Country-festival voor het goede doel
Topper van de toekomst
3 NISSAN
Prijswinnaars puzzel
rond Hollandse nieuwe
Houtsnijwerk in Walstraat
Internationale artiesten in Zeelandhallen
Tafeltennisster Renate Louws
Je blijft erin rijden...
Raad Veere
Tentoonstelling, initiatief van Marlies Jongejan, Elly Kloes en Irma Bogers
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 8 JUL11987
309
VEERE - De gemeen
teraad van Veere houdt
morgen vanavond een
vergadering in de raad
zaal van het stadhuis.
Op de agenda van de
vergadering staat een
aantal voorstellen tot
kredietverlening, onder
meer aan de wijkvere-
niging Zanddijk/Veere.
B en W stellen voor eer
vol ontslag te verlenen
aan de heer L. Geerse
als gemeentewerkman.
MIDDELBURG/VLISSINGEN/GOES -
Heel veel mensen, die in het begin van deze
eeuw geboren zijn, herinneren zich hun
moeder als iemand, die altijd bezig was.
„Haar handen stonden nooit stil. Zelfs tij
dens het koffie-uurtje zat ze te breien.
Maar echt werken, dat deed ze niet. Ten
minste niet tegen betaling". Werkende
moeders bestonden in die tijd nauwelijks,
denken we. Maar toch kwam dat meer
voor dan we nu zouden denken. Zo bestaan
er foto's van vrouwelijke buschauffeurs
uit 1939, in klederdracht. Het onderschrift
vermeldt, dat een vrouw achter het stuur
van een bus „geen zeldzaamheid" was.
De foto behoort tot het
materiaal, dat is bijeen
gebracht door Marlies
Jongejan, hoofd van het
Zeeuws Documentatie
centrum, en Elly Kloos
en Irma Bogers van de
stichting Vrouw en
Werk.
Zij onderzoeken welke
gegevens er zijn over
vrouwenarbeid in Zee
land in de periode van
1900 tot 1940. Hun bevin
dingen stellen zij ten
toon in de Zeeuwse Bi
bliotheek in Middelburg
van 22 september tot be
gin november.
Bronnen
VLISSINGEN - Suri
naams houtsnijwerk.
Tot en met 1 oktober
staat dat tentoongesteld
in een aantal vitrines in
de Walstraat en Lange
Zelke in Vlissingen. Het
werk is gemaakt door de
Middelburgse kunste
naar Hügo Mayland. Hij
is na vele omzwervin
gen, onder andere door
Suriname, in de
Zeeuwse hoofdstad
neergestreken. Zijn
beelden vertonen de tra
ditionele vormen van de
zogeheten negerkunst
van buiten Afrika. Ont
wikkeld door de bosne
gers in Suriname.
Beroepen
Idyllisch
Zuigelingen
Auto Walcheren Dijkwel B.V.
GOES/VLISSINGEN
- Komende zaterdag, 11
juli, staan de Goese Zee
landhallen twaalf uur
lang in het teken van
country- en folkmuziek.
De Stichting Country
Festival Zeeland heeft
een keur aan binnen- en
buitenlandse artiesten
aangetrokken en vanaf
12 uur zaterdagmiddag
tot middernacht zijn die
live in Goes aan het
werk te zien. De op
brengst van het festival
is bestemd voor non
profit organisaties:
Greenpeace, Stichting
Ponyrijden voor Gehan
dicapten, Ramschip De
Schorpioen, de dierena
siels van Vlissingen en
Goes, Reptielenzoo
Iguana in Vlissingen en
Speeltuinvereniging de
Oude Stad.
MIDDELBURG - Pe
ter Boon is dé tafelten-
niskenner van Zeeland.
Een trainer met veel
aanzien, een razend
snelle en messcherpe
analyse en vele jaren
ervaring. Zijn woorden
over tafeltennis maken
indruk. Over de jonge
Middelburgse Renate
Louws van tafeltennis
vereniging 't Zand zegt
hij:,,Als zij zich blijft
ontwikkelen zoals ze nu
doet, zie ik haar op korte
termijn tot vlak onder
de nationale dames-top
doorstoten. Even onder
Vriesekoop en Van
Klopppenburg".
Plezier
Toppositie
Op zoek naar oude foto's
J. Kroonen uit de Vlissingse Anjelierenlaan is de winnaar
geworden van de hoofdprijs, die aan de haringpuzzel van
het Nationaal Visbureau en deze krant was verbonden. De
gelukkige wordt met partner of genodigde op 7 september in
Enkhuizen verwacht, waar met de andere winnaars uit het
hele land een feestelijke dag doorgebracht wordt. Daar zit
ten o.a. een bezoek aan het Zuiderzee-museum en een visdi
ner in. Bovendien wordt onder leiding van Joop Huizing van
Brandpunt in de markt een knock-out-show gehouden en de
winnaar daarvan krijgt een videorekorder.
De heer Kroonen bedacht de volgende zin: „Hollandse
Nieuwe zo gezond als vis, jammer dat de staart niet verder
van de kop af is".
De zilveren haringhangers, die we als troostprijzen kunnen
uitreiken, werden gewonnen door:
A. Kole-Blauwhoff, Wijngaardstraat 19, 4331 PM Middel
burg; Marijke Buijs, Wilhelminalaan 19, 4872 BV Etten-
-Leur; A. Dictus, Wemhoutseweg 136, 4884 AZ Wemhout; J.
van Schendel, Rozenbloemstraat 12,4921 KG Made; H. Hey-
mans, Achimedelaan 19, 4904 HH Oosterhout; G. van Hooff-
-de Haas, Ignatiusstraat 48 b, 4817 KM Breda; C. Bijlevelt,
Bontwerkerstraat 3, 4813 LM Breda; M. Stoel-van Oeveren,
Kreefstraat 19,4301 Ze Zierikzee; E. Smit, Steeneweg 55,3241
XG Middelharnis; H. Klaver, Toussaintlaan 29, Roosendaal;
L. Suykerbuyk, Robijndijk 84,4706 LW Roosendaal; L. Wan-
rooij- van Egeraat, Jac. Catssingel 17,4819 HA Breda.
De prijswinnaars krijgen van ons verder bericht hoe zij de
prijs in ontvangst kunnen nemen.
over allerlei thuiswerk door
vrouwen in Zeeland. Het gaat
om kantwerk, garnalenpel-
sters, het lezen van erwten en
bonen, de was doen. Ook over
apothekersassistentes hebben
we heel weinig.
Verder komt op de bijeen
komst het nieuwe dorpsplan
voor Serooskerke aan de orde.
Het integrale plan is thans ge
reed. Het bestaat uit twee ge
deelten: 'Probleemanalyse' en
'Oplossing probleemanalyse'.
Het dorpsplan moet worden
gezien als een stuk van de pro
jectgroep. B en W stellen voor
het plan vast te stellen en het
als leidraad te laten dienen
voor het beleid ten aanzien
van Serooskerke in de ko
mendejaren.
Het college stelt verder voor
een vergunning te verlenen
voor de ingebruikname van
een terras op de Veerse Markt
door de heren P.M. Bliek en P.
Poppe. De raadsvergadering
begint om 19.00 uur.
Door Marloes Wilbers
Deze tentoonstelling krijgt
de toepasselijke naam „Zelden
Rust" en bestaat voor het
grootste deel uit foto's, maar
ook documenten en gebruiks
voorwerpen zullen er te zien
zijn. „De tentoonstelling is
voor ons niet het einddoel,
maar een aanzet tot verder
onderzoek. Aanleiding om te
gaan speuren naar gegevens
over vrouwenarbeid vroeger,
was het feit, dat er in Zeeland
heel weinig op het gebied van
vrouwengeschiedenis bekend
is. Elders in het land is daar
meer aandacht voor, er is zelfs
een Landelijk Overleg Vrou
wengeschiedenis. Daar komt
bij dat vrouwengeschiedenis
in 1990 een onderdeel wordt
voor het eindexamen op mid
delbare scholen. Volgend jaar
wordt dit vak al behandeld in
de klas, aldus Elly en Irma.
"Het bleek moeilijk te zijn
om aan bronnen te komen. Er
waren in die tijd bijvoorbeeld
wel cao's per dorp vastgesteld,
maar die golden niet voor
vrouwen. Wij hebben de gege
vens vooral gehaald uit het
tijdschrift Ons Zeeland, foto's
en ansichtkaarten en kran
ten".
De vormen zijn rond, fron
taal en statisch. Mayland
voegt daar het zijne aan toe en
noemt het „Afro-Surinaamse
kunst". Onderwerpen zijn on
der meer de Surinaamse cul
tuur, maar ook de maatschap
pelijke situatie in de voorma
lige kolonie.
Naast de kleinere
beelden uit mahonie en cer-
derhout werkt hij ook aan
grotere beelden die met felle
kleuren beschilderd zijn. Hugo
Mayland is autodidact. Hij
zegt: „Ik ben van het hout
gaan houden, het hout zelf
zegt me wat ik ermee moet
doen." De kunstenaar heeft al
diverse malen geëxposeerd.
De tentoonstelling, in sa
menwerking met juwelier Van
de Ree, is op winkeluren ge
opend.
Er bleken veel meer foto's
van werkende vrouwen te
zijn, dan ze hadden verwacht
en ook veel meer soorten be
roepen. Vrouwenarbeid was
vaak noodzakelijk, omdat het
loon van de man niet vol
doende was om van te leven.
De gegevens brachten we
per beroep bijeen: handel, vis
serij, landbouw, dienstbodes,
eigen bedrijf en dienstverle
nende beroepen, zoals ver
pleegster en onderwijzeres.
Nieuw waren de beroepen als
typiste en telefoniste. In die
tijd waren namelijk de ban
ken, verzekeringsmaatschap
pijen, de PTT en ook de type
machines in opkomst.
Een vijfde van de geregi
streerde beroepsbevolking be
stond uit vrouwen in die tijd,
maar dat cijfers niet echt be
trouwbaar zijn, blijkt uit het
feit dat in de visserij maar 17
vrouwen geregistreerd ston
den. Dat waren er veel meer.
We hebben trouwens ook on
betaalde arbeid in het onder
zoek betrokken. De meeste
vrouwen werkten in de land
bouw met de dienstbodes als
goede tweede.
De foto's die we vonden ge
ven niet zo'n reëel beeld. Het
zijn vaak idyllische plaatjes
met het schone Zeeuwse land
schap als achtergrond. Ook de
onderschriften doen vaak geen
recht aan de bittere noodzaak
van vrouwenarbeid. Veel
vrouwen en meisjes poserend
bij een put en vrouwen die zit
ten te breien voor het huis. We
zouden een aparte tentoonstel
ling kunnen vullen met foto's
over het schoonmaken. Al die
stoepen, die worden geboend!
Bij een foto van een vrouw,
die een molenwiel bedient,
staat: „Het is maar om te to
nen hoe gemakkelijk het
gaat". Of: „Zelfs vrouwenhan
den zijn nodig".
Weinig foto's vonden we
van vrouwen in de industrie,
hoewel ze er wel geweest moe
ten zijn, vooral in de kanaal
streek. De tricotage, vlasver
werking, in Zeeuws-Vlaande
ren, de Van Mellefabriek in
Breskens, klompenindustrie in
Clinge. Veel vrouwen werkten
in de visserij. Met lieslaarzen
aan werd ook 's nachts ge
werkt, want in Yerseke was
het verbod op nachtarbeid
voor vrouwen opgeheven. En
de thuiswerksters niet te ver
geten: kantwerksters, garna-
lenpelsters onder andere in
Brouwershaven, wasvrouwen.
Een meisje, geboren rond
1900, had meestal echter maar
twee mogelijkheden. Of intern
als dienstbode in de stad, of op
een boerderij gaan werken. Op
het moment, dat ze trouwde
werd ze ontslagen.
Het is bekend, dat in die tijd
snel gestopt werd met het ge
ven van borstvoeding aan ba
by's. De zuigeling kreeg dan
pap, die eigenlijk .veel te
zwaar verteerbaar was. De
kindersterfte in die tijd was
ook hoog. Er zou onderzoek
gedaan moeten worden naar
het verband tussen het wer
ken van vrouwen en kinder
sterfte.
In de jaren twintig kwamen
er consultatiebureaus, waar
jonge moeders informatie kre
gen over hygiëne en voeding.
Voor het bijeenbrengen van
voorwerpen voor de tentoon-
MÊÊW Veerseweg 104 - Middelburg - Tel01180-38880
(Door Luc Vranken)
Het programma is in
drukwekkend en wordt onder
meer extra cachet gegeven
door gasten van de geboorte
grond van de muzieksoorten
die aan bod komen. Uit de
USA komen de Boston City
Limits. Uit Canada geeft Bill
Craig een optreden, het trio
McCalmans verzorgt een con
cert, Kelvin Henderson uit En
geland komt zingen en de Ne
derlandse delegatie wordt
aangevoerd door Anita Meyer.
Het Liz Meyer Trio, High
Noon, Up Town Grass, Sand
wich, de Red Hot Dynamite
Band en de Scaldis Square
Dance Group maken het aan
bod uit Nederland compleet.
Naast de muziek van de ge
renommeerde artiesten maken
een Country- en Folkmarkt en
een gepast eet- en drankaan
bod de sfeervolle avond com
pleet. OOk aan het decor is ge-
The Boston City Limits is een van de groepen die zaterdag in Goes te zijn op het International
Festival of Country- and Folkmusic.
dacht. Speciaal voor dit inter
nationale festival is dat opge
trokken uit de populaire graf
fiti-stijl. De jeugdige Goese-
naren Rinaldo Lokers en Pa
trick de Jongh hebben het ont
worpen en gespoten.
tk 21,14 ok GeroemdDe
Boston City Limits is een
bluegrass-formatie met Chris
Jones als leadzanger en gita
rist, in zijn land een grootheid
op dit gebied. Auteur, compo
nist en geroemd tot in Enge
land toe. Samen met Hiro Ari-
ta, Howie Tarnower Ruthie
Dornfeld en Eric Levenson
vormt hij bij voorbaat een
top-act van het country- en
folkfestival.
Bill Craig heeft het in Enge
land geschopt tot maker van
de FOlk-lp van het jaar. Zijn
werk Ship in Distress sloeg
daar geweldig aan. Hij brengt
zowel eigentijdse als traditio
nele folk en begeleidt zichzelf
op gitaar, mandoline, banjo of
bodhran. Zijn presentatie is
traditioneel een sterk punt
van zijn optreden
tk 21,14 ok LiftMcCal-
mans is een trio uit Schotland
dat momenteel erg in de lift
zit. Ze zijn pas op weg voor
hun eerste Europese toernee.
Schotland en Australië zijn al
plat gegaan en Europa is nu
aan de beurt. De lp Bonnie
Bands Again hun dertiende,
liep als een trein.
Kelvin Henderson is inmid
dels een vertrouwd gezicht op
elk country en folk-spektakel
van formaat. Tien elpees,
singles, tv optredens en toer-
nees door Malta, de VS en
Scandinavië illustreren dat
Henderson een gevestigde
naam is van niveau. Ook hij
speelt in de Goese Zeelandhal
len komende zaterdag.
Kaarten kosten twaalf vijf
tig in de voorverkoop en vijf
tien gulden aan de hal in Goes.
De voorverkoopadressen:
Lunchroom La Reine in Vlis
singen, Kaasland in Vlissin
gen, Bloemenkiosk Vera in
Middelburg en in Goes het
Stadskantoor en Muziekcen
trum Goes.
Zestien jaar is de Middel
burgse Renate Louws nu. Bin
nen bijna tien jaar van die
zestien neemt tafeltennis een
belangrijke plaats in van haar
vrije tijd. „Voor de grap ging
ik eens mee met mijn broer
Jeroen, die zat al op tafelten
nis. Het beviel me goed en ik
wilde het ook wel eens probe
ren. Zo ben ik begonnen", zegt
ze.
In de loop der jaren is de
plaats die tafeltennis inneemt
bij Renate duchtig opgeklom
men. Na school komt het zon
der concurrentie op de tweede
plaats en als het aan Renate
zou liggen zelfs (tijdelijk) de
eerste.
„Ik zou best eens een jaar
lang alleen maar willen tafel
tennissen. Gewoon om te kij
ken hoever ik kan komen, wat
er voor mij inzet bij deze sport.
Maar de mogelijkheden daar
voor zijn er niet of nauwelijks
en ik vind het ook wel een
grote stap. Het kost je toch een
jaar van je schoolopleiding".
Renate heeft net het derde
jaar van het Middelburgse
CSW (VWO) afgesloten.
Hoe de plannen ook mogen
luiden, Renate Louws stopt
anno 1987 wekelijks vier trai
ning-sessies in haar hobby.
Daar komt dan nog een speel
dag in het weekeinde bij.
Naast school en tafeltennis
blijft er voor andere dingen
Renate Louws van 't Zand in actie in de zaal van de Vergulde Baars. - foto foto zesa
dus nog maar weinig vrije tijd
over. „Dat zie ik niet als een
opoffering. Tafeltennis pro
beer ik zo goed mogelijk aan te
pakken maar ik verlies nooit
het plezier uit het oog. Ik doe
het graag en de mensen waar
mee ik te maken heb vormen
met z'n allen een gezellige
club. Ik kan dat nog steeds
probleemloos opbrengen".
De tafeltennisloopbaan van
Renate Louws (daar is nu al
met recht over te spreken)
vertoont nog altijd een op
gaande lijn en direct betrok
kenen twijfelen niet aan de
voortzetting daarvan. Renate
Louws heeft al verscheidene
internationale optredens ach
ter de rug. Vorig jaar juli bij
voorbeeld bij de Kadetten
schreef ze tijdens een landen-
wedstrijd van het Europees
Jeugdkampioenschap in Bel-
gie zeven van de dertien par
tijen op haar naam. Op het in
dividuele toernooi tijdens die
zelfde gelegenheid eindigde ze
als tweede in een troostronde.
Op nationaal nivo neemt ze
de vierde stek in van haar
leeftijdscategorie. Tijdens
hoog aangeschreven nationale
ontmoetingen eindigt ze stee
vast op een toppositie. In de
cember reikte ze tot de halve
finale in de B-klasse van het
seniorenkampioenschap van
Nederland dat in Amsterdam
plaatsvond.
Vorig jaar startte ze voor
het eerst in de competitie bij
de dames senioren. Samen met
haar teamgenotes van 't Zand
betekende die eerste helft van
de competitie 86-87 meteen
promotie naar de landelijke
divisie van het tafeltennis. De
tweede helft die inmiddels af
gesloten is beeindigde het da
mes-seniorenteam van 't Zand
als tweede.
Geen tegenvaller voor Re
nate Louws want binnen die
twee competitie-helften
werkte ze zich op tot de meest
succesvolle speelster van de
vier man sterke Middelburgse
ploeg. Na de tweede helft van
de competitie was ze Sandra
Tahapary voorbij gestoken en
opgeklommen tot de jongste
en beste Zand-speelster.
De inmiddels indrukwek
kende erelijst maakt Renate
Louws tot een pure Zeeuwse
tafeltennis-coryfee. Aantrek
kelijk voor andere Zeeuwse
tafeltennisverenigingen. Zo
wel de opzet van de vereniging
als de train- en wedstrijd
ruimte van tafeltennisclub 't
Zand lijken niet echt aan te
sluiten bij de ambitie van de
jonge Louws maar zijzelf
spreekt dat tegen. „Onze zaal
is zeker niet het einde maar de
sfeer en de teamgeest van 't
Zand is prima. Ik ben er
eigenlijk mee opgegroeid en
nog steeds heb ik het goed
naar mijn zin. Ik zeg niet dat
ik nooit van vereniging zal
veranderen maar het bevalt
me bij 't Zand nog altijd uit
stekend". 'Een kleine gezellige
vereniging met een belachelijk
lage contributie' omschrijft
ook voorzitter Jan van de
Voorde 'zijn' Zand.
Tot slot Peter Boon over zijn
pupil. „Haar back-hand is heel
sterk. De service heeft ze heel
goed ontwikkeld en is tot een
wapen uitgegroeid. Een sterk
punt is ook dat ze geen enkele
tegenstander onderschat.
Zwakker is ze op een aspect
van het mentale vlak. Als het
wat minder gaat, heeft ze de
neiging behoudener te gaan
spelen en dat wil nog wel eens
afgestraft worden".
stelling moesten heel wat mu
sea worden afgestroopt. Er is
een compleet schoolklasje te
zien, landbouwgereedschap,
winkelattributen, huishoude
lijke voorwerpen enzovoorts.
„We missen nog materiaal
