Fusiespook waart rond in wereld
van middelbaar beroepsonderwijs
LBO biedt leerlingen
prima vooruitzichten
Korczakschool vaak laatste strohalm
Hogeschool Zeeland
bouwt aan toekomst
Opleiding verpleging ook
als dagopleiding aan MBO
MDGO-Opleiding
CCD biedt
goed toekomstperspectief
Deze maand worden weer op veel scholen
in Zeeland open dagen gehouden. Gangen
en lokalen krijgen een extra schoonmaak
beurt, leermiddelen worden gedemon
streerd, de mooiste werkstuken tentoonge
steld en docenten kijken vriendelijker dan
normaal. Nieuwe studenten en leerlingen
schuiven met folders, stencils en inschrijf
formulieren langs de diverse lokalen.
De sfeer is gezellig en gemoedelijk maar achter
de schermen heerst bij veel onderwijskrachten on
vrede. De bezuinigingsmaatregelen van minister
Deetman zijn voelbaar. Voor velen is de maat vol
en de actiebereidheid groter, zoals bij voorbeeld tij
dens een bijeenkomst in dorpshuis "De Stenge" in
Heinkenszand waar naar schatting zo'n zeshonderd
leerkrachten uit het speciaal en basisonderwijs bij
een waren om te demonstreren tegen de korting op
de formatie. Johan Terpstra, dagelijks bestuurder
van de ABOP, waarschuwde de regering dat er
meerdere acties op scholen in Zeeland zullen vol
gen als de bezuinigingen in basis- en voortgezeton-
derwijs worden doorgevoerd.
Voorlichtingsdagen:
De gemeentelijke Scholengemeenschap voor MDGO en
MHNO te Vlissingen verzorgt op Walcheren de opleiding
verpleging. Als men vroeger verpleegster wilde worden
stapte men gewoon naar een ziekenhuis en werd men
leerlingverpleegster. De tijden veranderen want sinds
1985 is er ook een schoolopleiding gekomen voor de ver
pleging, namelijks als dagopleiding binnen het middel
baar beroepsonderwijs.
Dat de opleiding in schoolverband gebeurt wil niet zeg
gen dat deze studenten alleen maar theoretische kennis
bezitten. Tijdens deze opleiding worden wel degelijk
technische en sociale vaardigheden aangelerd die speci
fiek zijn voor dit vak. Bovendien moeten de studenten in
diverse soorten instellingen stage lopen om zo de theorie
in praktijk te brengen. Juist het ontbreken van stage
plaatsen in Zeeland is voor de VP een moeilijke periode
geweest. Gelukkig heeft men 'aanvaardbare' alternatie
ven gevonden.
Mevr. Verhage, directeur van de MDGO-Vlissingen:
„Helaas zijn we in Zeeland niet verder gekomen met de
stageplaatsen. De studenten lopen nu stage in Knokke en
Rotterdam. De medewerking en de begeleiding van de
ziekenhuizen in deze plaatsen is prima. Er wordt bijvoor
beeld in Knokke gezorgd voor huisvesting, voeding, enz.
De reiskosten zijn voor rekening van de studenten. In
Rotterdam hebben we voor de studenten een flat ge
huurd, we vragen dan wel een bijdrage in de kosten. Kij
ken we naar mensen die zijn afgestudeerd, dan blijken er
veel mensen verder te studeren. De anderen hebben een
plaatsje gevonden in ziekenhuizen in de randstad", aldus
mevr. Verhage.
Het schooldiploma VP is een algemeen diploma. Men
kan terecht in alle velden van de gezondheidszorg, zoals:
het verpleeghuis, het algemeen ziekenhuis, het psychia
trisch ziekenhuis, de zwakwinnigenzorg en de maat
schappelijke gezondheidszorg. Daarnaast kunnen bezit
ters van dit diploma doorstuderen aan een HBO-verple-
ging of lerarenopleiding. Bezitters van dit diploma zijn
all-round verpleegster of verpleger. Want de gezond
heidszorg is al lang geen vrouwenwerk meer. De totale
opleiding duurt drie jaar en de stagetijd 42 weken. Gedu
rende de stage tijd worden de leerlingen intensief bege
leid door de mensen van de school.
Daarnaast verzorgt MGDO-Vlissingen nog een drietal
andere driejarige beroepsopleidingen, agogisch werk, so
ciale arbeid, mode en kleding. De open dag wordt gehou
den op een zaterdag, zodat ouders van nieuwe leerlingen
ook een kijkje kunnen nemen in het schoolcomplex aan
de Troelstraweg te Vlissingen.
Datum open dag: zaterdag 28 januari van 11.00 uur tot
16.00 uur.
Sommige beroepsopleidingen sluiten slecht aan op de eisen van het bedrijfsleven
Er zijn nog steeds vooroordelen over het lager beroepsonder
wijs. Nog steeds hoort men termen als spinazie-academie en
ambachtsschool. Bij twijfel in schoolkeuze sturen ouders hun
kinderen toch nog naar de MAVO. Het LBO is echter aan het
veranderen: vroeger was het eindonderwijs tegenwoordig be
roepsvoorbereidend onderwijs. De Weilinge en de Klarenbeek
krijgen extra faciliteiten. De Waayenburgh heeft een grootkeu
ken en restaurant en de Swanenburgh bouwt een nieuwe school
die helemaal gericht is op het beroepsvoorbereidend karakter
van de opleidingen.
De heer V.d. Heyden, direc
teur van de Swanenburgh:
„Het beroepsvoorbereidend
onderwijs is eerste fase onder
wijs geworden. Wij leveren te
genwoordig geen kant en
klare beroepsoefenaren meer
af. Wel hebben alle leerlingen
een dusdanig niveau bereikt
waarmee ze verder kunne
werken want in de toekomst
zal het bedrijfsleven steeds
meer hoger gekwalificeerd
personeel vragen. Men zal
steeds moeten bij- en omscho
len want de techniek staat te
genwoordig niet stil. In het la
ger beroepsonderwijs worden
de basisvaardigheden aange
leerd, later zal men zich ver
der moeten specialiseren en
ontplooien. De vooruitzichten
voor afgestudeerde LBO-ers
zijn zowel voor de jongens als
voor de meisjes prima.
Kijk maar naar de beroeps
organisaties, deze willen op
korte termijn een opwaarde
ring van het hele lager be
roepsonderwijs. Ik denk dat
leerlingen die voor het LBO
kiezen en die bereid zijn wat
extra te investeren zeker
goede toekomstmogelijkheden
hebben zowel wat betreft ge
borgenheid als werkomgeving.
Het LBO heeft nu heel duide
lijke lijnen uitgezet in deze
snel veranderende maat
schappij wij richten onze blik
vooruit.
Een leerling die het advies
MAVO of LBO krijgt, kan met
gerust hart naar het LBO
gaan. Overigens vind ik het
belangrijker dat kinderen zelf
kiezen en wel zodanig dat men
zich op zijn gemak voelt in
wat voor schoolstructuur dan
ook. Zo kan men kiezen uit een
schooltype waar voor 90 pro
cent puut theoretisch onder
wijs wordt gegeven of men
kan kiezen uit een schooltype
waar zowel kennis- als vaar
digheidselementen evenwich
tig verdeeld zijn. Ik hoop dat
vooral de ouders dit zich ter
dege beseffen bij de uiteinde
lijke schoolkeuze van hun
kind. Als je beroepsvoorberei
dend bezig bent moet je na
tuurlijk ook beroepsoriënte
rende activiteiten ontplooien.
In het derde leerjaar krijgen
de leerlingen ene project over
beroepeoriëntatie, leerlingen
gaan dan een soort stage lopen
in diverse instellingen en be
drijven. Maar zo zijn er bij
voorbeeld ook contacten met
het bedrijfsleven via de be
stuurscommissie van onze
school. En verder zitten wij in
het SIO-project (scholen in
ontwikkeling), een landelijk
project gericht op de brugpe-
riode klas 1 en 2. De vakken in
de onderbouw van het LBO
zijn algemeen van opzet.
Half juni gaan we onze
school inrichten zodat nu alle
afstudeerrichtingen onder een
dak komen. De opzet van deze
nieuwe school is gericht op
openheid. Natuurlijk is er wel
een scheiding in vaklokalen en
theorielokalen.
Het hele gebouw is
leerlingvriendelijk opgezet
maar wel met hele duidelijke
lijnen en spelregels. Leerlin
gen kunnen pas optimaal
presteren als de randvoor
waarden ook optimaal aanwe
zig zijn. Het nieuwe gebouw
voldoet dan ook aan de voor
waarden voor het LBO-onder-
wijs van nu maar ook voor het
LBO - onderwij s in de toe
komst.
Toch gaat men gestaag ver
der met het uitvoeren van de
plannen. Zo zijn er in het hele
veld van beroepsonderwijs,
van LBO tot HBO essentiële
veranderingen gaande. Het
middelbaar beroepsonderwijs
is bijvoorbeeld sinds 1986 dui
delijk in een stroomversnel
ling gekomen toen de hoofdlij
nen van de bezuinigingen be
kend waren, een onderwij-
stype waar overigens in het
cursusjaar 87/88 ruim een
kwart miljoen leerlingen de
lessen volgden. Plannen m.b.t.
het MBO komen natuurlijk
niet zomaar uit de lucht val
len. Al in de Tweede-nota van
ex-minister van Kemenade
was er al sprake van sector
vorming. Het gros van deze
MBO-leerlingen zitten in de
technische, de dienstverle-
nings en gezondheidszorg, en
de economische/administra
tieve sector. In elke sector zit
ten ongeveer zo'n 50.000 tot
80.000 leerlingen in de school
banken. De structuur van het
hele middelbaar beroepson
derwijs gaat veranderen. De
ingezette bezuinigingsoperatie
onder de titel van SVM-pro-
ces, sectorscholenvorming en
vernieuwing van het middel
baar beroepsonderwijs, zullen
voor diverse instellingen ge
volgen hebben.
1989 Wordt voor het MBO
een zeer belangrijk jaar. In
deze SVM-operatie is bijvoor
beeld een 600-norm opgeno
men, dw.z. elke school moet
minimaal 600 leerlingen heb
ben om te overleven. Lande
lijk blijft dat ongeveer 43%
van de scholen onder deze
norm zit en in het relatief dim
bevolkte Zeeland is het per
centage nog hoger. De enige
remedie is schaalvergroting,
dus fusies met andere instel
lingen waardoor er een ver
breding ontstaat van het op
leidingsaanbod. Deze twee
punten vormen de kernpunten
van de SVM-operatie, daar
naast krijgen deze vernieuwde
instellingen van de regering
een grotere autonomie maar
moeten ze wel flexibeler kun
nen handelen.
Ook de indeling van het
middelbaar beroepsonderwijs
zal gaan veranderen. Deetman
wil een duidelijke herken
baarheid en heeft gekozen
voor een MBO met sectoren,
deze indeling loopt parallel
met de vier sectoren van de
arbeidsmarkt, namelijk de
agrarische sector, de dienst-
verlenings en gezondheidszorg
sector, en economische sector
en de technische sector. De ge
hele SVM-operatie is vooral
gericht om de aansluiting met
de arbeidsmarkt te verbeteren
want veel leerlingen zullen la
ter werkzaam zijn in het mid
den- en kleinbedrijf. De rege
ring verwacht door deze in
grijpende SVM-operatie een
duidelijke bijdrage wordt ge
leverd aan de bestrijding van
de werkeloosheid. Daarnaast
wordt er 150 miljoen gulden in
deze sector bezuinigd.
Leerlingen kunnen na de basisschool kiezen uit diverse
soorten vervolgonderwijs. Voor een aantal is deze keuze
echter beperkt zij zijn niet in staat alle kennis, inzicht,
vaardigheden te beheersen. Toch moeten deze kinderen
ook een kans krijgen om straks als volwassene te slagen
in de maatschappij, daartoe dient het voortgezet speciaal
onderwijs om deze kinderen op te vangen. Een van de
vormen die nog vrij onbekend is in Zeeland is het VSO-
ZMOK. Op de Korczakschool, een school voor zeer moei
lijk opvoedbare kinderen probeert men deze aspecten te
bereiken. De Korczakschool te Middelburg is overigens
de enige ZMOK-school in Zeeland en dus voor een aantal
leerlingen de laatste strohalm. Het is ook de enige school
die ontkomt aan de bezuiningspolitiek van Deetman.
Leerkrachten die hier werken hebben misschien wel de
moeilijkste taak uit het hele onderwijsveld. 'Meester
schap' is hier nauw verbonden met vakmanschap.
Aage Kamermans, directeur van de Korczakschool:
„Wij gebruiken niet graag de letters ZMOK Beter is een
school voor kinderen met gedrags- en omgangsproble
men. Nu zeg je tenminste waar je voor bent maar nog niet
wat je doet. Op onze school zitten zo'n zeventig kinderen
van 6 t/m 18 jaar, verdeeld in een afdeling speciaal on
derwijs en een afdeling speciaal voortgezet onderwijs.
Wanneer kinderen hier op school komen, beginnen we in
een situatie waarin alles kapot is. Onze eerste taak is om
een vertrouwensrelatie met deze kinderen op te bouwen,
daarna komt pas de leersituatie aan bod. Deze leersitua
tie is overigens altijd aanwezig, want we zijn in eerste in
stantie een school en geen vormingsinstituut.
Leerlingen komen niet zomaar op de Korczakschool, in
het speciaal onderwijs zijn we gebonden aan een toela
tingsprocedure. Bij ons komen dus kinderen waarvan
kan worden vastgesteld dat er geen enkel ander perspec
tief biedend hulpverleningsaanbod in Zeeland aanwezig
is. Zitten ze eenmaal op school dan zijn we verder wette
lijk verplicht om elke twee jaar de vorderingen opnieuw
te bekijken. Dit is een voorwaarde om te voorkomen dat
we te groot zouden worden en daardoor de kinderen geen
juiste onderwijshulp meer kunnen aanbieden. Het onder
wijsprogramma is in principe gebaseerd op het pro
gramma van het regulier onderwijs. Onze invalshoek is
echter de persoonlijkheidsproblematiek van de leerling.
Er zijn namelijk situaties waarbij het zeer moeilijk is om
te profiteren van het onderwijs, dit geldt zowel voor de
leerling als voor de leerkracht. De mate hangt af van de
situatie waarin het kind zich bevindt. Zo kunnen bijvoor
beeld in een groep van dertig leerlingen grote problemen
ontstaan. Breng je nu het kind terug naar een groep van
zeven leerlingen, dan kan de leerling hanteerbaar wor
den. Zodanig hanteerbaar dat de ontwikkeling ten goede
gekeerd kan worden.
In het voortgezet speciaal onderwijs, dus leerlingen
van 12 tot 18 jaar hebben we het normale algemeen vor
mend vakkenpakket zoals in het regulier onderwijs.
Daarnaast hebben we twee extra vakken in de oriënte
rende sfeer t.w. grafische technieken en tuinbouwkunde.
De opleiding grafische technieken wordt namelijk op
geen enkele LBO-opleiding in Zeeland gegeven. Het heeft
verder een kleinschalig karakter, daardoor geeft het aan
onze leerlinen een zekere mate van geborgenheid, veilig
heid en overzichtelijkheid. Voor veel leerlingen is de om
gang met mensen een groot probleem maar werken met
en in de natuur heeft een therapeutisch effect, vandaar
het vak tuinbouwkunde. Leerlingen die op de VSO-
ZMOK zitten hebben gedrags- en omgangsproblemen
vanuit hun persoonlijkheid waardoor deze leerlingen
problemen hebben met leren. Daarom hebben we extra
voorzieningen zoals een creatieve therapie die gericht is
op de emotionele- en sociale ontwikkeling. Verder wer
ken we nauw samen met een maatschappelijk deskundi
ge, een ortho-pedagoog, arts, psycholoog. Ook het contact
met de ouders is intensiever dan in het gewoon onderwijs.
Regelmatig houden we gesprekken en besprekingen.
Omdat.de regio zo groot is, is dit wel een handicap.
Er is vaak een heel negatief oordeel over de ZMOK. Wij
streven naar een stemming van ontspanning en veilig
heid. Dit wordt o.a. bereikt door hele duidelijke structu
ren aan te geven. Er zijn dus regels voor je eigen bestwil.
Binnen de school zijn er bijvoorbeeld dus hele duidelijke
afspraken over ruimten die niet mogen worden betreden.
De school is zelf heel open gebouwd wat weer een gevoel
van veiligheid en geborgenheid geeft.
De leerkrachten die hier werken zijn specialisten en zij
zijn continu met de leerlingen bezig vanaf half negen 's
morgens tot halfvier 's middags zonder koffie- en lunch
pauze. Je leert, speelt en eet met de kinderen. Toch kan
het voorkomen dat wij zelfs falen als dagschool. Heeft
een leerling een 24-uurs behandeling nodig dan kunnen
wij niet meer helpen. Het kind heeft dan een nog inten
sievere begeleiding nodig, alleen die kunnen wij in Zee
land (nog) niet bieden. Het uiteindelijk rendement is wel
bemoedigend want de leerlingen die de VSO hebben af
gemaakt hebben voor 80% een goede uitgangspositie in de
maatschappij. De Poolse pedagoog Korczak zag het dui
delijk. Ieder kind is een volwassene, alleen de volwasse
nen zullen door de knieën moeten."
Door de samenhangende be
zuinigingen, invoering van de
nieuwe wet en regelgeving en
de noodzakelijke fusies zal er
echter boventalligheid ont
staan bij het onderwijzend- en
onderwijs ondersteunend per
soneel. Het zwaartepunt van
deze boventalligheid zal onge
twijfeld in het MDGO komen
te liggen. Dus weer onzeker
heid en onrust in onderwijs
land en zorgen voor m.n. de
MBO-scholen in Vlissingen,
Middelburg, Goes en Temeu-
zen.
Cees de Keijzer, wethouder
van onderwijs en oud-direc
teur van MDGO-Vlissingen:
"De MTS en het MDGO in
Vlissingen moeten fuseren en
om dit te realiseren moeten we
eerst een personeels-, gebou
wen- en bestuursplaatje ma
ken. Het probleem van deze
fusie is echter dat we ook een
KMBO-opleiding moeten op
zetten. Dit heeft ertoe geleid
dat er weer contacten zijn met
de Streekschool in Middel
burg. Zodoende kan een sterke
MBO-poot op Walcheren ont
staan. Onze intentie is dat alle
opleidingen op Walcheren
moeten worden gehandhaafd,
het geheel is namelijk zeer ge
varieerd, dat moeten we be
houden. Ik heb altijd gezegd
dat er maar drie plaatsen in
Zeeland moeten komen voor
een MBO nl.: Walcheren,
Zuid-Beveland en Zeeuws-
Vlaanderen. Natuurlijk heeft
deze fusie gevolgen, je krijgt
nu twee typen onderwijs die
qua verwachtingspatroon van
de leerling, sfeer en onderwijs
niet aan elkaar gelijk zijn. De
mensen staan duidelijk niet te
trappelen van enthousiasme,
mijn grootste zorg gaat echter
uit naar het niet onderwijzend
personeel. Tevens vind ik het
bijzonder triest richting
MDGO. Deze instelling be
staat nauwelijks 5jaar, en men
is nog druk bezig om gestalte
te geven aan de opleidingen.
Zo zijn er bijvoorbeeld com
pleet nieuwe opleidingen ge
start en nu wordt alles direct
megenomen in een volgende
ronde van bezuiniging. Dit is
ronduit absurd. Dit kan en
mag je de mensen die in het
MDGO werkzaam zijn eigen
lijk niet aandoen."
Pim de Regt, adjunct-direc
teur MDGO van de Chr. scho
lengemeenschap De Waayen
burgh te Middelburg: "Ja, als
wij in de toekomst minder
geld krijgen dan moeten we
Zeker iets ondernemen om
hetzelfde onderwijspakket
aan leerlingen aan te bieden.
Ook wij zitten onder het mini
mum van zeshonderd leerlin
gen daarom zijn wij in ge
sprek met een eventuele fusie
partner, nl. onze zusterschool
in Goes. In het MDGO is de
laatste jaren ontzettend veel
werk verzet, men staat na
tuurlijk niet te springen om te
fuseren want het kan gevolgen
hebben voor het personeel en
de huisvesting. Toch zijn er
ook positieve kanten want
deze sector loopt eigenlijk al
vooruit op de specifieke didac
tische aanpak zoals die wordt
gepropageerd in de herstruc
turering. Dit blijkt wel, want
in het hele middelbaar be
roepsonderwijs heeft het
MDGO de minste uitvallers.
Het werkveld wordt namelijk
veel meer bij het hele onder
wij sgebeuren betrokken. Wel
is de halvering van de begelei
dingsuren een hele slechte
zaak, want deze uren hebben
we beslist nodig. Voor het
MDGO zijn deze begeleidings
uren net zo belangrijk als een
goed geoutilleerd machine
park voor een MTS."
Een van de MDGO-opleidingen van de Chr. scholenge
meenschap de Waayenburgh is de opleiding CCD. Deze
opleiding is niet zo bekend in het Zeeuwse en wordt vaak
verwisseld met de Middelbare Hotelschool van het Delta
college.
Marieke Hakkesteegt, woordvoerster van de CCD-op-
leiding: „De letters CCD staan voor Ciwiele en Con-
sumptief-technische Diensten. Deze CCD-opleiding is
overigens de enige in Zeeland. De opleiding zelf heeft
twee afstudeerrichtingen te weten: een civiele dienst en
een consumptief-technische dienst. De mensen van de
CD-opleidingen zullen later hoofdzakelijk werken in in
stellingen, en in bepaalde vormen van het bedrijfsleven
zoals schoonmaakbedrijven. Men is verantwoordelijk
voor bijvoorbeeld de werkroosters, controle op het uitge
voerde werk, inwerken van nieuw personeel, zorgen voor
een juiste planning van apparatuur en materialen en alle
economisch-administratieve handelingen.
De Consumptieve Technieken is een begrip dat nauw
samenhangt met alle horeca-activiteiten, vandaar de
verwarring met de Hotelschool. Echter de student CT
wordt manager in een bedrijfsrestaurant. Men moet dus
wel beschikken over zakelijkheid, creativiteit, overzicht
en gevoel voor samenwerking. In een bedrijfsrestaurant
heb je piekuren. Op zo'n moment moet er, soms voor hon
derden tegelijk, eten en drinken zijn die dan tevens ook
nog van goede kwaliteit, smakelijk, in voldoende mate op
tijd en ook nog op een vriendelijke wijze verstrekt of ge
reserveerd moeten worden. Hoogspanning in de keuken
waarbij de manager CT alles controleert en delegeert.
Naast de bedrijfskantine kunnen deze studenten later
ook nog in de voedingsdienst werken van instituten, cate
ringbedrijven, recreatiecentra, passagiersschepen, sport
complexen enz. De MGDO-opleiding CCD geeft een gede
gen ondergrond voor het toekomstig beroepsterrein.
Daarbij zal men natuurlijk niet direct als manager be
ginnen maar vanuit een assisterend niveau kan men
doorgroeien naar een zelfstandige en leidinggevende
functie."
Naast de MGDO-opleiding CCD verzorgt de Waayen
burgh ook nog de opleiding agogisch werk (AW) en acti
viteitenbegeleiding AB. Tevens is er de mogelijkheid om
de 1-jarige en 2-jarige schakelopleiding te volgen (IN-
TAS).
Datum open dag MGDO-de Waayenburgh: donderdag
26 januari van 13.30 uur-16.30 uur. 's Avonds van 19.00 uur
tot 21.30 uur. Koudekerkseweg 117. Tijdens deze open dag
kunnen aankomende studenten examenwerkstukken
zien die door de MDGO-AW zijn gemaakt in het kader
van de examentoetsing.
Op 1 januari 1987 is de stichting Hogeschool Zeeland een feit-
geworden. De dagopleidingen van HBO in Zeeland zijn toen on
dergebracht in de zes sectoren van de Hogeschool namelijk Ho
ger Technisch onderwijs, Hoger Gezondheidszorgonderwijs,
Hoger Economisch en Administratief onderwijs, Hoger Nau-,
tisch onderwijs, Hoger Laboratorium onderwijs en Hoger So
ciaal en Pedagogisch onderwijs. 350 Mensen verdienen op de Ho
geschool hun boterham, waarvan er 232 als docent. Aan de Ho
geschool studeren circa 2600 studenten.
Duidelijk is dat de Hoge
school onderwijs maakt. Het is
een produkt geworden waar
mee men op de markt concur
reert om klanten te trekken.
Zo kan het althans gezien
worden sinds de invoering van
de door de overheid geïni
tieerde STC-operatie (School-
vergroting, taakverdeling en
concentratie) De STC was de
eerste grote herziening van
het hele beroepsonderwijs.
Studenten zijn nu in eerste in
stantie klanten geworden.
Daarnaast is er een onder
wijsaanbod voor groepen, die
in het kader van de beroeps
uitoefening en specifieke trai
ning nodig hebben. De Hoge
school heeft duidelijk gekozen
voor een aantal prioriteiten
namelijk betere afstemming
van het onderwijs op de ar
beidsmarkt, een vergroting
van de zelfstandigheid van de
individuele student en een
vermindering van het aantal
doceeruren per docent. Om
een betere afstemming op de
arbeidsmarkt te realiseren
heeft men gekozen voor een
professionele marktanalyse.
Daartoe zijn er contacten ge
legd met het Pedagogisch Cen
trum voor Beroepsonderwijs
en Bedrijfsleven, een organi
satie met veel ervaring op dit
terrein.
Tijdens de fusiebesprekin
gen is bepaald dat de Hoge
school Zeeland in Vlissingen
gevestigd zal worden. Daarom
worden de gebouwen op het
terrein van de Edisonweg uit
gebreid met nieuwbouw en
zullen diverse sectoren uit
Goes en Middelburg verhuizen
naar Vlissingen. De nieuw
bouw zal op korte termijn
gaan gebeuren.
Dhr. A.C. de Kubber, sector
directeur van het Hoger Nau
tisch onderwijs: „Met ingang
van het cursusjaar '89 start de
Hogeschool Zeeland de oplei
ding commercieel ingenieur.
We zijn een samenwerkings
verband aangegaan met de
Haagse Hogeschool en de Ho
geschool Windesheim te Zwol
le. Commercieel ingenieurs
zullen niet alleen in de ver
koop, service- en projectbege
leiding werken maar ook in
adviseringsfuncties en in de
inkoop. Twee elementen ko
men steeds naar voren nl.
technische kennis en vaardig
koopmanschap.
Aan het Nautisch onderwijs
komt een nieuwe afstudeer
richting operationele techno
logie. Studenten kunnen zich
specialiseren in de moderne
navigatie middelen, tele-com-
municatie en maritieme auto
matisering. Afgestudeerden
worden specialisten op het ge
bied van beheer, bediening en
onderhoud van deze geavan
ceerde apparatuur. Nu al kun
nen 5 10 mensen rekenen op
een baan bij Radio-Holland.
Het Nautisch onderwijs is de
eerste sector van de HBO Zee
land waar in het eerste jaar
gewerkt werd met zoge
naamde modules. Deze nieuwe
vorm van onderwijs is stu
dentvriendelijk. Toch zijn er
ook nadelen want de docent
heeft veel meer voorberei
dingstijd nodig. De studenten
zelf zijn enthousiast want zelfs
mensen in het tweede jaar
hebben gevraagd dit systeem
in te voeren." Daarnaast
neemt de HBO-Zeeland nog
een speciale positie in m.b.t. de
ontwikkelingssamenwerking.
Als enige Hogeschool in Ne
derland wordt de HBO-oplei-
ding ontwikkelingskunde ge
geven. Deze is speciaal bedoeld
voor afgestudeerde HBO'ers
die een werkkring in de Derde
Wereld ambieëren.
PABO: donderdag 2 februari 9.30 uur
HTS: donderdag 19 januari 10.30-16.00 uur
HLO: donderdag 26 januari 15.30-21.30 uur
zaterdag 28 januari 9.30-15.00 uur
HBO-V: zaterdag 28 januari 10.00-14.00 uur
HNO: zaterdag 21 januari
zaterdag 25 februari
zaterdag 15 april
zaterdag 10 juni
(ontvangst 10.30 uur - 11.00 uur, daarna volgt een voorlichting en
bezichtiging van het instituut en de campus).
