De Nieuwe Weg van de Snelweg-serie begint in Salzkammergut, Oostenrijk 'Kennismaking met het kleine' Afleveringen in 1988 Weg van de Snelweg SERIE VAN VIJF BOEIENDE RESIVERHALEN START IN JANUARI EINDREDACTEUR PIET PONS: SCHELDEBODE VAN DINSDAG 29 DECEMBER 1987 BAD ISCHL/HILVERSUM— Met het opzetten van de serie Weg van de Snelweg, nu inmid dels vijf jaar geleden, heeft de NCRV-televisie. een gouden greep gedaan naar de goodwill van vele kijkers. Het blootleggen van een stukje buitenland, net gelegen naast de grote doorgaande vakantieroutes, leverde verras send aangename televisie-produkties op. Een indicatie van de groeiende populariteit van het programma geven de bijbehorende boekwerk jes over de streken die de Weg van de Snel weg-serie de kijkers biedt. Na de eerste reeks uitzendingen werden er moeizaam vijftienduizend bij de NCRV besteld door toeristen wiens belangstelling was ge wekt. Het volgende jaar bleef dat aantal sta biel maar naar aanleiding van de vierde reeks «ontdekkingstochten" van de NCRV-filmploeg reageerden liefst honderdduizend mensen uit het kijkerspubliek op de serie door middel van het aanschaffen van de brochure. Weg van de Snelweg is een gat in de markt. Vanaf 2 ja nuari zet de NCRV de vijfde serie uitzendingen van het programma in gang. De streek Salz kammergut, even naast de snelweg die Salz burg met Wenen en Linz verbindt, is de eerste in de reeks. Te zien op zaterdag 2 januari 18.35 uur op Nederland 1. Cultuur Bad Ischl r 311 De aflevering over dat specifieke stukje Oostenrijk is getiteld „Stille meren, geketend door hoge bergen". Deze typering zegt niets over de cultuurhistorie die ook in dit stukje nog redelijk onontdekt Oostenrijk een grote rol heeft gespeeld. Salzkammergut heeft veel. De naam dekt naast een fikse hoeveelheid natuurschoon (bergen, meren, watervallen) ook bijvoorbeeld de Hallstattcul- tuur, levende en levensloze overblijfselen van de staats inrichting van vroeger (Keizer Franz Joseph hield er zijn zomervakantie) en, mooier kan het niet, een zeer be scheiden industrialisatie (zout en aardewerk). Het gegeven dat je niet de enige toerist zal zijn en dat er re gelmatig hemelwater naar aarde terugkeert zijn eigenlijk de enige minpunten van een verblijf in de streelc-Wat dat eerste betreft' de Nederlandse toerist waardeert Oostenrijk nu eenmaal enorm en wat dat laatste aangaat' het kan er moeilijk zonder enige oorzaak zo fraai groen en fris uitzien. „Im Salzkammergut da kann ma gut lustig sein. lustig sein", is een van de plaatselijke klassiekers op muziekgebied. Het is er in Mn woord „gemutlich". De betrokken filmploeg, onder leiding van regisseur Niek Hei- zenberg bracht de titel Weg van de Snelweg in praktijk op de weg van Munchen, Salzburg, Wenen, Linz. Bij Mondsee, net na Salz burg, namen ze de afslag en Mondsee, zowel een plaatsnaam als de naam van een meer, bete kent ook het begin van de route die in de Oostenrijkse aflevere- ring van Weg van de Snelweg geopperd wordt. Mondsee is het bekendst door de daar teruggevonden paalwo ningencultuur. Het plaatselijke museum doet over dat stuk men selijke historie alles uit de doe ken. Onder meer het verloop van de bouw van de werken die plaatsnamen op een fundering van palen dié uit het meer om hoog staken, is daar duidelijk in beeld gebracht. Enkele kilometers verder voert de route naar St. Gilgen. St. Gil- gen is een tot de verbeelding sprekend stadje dat hoewel niet zo bekend toch tal van beroemd heden geherbergd heeft. Een mu- Het beroemde terras van lm Weissen Rossl aan de Wolfgangsee Marcus von Habsburg. nazaat van keizer Franz Joseph. Een van de kastelen van Gmunden. Het werd ooit bewoond door Johann Salvator. een lid van het keizerlijk hof. Hij vertrok naar Amerika, noemde zichzelf later Johann Orth en niemand heeft ooit meer wat van hem gehoord. kopje koffie met uiteraard een stuk echt Oostenrijks gebak: mo gelijkheden genoeg om lm Weis sen Rossl actief mee te maken. Zaak is wel het terras op te zoe ken waar een indrukwekkend uit zicht over diezelfde Wolfgangsee is te beleven. Wie het hogerop wil zoeken, kan ook in St. Wolfgang terecht. Een bescheiden wagon netje transporteert bijna onafge broken groepjes mensen acht- brachten er met grote regelmaat de zomermaanden door. Ook een beroemdheid als Franz Lehar had in Bad Ischl een tijdelijke stek gevonden. Het huidige „ku rort" ademt nog een beetje die sfeer van toen. Mede oorzaak daarvan is het nog steeds in volle glorie aanwe zige zomerverblijf van Franz Jo seph. Tegenwoordig is het als museum ingericht en de inrich- aan die tijd is aanwezig en zal menig toerist hem niet tegenko men: Marcus von Habsburg. Be hoorlijk teruggetrokken leeft hij in de Keizervilla als uitbater van het museum over zijn voorvaderen. Zijn verschijning in het openbaar is een zeldzaamheid. In het mu seum laat hij zich niet zien en vragen over vroeger leveren di plomatiek, adellijke antwoorden op die echter niet een heimwee zikale indicatie geeft het beeld van een violist in actie op het centrale pleintje. St.Gilgen was jarenlang de woonplaats van de zuster van Wolfgang Amadeus Mozart, „Nannerl". Evenals haar broer was ook zij een hoogbe gaafd musicus. Na haar trouwen vestigde zij zich in het stadje tot haar dood. St.Wolfgang is binnen de rond tocht door Salzkammergut (on derdeel van het zogenaamde Ober-Osterreich) een hoogte punt. Vooral op cultureel gebied. De kerk van de heilige Wolfgang herbergt een serie kolossale kunstschatten. De grootste kun stenaars die Midden-Europa op dit gebied heeft voortgebracht, hebben in de kerk in St. Wolf gang iets achtergelaten. Altaren van namen als Meinrad Guggen- bichler, Jakob Zanussi en Anton Kuch zijn toppers op dit gebied en allen hebben iets toegevoegd aan het indrukwekkende totaal plaatje dat deze kerk te bieden heeft. Zelfs niet-kerkgangers bea men dat. St.Wolfgang, gelegen aan de gelijknamige Wolfgangsee, is eveneens de „standplaats" van het wereldvermaarde hotel/res- taurant/cafe lm Weissen Rossl. Ralph Benatzky maakte er het de cor van een operette van en dat samen met de wetenschap dat de keizer er destijds regelmatig een bezoekje bracht, maakt het aan doen van lm Weissen Rossel tot een must. Een uitgebreid diner, een ovemachtig of een simpel De NCRV startte in mei van dit jaar met de voorbereidingen van een nieuwe serie programma's Weg van de Snelweg". De streek Salzkammergut in Oos tenrijk stond als eerste op de lijst. Om de Nederlandse pers een indruk te geven van de streek en inzicht te geven in het maken van het programma nodigde de omroep in samenwerking met het Oostenrijks Verkeersbureau een aantal jour- nahsten uit. Onze medewerker Luc Vranken maakte de persreis mee. Hier volgt het verslag van een ontdekkingsreis van een stukje 'even naast de snelweg'. tienhonderd meter hoger. Het uit zicht daar heeft ongetwijfeld de titel voor dit Weg van de Snel weg-deel opgeleverd: een stil meer (Wolfgangsee) vastgeklemd tussen gigantische bergreuzen, getooid met eeuwige sneeuw. De volgende stop van de NCRV-karavaan vindt plaats in Bad Ischl. Deze plaats kreeg vooral bekendheid als kuuroord. De behandelingen met zout water en de zogenaamde warme mod derbaden trekken jaarlijks vele voornamelijk Oostenrijkers naar het fraai'gesitueerde plaatsje toe. In de vorige eeuw werd de gene zende werking van het water her ontdekt. Zonder Bad Ischl was er niet eens een keizer Franz Joseph geweest, zo gaat het verhaal nog steeds. Zijn ouders bleven aan vankelijk kinderloos. Toen aarts hertogin Sophie in Bad Ischl een kuur deed, veranderde dat. So phie baarde later drie prinsen waaronder de latere keizer Franz Joseph. Nog altijd staan die drie bekend als „de zoutprinsen". De familie bleef Bad Ischl trouw. Franz Joseph kreeg er van zijn moeder een zomerverblijf en hij en zijn vrouw Elisabeth (Sissy) ting van toen is voor de toensten- stroom van nu zoveel mogelijk in tact gehouden. De plaats van de stoel waarin de keizer 's middags een dutje placht te doen, staat er. Zijn bureau, netjes opgeruimd en aan de muur een prachtig schil derij van Sissy. Je waant je terug in de tijd tijdens een verblijf in de keizersvilla. Op het bureau van Franz Joseph ligt nog altijd (be schermd onder een glazen plaat) de door hem ondertekende oor logsverklaring. Ook een levend aandenken naar de tijd van Franz Joseph kunnen verhullen: een levend anachronisme. De op een na laatste plaats die de eerste Weg van de Snelweg in Salzkammergut aandoet is Hall- statt. Wie Hallstatt zegt, zegt zout. In de bergen hoog boven het stadje werden bijna duizend gra ven ontdekt van een volk dat Kis sen 900 en 450 jaar voor Christus hier al zout won. Wegens ruimte gebrek op die hoogte werden lij ken ondergebracht in een zoge naamd knekelhuis. Stapels skelet- Het pad op weg naar de zoutmijn nabij Hallstatt Een hele klim want het gebouw in het midden van de foto staat ongeveer op de helft van de totale afstand. ten liggen daar opgestapeld. De naam van de overledene is op de schedel geschreven Hallstatt biedt ook een excursie in een zoutmijn. Een treintje, brengt je naar de gewenste hoogte. Boven rijdt een andere kermis-achtig vervoermiddel je een stuk de berg in. De rondlei ding in de zoutmijn zelf heeft iets van science fiction. Doodse stilte, indrukwekkende gesteenten maar ook lol. Een hoogteverschil dat daar naar beneden toe moet overwonnen worden, gaat per glijbaan. In de zoutgrot ligt een meer. Speciaal voor de bezoekers kan de begeleidende gids dat adembenemend verlichten. Een aantrekkelijk onderdeel van een dagje Hallstatt. Even ten noorden van Hall statt, opnieuw hoog in de bergen, ligt het Dachsteinmassief. Hier heeft Moeder Natuur weer het hoogste woord. Weer een treintje trotseert een angstaanjagend stij gingspercentage. Daarna volgt een wandeling met tal van haar spelden omgeven door meters hoge sneeuwwanden. Dat brengt de bezoeker bij de ingang van een grottenserie: de Dachstein Rieseneishohlen. Niet geschikt voor mensen die slecht ter been zijn. Klimmen en dalen is er sche ring en inslag maar die inspan ningen worden beloond. Het doorsijpelende water heeft prachtig voor beeldhouwer ge speeld en dat levert onwaar schijnlijk grillige vormen op. Ook hier is de belichting handig ge bruikt voor een versterking van de effecten. De kijkje op de Attersee en de Traunsee leiden de laatste stop plaats in Salzkammergut in: Gmunden. Fraai gelegen aan de Traunsee en het best bekend van de vele zwanen die aan de wal om eten bedelen en de aarde werkindustrie. Zelfs het carillon van het raadhuis is van groene keramiek. Bij Gmunden eindigt het door de NCRV bedachte stuk Weg van de Snelweg. Bij die plaats kunnen de- vakantiegan gers opnieuw de doorgaande route oppikken. Eigenlijk hebben ze dan al een vakantie achter de rug. HILVERSUM - Begin januari gaat de NCRV-serie „Weg van de Snelweg" het vijfde jaar in. De belangstelling voor het programma groeit met name de laatste jaren fors. De opzet bleek een gouden formule. Op een aangename manier wisse len kunst, cultuur, amusement en natuur elkaar af. De sugges tie van het programma is bruikbaar voor bijna iedere door gaande toerist .Be wijs daarvan is de afname van de brochures over de tv-uitzendingen. Een van de verantwoordelijken is Piet Pons. de eindredacteur van de serie. Hij doet de research voor het programma, verkent de locaties en doet suggesties aan de regisseurs. De geestelijke vader over zijn succesvolle serie. „Weg van de Snelweg is geboren uit, wat wij vonden, de noodzaak wat te doen aan het steeds sneller doorjakke ren naar de uiteindelijke va kantiebestemmingen. Niet al leen de verkeersveiligheid telde voor onsa mee. Ook het gegeven dat je zoveel mist als je simpelweg linea recta naar Griekenland, Italië of Spanje rijdt. Die opvatting luidde fase 1 in van de opzet van het programma". „Zo'n zeshonderd kilometer rijden leek ons een absoluut maximum voor de eerste va kantiedag. Daarom zetten we op een kaart van Europa de passer in Utrecht en trokken een cirkel met een doorsnede van 600 kilometer. Locaties op die afstand voerden we op als eerste Weg van de Snel weg uitzendingen". „Op die manier beperk je je natuurlijk wel en dat in zicht leverde een andere filo sofie op. Afstanden vanaf Ne derland lieten we minder meetellen en criteria werden meer de aantrekkelijkheid van de streek en de mogelijk heden voor toeristen om er te kunnen verblijven. Op een gegeven moment gingen we een wedstrijd verbinden aan de tv-serie. Wie middels een foto kon aantonen daadwer kelijk een deel van de route te hebben afgelegd, maakte kans op verschillende prijzen. Het inschrijfformulier bood ook plek aan suggesties van kijkers en dat liep werkelijk ontzettend goed. Een hele boel Nederlanders kwamen met bruikbare voorstellen voor nieuwe afleveringen". „Het nam zo'n vlucht dat we meteen een nieuw publiek aanboorden. Het aantal va kantiegangers dat van het zij sprongetje dat Weg van de Snelweg in feite was, juist hun hoofdbestemming maakte, groeide. Wij deden daar aan mee in die zin dat we de rou tes gingen uitbreiden. Echter door te meanderen kan een ieder die beperkt is in zijn reistijd toch weer snel de autobaan op". „Hoofddoelstelling van ons is de mensen duidelijk te ma ken dat er nog zo veel meer te Niek Heizenberg nam de regie van de aflevering over Salzkammergut voor zijn re kening. zien is onderweg. Je blind sta ren op de eindbestemming is volledig onterecht. We willen proberen de toerist weer de smaak te laten krijgen van het ambachtelijke reizen. Ontmoetingen met 'het klei ne'. De kleine plaatsjes, de eigen cultuur, het karakteris tieke van elke omgeving en leefgemeenschap. Dat is ont zettend leerzaam" Door de privatisering van de NOS gaan de producties Weg van de Snelweg aan merkelijk duurder worden. Pons schat ruwweg rond de ton. Wat de afleveringen voor 1988 betreft, heeft eindredac teur Pons drie regisseurs „aan het werk gezet": Niek Heizenberg, Marcel Quartel en Ger van Dongen. De tech- nici zijn Harry Stelling, Wim Pruin, Onno Gols, Theo Wip en Harm Groeneveld. De aangename stem van Elly Verbiest verzorgt het com mentaar. Over de eerste aflevering van zijn nieuwe reeks heeft Pons een opmerkelijk oor- deel:„Het is niet geworden wat er ervan had verwacht. De filmploeg had slecht een dag goed weer voor buiten opnamen en dat hakt natuur lijk in de oorspronkelijke op zet. Dankzij de ervaring en het improvisatietalent van Niek Heizenberg is het er niet aan af te zien en vind ik het toch een goed product" Piet Pons, eindredacteur van „Weg van de Snelweg" HILVERSUM- De NCRV-televi sie heeft voor 1988 zes afleverin gen gepland van Weg van de Snelweg. De eerste over Salz kammergut in Oostenrijk is te zien op zaterdag 2 januari om 18.35 uur op Nederland 1. Regis seur is Niek Heizenberg. Er staan er voor de eerste maand van bet nieuwe jaar nog vijf vast Alle zes worden in de maanden juni en juli nog eens herhaald. Zaterdag 9 januari 18.35-19.00 u. Ned. 1. Regisseur: Marcel Quar tel. 2. Italië: Toscane „De grootste tuin van Europa". Een route door een betoverend landschap en lange stadjes en steden, rijk aan kunst en architec tuur. Enkele markante punten van de uitzending: San Gimignano, het Manhattan van Toscane. Er is veel oorlog ge weest tussen de stadsstaten van Midden-Italië. De bewoners van San Gimignano beschermden zich in hoge, vrijwel onneembare woontorens, dat levert een mar kante skyline op. Volterra, een ommuurde stad, hoog op een heuvel gelegen. De Etrusken leefden hier al. Veel van hun cultuur is in het Etruskisch Museum te zien. De Romeinen leefden er ook. Van hen rest nog een theater. Belangrijke bron van inkomsten vormt nog altijd het bewerken van albast. Het land van de (échte) Chianti, met mooie wijndorpen als Greve en Castellina. Siena, kunststad bij uitnemend heid, met een prachtig schelpvor mig plein; een beroemd Palazzo Pubblico ep een mischien nog be roemder kathedraal vol hoogte punten uit de Italiaanse beel dende kunst. Zaterdag 16 januari 18.35-19.00 u. Ned. 1. Regisseur: Ger v. Dongen 3. Engeland: Northumbria „Grensland" Een reis door een overweldigend stuk natuur, maar ook door een dramatische historie met veel strijd om de steeds weer verschui vende grens tussen Engeland en Schotland. Enkele markante pun ten van deze aflevering: Durham, één van de mooiste oude steden van Noord-Enge- land, met een goed bewaard ge bleven kasteel (nu universiteit) en een prachtige kathedraal, waar de heilige Cuthbert rust, een geestelijke die in de 7e eeuw een belangrijk aandeel had in de kerstening van het land. Beamish Museum: een verras send openluchtmuseum waar het leven rond de eeuwwisseling mi nutieus werd gereconstrueerd. Met een krakend trammetje rijdt men door een straat met echte winkeltjes uit grootmoeders tijd naar het stationnetje, naar een groot boerenbedrijf of een mijn werkersdorpje rondom een mijn. Het woord museum is fout: alles leeft er eigenlijk. Allendale en Weardale, valleien waar vroeger de schoorstenen van de loodmijnen hun vergif over de natuur uitbraakten. De industriële revolutie kwam hier echter tot stilstand, een groot deel van de werkgelegenheid ook. De vervallen mijnen zijn monumen ten geworden. Ter nagedachte-- Hadrian's Wall. Het is de Romei nen nooit gelukt het hele Noor den van Engeland te pacificeren. Daarom werd van kust tot kust een muur gebouwd in opdracht van keizer Hadrianus. Langs de muur (120 km) lagen grote forten en om de mijl een kleiner kampe ment. Door zorgvuldige opgravin gen is nog veel te zien van de Noordelijkste grens van het Ro meinse Rijk. Zaterdag 23 januari 18.35-19.00 u. Ned. 1. Regisseur: Niek Heizen berg. 4. Denemarken: „Fyn, waar het groen groeit tot aan de stranden". Een route door de tuin van Denemarken. Enkele mar kanten punten van de uit zending: Odense, is de grootste stad van het eiland, vooral bekend door het feit dat Hans Christian Ander sen hier werd geboren en zijn jeugd doorbracht. Veel herinnert nog aan hem, onder meer een in teressant museum. Een zeer le vendig cultureel centrum in een oude kledingfabriek en een even levendig openluchtmuseum zijn andere aantrekkelijkheden van Odense. Ladby, is een vindplaats van een Vikingschip waarin een aanvoer der werd begraven, vergezeld van talloze giften voor de reis naar het dodenrijk. De vindplaats werd overdekt en zo tot een klein museum gemaakt. Kertenminde, is een oude vissers plaats met grote jachthaven. De beroemdste schilder van de Fynse school (19e eeuws impres sionisten) Johannes Larsen woonde er. In zijn huis is nu het Larsenmuseum aevestiad. Nyborg was eens de onofficiële hoofdstad van Denemarken, waar, door de centrale ligging koning, adel en geestelijkheid bij een kwamen in het sombere, im posante kasteel de Danehof. Tus sen Nyborg en Svendborg liggen enkele van de mooiste herenhui zen waarvan Denemarken er zo vele bezit. Hier: Holckenhavn en Hesselagergard. Vlakbij Hessela- ger ligt de grootste zwerfkei van Denemarken: 16 meter hoog. Er zijn weinig Denen die er niet ooit op gefotografeerd zijn. Het eiland Tasinge, per brug be reikbaar, met het fraai gelegen Valdemars Slot. De 17e-eeuwse vlootvoogd Niels Juel kreeg het van zijn vorst na een overwinning op de Zweden. Op zijn scheeps kist staan afbeeldingen van Am sterdam en omgeving (hij leerde het vak in Nederland) Zaterdag 30 januari 18.35-19.00 u. Ned. 1Regisseur: Ger v. Dongen. 5. Duitsland: Lüneburger vHeide. „Op de Lüneburger Heide, in het wonder schone land" Enkele markanten punten van deze aflevering: Celle is welbekend bij Neder- lanse militairen. Een prachtig stadje in vakbouw. Het markante slot bezit een rijk geornamen teerde kapel en tevens het oudste theatertje van Duitsland. Wienhausen is een dorp met een groot klooster dat een schat aan kunstvoorwerpen bevat, onder meer enkel 14e eeuwse gobelins. Bergen-Belsen waar een sober maar daardoor des te indrukwek kender museum herinnert aan de gruwelen van de Tweede We reldoorlog. Walsrode is een levendig stadje met een meer dan 1000 jaar oud verstild klooster. Even buiten Waslrode ligt het eenvoudige graf van Hermann Lïons, midden in het prachtige heidelandschap dat hij zo lief had. Ook nog in Walsrode een imposant vogel park. Iets zuidelijker ligt Hodenhagen, met een groot safaripark. Zaterdag 6 februari 18.35-19.00 Ned. 1. Regisseur: Marcel Quar tel. 6. Italië: Pro vlakte. „Tus sen Alpen en Apennijnen" Een vrijwel onbekend gebied be halve dan uit films als Bittere Rijst en Millenovecento, maar vooral door de prachtige steden een route waard. Enkele markante punten: Bergamo waar de route begint heeft een hoge en een lage stad. De hoge stad is vooral rondom het centrale plein indrukwekkend door zijn architectuur. Soncino is een volstrekt onbekend klein plaatsje waar de toerist even bezinswaardig lijkt als de nog volledig in tact zijnde stads muur met imponerende gevecht storens. Cremona is de stad van Stradiva rius. Nog steeds is de vioolbouw er een cultuur. Sabbioneta. Wederom een vrij wel onbekend maar uiterst har-, monieus gebouwd stadje met mooie kerken en het eerste over dekte theater van Italië. Elk jaar geeft de NCRV ook een brochure uit over de afleve ringen van Weg van de Snelweg dat jaar. Ze zijn met gemak te ge bruiken als reisgids. Het boek werkje van 1988 is uitgevoerd in full-colour en dat is nieuw. Ze zijn alleen bij de NCRV te bestellen. De nieuwe brochure van Weg van de Snelweg kan verkregen worden door overmaking van F 7,75 op girorekening 600.000 van NCR V-Weg van de Snelweg te Hilversum. De brochures van 1986 en 1987 zijn nog verkrijgbaar door res pectievelijk F 6,50 en/of F 7,50 over te maken op girorekening 1253000 van NCRV-Uitgaven te Hilversum. In 1986 reisden de pro gramma—makers naar Oostenrijk (langs de Donau en de streek Phyrn-Eisenwurzen)Duitsland (Zwarte Woud) en Frankrijk (Nor mandie, Finistere en de Jura). In 1987 waren er uitzendingen te zien over Engeland (Kent en Wessex), Frankrijk (Provence en Cevennen), Duitsland (Allgau) en Belgie (Luik). t

Krantenbank Zeeland

Scheldebode | 1987 | | pagina 11