ALLEEN JEUGD KAN WAT MINDER AAN DE BAK
Omvangrijk seizoenprogramma van KNWU
Drs. Wagenaar ga f aanzet tot festival
HET WEEKBLAD WAAR JE
LEKKER VOOR GAAT ZITTEN
Zonnebloemen voor
onze lezers
Lezing over
tapijtenserie
Inf o-markt
De Hayman
Rommelmarkt
Blue Spirit
Concert in
Razzmatazz
Stuiverconcert
Vlijt en
Volharding
SCHELDEBODE
VOOR DE MIDDENSTAND
GOES- Evenals duizenden andere wie-
Ierenthousiasten in ons land hebben ook
weer een flink aantal Zeeuwen reikhal
zend uitgezien naar het nieuwe seizoen.
Zoals gewoonlijk staan er in de provincie weer
een groot aantal wielerwedstrijden op het pro
gramma. Wat de KNWU-wedstrijdkalender be
treft komen met uitzondering van jeugdlicentie-
houders de andere categorieën behoorlijk aan de
bak.
ZEELAND - De naam Lodewijk Wage
naar zal niet veel mensen hier iets zeggen.
Toch is hij de man, die de aanzet gaf voor
wat uitgroeide tot het VOC-festival in
Zeeland de komende zomer. Drs. Lodewijk
Wagenaar is conservator van het Amster
dams Historisch Museum, docent geschie
denis en een van de samenstellers van ten
toonstellingen over de Verenigde Oostin-
dische Compagnie.
Deze tentoonstellingen zijn vanaf 19 mei te zien
in die zes Nederlandse steden, waar de VOC een
vestiging had, waaronder Middelburg. Nadat de
plannen voor dit project waren bekend gemaakt,
kwam in Zeeland een onverwacht grote stroom van
reacties los, hetgeen uiteindelijk heeft geleid tot
een groots Zeeuws VOC-festival. Er worden boe
ken gepubliceerd, er komen diverse tentoonstellin
gen in Middelburg, Vlissingen, Zierikzee en Veere,
een wetenschappelijke studie, een filmfestival, een
cursus, educatieve routes, twee symposia, school
projecten en nog veel meer. Ook de braderie in
Middelburg in juni staat in het teken van de VOC!
Avonturen
Tijdperk
Bundelen
Multinational
EXPO GOES
WIL JE MEER WOONRUIMTE? WELKOM BIJ LUNDIA!
DAT BETEKENT VOOR U: MEER KLANTEN,
MINDER KOSTEN. KIJK MAAR: LAAG
TARIEF, HUIS AAN HUIS AAN HUIS.
IEDEREEN KRIJGT 'M IEDERE WEEK,
GOED GELEZEN, KRAAKHELDERE DRUK.
SCHELDEBODE: UW RESULTATENBLAD.
Verschijnt wekelijks gratis huis
aan huis op Walcheren.
34e jaargang.
Oplage:
Editie Vlissingen 22.800 ex.
Gemeenten: Valkenisse,
Vlissingen en Westkapelle.
Editie Middelburg 21.300 ex.
Gemeenten: Arnemuiden,
Domburg. Mariekerke,
Middelburg en Veere.
FIJDEBODE
O
Kantoor: Torenstr. 5. Vlissingen
Tel. 01184-19910. Openingstij
den: 08.30-12.30.13.30-17.00 u
Advertentie-exploitatie:
J. v. Emden, tel. privé
01184-60369; Jos Rentmeester.
tel. privé 01195-379.
Redactie: Redacteur: Luc
Vranken, tel. privé 01184-62280.
Correspondente: Marloes
Wilbers, tel. privé 01180-16920.
Naast de Internationale
Ronde van Midden-Zeeland
komen profs voorts in actie in
's-Heerenhoek, "Kruiningen,
Hansweert, Kloosterzande en
Sas van Gent. Belangrijke
grote wedstrijden voor ama
teurs zijn: Omloop van de
Braakman, Wim Hendriks-
Trofee, Omloop van Zeeuws-
Vlaanderen en de Ronde van
Midden-Zeeland. Voor junio
ren staat er een internationale
driedaagse om de Grote Prijs
van Axel op de kalender en
voor de nieuwelingen is de
Omloop van Borsele een wed
strijd van formaat
Liefhebbers kunnen aan de
slag in de klassieke Omloop
van Vogelwaarde en Jeugdli-
centiehouders strijden in een
landelijk toernooi in Sluiskil.
De districtskampioenschapH-
pen voor alle categorieën (uit
gezonderd profs) worden op 2e
pinksterdag gehouden in
Hansweert, waar dan 's
avonds de profs zullen acteren.
Een groot aantal criteriums
zal voorts dit jaar in onze pro
vincie worden afgewerkt
De Zeeuwse KNWU-wed-
strijdkalender ziet er als volgt
uit: April: 12 Graauw (nieu
welingen en dames); 18 Vlis
singen (jeugd); 20 Axel (ama
teurs); 26 Koewacht, Wim
Hendriks-Trofee (amateurs);
26 Groede (nieuwelingen, lief
hebbers en veteranen).
Mei: 2 Yerseke (amateurs,
junioren, liefhebbers en vete
ranen). 5 Koewacht (clubkam
pioenschappen voor amateurs,
junioren, nieuwelingen, lief
hebbers en veteranen; 9 en 10
Omloop van Zeeuws-Vlaande
ren (amateurs) afwachtings-
programma's in Temeuzen en
Oostburg (liefhebbers en vete
ranen); 16 IJzendijke (ama
teurs); 16 's Heerenhoek (Om
loop van Borsele voor nieuwe
lingen); 17 Kwadendamme
(amateurs, junioren, nieuwe
lingen); 22 Aardenburg (junio
ren, liefhebbers en veteranen);
23 Ronde van Midden-Zeeland
voor profs en amateurs met
start en finish in Goes, af-
wachtingsprogramma met
nieuwelingen en dames; 28
Wemeldingse (amateurs, lief
hebbers en veteranen); 29 tot
en met 31 Grote Prijs Axel (ju
nioren); 30 Lewedorp (ama
teurs, liefhebbers en vetera
nen).
Juni: 2 Hulst (amateurs,
liefhebbers en veteranen); 6
Kloosterzande (profs, ama
teurs, junioren en dames); 8
Hansweert (profs en districts
kampioenschappen voor ama
teurs, junioren, nieuwelingen,
liefhebbers en veteranen); 9
Axel (amateurs en dames); 13
Nieuwerkerk (amateurs); 13
Biggekerke (nieuwelingen,
liefhebbers, veteranen en da
mes); 14 Waterlandkerkje
(amateurs en nieuwelingen);
19 Sluis (amateurs); 20 Vogel
waarde (amateurs, nieuwelin
gen, liefhebbers en veteranen);
21 Zuiddorpe (amateurs, ju
nioren, nieuwelingen); 27
Nieuwdorp (junioren, nieuwe
lingen, liefhebbers en vetera
nen); 30 St Jansteen (ama
teurs).
Juli: 1 Westkapelle (ama
teurs, liefhebbers en vetera
nen); 3 Breskens (amateurs); 4
Kruiningen (profs en ama
teurs); 5 Heikant (amateurs,
liefhebbers en veteranen); 7
Westdorpe (amateurs en da
mes); 8 Zoutelande (amateurs
en dames); 11 Poortvliet (ama
teurs en dames); 18 St. Maar
tensdijk (amateurs en junio
ren); 20 Philippine (amateurs
en nieuwelingen); 21 Clinge
(amateurs, liefhebbers en ve
teranen); 23 Bruinisse (ama
teurs, liefhebbers en vetera
nen); 27 Biervliet (amateurs);
30 Aagtekerke (amateurs).
Augustus: 2 Sas van Gent
(profs en amateurs); 5 Renesse
(amateurs); 6 Domburg (ama
teurs); 8 Kortgene (amateurs,
junioren, liefhebbers en vete
ranen); 9 's Heerenhoek (profs,
amateurs, junioren en re
creanten); 15 Koudekerke
(amateurs, nieuwelingen, da
mes, liefhebbers en vetera
nen); 22 Zierikzee (amateurs);
29 Oud Vossemeer (amateurs,
junioren, nieuwelingen, lief
hebbers en veteranen).
September; 5 Middelburg
(amateurs en junioren); 6 Cad-
zand (amateurs); 13 Eede
(amateurs); 15 Nieuw Namen
(amateurs); 19 Lamswaarde
(amateurs).
Oktober: 6 Hulst (amateurs).
IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllliillillillllillillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllflIillllllllllllIllillllUlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllilllilftlllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH
III
Op zoek naar het dagelijks
leven in het VOC-tijdperk
De man,die deze sneeuwbal
aan het rollen heeft gebracht,
drs. Wagenaar, vertelt
waarom juist voor dit onder
werp gekozen is. „Er zijn veel
sensationele, sentimentele,
gruwelijke verhalen bekend
over de reizen en avonturen
binnen de VOC. Maar met een
aantal andere initiatiefnemers
vroeg ik mij af, wat de VOC
betekende voor het dagelijkse
leven hier, in Nederland.
Vragen, die bij mij opkwa
men waren: wié werkten er
dan in de pakhuizen, bijvoor-
MIDDELBURG - De weef-
kring Walcheren heeft voor
alle Zeeuwse weefkringen en
andere belangstellenden een
lezing georganiseerd op dins
dag 14 april om 19.30 uur in de
Zeeuwse bibliotheek. Spreker
is Jac. van den Boogard,
kunsthistoricus. Aan de hand
van dia's vertelt hij over de
laat-middeleeuwse tapijtense
rie „La dame a la li come".
Deze bevindt zich in het
kloosterhofje van het Musee
de Cluny, een oase van rust in
het drukke Parijs. De lezing
geeft een beeld van de ont
staansgeschiedenis, de her
komst en de voorstellingswe
reld van de zes beroemde ta
pijten. Daarnaast wordt inge
gaan op de algemene geschie
denis van het Franse wandta
pijt en de iconografie en sym
boolfunctie van het fabeldier,
de eenhoorn. Behalve dia's
worden ter illustratie frag
menten gebruikt uit het pro
zawerk van Cees Nooteboom,
die ooit een beschrijving van
de tapijten gaf.
beeld in Middelburg? Wie
dronken er dan thee en waar
dronken ze uit, uit tin of al uit
porselein? In de tijd van de
VOC waren specerijen niet
meer zo peperduur als toen ze
nog over land werden aange
voerd. Wat voor invloed had
dat op eetgewoontes? Heel de
binnenhuisinrichting werd
beïnvloed vooral door Azië,
motieven op behang, aarde
werk. Er werden journalen
gedrukt, die mensen gingen
verzamelen. Er werden aapjes
meegebracht, schelpen, krui
den, planten en gegevens over
uitheemse geneeswijzen. In
Leiden en Amsterdam werd
een hortus aangelegd. De in
vloed van de VOC op het cul
turele leven is groot geweest".
Behalve deze vragen waren
er nog meer aanleidingen om
voor dit onderwerp te kiezen.
Ik heb ooit een tentoonstelling
opgezet in Sri Lanka en zag
daar forten en andere resten
uit het VOC-tijdperk. Dat
prikkelde mijn nieuwsgierig
heid. Daarnaast is er alge
meen in de wetenschap de
laatste tien, vijftien jaar meer
belangstelling gekomen voor
de menselijke, alledaagse as
pecten en de „dingen" in de ge
schiedenis. Dat betekent een
nieuwe manier van kijken,
bijvoorbeeld naar schilderijen,
wat voor kleding dragen de
mensen, welke gebruiksvoor
werpen of inrichting zie je op
de achtergrond?"
De belangstelling is opener,
universeler, minder op alleen
archieven en structuren ge
richt Omdat de VOC een voor
die tijd een unieke, omvang
rijke organisatie had, waarin
kleine, dagelijkse details wer
den vastgelegd, bieden de ar
chieven (anderhalve kilometer
in het Rijksarchief!) enorm
veel informatie. Zo zijn er lijs
ten, van de bevoorrading van
de schepen; bij een overlijden
in het buitenland, werden de
persoonlijke bezittingen gere
gistreerd en naar de weduwe
gestuurd. Er werden opdrach
ten voor schilderijen gegeven,
dagboeken bijgehouden, enzo
voorts.
De VOC werd gesticht in
1602. Er bestonden daarvoor al
maatschappijtjes, die werden
opgericht per handelstocht
Van Oldenbamevelt kwam op
het idee om deze maatschap
pijtjes te bundelen. Een andere
aanleiding was het ontwerp
van een nieuw schip, dat in
Hoorn werd ontwikkeld. Bo
vendien was er vanwege de
oorlog met Spanje veel kapi
taal uit de Zuidelijke Neder
landen naar Amsterdam ge
vlucht. Daarmee durfde men
te investeren en dat was ook
nodig, want de handel op de
Middellandse Zee nam toe.
Een eeuw eerder werden
dergelijke ondernemingen al
gewaagd door de Portugezen
en Spanjaarden, richting In
dia en het huidige Amerika.
Precies een eeuw later doen de
Nederlanders dit over en zij
dringen de Portugezen weg.
Al gauw groeide de VOC uit
tot wat we kunnen zien als de
eerste multinational. De aan
delen van de VOC waren de
eerste, die op een beurs wer
den verhandeld, de VOC was
het eerste handelsmerk, de
pakhuizen werden met veel
allure gebouwd. Er staan er
nog een paar in Middelburg.
Aan de Kinderdijk, de Koren
dijk, en de Maisbaai, waar de
Equipage-meester zat, die de
aanmonsteringen en de be
voorrading van de schepen
verzorgde. Daar achter lag de
oudse smidse en de oude werf.
MIDDELBURG - De Hay
man, onderdeel van SKW
Middelburg, houdt komende
zaterdag 11 april de jaarlijkse
kijk-doe-informatiemarkt in
wijkgebouw Het Zuiderbaken
aan de M. de la Palmastraat in
in jongerengebouw Poorters-
hovePoortershove L
Zowel jongeren, kinderen
als volwassenen zijn welkom
tussen 14 en 16 uur in beide ge
bouwen.
In het Zuiderbaken is gele
genheid tot houtbranden, sie
raden maken, volksdansen,
schminken, koekjes versieren,
het bekijken van een foto-ex
positie en diverse inforstands.
In Poortershove is er onder
meer een video, disco, kleding-
maakproject, tafelvoetbal, ta
feltennis en biljart.
De toegang is gratis.
Wie merkte er in de pakhuizen en waar kwamen ze vandaan?..
Ook straatnamen als Werf- en
Dokstraat herinneren aan die
tijd.
Amsterdam had de grootste
VOC-kamer en leverde acht
van de heren van het hoofdbe
stuur, de Heren XVII. Daarop
volgde Middelburg met vier
heren Rond 1700 moest men de
bemanning van de schepen al
voor de helft uit het buiten
land halen.
Drie keer per jaar, in sep
tember, januari en met Pasen,
vertrokken er schepen. Alleen
de bouw al leverde heel veel
werk voor de omgeving, denk
maar aan de houtzaagmolens
bij Nieuwland. En dan de be
voorrading, voedsel, sokken
ondergoed, gereedschap, noem
maar op. De winkels in Mid
delburg en omgeving deden
goede zaken.
De VOC was de grootste
werkgever met duizenden sol
daten in Azië, want naast han
delsorganisatie was de VOC
ook landsheer.
De laatste veilingen van de
VOC waren in 1803. Twee eeu
wen lang betekende de VOC
de enige toegang voor Wes
terse voorwerpen en kennis
naar Azië en andersom, de
enige contactmogelijkheid
tussen Oost en West".
Lodewijk Wagenaar vertelt
snel en enthousiast. We praten
in de Zeeuwse Bibliotheek,
van waaruit het VOC-festival
wordt gecoördineerd. Het uur,
dat hij tijdens een werkbezoek
voor dit gesprek had uitge-
(ADVERTENTIE)
de beurs voor iedereen
15-16-17-18 en 20april 1987
MIDDELBURG- Het drum en
bugle corps 'Blue Spirit' houdt
op zaterdag 11 april een rom
melmarkt bij het clubgebouw
in Middelburg-Zuid van 's
morgens acht tot 's middags
drie uur.
'Blue Spirit' is een vooruit
strevende vereniging die via
allerlei akties voldoende fi
nanciële middelen probeert te
verkrijgen voor de muzikale
hobby van jongeren van
twaalf tot en met eenentwin
tig jaar.
OOST SOUBURG - In de
Zeeuwse folkclub Razzmatazz
staat komende zaterdag 11
april weer een optreden te ge
beuren. Vanaf 20.30 uur staan
De Smiezen op de planken.
Razzmatazz is de naam van
een gebouw aan de Middel
burgsestraat in Oost-Souburg
en is de enige in zijn soort
De Smiezen bestaan uit
Chris Bos, Huub Simons en
Ronald Veerman. Kaarten
voor het concert kosten een
tientje aan de zaalreserveren
voor het concert kan ook
01100-30168.
- FOTO: FOTO ZESA
trokken, benut hij van de eer
ste tot de laatste seconde. Als
hij opstaat om de trein naar
Amsterdam te halen zegt hij
nog:
„Heel bijzonder aan het
VOC-festival in Zeeland vind
ik de samenwerking tussen
gemeente, provincie en rijk.
De mensen hebben veel plezier
in de voorbereiding, die heel
veel tijd en energie kost. Het is
de veelzijdigheid en de verras
send grote belangstelling, die
dit festival zo uniek maken.
OOST SOUBURG - De Sou-
burgse muziekvereniging Vlijt
en Volharding houdt zaterdag
11 april vanaf 19.30 uur het
traditionele stuiverconcert in
het Scheldekwartier in Vlis
singen.
Het programma wordt ver
zorgd door het Souburgse ko-
perquintet, jeugdkorps, drum
band en fanfare van Vlijt en
Volharding en als gastvereni-
ging Harmonie Oranje uit
Wouw onder leiding van Rene
de JOng.
Voor de Souburgse fanfare
is dit het eerste grote concert
onder leiding van de nieuwe
dirigent Ger Blom, ook bekend
als regio-directeur Vlissingen
van de Zeeuwse Muziekschool.
Na afloop van het concert
wordt de dansmuziek ver
zorgd door de Fiesta Band De
entreeprijs bedraagt een stui
ver.
HET WEEKBLAD WAAR JE LEKKER VOOR GAAT ZITTEN
VLISSINGEN - Warme zonnestralen en malse lente
buitjes bezorgen ons eindelijk de echte lentegevoe-
lensJlet frisse groen en de bonte kleurenpracht van de
bloemen staan letterlijk en figuurlijk voor de deur.
Speciaal voor de lezers van De Scheldebode hebben we
een wedstrijd op stapel gezet Een altijd weer leuke uit
daging om een zo lang mogelijke zonnebloem te kweken.
De zaadjes worden door ons beschikbaar gesteld en kun
nen tot zo lang de voorraad strekt worden afgehaald op
ons kantoor aan de Torenstraat te Vlissingen. Het zijn
zaadjes voor de reuzenzonnebloem en ze zijn met kiem-
garantie geleverd in een gemakkelijk meeneem ba ar zak
je.
Drie zaadjes bij elkaar en zo'n twee centimeter diep de
grond in.
Nadat we begin juli een tussenstand zullen publiceren
aan de hand van de ons gemelde zonnebloem-lengtes ko
men we in de maand september aan de ontknoping toe.
Op een nader te bepalen datum in september verwachten
we de eindresultaten en dan zullen we de langste exem
plaren gaan nameten, zodat we weten aan wie we de prij
zen kunnen overhandigen.
Om onze jonge lezertjes en andere deelnemers te stimule
ren hebben we immers drie prijzen beschikbaar. Dat zijn
waardebonnen van respectievelijk 125,-, 75,- en 50,-,
beschikbaar gesteld door Tuincentrum Vers tra ten-Wal-
hout, Veerseweg 124a te Middelburg.
ADVERTENTIE)
Je bent welkom in onze ongewone winkel.
Vol grote en kleine ideeën voor slapen, studeren,
spelen en wonen. Waar wij je graag helpen je eigen
kreatieve wensen uit te werken. Want alles kan met
Lundia's simpele ruimtesysteem.
Levering uit voorraad.
- ij Welkom, de koffie staat klaar.
ILlinmaJ Parkeren bij de winkel.
als/e ruimte ,e lief is LUNDIA BREDA
Houtmarktpassage 24-26, Tel. 076-143731