Suikerziekte nog steeds een raadsel
Drie uur durend 'rose' spektakel bij Oosterscheldedam
4
ZIJNEN
-ur<
HET WEEKBLAD WAAR JE
LEKKER VOOR GAAT ZITTEN
Collecte Diabetes 9 tot en met 14 november
Italiaanse avond
in Britannia-Watertoren
damesVmode
Sint komt
naar
Oost-Souburg
GEI RUITER
IN DE SCHELDEBODE
P.C. of
HUISCOMPUTER!
BOEKEN
OOK VOOR
PRIVÉLESSEN
301
M
V
Gebakje
Pomp
Opgeven
VLISSINGEN - Veertien pijlen in fel
rose worden op het geschiktste moment bij
de Oosterscheldedam te water gelaten. Met
de stroom mee kiezen ze positie bij de pij-
lerdam. Het spektakel zal volgens bereke
ning drie uur in beslag nemen. De man die
het projekt momenteel voorbereidt is kun
stenaar Eric Brandts.
„De pijl is een soort wegwijzer, een soort
boei. De pijl heeft een magische kracht en
spanning zoals water en elektriciteit. In de na
tuur speelt energie een grote rol. Ook de men
sen beschikken over een geweldige energie".
Dat zegt Eric Brandts.
Schitterend
Agressief
Positief
Luchtfoto's
Optimaal
Grote opbrengst
Beatrix Fonds
HEB JE 'N W00NIDEE? WELKOM BIJ LUNDIA!
4
ÉS
ÉS
K
K
II
ÉS
ÉS
SÉ
SÉ
SÉ
4
SÉ
SÉ
ÉS
J.P.A. Rossël
F.D.O. DANSSCHOOL
Dans-studio
cdSm Middelburg
En weet u nog? Iedere
zaterdagavond vrij dansen
IEDEREEN WELKOM
DAT BETEKENT VOOR U: MEER KLANTEN,
MINDER KOSTEN. KIJK MAAR: LAAG
TARIEF, HUIS AAN HUIS AAN HUIS.
IEDEREEN KRIJGT 'M IEDERE WEEK,
GOED GELEZEN, KRAAKHELDERE DRUK.
SCHELDEBODE: UW RESULTATENBLAD.
DESCHF1
Verschijnt wekelijks gratis huis
aan huis op Walcheren.
34e jaargang.
Oplage:
Editie Vlissingen 22.800 ex.
Gemeenten: Valkenisse,
Vlissingen en Westkapelle.
Editie Middelburg 21.300 ex.
Gemeenten: Arnemuiden,
Domburg, Mariekerke,
Middelburg en Veere.
UITGAVE ZEEBRA WEEKBLADEN
;o
J3EBODE
Kantoor: Torenstr. 5, Vlissingen.
Tel. 01184-19910. Openingstij
den: 08.30-12.30,13.30-17.00 u.
Advertentie-exploitatie:
J. v. Emden, tel. privé
01184-60369; Jos Rentmeester,
tel. privé 01195-379.
Redactie: Redacteur: Luc
Vranken, tel. privé 01184-62280.
Correspondent: Joost Kraak, tel.
privé 01184-14529.
WOENSDAG 28 OKTOBER 1987
KANTOOR: TORENSTRAAT 5 - VLISSINGEN - TEL 01184-19910 - POSTADRES: POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN
VLISSINGEN/OOST SOU
BURG - „We doen dit echt niet
om vor ons zelf te schooien",
aldus Dea de Quelery en Ju
dith Briars, aktieleidsters in
Vlissingen en Souburg van de
collecte die het Diabetes Fonds
Nederland van 9 tot en'met 14
november houdt. Beiden heb
ben zelf suikerziekte en weten
dus waar ze over praten. Dia
betes is een ongeneeslijke stof
wisselingsziekte. De al
vleesklier is niet in staat om
genoeg insuline te produceren
voor de omzetting van suiker
en zetmeel in energie. Hoewel
er in Nederland ruim een
kwart miljoen patiënten zijn,
is er weinig over deze ziekte,
bekend. Het Diabetes Fonds
Nederland geeft financiële on
dersteuning aan artsen en on
derzoekers die researchwerk
doen.
Dea de Quelery: „Diabetes
is een levenslange ziekte waar
je lang mee kunt leven. Je bent
er wel vierentwintig uur per
dag mee bezig om een zo nor
maal mogelijk leven te kun
nen leiden". Met behulp van
insulinespuiten en een dieet
moet een diabeet de bloedsui-
kerspiegel zo stabiel mogelijk
zien te houden. Bij grote licha
melijke inspanning, te veel in
suline of te weinig voedsel is
deze te laag, en ontstaat er een
hypo (Hypoglykemie). De pa
tiënt is prikkelbaar, gaat zwe
ten en slecht zien. Dea de Qua-
lery: „Je gedraagt je alsof je
dronken bent. Er is weinig be
grip voor in de omgeving.
Mensen hebben meteen hun
oordeel klaar. Soms krijg je,
als je vertelt dat je diabeet
bent, te horen dat je dan als
kind zeker te veel gesnoept
hebt".
„Als de bloedsuiker niet
verhoogd wordt met bijvoor
beeld het overbekende sui
kerklontje kan de patiënt in
een diabetisch coma raken".
Verkeerde voeding, stress, een
opkomende verkoudheid of
griep, al deze faktoren hebben
invloed op het suikergehalte in
het bloed.
Judith Briars: „Je kunt je de
ene keer dus wel een gebakje
permiteren of het gras maai
en, de andere keer gaat dat
niet. Dat merk je zelf het bes
te. Toch moet je altijd verant
woording afleggen aan de
mensen om je heen".
Vroeger ging een diabeet
gegarandeerd dood. De komst
van kunstmatig ontwikkelde
insuline in 1921 veranderde
dat. Tot op heden is de medi
sche wetenschap er niet in ge
slaagd de oorzaak van het ont
staan van diabetes te ontdek
ken. Wel is duidelijk dat het
om een welvaartsziekte gaat.
Het aantal patiënten in de
westerse wereld groeit gesta
dig, terwijl de ziekte in bij
voorbeeld India bijna niet
voorkomt. Ook over erfelijk
heid is er nog niets bewezen,
hoewel er families zijn waarin
de ziekte de mannelijke of
vrouwelijke lijn vaak opduikt
en dat een kind, geboren uit
ouders die beiden diabeet zijn,
de ziekte bijna zeker over zal
nemen. Er valt dus nog veel te
onderzoeken.
en nier- en alvleesklier-trans
plantaties lopen nog. Ook naar
suikerziekte bij kinderen
wordt veel research gedaan.
De bezuinigingen heffen ook
hier hun tol.
Dea de Quelery: „Suiker
ziekte wordt niet direct met de
dood geassocieerd. Je kunt er
tenslotte honderd mee worden,
denkt men. Onderzoeken naar
diabetes vallen daarom bij
geldgebrek het eerst af.
Eerdere research zorgde er
voor dat een diabeet zelf de
bloedspiegel kan controleren.
Naast het toedienen van insu
line via een spuit is er nu ook
een pomp die de patiënt vier
entwintig uur per dag de
juiste hoeveelheid toedient op
de markt. Onderzoeken naar
oogcomplicaties, amputaties
Wie wil collecteren voor het
Diabetes Fonds Nederland,
kan zich opgeven bij Dea de
Quelery, 01184-15111. Behalve
in de collectebus kan er ook
geld gestort worden op giro
5766 of banknummer
70.70.70.805, ten name van
DFN, Amersfoort.
Dea de Quelery (r) en Judith Briars: „...als kind zeker veel gesnoept..."
- FOTO FOTO ZESA
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItll
Uniek pijlenprojekt Brandts
Door Kees Walraven
Z'n werken met pijlen heb
ben de Zeeuwse kunstliefheb
ber enkele jaren geleden, bij
de eerste confrontatie, aan het
denken gezet. Discussies ble
ven niet uit, maar allengs
raakte de toeschouwer ver
trouwd met de intrigerende
kunstvorm.
Het begon tijdens het
straatfestival vorig jaar in
Vlissingen. Een pijlenformatie
die z'n mystieke krachten
naar de Zeeuwse luchten lijkt
uit te sturen. Henk Koch, di-
rekteur van de Zeeuwse kul-
turele Raad reageerde onmid
dellijk: „Hé Brandtsje, zou je
voor ons iets kunnen doen bij
de entree en vestibule van Bri
tannia"?
De aankleding van hotel
Britannia in Vlissingen, vorig
jaar ter gelegenheid van de
Zeeuwse kunstmanifestatie
'Kunst ten Toon' verzorgde
Brandts op z'n eigenwijze ma
nier.
Het Holder de Polder Festi
val in het Belgische Assenede
kreeg te maken met pijl-for
maties die de tongen van de
aanschouwers losmaakte.
Het nieuwe projekt aan de
pijlerdam in de Oosterschelde
is grootser dan ooit. Mogelijk
de aanzet voor een wereldwijd
kunstprojekt, afhankelijk van
het welslagen van de opzet in
Zeeland
Acht jaar geleden verscheen
de van origine Amsterdammer
in het Zeeuwse, na studie op
vele artistieke fronten en zij
takken ervan. Het werd een
hectisch bestaan, zoals hij zelf
zegt.
Dan de rust van het
Zeeuwse land. „Ik vind de
wolken en het water hier zo
schitterend. De oude groot
meesters onderkenden al het
speciale karakter van de
Zeeuwse luchten. Ik kan hier
een tijd voor het raam zitten
en kijken naar de wolken,
naar het unieke licht. Het
geeft me de rust die ik nodig
heb".
De voorkeur van de kunste
naar gaat uit naar projekten
die een kort leven beschoren
zijn, of zoals hij het verwoordt,
de 'heel even' kunstwerken.
„Ze hoeven geen eeuwigheids
waarde te hebben. Belangrijk
is, de verwondering die je bij
de mensen kunt oproepen. Het
liefst maak ik iets met een
technisch hoogstandje erin.
Iets dat eigenlijk niet kan."
Over wat kunst is al heel
wat gediscussieerd. Hugo
Brandt Cortius liet onlangs in
een landelijk ochtendblad op
tekenen, „kunst hoeft niet
mooi te zijn, kunst moet shoc
keren, een dialoog tot stand
brengen'.
Vernieuwen geeft tegen
stand. Eric Brandts neemt het
woord vernieuwen niet in de
mond. Het oproepen van 'ver
wondering'. Zijn gedachte
over kunst? „Moeilijk natuur
lijk. Als iemand echt bezig is
iets met gevoel te maken, iets
in de klei te leggen of met een
pen te krassen. Als ie écht be
zig is, vind ik dat mooi. Het
moet technisch goed in elkaar
zitten. Het kan ook technisch
goed in elkaar 'gesodemieterd'
zijn, met heel veel power tot
een geheel gemaakt".
Brandts vindt, dat er begrip
moet worden gekweekt bij de
mensen. Begrip door hard
werken. „Er zit gevoel in je li
chaam dat er uit moet".
Eric Brandts, kunstenaar die alles probeert ioat bijna niet voor mogelijk wordt gehouden.
Z'n gevoel voor kracht,
spanning, stroom van het wa
ter, de energie. Dat alles ligt in
z'n karakter opgesloten. „Wie
of wat is sterker, het water of
de mens. Gevecht op leven en
dood. De Oosterscheldedam.
Een vuist tegen de natuur.
Veertien pijlen gaan te water
bij de dam. Ze wijzen allemaal
een weg, aggressief als het
water", stelt Brandts vast
Na een rustperiode in
Frankrijk, langs de oevers van
de schitterende Loire kreeg
het idee voorzichtig vorm.
Brandts mijmerend in het
woelige water turend. „Wel
een toeval. Wat zou er gebeu
ren, als ik die pijlen zou ge
bruiken om iets aan te wijzen
in het water, een punt van be
lang"? memoreert hij. „Zo'n
idee kristalliseert opeens uit.
Ben er over gaan praten met
m'n broer Etienne. We zijn
gaan uitgraven, doorworste
len. Er komt dan een moment
waarop je precies weet wat je
moet doen. Dit moet het wor
den, maar hoe realiseer je dan
zo'n droom."
Brandts trok zijn stoute
schoenen aan en stapte naar
ir. H. Engel van Rijkswater
staat. De reaktie was positief.
Hij wordt doorverwezen naar
de heer K. Delfsma, de pr-man
van Rijkswaterstaat en de
mensen van Neeltje Jans.
Vanaf het begin reageren de
betrokkenen enthousiast. Het
licht gaat op groen met de me
dedeling 'als er iets nodig is,
laat het ons weten'.
Belangrijk natuurlijk voor
de kunstenaar, een soort tech
nische 'moeder' te hebben. De
juiste informatie krijgen over
onder meer de getijden. Zij
zijn in staat te bepalen wan
neer de pijlen het water in
kunnen.
Ook de toestemming om
luchtfoto's te maken wordt
verzorgd. Kontakten met de
mensen die de aanleg van de
pijlerdam hebben gereali
seerd.
De kostenfaktor. Een andere
duivel die om de hoek komt
kijken. Voor de maquette die
vooraf gemaakt is, moest het
geld worden geleend. „Je moet
de mensen iets kunnen laten
zien, anders krijg je het be
faamde 'doei', 'kom maar te
rug als je groter geworden
bent'". De eerste die in de slag
ging in de vorm van sponso
ring van materiaal was een
Fries. Dat bedrijf valt af. De
firma Vetus uit Schiedam -
maakt scheepvaartmateriaal-
krijgt de problemen wel onder
de knie.Het laboratorium van
Vetus komt in aktie en het re
sultaat blijkt uitstekend.
Gewest heeft al interesse ge
toond voor TV-opnames. Alle
media zijn op de hoogtege-
bracht Mogelijk heeft de BRT
ook interesse voor dit unieke
projekt.
Als het projekt slaagt, krijgt
dit waarschijnlijk een vervolg
in de Niger (Nigeria), Bangla
Desh (Azië), in een Ameri
kaanse woestijn, The Great
Barreer Riff (Australië), de
Amazone Od (Zuid-Amerika)
en op de Noord-of Zuidpool.
Een onderzoek is gaande naar
de "know-how' van bedrijven
die in die gebieden werkzaam
zijn. De heer Frank Brandt
Corstius, hoofd van de Multi
lateral Co-operation, WVC Di
rectorate for International Re
lations, zegde toe, zich te wil
len inspannen voor het in gang
zetten van dit wereldijd ge
beuren.
Drs. I.J.Szénassy, direkteur
Zeeuws Museum Middelburg
stemde toe in expostiemoge-
lijkheden in de Abdij te Mid
delburg en de heer Delfsma
van Rijkswaterstaat deed het
zelfde. De lokatie is mogelijk
werkeiland Neeltje Jans.
Het projekt staat op de rol
voor november, december of
januari. Alle omstandigheden
moeten optimaal zijn. Belang
rijk is ook, of het goed foto-
weer is. Er worden foto's ge
maakt van twee bij drie me
ter, die later geëxposeerd zul
len worden. Van Gewest tot
OOST-SOUBURG - Zater
dag 14 november wordt sin
terklaas ingehaald in Oost-
Souburg. De sint komt om
streeks 13.15 uur aan de Kade
aan.
De route die gevolgd wordt
is als volgt: Kanaalstraat -
Spoorstraat - Burgemeester
Stemerdinglaan - Middel
burgsestraat - Molenweg -
Ahornstraat - Esdoornstraat -
Eikenstraat - Platanenstraat -
Molenweg - M.A. van de Put-
testraat - Burgemeester Ste
merdinglaan - Irenestraat -
Ritthemsestraat - Karolinger-
baan - Kanaalstraat - wijk
Middenhof.
Het kindertheater van Ko
Vos geeft een kind voorstelling
na de optocht. De voostelling
vindt plaats in de gymzaal aan
de J. de Priesterstraat De toe
gang is gratis.
Vereniging „Souburgs Bur
gerzin" houdt in verband met
het sinterklaasfeest een kleur-
wedstrijd. Kleurplaten liggen
klaar bij boekhandel Huson en
in de bibliotheek.
De platen kunnen deze week
al opgehaald worden. Inzen
dingen moeten voor 8 novem
ber worden ingeleverd in de
bus die in de bibliotheek staat.
Sint Nicolaas reikt tijdens
de voorstelling van het kin
dertheater de prijzen uit.
GOES/VLISSINGEN
Mede dank zij de grote inzet
van comités en collectanten is
de jaarlijkse collecte van het
Prinses Beatrix Fonds op
nieuw een succes geworden.
De totale opbrengst van de
collecte in Zeeland en Goeree-
Overflakkee bedroeg
122.666,22.
(ADVERTENTIES)
Een ruime sortering
hierover
vindt u bij:
Paul Krugerstraat 55-57
VLISSINGEN 01184-12733
GROTE SNUFFELMARKTJN DE
VEILINGHAL TE GOES
ZATERDAG 31 OKTOBER
(ADVERTENTIES)
Je bent welkom in onze ongewone winkel.
Vol grote en kleine ideeën voor slapen, studeren,
spelen en wonen. Waar wij )e graag helpen je eigen
kreatieve wensen uit te werken. Want alles kan met
Lundia's simpele ruimtesysteem
Levering uit voorraad.
Welkom, de koffie staat klaar.
Parkeren bij de winkel
iLiuidiiu
LUNDIA BREDA als je ru.mte je lief is
Houtmarktpassage 24-26, Tel. 076-143731.
(jan <=H<
uurworkmakorij
vakkundige reparaties van
horloges en klokken
Gespecialiseerd in alle
merken quartz horloges
ÉS
SÉ
SÉ
SÉ
SÉ
M
Se
jan c^Jfaaxs.n
ÉS
ÉS
SS
Di.-do. 14.00-17.00 uur
Vr. 19.00-21.00 uur
Koudekerk sew eg 106
Vlissingen - 01184-14780
tandprotheticus
Kunstgebitten,
reparaties en
vernieuwingen
Spec, voor
slechtzittende protheses
en ingevallen gezichten
Spoedig klaar
Tel. afspraken 01184-14533
Hobeinstraat 52, Vlissingen
VLISSINGEN - Hotel Bri
tannia-Watertoren staat don
derdagavond 29 oktober in het
teken van Italië. Mode is de
meest opvallende trekker van
het gebeuren. Drie Walcherse
zaken tonen in twee shows
wat ze voor de komende win
ter in petto hebben. De show
begint om 20 uur en de presen
tatie en organisatie is in han
den van het modepromotie
team Alienne uit Vlissingen.
Er is echter meer dan kle
ding. Naast een kijkje in het
assortiment van Sport Stijl
Sinke, Hans Knuijt mannen
mode en Zijnen damesmode
laat ook Hairstylist Frans
Tammel door middel van mo
dellen zien wat er allemaal
mogelijk is. Deze zijn aange
kleed met stoffen die door La
Vaca, sinds kort ook in Vlis
singen, geleverd zijn.
Het thema Italië wordt ver
der kracht bijgezet door het
reisbureau AMZ die met dia
presentaties over Italië en de
wintersport komt. Autobedrijf
Britannia toont de nieuwste
Fiats en Bloemenhuis Corona
neemt de bloemdecoraties
voor zijn rekening.
Parfumerie Louisse heeft de
bijouxterieen verzorgd en te
kent eveneens voor de make
up van de dressmen.
Een aardigheid aan de Ita
liaanse avond in Britannia-
Watertoren is de aanwezig
heid van vijf gastvrouwen. Zij
maken iedere bezoeker weg
wijs. Ze zijn aangekleed door
Jany's Leatershop.
Opus sound uit Goes ver
zorgt de belichting en de mu
ziek en Hans Franken en Ellen
Bil praten het geheel aan elk
aar.
(ADVERTENTIES)
st.jacobsstraat31 vlissingen
Blindehoek 5a - 01180-38586
TREFW30^Wx3ftTR£Fylvj^feBCER AP/ERTEREN
