Het verpoppen van een vlinder
Nieuw boekje over Zeeuwse landschap
HET WEEKBLAD WAAR JE
LEKKER VOOR GAAT ZITTEN
knuijt
Een diploma van Anton...
Volwassenenonderwijs
Vlissingen gefuseerd
FKKFR VOOR HAAT 7ITTFN
Expositie in Kapel Hoogeiande
Straatvolleybal in Souburg
SCHELDEBODE
VOOR DE MIDDENSTAND
m
Oranjezon Oostkapelle jubileert
M
301 V
Koud
Vlak
Vrijheid
Tevens afscheid van twee docenten
MIDDELBURG - Lang geleden was wat nu
Zeeland heet één uitgestrekte veenvlakte.
Onbewoond en bedekt met ondoordring
baar moerasbos. Toen kwamen de storm
vloeden. Door het overstromende water
werd zand en klei afgezet op het veen. Er
ontstonden hogere kreekruggen en lage
poelgebieden. De mens kwam en omdijkte
dit gebied, dat bestond uit wat nu de ker
nen van Walcheren, de Bevelanden, Tho-
len, Schouwen, Duiveland en Zeeuwsch
Vlaanderen zijn. Dit noemt men het oud-
land. Wat aan de randen van al deze
eilandjes aan land aangroeide werd ook
weer omdijkt. Eerst waren dit kleine
smalle poldertjes, later grotere met recht
ontworpen wegen en kavels. Dit gewonnen
land noemt men nieuwland. Nu nog is aan
het uiterlijk van het landschap af te lezen
hoe het vroeger is ontstaan.
Variatie
Inrichten
Let op
Breien
DAT BETEKENT VOOR U: MEER KLANTEN,
MINDER KOSTEN. KIJK MAAR: LAAG
TARIEF, HUIS AAN HUIS AAN HUIS.
IEDEREEN KRIJGT 'M IEDERE WEEK,
GOED GELEZEN, KRAAKHELDERE DRUK.
SCHELDEBODE: UW RESULTATENBLAD.
DESCHF
lEBODEj
Verschijnt wekeKji
aan huis op Walchef
34e jaargang.
Oplage:
Editie Vlissingen 22.800 ex.
Gemeenten: Valkenisse,
Vlissingen en Westkapelle.
Editie Middelburg 21.300 ex.
Gemeenten: Arnemuiden,
Domburg, Mariekerke,
Middelburg en Veere.
DB
FLDEBODE j
Kantoor: Torenstr. 5, Vlissingen.
Tel. 01184-19910. Openingstij
den: 08.30-12.30,13.30-17.00 u.
Advertentie-exploitatie:
J. v. Emden, tel. privé
01184-60369; Jos Rentmeester,
tel. privé 01195-379.
Redactie: Redacteur: Luc
Vranken, tel. privé 01184-62280.
Correspondente: Marloes
Wilbers, tel. privé 01180-16920.
UITGAVE ZEEBRA WEEKBLADEN WO'
€NSD.
AG 1 JULI 1987
KANTOOR: TORENSTRAAT 5 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTADRES
POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN
HOOGELANDE - Depres
sie, het verpoppen van een
vlinder. Dat is de titel, die Co-
ralie Bochken koos voor haar
expositie, die twee weken lang
te zien is geweest bij de kapel
van St. Maarten te Hoogelan-
de.
In de consistorie bivak
keerde zij twee weken met
haar baby-tweeling temidden
van haar olieverfschilderijen,
portretten en miniaturen.
Schilderen was voor haar een
manier om in een depressieve
periode haar gevoelens te
uiten op het doek en er zo weer
bovenop te komen. Aan de
hand van een reeks, die de
verschillende fasen van deze
periode weergeeft, vertelt zij:
„Als je depressief bent, dan
ben je veel bezig met leven en
dood. De symbolen op de schil
derijen hebben daar veel mee
te maken. Een van de eerste
werken geeft de schaduw van
een vrouw weer, die met haar
handen een brandende kaars
beschermt, terwijl een kudde
paarden over haar heen lijkt
te lopen. Coralie is heel voor
zichtig in het uitleggen van
wat ze met haar schilderijen
uit wil drukken.
„Zoiets is nauwelijks in
woorden uit te leggen. Het
schilderen deed ik niet om een
boodschap te brengen, maar
vanuit mijn eigen gevoel en
onderbewuste. Die paarden
bijvoorbeeld, zou je kunnen
zien als het leven waardoor ik
werd overdonderd. Ik had het
gevoel dat het over me heen
liep, terwijl ik met alle macht
probeerde angstvallig mijn
eigen kaarsje te beschermen".
Op een volgend schilderij zien
we een zee-leguaan in een
poollandschap, schijnbaar een
tegenstelling. „Voor mij paste
dat bij elkaar. Het heeft te
maken met de manier waarop
ik soms tegen de wereld aan
keek, die mij koud, gepant
serd, ingeblikt overkwam."
Naakte mensenfiguren onder
glazen stolpen: „Dit schilderde
ik naar aanleiding van een
verhaal over een jongen, die
na een nucleair ongeluk volle
dig geïsoleerd moest blijven
om te overleven."
Het surrealisme van haar
schilderijen vinden sommigen
naargeestig of angstaanja
gend. Zo ook bijvoorbeeld een
embryo, dat zij schilderde in
grijsbruinblauwe tinten in een
grotachtige omgeving. „Voor
mij heeft dat niks akeligs. Het
is net zo omsloten als een moe
derbuik of moeder aarde. Een
grot is voor mij hetzelde." Een
engel met vleugels in een gou
den kooi met daarnaast een
agressieve zwarte hond.
„Hiervoor kreeg ik het idee
aan de hand van sprookjes. De
engel, die voorbij de hellehond
naar de regenboog moest. Er
was hier een kleine jongen, die
bij dit schilderij zei: Nou, dan
kan ze toch een gang graven.
Schitterend, dat zo'n jongen
meteèn naar een oplossing
zoekt." Een vrouwenfiguur
staat naakt en alleen vanuit
een grot te kijken naar de zee.
„Voor mij geeft dit weer, dat je
het toch alleen moet doen. Nie
mand kan je er bij helpen. Zelf
ben ik veranderd door die pe
riode. Alleen al dat ik dit werk
durf ten toon te stellen. Een
schilderij begint met een be
paald idee bij wat ik voel en
terwijl ik bezig ben groeit dat,
komen er andere dingen bij.
Problemen horen er bij,
zonder problemen leef je maar
vlak. Als je met heel veel
moeite een knoopje ontward
hebt, dan groei je daarvan.
Soms ontmoet je ouderen die
in hun leven heel wat ellende
hebben meegemaakt en je
voelt gewoon dat die mensen
daar beter en wijzer van zijn
geworden." Een zwangere
vrouw in de branding van de
zee, met achter haar enkele
zwarte rotspunten die afste
ken tegen een opkomende zon.
„Ik noem dit de „morgen". Het
is voor die vrouw een nieuw
begin, een nieuwe levensfase,
waarbij nog enkele hindernis
sen te overwinnen zijn, dat
zijn de rotsen." Aan het eind
van de reeks hangt een schil
derij waarop een kleine baby
ligt te slapen op de voorpoten
van een jachtluipaard. „Eigen
lijk geeft dit een contrast
weer, dat gevaarlijke luipaard
en de vredig slapende baby.
maar voor mij is het meer be
scherming, zoals de kop van
het luipaard zich over de baby
buigt, het geeft ook iets weer
van „laat maar komen, het is
goed zoals het is, gevaar hoort
er ook bij."
Eigenlijk moest de reeks be
sluiten met dit schilderij,
maar het was nog niet af." Ze
wijst naar een doek, waarop
tegen een blauwe achtergrond
mensenfiguren rondzwerven
in luchtbellen. „Het is eigen
lijk een soort conclusie van
mij. Ik heb er vrijheid mee aan
willen duiden, vrij rondzwe
ven, en toch gevangen zitten in
de luchtbellen. Schilderen heb
ik mezelf geleerd, ben autodi
dact zoals dat heet. Voor wie
dat ligt, kan schilderen heel
bevrijdend werken, zeker als
je het moeilijk hebt".
Tot en met 7 juli zijn in de
consistorie schilderijen te zien
van Erik van Vugt, die zijn in
spiratie vindt in de natuur.
Dagelijks van 14.00 tot 18.00
uur.
iiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH mm
Op en onder de Zeeuwse klei
(Door Marloes Wilbers)
Heel in het kort is dit de inhoud van een boek
werkje, dat enkele dagen geleden van de provincie
pers rolde. De produktie was in handen van bureau
voorlichting van de provincie Zeeland, de tekst is
van ir. A.J. Beenhakker, de afbeeldingen van de te
kenkamer van de Provinciale Planologische Dienst
en Pitman B.V., de foto's zijn van J. Wolterbeek.
Het boekje heeft de titel „Het Zeeuwse Zeeklei
landschap".
Deze titel geeft de indruk
dat het om een wetenschappe
lijk werkje gaat, maar het is
niettemin goed leesbaar. Het
geeft antwoord op vragen als:
hoe kan een lage geul veran
deren in een hoge kreekrug,
aan welke elementen herken
ik oud- en nieuwland, waarom
ligt die boerderij op een heu
vel?
Het is in eerste instantie ge
schreven als een begeleidende
brochure bij de gelijknamige
tentoonstelling, die in de Grote
Kerk in Veere te zien is. Ook
los daarvan is het bruikbaar.
De auteur A.J. Beenhakker
vertelt: „De tentoonstelling is
vorig jaar ter gelegenheid van
het 50-jarig jubileum van het
Zeeuwse Landschap geschon
ken door de provincie. Het is
de bedoeling dat deze tentoon
stelling na het zomerseizoen
gaat reizen door de provincie,
vooral naar scholen. Daarbij is
het boekje een aanvullins.
Wat we vooral met tentoon
stelling en brochure willen la
ten zien is, hoeveel variatie er
zit in een landschap. Als alle
mensen op elkaar leken, was
er geen aardigheid meer aan
en landschappen zijn net men-
(ADVERTENTIE)
sen. Ze hebben goede en
slechte eigenschappen, het
boeiende is dat ze allemaal
van elkaar verschillen. We
willen de mensen bewust leren
kijken naar die variatie".
Lopend langs de tentoonge
stelde kaarteh, tekeningen en
foto's brengt Ad Beenhakker
leven in de wat droge kost:
„De opbouw van het land
schap en de ontstaansgeschie
denis zijn gebaseerd op de bo
demsamenstelling en het ijve
rige werken van de mensen
daarmee. Zo goed als heel Zee
land bestaat uit het zeeklei
landschap, gemaakt van het
materiaal bodem en water.
Landschap ontstaat als men
sen daar wat mee gaan doen.
Zeeland lijkt homogeen, wat
eentonig, maar als je goed
kijkt zie je heel veel verschil
len, door het verschil in bo
dem, gebruik, geschiedenis en
de stijl die mensen hanteer
den. Bijvoorbeeld tot 1550 wer
den wegen aangelegd over
hoge lijnen in het landschap,
de kreekruggen, en dus kron
kelend. Daarna, en dat is een
heel belangrijke ontwikkeling,
werden ze van tevoren ont
worpen door een landmeter.
Die had een rechte lineaal, dus
de wegen werden recht. De
polder Borsele bijvoorbeeld
werd door de burgemeester
van Goes Cornelis Soetwater,
gekocht als een stuk water.
Het was een moderne man, die
de nieuw ingedijkte polder in
vierkanten indeelde. Vier jaar
eerder had Leeghwater het
zelfde gedaan met de Beem-
sterpolder. Alleen, burgemees
ter Soetwater ging nog een
stapje verder, hij was nu een
maal een buitenbeentje, en hij
maakte ook voor het dorp
Borssele een apart ontwerp".
Op de borden komen de ter
men oud- en nieuwland voor
poelgronden, kreekruggen,
kreken, welen, inlagen voor.
„Inlagen kunnen hele mooie,
natte natuurgebiedjes worden
als mensen zich er maat niet
mee bemoeien. Doen ze dat
wel, dan blijft er niks van
over. We zijn allemaal zo vre
selijk aan het inrichten en
daardoor verdwijnen wel de
verschillen. Er zullen altijd
veranderingen in een land
schap plaatsvinden. Dat geeft
niets, zolang de hoofdstruk-
tuur, het eigen gezicht behou
den blijft. Een goed voorbeeld
is de herkaveling van Walche
ren na de inundatie, waar men
het kreekruggenpatroon als
basis heeft gebruikt. Ook bij
de ruilverkavelingen de Poel-
Heinkenszand en Tholen zijn
veel oude elementen en het
dijkenpatroon gespaard. Het
gebied Kapelle-Wemeldinge is
VOOR DE BETERE
MANNENMODE
HOEDEN EN PETTEN
Nu ook een ruime sortering in
de grotere matenkleding
St. Jacobsstraat -10
VLISSINGEN
OOST-SOUBURG -
Op vrijdag, 3 juli 1987,
vindt op het grasveld
aan de Gouwestraat te
Oost-Souburg voor het
8e jaar het stratenvol-
leybaltoernooi plaats.
Zo'n 11 straten, gelegen tus
sen de Lekstraat-Burg. Ste-
merdinglaan en Koopmans
voetpad, strijden op deze
avond om het stratenkam-
pioenschap. Het toernooi be
gint om 19.00 uur en zal onge
veer 22.30 uur eindigen. De
warme bakkers uit Oost-Sou
burg hebben weer voor de eer
ste vier eindwinnaars een
taart ter beschiking gesteld.
De organisatie van het toer
nooi is in handen van A. Hoo-
gerland.
erg riogieus op de schop ge
gaan, de ruilverkaveling heeft
daar in feite de geschiedenis
uitgegomd. Zelfs industrie- en
stadsuitbreiding hoeft voor
het landschap niet nadelig te
zijn, als ze maar met kleine
beetjes tegelijk worden inge
past. Over het algemeen wordt
niet meer op grote schaal in
gegrepen in een landschap.
Dat heeft te maken met het
feit, dat er minder geld voor is,
maar ook dat er meer aan
dacht is voor het landschap".
Lopend langs de tentoon
stelling blijkt dat het grootste
deel van Zeeland nieuwland
is. Ir. Beenhakker: „Veel land
heeft lange tijd onder water
gestaan, zoals Noord-Beve
land vijftig jaar en dan vind je
van het oude land niet veel
meer terug. De indijkingen
vonden plaats volgens een
soort breipatroon. Steeds meer
smalle poldertjes werden er
aangebreid. Op Zuid-Beve
land en Zeeuws Vlaanderen is
dit mooi te zien. Water speelde
vroeger een veel grotere rol in
het dagelijkse leven van de
Zeeuwen. Veel vrachtvervoer
werd via boten gedaan. In veel
steden bestaan nog de Schuit-
vlotstraten, waar die boten
aankwamen. Of de Karne-
melksloot in Zierikzee. Daar
was ook een sluisje, waar men
vanuit de watergangen in de
stadsgracht kon komen. In
Zuid-Beveland staat een huis
met de naam, het Oude Veer
huis, terwijl er geen water te
bekennen is. Vreoger kwam
daar de boot van Kloetinge
naar Goes langs".
Het boekje Het Zeeuwse
Kleilandschap is voor vier
gulden te verkrijgen bij het
infocentrum van de provincie
en de Grote Kerk in Veere.
Tot eind oktober zijn daar
ook te zien: een tentoonstelling
over het kanaal door Walche
ren, over de muskusrat, de
restauratie van de Grote Kerk,
een schilderijenexposie Land
en Water, en Zeeuwse boeren
wagens.
Dennis neemtenigszins onder de indruk, het diploma van An
ton Geesink in ontvangst.
MIDDELBURG/
SLAGHAREN - Dennis
van Boven, een zeer
jeugdige Middelburger,
is nu al een bijzondere
judoka. Het lid van de
judovereniging Shin
Ko-Ku ontving kortge
leden een (ongetwijfeld)
ferme handdruk en een
diploma van Anton
Geesink.
Dennis is een van de leerlin
gen die ingeschreven hebben
voor een van de judoweekends
in Slagharen. In een drie da
gen durende cursus krijgen de
jeugdigen volop gelegenheid
hun judo-inzicht te vergroten
aan de hand van speciaal door
Anton Geesink geselecteerde
technieken. Dennis rondde dat
allemaal prima af en kon met
het diploma van het kersverse
lid van het Internationaal
Olympisch Comité afreizen
naar het Zeeuwse.
OOSTKAPELLE
Het 30-jarig bestaan
van „Oranjezon" in
Oostkapelle, een chr.
school voor LHNO,
wordt op 8 juli feestelijk
gevierd. Op die dag
wordt tevens afscheid
genomen van twee do
centen. Dit zijn me
vrouw E. Groot Nibbe-
link-Goudswaard, do
cente godsdienst en de
heer J. Hekhuis, leraar
muziek, die sinds 1-8-
1968 (19 jaar) aan
„Oranjezon" verbonden
is en inmiddels de pen
sioengerechtigde leef
tijd heeft bereikt.
's Morgens is er een „doe"-
programma voor de leerlingen
met onder meer: een aula ver
siering maken, gedicht/lied
maken met betrekking tot het
30-jarig bestaan van de school
en de scheidende docenten, ta
feltenniswedstrijden en een
wedstrijd ballonsteken met de
fiets. Voor de middag is geko
zen voor een muzikaal pro
gramma, mede in verband met
het afscheid van de muziekdo
cent. Pieter Dieleman uit Goes
brengt in de aula van de
school Zeeuwse luisterliedjes
ten gehore, afgewisseld met
korte Zeeuwse sketches. Hij
begeleidt zichzelf op de gitaar,
's Avonds nemen de schei
dende docenten in Veere af
scheid van het bestuur van de
school en de collega's en dit
gebeuren wordt extra luister
bijgezet door een beiaardcon
cert door Kees van Eersel, die
speciaal voor deze gelegenheid
het carillon van Veer bespeelt
tussen 20 en 21 uur.
het gebeuren in Souburg be
gon om halfacht.
Het grootste deel van Zeeland is nieuwland. Het Zeeuwse kleilandschap doet de bodem van de provincie duidelijk uit de doeken.
- FOTO: TANNIE DE JONGE. FOTO: WILLEM MIERAS
VLISSINGEN - In
Vlissingen zijn verschil
lende organisaties
werkzaam op het gebied
van onderwijs voor vol
wassenen. Elke organi
satie heeft zowat haar
eigen aanpak en visie
terzake.
Door de nieuwe rijksrege
ling Basiseducatie is er nu een
fusie ontstaan tussen een aan
tal van die organisaties name
lijk een deel van het Zeeuwse
dag- en avondonderwijs, de
Stichting Praktisch Neder
lands, de Stichting Alfabetise
ring, Open School en de Stich
ting Vorming en Onderwijs
voor Volwassenen. Hun acti
viteiten worden onderge
bracht in de stichting voor Ba
siseducatie, die gehuisvest is
in de lokalen van „De Wijzer",
Julianalaan 13 in Vlissingen.
De basiseducatie wil mensen
die zich in een achterstandssi
tuatie bevinden, zelfstandiger
en actiever doen functioneren
in hun eigen leefsituatie en in
het maatschappelijk leven. Dit
door middel van vorming en
onderwijs. Concreter, er wordt
naast de taal en Tekenvaardig
heid ook gewerkt aan sociale
vaardigheden. Dit gebeurt
echter geenszins op een klas
sieke schoolse wijze; integen
deel, de mensen leren onder-
ling van elkaar, leren uit hun
eigen ervaringen en worden
actief betrokken bij hun leer
proces. De redenen waarom
volwassenen de basiseducatie
volgen zijn zeer uiteenlopend.
Voor sommigen is het een zin
volle vrijetijdsbesteding. An
deren zien de mogelijkheid in
om vroeger gemiste kansen op
te halen met name die mensen
die de school moesten verlaten
omdat ze gingen werken. Nog
anderen vinden er een onder
steuning in hun oriëntatie
naar een verdere (beroeps) op
leiding. Ouders willen het
schoolwerk van hun kinderen
beter/opnieuw kunnen volgen.
Buitenlandse inwoners willen
de Nederlandse taal lezen om
beter te kunnen functioneren
in hun tweede vaderland. Een
greep uit het programma voor
augustus - december '87: leren
lezen en schrijven in de Ne
derlandse taal, alfabetisatie,
dagcursus Nederlands voor
buitenlanders, avondcursus
Nederlands voor geschoolde
buitenlanders, Nederlands,
Turkse geschiedenis en aard
rijkskunde voor Turken,reke
nen, oriëntatiecursus opstap-
mavo, themagroep voor oude
ren.
Voor opgave of meer inlich
tingen: De Stichting voor Ba
siseducatie, Julianalaan 13.
4382 AT Vlissingen, tel. 01184-
17819.
TREFWOORD NOOR TR£F\"
EKER ADVERTEREN