Domburgse vereniging na drie kwart eeuw een nationaal begrip
Breed aanbod kunstzinnige cursussen
Gering Zeeuws aandeel smogalarm
eet de meeste
mosselen?
Pinkstergemeente sluit actie af
Wielerronde van Dauwendaele
Nachtelijke puzzeltocht
Triathlon op
de Boulevard
Vierde plaats Walcherse jeugd
Sportinstuif
voor
mensen met
een handicap
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 23 AUGUSTUS 1989
Kroondomeinen Oorlogsgeweld Lamstralen
Episoden 1989
313
Golfen wordt steeds populairder
DOMBURG - Domburg is nog altijd een bad
plaats met allure. Mensen die van iets aparts hou
den vertoeven graag in Domburg. Op het moment
maakt de badplaats een snelle ontwikkeling door
om aan de wensen van de toerist tegemoet te ko
men.
Domburg is populair vanwege de tennisbanen, de
maneges, de zee, bet brede strand, de bossen en de
duinen. Maar ook omdat zich hier een golflinks met
negen holes bevindt. De Domburgse golfclub vierde
in juli haar vijf-en-zeventig jarig bestaan. Zeshon
derd leden vierden het feestje mee.
golfbaan, trouw begeleid door
zijn jachthond.
Wat betekent eigenlijk golf
links?. Het is een Engels
woord en betekent 'terrein
voor het golfspeP. Het heeft
dus niets met een mogelijke
politieke geaardheid te ma
ken. In Nederland zijn meer
dere golfbanen, maar er is er
geen een die zo mooi in de dui
nen ligt en zo'n weelderige
fauna heeft met jonge reeen en
fazanten.
De eerste echte Nederlandse
golfclub werd opgericht in
Den Haag in 1893. Golf werd
toen al zo'n twintig jaar ge
speeld op kleine prive-
baantjes.
De eerste berichten over de
Domburgse golfclub duiken op
in het Domburgse Badnieuws
van 9 juli 1904 "Golfspelen op
het terrein achter het Hoen
derpark, (Westkapelseweg)
met een zomerlidmaatschap
voor heren van fl. 7,50 en voor
dames van fl.2,50.
In 1914 volgt op 11 juli de offi
ciële opening door de grond
legger van de golfclub, de heer
PJE Elout van Soeterwoude.
De heer van Soeterwoude was
tot zijn overlijden in 1955 ere
lid van de vereniging. Hij was
een markante figuur in Dom
burg. Een kolonelachtig type
met een reusachtige snor. Da
gelijks fietste hij op zijn hoge
Raleigh door het dorp naar de
greens worden onder handen
genomen, er wordt nieuw ma
teriaal gekocht en er worden
nieuwe jonge dennen aange
plant. De clubs en de caddies
vinden voortaan onderdak in
een strandtent.
In de jaren daaropvolgend
krijgen het theehuisje en de
kleedkamers een opknap
beurt.
De animo om te golfen neemt
echter gestadig af. Tegen het
uitbreken van de oorlog zijn er
nog maar 17 leden. Na twee
jaar oorlogsgeweld wordt het
terrein in beslag genomen
door de bezetter.
later kan er weer volop ge
golfd worden. Dat dat op zo'n
perfecte baan gebeurt is te
danken aan en zekere mijn
heer Clayton. Deze man kwam
ieder jaar vanuit Engeland om
aanwijzingen te geven voor
het onderhoud van de greens.
Ook de Koninklijke Zaadhan-
del Van der Have en de heer
van der Meule van de Haagse
Golfclub hebben de nodige ad
viezen gegeven omtrent de
verschillende zaadmengsels,
de inzaaitechnieken en maai
en sproeiprogramma's. Door
deze bijdragen ziet de baan er
nu zo verzorgd uit.
In de eerste jaren waren er
veel zorgen over de hoge kos
ten die het terrein met zich
mee brengt. De baan was in
beheer van de NV Domburg-
sche Zeebadinrichting.
Bij de golfbaan was een een
voudig maar knus theehuisje.
Een gewaardeerd plekje waar
men niet alleen thee, koffie en
bier kon nuttigen, maar ook
cake, kwast en sandwiches.
De club telde veertig enthou
siaste leden. Het enthousiasme
bleef tot 1920, daarna nam het
bezoek aan de baan wat af.
Het gevolg was een flink fi
nancieel verlies.
In 1923 werd in de sociëteit
Sint Joris 'in Middelburg de
Domburgse Golfclub opge
richt. De statuten 'van de club
verschijnen in september in de
Staatscourant. De baan en het
materiaal worden overgedra
gen aan het bestuur van de
club. Het terrein zelf blijft ge
deeltelijk toebehoren aan de
Kroondomeinen en de am
bachtsheerlijkheid Domburg.
Het nieuwe bestuur gaat en
thousiast aan de slag. De
Op de baan verandert veel
in de oorlog. Bij Domburg
wordt kustbatterij W17 ge
bouwd, een onderdeel van de
Atlantik Wall. De batterij
wordt bewapend met vier 220
mm kanonnen en een 150 mm
veldkanon. Bunkers verrijzen
en grachten worden gegraven.
Allerlei bouwsels voor onder
dak van de manschappen en
een klein veldhospitaal vor
men de bebouwing van de dui
nen. Het geheel wordt be
schermd door afweergeschut,
prikkeldraadversperringen en
mij nen velden. Het houten
theehuisje vormt een wel heel
schril contrast.
De schade aan de baan is on
voorstelbaar, een aaneenscha
keling van bunkers en gra
naattrechters. Uit de golf
course steken de kanonlopen
schots en scheef naar boven.
Een puinhoop.
De golfers zitten echter niet
bij de pakken neer. Door mid
del van een heraanlegfonds,
rijkssubsidies en particuliere
bijdragen kan er in 1953 weer
ingezaaid worden. Twee jaar
De golfsport is nu populair
der dan ooit tevoren. Zowel
nationaal als internationaal.
De Domburgse golfclub is
goed op de hoogte van iedere
ontwikkeling. Desondanks
geeft zij de voorkeur aan het
behouden van een club met
een landelijk image waar veel
aandacht is voor een prettige
en gezellige sfeer en waar de
leden weinig naar buiten ge
richt zijn. De golfbaan wordt
niet uitgebreid naar 18 holes.
Hoewel er zeshonderd leden
zijn die gebruik moeten ma
ken van de baan. Dat vereist
een strenge etikette en veel
discipline. De speciaal inge
stelde dagen zijn een groot
succes. Zo is er een dames
dinsdag, woensdag-herendag,
donderdagmorgen voor de
lamstralen en de zaterdagoch
tend voor de 'early birds'. De
oudere heren hebben een pret-
club en de allerjongsten vor
men de mini's.
De club is enorm actief. Voor
veertig wedstrijden per jaar
draait de club de stick niet om.
De Domburgse golfclub over
VLISSINGEN - Kunstzinnige Vorming Vlissingen start
maandag 4 september met het cursusseizoen 1989/1990. Het cur
susaanbod biedt een scala aan mogelijkheden op het gebied van
de beeldende vorming, audio-visuele vorming, ballet, muziek,
dramatische expressie en literatuur. Er zijn zowel korte als
lange cursussen.
Voor geïnteresseerden op
het gebied van tekenen en
schilderen kan een keuze ge
maakt worden uit tekenen en
schilderen voor beginners,
schilderen voor beginners en
gevorderden, portret-tekenen
en schilderen, modeltekenen
en abstract werken.
Overige cursussen op het
gebied van de beeldende vor
ming zijn boetseren vormge
ving, tekenen en boetseren
van kop en figuur, edelsme
den, eigentijdse sieraden ma
ken, keramiek, mode en
bloemsierkunst.
Voor belangstellenden voor
de kunst in het algemeen biedt
de cursus „Kijken naar kunst"
uitkomst. Deze cursus geeft
een antwoord op vele vragen
over de techniek, vorm, kleur,
lijn en ritme in de kunst.
Oude, maar vooral moderne
kunst wordt aan de hand van
dia's besproken. Tevens staat
een bezoek aan een museum in
het land op het programma.
Naast de cursussen fotogra
fische technieken en fotografie
en vormgeving is dit seizoen
een cursus video als nieuw
element binnen de audiovi
suele vormgeving opgenomen
in het cursusaanbod. De oriën
tatiecursus video geeft inzicht
in het omgaan met de moge
lijkheden en de technische
kant van de videocamera.
Ook nieuw in het aanbod is
de cursus literatuurbeschou
wing. Informatie over de ach
tergronden, stromingen en
verbanden binnen de moderne
Nederlandse literatuur staat
centraal.
Een muziekworkshop biedt
de gelegenheid enerzijds te le-
ten musiceren in groepsver
band en anderzijds eigen mu
zikale improvisaties te ont
wikkelen. Voorwaarde voor
deelname is dat men in het be
zit is van een eigen instrument
en dit ook kan bespelen.
Binnen de balletcursussen
voor volwassenen kan een
keuze worden gemaakt uit
jazzballet, modern en klassiek
ballet.
Voor de nodige ontspanning
is er een cursus yoga.
Dramatische expressie is
een discipline welke tot nu toe
ontbrak binnen het aanbod
KW. Dit seizoen echter kan
door mensen welke niet schro
men „de planken te betreden"
een cursus worden gevolgd in
dramatische expressie, waar
binnen bewegingsexpressie,
pantomime, spelimprovisaties,
grimeren etc. aan de orde wor
den gesteld. Tevens is er de
cursus stem- en bewegingsex
pressie. Plezier in bewegen en
spelen met de stem staan
voorop in deze cursus.
De specifieke technieken en
werkwijze van de grafiek ko
men in een'workshop grafiek
aan de orde, die op vier zater
dagen in september en oktober
•plaatsvindt. Behandeld wor
den de onderdelen etsen, zeef
drukken, linosnede en taai-
drukken.
Naast de cursussen voor
volwassenen zijn er de kinder-
het gebied van
animatiefilm,
waarbij met
technieken en
materialen wordt gewerkt en
toneelspelen. Op het gebied
van ballet is er bewegingsex
pressie, klassiek ballet, jazz
ballet en dans (combinatie jazz
en klassiek).
Op een enkele uitzondering
na vinden de cursussen plaats
in het KVV-gebouw aan de
Min. Lelystraat 2 te Vlissineen
„Keramiek" is een van de cursussen op het gebied van de beel
dende vorming. - foto: cor schuilwerve
cursussen op
striptekenen,
tekenvariété,
verschillende
en in het KVV-gebouw aan de
Braamstraat 3a te Oost-Sou
burg.
Voor meer informatie over
het cursusprogramma, kosten
en kortingsregelingen is een
cursuskrant te verkrijgen bij
de Culturele Raad, Badhuis
straat 104 te Vlissingen, tele
foon 01184-14928/16672.
ZEIST - De jeugd van SV
Walcheren had een onvergete
lijke week in Zeist Naast de
4:4 wedstrijden werden er pe
nalties genomen. Niemand
minder dan de keeper van
Benfica stond op het doel.
Ook de aanwezigheid van
Joop Hiele en Andre Hoekstra
vonden de jongens in
drukwekkend. Joop en Andre
gaven antwoord op alle voet-
balvragen en deelden handte
keningen uit.
Er werden verschillende on
derdelen afgewerkt. Met ten-
nisvoetbal, penalties en zaal
voetbal konden punten ver
gaard worden. Ook met het
schoonhouden van dekamer
waren punten te verdienen. De
Walcherse jongens stonden
aan het eind van de week op
een prima vierde plaats.
Na de prijsuitreiking gingen
de jongejis in het shirt van
Oranje op de foto.
Op de foto met Thijs Li-
brechts.
V.l.n.r. Douk Groe
nendijk, Librechts, Ralph
Wiessner, Alex Mezdofmik en
Jeroen Dijker.
VLISSINGEN - Op zater
dag 26 augustus wordt er in
Vlissingen een V» triathlon ge
houden. Om 10.00 uur valt het
startschot op de Boulevard.
De deelnemers (er zijn al
meer dan 80 inschrijvingen
binnen) zwemmen eerst 500
meter voor het badstrand. Dan
snel op de fiets om 22 kilome
ter te racen, van Vlissingen
naar Zoutelande en weer te
rug. En dan als sluitstuk nog
vijf kilometer hardlopen over
de Boulevard.
Onder de deelnemers wordt
een cruise van de Olau-Line
verloot.
Naast de triathlon is er een
wielerwedstrijd voor trim
mers. Nadere informatie ver
schaft F. Wassink uit de Ame-
laan 21 te Middelburg. Tel.
01180-15183.
jachthaven Oostwatering is er
een gratis ligplaats voor die
nacht. De inschrijving vindt
plaats in het clubgebouw van
W.V. Arne aan de jachthaven
Oostwatering. A.s. zaterdag
avond van 18.30 tot 19.00 uur.
De nachttocht staat al jaren
in de belangstelling ook bij
zusterverenigingen. Het aan
tal deelnemende schepen be
draagt 40 en het aantal op
varenden varieert van 150 tot
250. Er is een wisseltrofee be
schikbaar en een groot aantal
prijzen. Het enige waar de
deelnemers zelf voor moeten
zorgen is een goed humeur en
regenkleding. Een watersport
vereniging heeft natuurlijk
altijd opdracht(en) waarbij
flink met water gewerkt
wordt.
VEERE - Op 26 augustus
houdt Watersportvereniging
Ame voor de 20e keer him
jaarlijkse nachttocht. Dit is
een gebeuren waar ook leden
van zusterverenigingen aan
mee kunnen doen.
De nachttocht kan vergele
ken worden met een autopuz-
zelrit. Voor de deelnemers zijn
er opdrachten op en rondom
het Veerse meer. Alle opva
renden van de deelnemende
jachten worden ingeschakeld
om de opdrachten uit te voe
ren. De kinderen doen ook
mee. Na afloop is er de tradi
tionele erwtensoep. Voor alle
deelnemende kinderen t/m 12
jaar is er een prijs. Voor de
deelnemende schepen, die
geen vaste ligplaats hebben in
De Domburgse golfers deinzen er niet voor terug om verkleed aan te treden op de greens.
won veel periodes met diepte
punten, maar het vrienden
clubje van weleer is uitge
groeid tot een bedrijf met
eigen personeel en een budget
van bijna een half miljoen
gulden. De grond is inmiddels
in eigendom. Bang voor an
dere golfbanen in Zeeland is
FOTO HARRY DE LANGE
de club niet, ze vinden het
zelfs prima want zelf hebben
ze geen groeiplannen meer.
MIDDELBURG - Na vaststelling door Gedeputeerde Staten
van Zeeland is sinds 14 maart 1989 het „draaiboek verhoogde
luchtverontreiniging" van kracht. Dit draaiboek voorziet in ge
val van toenemende luchtverontreiniging, of een dreiging daar
toe, in maatregelen ter bescherming van de openbare gezond
heid.
Het draaiboek kent vier fa
sen, opklimmend van de „ge
wone situatie", via voorwaar
schuwing en waarschuwing,
tot een alarmfase, waarin con
crete geboden of verboden
kunnen worden aangekon
digd. De laatste drie fasen
worden respectievelijk door
het hoofd afdeling Milieu Pro
vinciale Waterstaat, de hoofd
ingenieur-directeur en de
Commissaris van de Koningin
ingesteld.
Verhoogde luchtverontrei
niging wordt in de hand ge
werkt door meteorologische
omstandigheden: stagnerende
luchtcirculatie en aanvoer van
verontreinigde lucht vanuit
(buitenlandse) brongebieden.
De verontreinigingsbronnen
zijn in hoofdzaak de industrie
en het gemotoriseerde ver
keer. Bij deze grootschalige
luchtverontreiniging gaat het
met name om de effecten van
de componenten zwaveldio-
xyde (S02), stikstof dioxyde
(N02) en ozon (03). Voor S02,
N02 en oxidant (N02 03)
zijn in het draaiboek dan ook
signaleringswaarden opgeno
men.
Het signaleren van ver
hoogde luchtverontreiniging
gebeurt door interpretatie van
de meetgegevens, afkomstig
van het landelijke meetnet
luchtverontreiniging van het
Rijksinstituut voor Volksge
zondheid en Milieuhygiëne
(RIVM). De Provinciale Wa
terstaat kan de voor Zeeland
relevante cijfers van dit meet
net continu raadplegen. Het
Het aandeel van de Zeeuwse bedrijven op het smogalarm is re
latief klein.
Een buitenkansje voor de
smulpapen die een bezoek aan
de Braderie brengen.
Lunchcafe La Reine houdt tij
dens de Braderiedagen een
wedstrijd mosselen eten. Voor
de man of vrouw die de groot
ste hoeveelheid van dit sma
kelijke zeebanket naar binnen
weet te werken is een leuke
prijs beschikbaar.
Om aan de wedstrijd mee te
mogen doen kunnen deelne
mers zich op de eerste Brade
riedag, vanaf 12.00 uur aan
melden bij La Reine. Ter
plaatse worden er dan drie
aangewezen die het tegen elk-
GOES - Op zaterdag 16 sep
tember wordt voor de eerste
keer de Sportinstuif Zeeland
gehouden in het „Sportcen
trum" te Goes.
De Sportinstuif Zeeland is
een activiteit voor mensen met
een lichamelijke of visuele
handicap. Vanaf 13.00 uur
wordt een scala van sporten
gepresenteerd die in Zeeland
actief beoefend kunnen wor
den. We noemen goalball, jeu
de boules, tafeltennis, rolstoel-
basketbal, badminton, rol
stoelbal.
Het doel van deze sportin
stuif is om gehandicapten
naar eigen keuze diverse spor
ten te laten beoefenen. Gezel
ligheid en ontspanning,staan
hierbij voorop. In het pro
gramma dat tot 17.00 uur
duurt, is ruimte opgenomen
voor een demonstratives door
de verstandelijk gehandicap-
tensportgroep van de vereni
ging OKK te Goes.
Nadere informatie kan wor
den verkregen bij de Zeeuwse
Sportraad (Marieke van der
Kroft), tel. 01180-82646.
aar op mogen nemen. Iedere
Braderiedag gaat er een deel
nemer aan de sfeervol gedekte
tafel. De mossels worden
nauwkeurig gewogen, zodat
achteraf makkelijk vastge
steld kan worden wie de
grootste portie naar binnen
werkte.
Om eventuele deelnemers een
idee te geven: tijdens een eer
dere wedstrijd at de winnaar
maar liefst zeven kilo op!!
zijn overigens niet alleen de
„kale cijfers" die mogelijker
wijs aanleiding geven voor
een procedure volgens het
draaiboek verhoogde lucht
verontreiniging. Het gaat om
een totaalbeoordeling waarbij
met name ook de weersver
wachting een grote rol speelt.
In 1989 zijn in Zeeland in
middels drie perioden met
verhoogde luchtverontreini
ging voorgekomen waarbij de
voor- én waarschuwingsfasen
voor oxidant moesten worden
ingesteld: 18-29 mei, 12,23 juni
en 24-28 juli. Oorzaak van de
episoden was de aanwezigheid
van een continentaal hoge-
drukgebied, lage windsnelheid
en een hoge zonintensiteit. Als
gevolg hiervan werd met de
oostenwinden een verontreini
gingspakket opgebouwd
waardoor met neme hoge
ozonconcentraties konden ont
staan. De hoge oxidantconcen-
traties ontstaan door de emis
sies van stikstofoxyden (NOï)
en koolwaterstoffen in geheel
Europa. De NOx-bronnen
kunnen worden onderverdeeld
in elektrische centrales, indu
striële activiteiten en verkeer
die ieder voor ongeveer een
derde bijdragen.
De koolwaterstoffen wor
den door het verkeer en de in
dustrie geëmitteerd. Beide
dragen in ongeveer gelijke
mate bij. Het aandeel van de
Zeeuwse bronnen op de optre
dende concentraties is niet
exact aan te geven, maar moet
als relatief gering worden be
oordeeld.
VLISSINGEN, heeft zich de
afgelopen periode ontplooid
als een stad waar muziek in
zit. Bruisende festiviteiten in
het centrum aan de boulevard
en op de terrassen.
Ook de Pinkstergemeente te
Vlissingen deed hier mee door
wekelijks, vrijdag of zaterdag,
met een tiental mensen op
straat te zingen.
De zomeractiviteiten gaan
ze deze week afsluiten door
het Internationale koor o.l.v.
Rudolf G. Deug te laten optre
den.
Dit koor zal zaterdag 26
augustus om 15.00 uur een
aantal swingende en melo
dieus Gospelsongs ten gehore
brengen. De plaats waar dit
optreden plaatsvind is de
Ruyterplein, tussen de nieuwe
Jachthaven en Koopmansha
ven.
Dit koor is uniek vanwege
haar samenstelling uit acht a
tien verschillende nationali
teiten waaronder mensen uit
Indonesië, Molukken, Surina
me, Antillen, Sri Lanka, Su
dan, Tunesië en diverse lan
den in Europa.
Ondanks de verschillende in
achtergrond en cultuur is er
zowel muzikaal als sociaal een
voortreffelijke samenwerking.
Verscheidene koorleden zijn
gekleed in hun nationale kle
derdracht.
MIDDELBURG - Het 'Wie-
Iercomité Middelburg' houdt
op zaterdag 26 augustus haar
jaarlijkse wielerronde in Dau
wendaele, met start en finsh
bij sporthal De Kruitmolen.
Er is een omvangrijk pro
gramma dat de toeschouwers
zeker zal boeien. Behalve
amateurs en junioren komen
dit keer ook liefhebbers/vete
ranen in actie en tevens is er
weer een wedstrijd op ligfiet
sen. Zeker een attractief on
derdeel voor het publiek.
Bij de amateurs zal zich een
sterk veld deelnemers presen
teren. Bekende Zeeuwse deel
nemers zijn onder andere:
Pierre Raas, Francois Franse,
Heddie Nieuwdorp, Vester
Aarts, Marcel Remijn, Peter
Mol en de winnaar van vorig
jaar Jacky Fortrei. De concur
rentie voor de Zeeuwse klep
pers is echter groot. Van de
partij zijn namelijk ook Jan
Goedendorp (tweede in het
kampioenschap van Neder
land), de Brabantse prijsrijder
Rudy van Vlimmeren en
meerdere provinciegenoten
van laatstgenoemde. Een
boeiende wedstrijd ligt dan
ook in de lijn der verwachtin
gen.
Plaatselijke favorieten bij
de junioren zijn de Zeeuwse
kampioen Onno Hofstee, Mar
tin van Loo en Dennis Mesu.
Zij gaan het opnemen tegen
onder andere hun Zeeuws
Vlaamse streekgenoten,
Johnny van Cadsand, Randy
van Gils en diverse Braban
ders.
Bij de liefhebbers/vetera
nen rijden een thuiswedstrijd:
Arnold Boyenk, Wim Oosse en
Johnny de Rijke. Grote con
currenten van hen zijn; Ge
rard van Antwerpen, Hans
Harinck, Kees Schroevers,
Chris van de Bergh en Paul
Sager. Tijdens de wedstrijd op
ligfietsen zullen Bram Moens,
Derk Thijs en Carlo van Geng
trachten de eer van Middel
burg hoog te houden.
Wedstrijdprogramma
12.30 uur: liefhebbers/vetera
nen (60 km);
14.15 uur: ligfietsers (40 km);
15.30 uur: junioren (60 km);
17.30 uur: amateurs (80 km);
