rijk gehan
teerde voorlopige grenswaar
den voor de concentratie aan
fluoriden zijn in 1988 niet
overschreden. Deze grens
waarden zijn opgesteld ter be
scherming van planten en vee.
De hoogste concentratie die
gemiddeld over een dag is ge-
meten, bedroeg 1,4 pg/m». Dat
was het geval in Nieuwdorp.
De interim-grenswaarde be
draagt 2,8 pg/m3. Als er op da
gen hoge concentraties fluóri-
den zijn gemeten, is dat duide
lijk terug te voeren op in de
buurt gelegen bedrijven die
fluor uitstoten. In het Sloege
bied zijn dat Hoechst en Pe-
chiney, in Zeeuwsch-Vlaande
ren worden de meetpunten
beïvloed door Zuid-Chemie en
de ten zuiden van Zelzate ge
legen bedrijven Ugine-Kuhl-
man en Sidmar.
MIDDELBURG - De hin
der, die inwoners van Middel
burg ondervinden van met
name op de dinsdagavonden
laag overvliegende straalja
gers, is ondanks protesten van
de burgemeester van Middel
burg, mede namens zijn colle
ga's van Vlissingen en Ame-
muiden, niet afgenomen.
Omdat op de aan de staats
secretaris van defensie ge
richte brief nog geen ant
woord werd ontvangen en
mede naar aanleiding van be
richten in de verschillende
media over het voornemen het
aantal oefenvluchten te ver
minderen, heeft de burge
meester van Middelburg zich
andermaal tot de staatssecre
taris van defensie gewend met
het verzoek de geluidsoverlast
terug te dringen. De burge
meester toont zich in zijn brief
bereid om met de bewindsman
over deze zaak van gedachten
te wisselen.
VLISSINGEN - De Kruis
vereniging Ylfssiogm-Sou-
burg organiseert een cursus
dieetkoken. De cursus staat
onder leiding van de diëtiste
van de kruisvereniging. De
cursus is bedoeld voor mensen
vanaf 55 jaar (mannen en
vrouwen) die ondanks een
dieet toch lekker willen leren
koken met minder zout, min
der vet en minder suiker.
De cursus richt zich met
name op diëten, zoals die wor
den voorgeschreven bij hart
en vaatziekten, een te hóóg
cholesterolgehalte en/of hoge
bloeddruk, eventueel in com
binatie met overgewicht.
De cursus start op donder
dag 23 november en omvat 7
lessen. De lessen worden gege
ven in de middag: van 14.00 tot
16.30 uur. De cursus dieetko
ken vindt plaats in de MDGO
scholengemeenschap, aan de
Troelstraweg (hoek Sloeweg)
in Vlissingen.
De kosten bedragen voor de
gehele cursus 40.-. Dit is ex
clusief de ingrediënten die tij
dens de cursus worden ge
bruikt (deze worden apart af
gerekend). Het cursusgeld
dient de eerste les aan de dië
tisten te worden voldaan.
Inlichtingen en aanmelding:
kruisvereniging Vlissingen-
Souburg, Rosenburglaan 1,
4385 JE Vlissingen, tel: 01184-
63700, tussen 9.00 en 12.00 uur.
