Suikerziekte: groot raadsel
Zelfdoding bij ouderen een onderschat probleem
nmo LEKHT jjwa
Heerema breidt uit in Vlissingen
pcitochou
BIJOU OM EEN MOOIE
TISSOT
Collecte Diabetes van 14 tot 20 november
°aux Q ROSE#
Merk voor merk 'n klasse apart...!
Strandmars
van 't Zand
fworimer
van de REE
Modijefsky-
Juweliers
Open Huis
IMAGE
tl uur fpto vl
11 service
SPRINT PHOTO
J.P.A. Rossël
WAT GEEFT HET
■^TOCH EEN FIJN GEVOEI
TAS TE HEBBEN
WOENSDAG
9 NOVEMBER 1988
301
MIDDELBURG - Zelfdoding onder ouderen is een onderwerp
waar weinig onderzoek naar gedaan is, maar dat zeker niet
doodgezwegen mag worden. De werkgroep 'Recht op nabestaan'
Walcheren wil dit verschijnsel eens extra onder de aandacht
brengen tijdens een speciale themadag op donderdag 17 novem
ber in de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg.
In een tijd dat vele taboes doorbroken worden - sex, abortus, kanker en aids
zijn volop bespreekbaar - is een ding systematisch links blijven liggen. Dood
door zelfdoding.
Dit zijn ze! Alle merken van de kwaliteitskeukens in
de Keukenstudio van Eleveld. In de grote showroom
(zo'n 1.000 m2staan ze allemaal bij fmjfl f]j]
elkaar. Kom maar kijkenIW l
COMPUTERBOEKEN
COMPUTERTIJDSCHRIFTEN
STUDIEBOEKEN
meer dan 1500
computerboeken in
voorraad
Libris.Uiü Complete Bockhandel
Groenendijk
i
M V
ESCHEIDEBODE
VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS OP WALCHEREN. 35E JAARGANG. OPLAGE: EDITIE VLISSINGEN 23.300 EX. GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN EN WESTKAPELLE EDITIE MIDDELBURG 21.700 EX. GEMEENTEN: ARNEMUIDEN
DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN ZEEBRA WEEKBLADEN. KANTOOR: TORENSTRAAT 5 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTADRES: POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN.
VLISSINGEN - In de week
van 14 tot en met 20 november
houdt het Diabetes Fonds Ne
derland zijn jaarlijkse collec
te. Ook op Walcheren gaan
vrijwilligers van het Fonds,
gesteund door leden van Scou
ting Vlissingen, de straat op
om huis aan huis te vragen om
een financiële bijdrage. Geld
dat bijzonder hard nodig is:
nog altijd is de oorzaak van
suikerziekte niet bekend. En
dat terwijl er alleen al in Ne
derland meer dan een kwart
miljoen mensen aan deze
ziekte lijden.
Tot op de dag van vandaag
is het de medische wereld niet
gelukt de oorzaak van het ont
staan van diabetes te ontdek
ken. Uit onderzoekingen blijkt
dat we met een welvaarts
ziekte te maken hebben. In ons
land zijn ongeveer 250.000 dia
betici, van wie 5.000 onder de
achttien jaar. In de westerse
wereld groeit het aantal dia
betici gestaag, terwijl deze
ziekte in de ontwikkelingslan
den nauwelijks voorkomt. Of
suikerziekte erfelijk is, weten
we niet, maar wel dat in som
mige families bij verschillende
generaties diabetes voorkomt.
Hier moet nog veel onderzoek
naar worden verricht. Het
Diabetes Fonds Nederland
geeft artsen en onderzoekers
die researchwerk doen, finan
ciële ondersteuning. Verder
helpt het bij voorlichting. Uit
de opbrengst van de collecte
van vorig jaar is de educatieve
film „Insulientje" gefinan
cierd. Kinderen met diabetes
spelen voor andere diabetici
en geven op een natuurlijke
manier zakelijke informatie.
Het Diabetes Fonds Nederland
is al een eind op weg om be
kende oogaandoeningen in een
vroeg stadium te herkennen
en te behandelen.
De aktieleidsters in Vlissin
gen en Souburg, respectieve
lijk Dea de Quelery en Judith
Briars benadrukken het be
lang om complicaties bij dia
betici te voorkomen.
„Natuurlijk heeft iedereen
van suikerziekte gehoord",
vertelt Dea, Je mag geen sui
ker en je kunt er wel honderd
jaar mee worden....Maar zó
eenvoudig ligt het niet. Want
je bent voortdurend, dat wil
zeggen 24 uur per dag, bezig
om de hoeveelheid insuline op
peil te houden en te zorgen dat
die niet in disbalans komt".
Suikerziekte, officieel Dia
betes Mellitus, betekent een
stofwisselingsziekte. De al
vleesklier maakt onvoldoende
insuline, nodig om suiker en
zetmeel in energie om te zet
ten. Daarom moeten diabetes
patiënten zichzelf insuline in
spuiten of tabletten slikken.
Bij grote lichamelijke inspan
ning, te weinig voedsel of te
veel insuline is de bloedsui-
kerspiegel te laag en kan er
een Hypoglykemie (Hypo) ont
staan. Je wordt prikkelbaar,
gaat slecht zien en kunt zelfs
in coma raken. Faktoren als
verkeerde voeding, spannin
gen, opkomende griep of ver
koudheid hebben alle invloed
op het suikergehalte in het
bloed.
Dea: „In het begin van de
80-er jaren kwam een insuli-
nepompje op de markt, dat het
mogelij k maakt de patiënt via
een spuit 24 uur per dag de
juiste hoeveelheid insuline toe
te dienen. Nieuw is de insuli-
nepen, ontwikkeld door re
searchwerk, mogelij k ge
maakt door de opbrengst van
de collecte van vorig jaar". Ju
dith: „Iedere diabeet kan nor
maal leven, maar het heeft
consequenties. Je hoeft geen
complicaties te krijgen, je
moet wel met de mogelijkheid
rekening houden. Aandoenin
gen aan nieren en zenuwge
stel, blindheid, amputa-
ties...het kan".
Het onderzoekswerk splitst
zich in deze tijd toe op moge
lijkheden van transplantatie
van de alvleesklier, eventueel
samen met niertransplantatie.
Over suikerziekte is nog
niet zoveel bekend. Om dat
enigszins te verhelpen, kan
ieder die met diabetes te ma
ken heeft, op speciale midda
gen terecht in de Polikliniek
van het ziekenhuis. Er is een
diëtiste aanwezig en een podo-
therapeut (voetspecialist). Een
doktersassistente regelt af
spraken met een internist en
een diabetesverpleegkundige
geeft praktische raad in ver
band met spuittechnieken. Een
laborant is aanwezig om even
tuele proeven te doen. De Dia
betes Vereniging Nederland is
vertegenwoordigd door
iemand „uit de praktijk" om
informatie te geven en te fun
geren als klankbord. Deze bij
eenkomsten worden in het zie
kenhuis van Vlissingen iedere
eerste woensdag van de
maand gehouden, (van 14.00 -
16.00 uur) en in Middelburg
iedere derde woensdag van de
maand (ook van 14.00-16.00
uur) en zijn vrij toegankelijk.
In de week van 14 tot en met 20
november wordt geld ingeza
meld voor het Diabetes Fonds
Nederland. Scouting Vlissin
gen heeft versterking aange
boden voor de huis-aan-huis
collecte, maar er zijn nog en
kele collectanten nodig. Wie
wil helpen, kan zich opgeven
bij: Dea de Quelery, tel. 01184-
15111 en Judith Briars, tel.
01184-61399.
De jaarlijkse collecte van het Diabetes Fonds werd in Vlissingen geopend door dr. P. Postma.
I Mil r IIIII III II III! 11 1111II1111II III IIIIII III 111IIIIIMII III llllll IMIIMIIII11IIII III I III IIMIIKIII III] 11IIII III III llll II11 III! till Illllilllll nil II11 III til mil IIII1I lllllll IIIIIIIII III IIII llll
ii inn min i mi i linn iiiii iiiii iiiiiiiiii ii nu in ii i in i i li 11 in 11 ii 111 iiiii i ii i ii mi ii li 11111 hui iini i ii i ui ii 11111 mi ii mi ii i ii ii in ii 11 ii 11111 ii i ii ui i ii i ii i ui ii i ii ii i ii ii ii i ii ii iiiiiiiiiiiii ii in ii min ii in i mi i ii in
Suicide nog altijd doodgezwegen
De dood en het rouwen
daarna vormen op zich al een
probleem in onze samenleving.
Hoewel voor iedereen het on
vermijdelijke moment van de
dood of het verlies van iemand
een keer aanbreekt, praten we
er liever niet over. En de men
sen die een dierbaar persoon
aan de dood verliezen kunnen
slechts korte tijd op het mede
leven van hun omgeving reke
nen. Het verdriet moet volgens
de algemene maatstaven niet
te lang gaan duren, of de na
bestaanden worden automa
tisch gemeden. Men wordt lie
ver niet geconfronteerd met
het verdriet van anderen. En
weet ook niet hoe te reageren.
Nog moeilijker wordt het
wanneer de overledene de
dood vrijwillig heeft gekozen.
Voor zover te achterhalen is
is zelfdoding onder ouderen de
laatste jaren aan het toene
men. „Tijdens ons werk heb
ben we ondervonden dat het
een probleem is wat weinig
naar buiten komt", aldus An
neke Koulman en Jacques De-
paemelaere, beiden lid van de
werkgroep 'Recht op nabe
staan' en respectievelijk
werkzaam bij Welzijn voor
ouderen Middelburg en Maat
schappelijke Dienstverlening
Walcheren. „Soms kan je het
zien aankomen, maar in veel
gevallen ook weer niet. De na
bestaanden - en dat kunnen
ook de hulpverleners zijn -
blijven meestal met schuldge
voelens zitten. Terwijl de sa
menleving zelfdoding bij
ouderen vaak wat makkelij
ker te accepteren vindt dan
wanneer het bij jongeren
voorkomt".
„Het verlangen naar de
dood komt bij veel ouderen
naar boven na ingrijpende ge
beurtenissen in hun leven. Bij
voorbeeld na het zich voor
doen van ernstige gezond
heidsproblemen, of het verlies
van hun levenspartner. Bij het
verlies van hun partner heb
ben velen het idee dat er niets
meer is waar ze voor moeten
blijven leven. Hun levensdoel
zijn ze kwijt. Ze hebben of
voor de ander moeten zorgen
of ze konden juist allerlei din
gen nog samen doen. Wanneer
dit wegvalt, is er opeens een
groot gat", aldus Anneke.
„Het klinkt misschien gek
maar de VUT heeft het er ook
niet makkelijker op gemaakt",
vertelt Jacques. „Door het
stoppen met werken van de
man, gaan de man en vrouw
hun leven weer veel meer op
elkaar afstemmen. Gedurende
een langere periode dan voor
heen met het pensioen, leven
man en vrouw weer hele da
gen samen. Ze hebben zich
volledig aan elkaar aangepast,
totdat een van beiden wegvalt.
Een verandering waarvoor
men geen enkele compensatie
heeft. Begrijpelijk, want hoe
ouder je wordt des te geringer
is de kans om nog een nieuwe
relatie te beginnen. Een zaak
waar eveneens nog een groot
taboe op rust, veelal vinden de
kinderen het een probleem als
vader of moeder een vriend of
vriendin krijgen".
Een andere oorzaak
waarom ouderen tot zelfdo
ding over kunnen gaan is het
eenzaam zijn. Ouderen zijn
wat minder mobiel en hebben
daarom minder sociale con
tacten. Als die contacten ont
breken hebben die mensen
geen enkel klankbord meer en
raken in een isolement. Lief en
leed wordt met niemand ge
deeld. Tegenslagen worden
daarom vaak minder goed
verwerkt. Vooral als de oudere
het alleen zijn nog helemaal
niet gewend is.
„Iets wat niet echt te bewij -
zen is, maar waar misschien
wel enig verband tussen be
staat, is of het aantal zelfdo
dingen in tehuizen werkelijk
hoger ligt", vervolgt Jacques.
„De ouderen daar verliezen
veel van hun prive-leven. Niet
hun eigen individuele norm is
doorslaggevend, maar de alge
mene groepsnorm wordt -
vanzelfsprekend uit prakti
sche overwegingen - gehan
teerd. De mensen wordt ook
heel wat verantwoordelijkhe
den uit handen genomen, zo
dat hun vermogen om zelf be
slissingen te nemen op den
duur vermindert".
Veel meer dan vroeger voe
len ouderen zich tegenwoordig
ook van geen enkel nut meer.
(ADVERTENTIE)
Mort Plaisir 19 - Ettert Leur - Tel. 01608-13850.
De samenleving is daar mede
schuldig aan. Er wordt te ne
gatief over ouderen gedacht,
voor de maatschappij zouden
ouderen overbodig zijn en
geen enkele economische
waarde meer hebben. Logi
scherwijs hebben ouderen
daar grote moeite mee en voe
len zij zich minder geaccep
teerd. „Wij willen die mensen
graag laten zien dat ze voor
anderen nog veel kunnen be
tekenen", vertelt Anneke.
"Door middel van vrijwill-
gerswerk kunnen ze een
enorme steun zijn en boven
dien kunnen ze tijdens de ver
schillende activiteiten voor
ouderen weer met allerlei
mensen in contact komen".
Hoewel zelfdoding een
moeilijk onderwerp blijft
moet de hulpverlener er altijd
open over blijven praten, is de
mening van Jacques Depae-
melaere. „Iemand die met deze
plannen rondloopt moet je niet
proberen om te praten. De
problemen van degene moet je
wel degelijk serieus nemen. Ik
probeer alleen ook nog de an
dere kant van het leven te la
ten zien. De goeie en de slechte
dingen. Verder ga ik zelfs
zover dat ik op een bepaald
moment de manier wil weten
waarop iemand zijn leven
dacht te beeindigen. Het kan
op heel humane wijze. Het zou
tenslotte verschrikkelijk zijn
als iemands poging tot zelfdo
ding uitmondt in het verder
leven met blijvend letsel, als
invaliditeit".
Toch trekt ook Jacques op
een bepaald moment zijn
grens. „Nooit zal ik de beno
digde middelen aanreiken. Ik
zal bij de mensen blijven, als
praatpaal fungeren en het on
derwerp bespreekbaar hou
den. Maar verder ga ik niet.
Het is wel heel triest wanneer
je dan toch iemand tegenkomt
die door wil zetten. Het vergt
heel veel van jezelf, ook als
hulp- verlener ben je er erg bij
betrokken, objectief blijven
kan gewoonweg niet".
De samenleving reageert
veelal anders. De mensen wil
len er niet te zeer bij betrok
ken raken en houden af-
stand.'Een mooie leeftijd' is de
geijkte opmerking. Maar is
daarmee het gemis minder
groot? Of de zelfdoding min
der tragisch, omdat de overle
dene al 'een heel leven' achter
de rug heeft...?
Voor de nabestaanden van
ouderen, hulpverleners en al
len die met oudere mensen in
contact komen, wordt 17 no
vember de themadag 'Suicide
onder ouderen' georganiseerd.
Er zal worden geprobeerd in
zicht te geven in het ver
schijnsel zelfdoding. Er wordt
informatie gegeven over de
mogelijke oorzaken en signa
len. En het is mogelijk om
eigen opvattingen en ervarin
gen over dit onderwerp te be
spreken. Het programma be
gint om 14.00 uur in de aula
van de Zeeuwse Bibliotheek.
De toegang is gratis.
Het kraanschip Hermod, een van de grootste in zijn soort, bij de installatie van een offshore-plat
form. De Hermod beschikt over twee reusachtige kranen met hefvermogens van vier en vijf miljoen
kilo. - toto bob fleumer-
VLISSINGEN - Het offshore-bedrijf Hee
rema breidt haar werkzaamheden in Vlis
singen fors uit. In de derde week van no
vember meert het kraanschip Hermod (zie
foto) af in de Sloehaven om daar een aantal
reusachtige steigerpalen te installeren.
Daarmee schept Heerema Havenbedrijf BV
voorzieningen voor het aanleggen van
transportpontons en grote kraanschepen.
De nieuwe aanlegmogelijkheden in de
Sloehaven maken het Heerema Havenbe
drijf BV mogelijk werkzaamheden aan
grote schepen zoals de Balder en de Hermod
vanuit het Vlissingse bedrijf te coördineren.
Sinds de kademuur van de werf aan de Van
Cittershaven werd verlengd -in 1984 ge
beurde dat- werden al met grote regelmaat
schepen en pontons aan de werfkade uitge
rust voor offshore-projecten. De diepgang
van de haven laat echter het uitvoeren van
deze werkzaamheden aan de grotere sche
pen niet toe. Daarvoor moest Heerema tot
nu toe steeds uitwijken naar werven in
Groot- Brittannië.
Heerema heeft bij de uitbreiding van haar
activiteiten bewust gekozen voor de Sloeha
ven. Uiteraard was de gunstige ligging ten
opzichte van Heerema Havenbedrijf door
slaggevend in de besluitvoerming, ook de
goede aan- en afvoermogelijkheden voor
toeleveranciers speelden daarbij een rol van
betekenis.
(ADVERTENTIES)
Specialist in:
geopend: maandag t/m vrij
dag van 9.00-12.30 uur en
van 13.30-18.00 uur, zater
dag van 9.00-16.00 uur
de Ruiter
Paul Kroftrstraat 55-57
4382 MB Ulmin^eri. t*L81184-12733
MIDDELBURG - Wandel
sportvereniging 't Zand uit
Middelburg houdt zaterdag
aanstaande weer haar jaar
lijkse Strandmars.
De Strandmars heeft start
en finish in Resto Vrouwen
polder aan het begin van de
Veersedam. Daar kan tussen
tien uur en kwart over tien
worden vertrokken voor een
wandeling over 25 of 35 kilo
meter.
Voor het eerst bij de Strand
mars bestaat ook de mogelijk
heid deel te nemen aan een
wandeling over vijf of tien ki
lometer. De starttij d voor de
kortere afstanden is twee uur.
Het startbureau voor de vijf
en tien kilometer is gevestigd
in cafe Tramzicht in de Sta
tionsstraat in Domburg.
Klpinp MarLï 3
Kleine Markt 3
4381 EJ Vlissingen
Tel. 01184-13166
Nü schitterende
feestkleding
Voor 'n betere grip
op de tijd!
7 Extra funkties!
In 9 moderne designs!
Swiss Made 149,-
aat/hoek Lange i
VLISSINGEN
OOST-SOUBURG - In
ontmoetingscentrum De
Ark aan het Oranjeplein
in Oost-Souburg houdt
de interkerkelijke werk
groep donderdag 10 no
vember Open Huis.
Iedereen is welkom om in
De Ark een praatje te
maken, een kopje koffie
te drinken of een spel
letje te spelen. Ook
liggen foto-albums ter
inzage met daarin pren
ten van Souburg ten tijde
van de watersnood. Be
langstellenden zijn don
derdag welkom in De
Ark tussen tien en vijf
uur.
(ADVERTENTIES)
VRIJETI
IJDSM006
De meest frisse en
actueelste vrijetijdsmode
vindt u in:
Koopcentrum
Hermesweg - Vlissingen
Walstraat 78 I Lange Vorststraal 36
Vlissingen I Goes
Tandprotheticus
Kunstgebitten
reparaties en
vernieuwingen
Spec, voor
slechtzittende protheses
en ingevallen gezichten
Spoedig klaar
Tel. afspraken 01184-14533
Hobeinstraat 52, Vlissingen
