Driedaags festijn in Vlissings zwembad
Middelburger Jo de Groot: veertig uur per mes
HET WEEKBLAD WAAR JE
LEKKER VOOR GAAT ZITTEN
Discozwemmen, modeshowdemonstraties en zwemmarathon
Filmacteurs
in Meccano
Lessenserie rond
thema Bomen in Zeeland
Optreden Jos Heykoop
in Middelburgs zendingshuis
SCHELDEBODE
VOOR DE MIDDENSTAND
Boomfeestdag komt eraan
M
301 V
VLISSINGEN - Het Sportfondsenbad
Vlissingen pakt 13 tot en met 16 maart
flink uit. Drie dagen lang (zondag 15 maart
is een rustdag) worden een groot aantal
activiteiten, onder de noemer Zwemfestijn
1987, aan het publiek gepresenteerd. Alle
maal om, in de woorden van bedrijfsleider
J. Schalkwijk, het bad wat meer „in de
picture" te brengen. Vlissingen beschikt
immers over een zwemgelegenheid die, in
bepaalde opzichten, uniek voor het hele
land is.
J. Schalkwijk: „Wij zijn een trendsetter te noe
men. Een recreatie-golfbad, een wedstrijdbad en
een instructiebad. Drie uiteenlopende mogelijkhe
den in één ruimte. Toen we pas weer geopend wa
ren, kregen we een stortvloed van bezoekers. Ze
wilden dat nieuwe zwembad wel eens met eigen
ogen zien. Er is nu echter een kleine daling in op
komst".
Instuif
Functie
MIDDELBURG - „Paeremessen", wie
kent ze niet? De volgens oude Zeeuwse
traditie kunstig besneden houten meshef
ten met een span paarden erop. Vandaar
de naam „paeremes". Wie zich verdiept in
de geschiedenis en vormgeving van deze
messen raakt onwillekeurig in de ban van
deze bijzondere volkskunst. Er zijn zelfs
enkelingen, die het aandurven zelf zo'n
paeremes te „snikkeren". Zo iemand is Jo
de Groot, een geboren en getogen Middel
burger, die nog maar drie jaar geleden zijn
eerste mes maakte. In die korte tijd heeft
hij zich de kunde zo eigen gemaakt, dat
zijn messen niets onder doen voor de tradi
tionele.
„Die eerste messen waren niet om aan te zien. De
melkboer zei, dat zijn geen paarden, dat zijn ezels!
Maar het kreeg me te pakken, het werkt versla
vend: die uitdaging om van een ruw stukje hout
iets te maken dat leeft, om die Zeeuwse traditie in
stand te houden. Er is durf voor nodig, een enorme
toncentratie en doorzettingsvermogen. En heel veel
*j geduld. Als het niet leeft of er breekt een stukje af,
dan gooi ik het weg".
Honderd
Ruil
Palmhout
Zieltje
N.C.R.V.-quiz
Wie Kent Zeeland
WIL JE MEER WOONRUIMTE? WELKOM BIJ LUNDIA!
DE
RUITER
DAT BETEKENT VOOR U: MEER KLANTEN,
MINDER KOSTEN. KIJK MAAR: LAAG
TARIEF, HUIS AAN HUIS AAN HUIS.
IEDEREEN KRIJGT 'M IEDERE WEEK,
GOED GELEZEN, KRAAKHELDERE DRUK.
SCHELDEBODE: UW RESULTATENBLAD.
Verschijnt wekelijks gratis huis
aan huis op Walcheren.
34e jaargang.
Oplage:
Editie Vlissingen 22.800 ex.
Gemeenten: Valkenisse.
Vlissingen en Westkapelle.
Editie Middelburg 21.300 ex.
Gemeenten: Arnemuiden,
Domburg. Mariekerke,
Middelburg en Veere.
DE
UITGAVE ZEEBRA WEEKBLADEN WOENSDAG 11 MAART 1987
J5EBODE j
Kantoor: Torenstr. 5. Vlissingen.
Tel. 01184-19910. Openingstij
den: 08.30-12.30,13.30-17.00 u.
Advertentie-exploitatie:
J. v. Emden, tel. privé
01184-60369; Jos Rentmeester,
tel. privé 01195-379.
Redactie: Redacteur: Luc
Vranken, tel. privé 01184-62280.
Correspondente: Marloes
Wilbers, tel. privé 01180-16920.
ANTOQR: TORENSTRAAT 5 - VLISSINGEN - TEL 01184-19910 - POSTADRES: POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSÏNGÊN
„Toch moet je de daling in
het aantal bezoekers relatief
bekijken", vindt assistent-be
drijfsleider Jaap Keijmel, „in
de laatste vakantieweek had
den we maar liefst 16 1700
man per dag. Dat blijft na
tuurlijk aardig veel".
Om het Sportfondsenbad
Vlissingen te promoten staan
er vescheidene activiteiten op
het programma. Vrijdag 13
maart zijn dat disco-zwem
men, met medewerking van
drive-in-show El Dorado, een
demonstratie van de Scheeps
modelbouwvereniging Vlis
singen, een demonstratie van
de Recreatievereniging Vlis
singen, een optreden van Trio,
een modeshow van bad- en
tenniskleding en de start van
een twaalf-uurs nachtzwem-
marathon.
De dag daarop, zaterdag 14
maart, is niet minder uitge
breid. Ochtend-watergymnas-
tiek, weer een optreden van
Trio, de finish van de nacht
marathon, demonstraties van
zwemvereniging De Stormvo
gel, Kanoklub Zeeland en de
Stavermanbrigade, een zwem-
instuif en een waterpolocom-
petitie.
Maandag 16 maart staat een
sprankelende modeshow cen
traal, jgeheel verzorgd door
Maison Bollen van Zwienen.
Deze is opgezet in Caribische
sfeer. Modellengroep Dynami-
que en live-muziek vormen de
hoofdmoot
Een hele organisatie, toch
wil de heer Schalkwijk er een
jaarlijks terugkerend gebeu
ren van maken. „We gaan
voortaan elk jaar iets extra's
doen. Ook de mensen die niet
zo snel naar een zwembad ko
men, willen we trekken. Ik
denk daarbij aan bijvoorbeeld
zakelijke presentaties. Voor de
reiswereld hebben we hier een
perfecte lokatie. Het Sport
fondsenbad Vlissingen is meer
dan alleen maar een zwem
bad".
Daarnaast zoekt de leiding
van het bad naar een nuttige
functie voor de buitenbaden.
Die doen het namelijk niet zo
goed meer.
Jaap Keijmel: „De mensen
hebben weinig belangstelling
voor buitenbaden. Binnen zij n
veel meer mogelijkheden.
Zwemmen buiten eist extra
toezicht en vergt veel kosten.
Denk maar aan verwarming.
In de toekomst willen we iets
recreatiefs van de buitenba
den maken, terrassen en der
gelijke. Hierdoor zal ons
zwemcomplex een nog ander
gezicht krijgen".
Momenteel heeft het bad
klanten uit heel de regio. Toe
risten, scholen, verenigingen
en speciale doelgroepen. Voor
beelden van deze laatsten zijn
peuters en ouderen die nog
eens een paar rondjes willen
trekken. Het hele jaar door
blijven deze bezoekersaantal
len vrij constant. Ook in de zo
mer.
„De mensen gaan tijdens de
zomer vaak eerst naar het
strand en komen dan naar het
zwembad. In de zee hebben ze
niet zoveel vertrouwen meer,
al die verhalen over vervui
ling zorgen daar wel voor", al
dus de heer Schalkwijk.
Het Zwemfestijn 1987 is
vrijdag 13 en zaterdag 14
maart onder normale tarieven
toegankelijk. Dat betekent
4J50 voor volwassenen en
3^0 voor de jeugd. Maandag
16 maart is er een speciale en
treeprijs: 15.- (inclusief twee
consumpties). De program
ma's beginnen vrijdag om
19.00 uur, zaterdag om 8.00 uur
en maandag om 20.00 uur.
111inmmmmlimniiiiiiiii
Paeremessen: een levende traditie
Dé traditie van paeremes
sen ontstond begin vorige
eeuw op Walcheren, de Beve-
landen en West-Zeeuwsch-
Vlaanderen. Het was toen nog
gebruikelijk dat men bij
maaltijden buitenshuis zijn
eigen bestek meenam. Maar
ook later nog droeg bijna
iedere boer, knecht of am
bachtsman zo'n werkmes in
een smalle zak aan de zijnaad
van de broek. Het was een ge
schenk van baas of verloofde,
ging over van vader op zoon
en een rijke hereboer kocht
het bij de juwelier. Lange
winteravondep werden gevuld
met het wegsnijden van stuk
jes hout, snikkeren. Het kostte
veel tijd, maar daar gaf men
toen nog niet om en gebruiks
voorwerpen werden nog zo
mooi mogelijk gemaakt
„Bijna veertig uur kost me
zo'n mes", vertelt Jo de Groot.
„Ik heb er nu zo'n honderd ge-
maak" naast volgens traditie
bewerkte brood- en kaasplan
ken".
Wie nu denkt, dat huize de
Groot aan de Schepenenlaan
vol staat met deze kunstwer
ken, heeft het helemaal mis.
Er is wel een zelfgebouwde
open haard, een zelfgemaakte
hanglamp en een houten beeld
van een paard, maar de mes
sen en planken zijn allemaal
weggegeven aan familie en
vrienden, tot in Canada toe.
„Ik ben altijd al een knutse
laar geweest", vertelt Jo de
Groot „Op school maakte ik
bootjes van klompen en foto
lijstjes. Ik heb gewerkt in een
ijzerhandel en volgde in die
tijd een cursus materialen- en
gereedschapskennis. In mijn
vrije tijd bouwde ik caravans.
Toen ik daarna via een eta
leurscursus terecht kwam in
de opbouw van handvaardig
heidstentoonstellingen, begon
het knutselen pas echt Mijn
familie zei altijd: wat zijn
ogen zien, kunnen zijn handen
maken. Modellen van boeren
wagens, daar ging ik me op
toelegggen. Inmiddels werkte
ik op de Vitrite. Een collega
daar bood me in ruil voor zo'n
boerenwagen een paeremes
aan. Ik kreeg er ook een stukje
hout bij en zo ben ik begon
nen".
De meest geschikte hout
soort voor paeremessen is het
lichtgele, tropische palmhout
Er was en is moeilijk aan te
komen. In de buurt van een
scheepswerf of een molenma
ker maakte men nog de meeste
kans, want daar werd deze
houtsoort ook gebruikt. Dat
het ook een dure houtsoort is,
blijkt uit het feit, dét het niet
per volume, maat per gewicht
wordt verhandeld. Een goed
alternatief voor het palmhout
is het inheemse perehout, dat
naar believen donker gemaakt
kan worden.
Met aanstekelijk enthou
siasme legt de heer de Groot
uit hoe hij - „met Jobsgeduld",
zoals zijn vrouw het zegt - een
stuk hout bewerkt tot paere
mes. „Ik begin met tekenen op
het hout. Eerst het span paar
den bovenaan. Zoiets lukt al
leen, wordt alleen levend, als
je die paarden in je hoofd hebt
Daar komt „de bagge", de
voermand bij. Zo maak ik al
tekenend het ontwerp voor het
mes. Allerlei beelden worden
daarbij gebruikt: een wapen,
initialen, een levensboom, die
ren en onderop soms hele
voorstellingen, een ploeg voor
een boeremes, landbouwwerk
tuigen voor de knecht, een
melkwagentje voor een vee
boer, timmergereedschap,
jachttaferelen, beelden uit de
bijbel, de mogelijkheden zijn
oneindig. De versieringen
daaromheen verzint de maker
zelf, zo wordt geen mes het
zelfde.
Dan begint het eigenlijke
„snikkeren". Eerst snij ik de
paarden uit Als dat gelukt is,
begint het allermoeilijkste:
het uitsnijden van het „zieltje"
daaronder".
Het zieltje van een paere
mes is het gedeelte onder de
paarden, waarin vier of vijf
gleufjes worden uitgesneden,
recht tegenover elkaar zodat
je „door het mes heen" kan
kijken. Van het blokje hout
dat binnenin los komt te lig
gen, wordt door de gleufjes
heen een balletje gesneden. Bij
een goed paeremes kun je dit
balletje horen rammelen. Het
is ook een aanwijzing voor wat
voor soort hout is gebruikt:
palmhout geeft een twinke
lend geluid.
Jo de Groot in zijn werkplaatsje in Middelburg
„Het snijden van een zieltje
vraagt uiterste concentratie.
Hoe smaller de gleufjes, des te
kundiger is de maker. Soms
doet men er achteraf een
erwtje in, maar dat is goed te
horen. Bij het snijden gebruik
ik heel f ij n gereedschap, datik Hobby
meestal zelf maak, net zoals
dat vroeger gebeurde".
bevestigd, wil Jo de Groot niet
verklappen, dat is een geheim.
Wel geeft hij de raad „het hout
nooit nat laten worden, want
dan kan het splijten. Regelma
tig met was behandelen is ook
belangrijk".
Hoe tenslotte het hout wordt
behandeld en het lemet wordt
Het snijden van paeremes
sen beschouwt hij zuiver als
een hobby. Voor de handel is
het niet geschikt, daarvoor is
het te bewerkelijk en het is
dan geen liefhebberij meer,
maar dan is het „moeten" ge
worden. Sinds enkele maan
den zit de heer de Groot in de
VUT, maar vervelen zal hij
zich niet Naast messen en
planken wil hij zien toeleggen
op houten beeldsnijwerk, het
maken van stoven en zijn vo
lière in de tuin.
„Zeker op onze leeftijd is het
MIDDELBURG - De
N.C.R.V. houdt op maandag 16
maart een provinciale leden
vergadering in de Schouw
burg te Middelburg.
Voor de pauze worden de
gebruikelijke huishoudelijke
punten afgewerkt en tijdens
de pauze kan men deelnemen
aan een discussie over radio,
televisie en verenigingszaken
in enkele 'sprekershoeken'.
Daar komt onder andere aan
het woord drs. Th.D. Jansen,
voorzitter van de N.C.R.V.
Na de pauze presenteert Dik
Bikker de quiz 'Wie kent Zee
land' en voorts is er een con
cert dat gegeven wordt door de
Marinierskapel. De bijeen
komst begint om 19.30 uur.
- FOTO FOTO ZESA
goed om niet stil te gaan zit
ten, maar bezig te blijven.
Paeremessen snijden, dat zal
ik blijven doen, dat laat ik niet
meer los. Ik heb ook al eens de
grondbeginselen doorgegeven
aan iemand anders. Er zijn ge
noeg mensen die hun kennis
voor zich willen houden, maar
dat vind ik verkeeyd. Het is
wel zo, dat je het zelf moet le
ren door veel te snijden en te
kijken. En je moet het in de
vingers hebben natuurlijk".
N.C.R.V.-voorzitterdrs. Th.D.
Jansen
MIDDELBURG - Op vrij
dag 13 maart treedt in café
Meccano om ongeveer 22.30
uur de groep The Directors op.
Het is de muziekgroep van
Dick Maas de regisseur van
Flodder, die ook de muziek bij
deze film maakte.
Het is de vierde keer, dat de
groep op uitnodiging van de
Middelburgse Filmtheaters in
Middelburg optreden. Zij
brengen muziek, vooral uit de
jaren zestig.
Het wordt een bijzonder op
treden, want The Directors
wordt vergezeld door een
groot aantal leden van de fa
milie Flodder: Huub Stapel,
Monique Kleeman, Appolonia
van Ravensteyn, Doma van
Rouveroy, George Schouten,
Hans Scheepmaker, Maya van
den Broucke, Esmee Lammers
en nog anderen.
Zij willen met hun komst
het initiatief van de Stichting
Filmtheaters ondersteunen tot
de opzet van een commerciële
bioscoop op de Markt in Mid
delburg, in de voormalige
Electrobioscoop. Mét de Mid
delburgse filmtheaters vinden
zij het een pijnlijke zaak, dat
de succesvolle film Flodder
niet in de hoofdstad van Zee
land te zien is geweest
(ADVERTENTIE
Je bent welkom in onze ongewone winkel.
Vol grote en kleine ideeën voor slapen, studeren,
spelen en wonen. Waar wij je graag helpen |e eigen
kreatieve wensen uit te werken. Want alles kan met
Lundia's simpele ruimtesysteem.
Levering uit voorraad.
lliwi;„ Welkom, de koffie staat klaar.
11 jlllH llcl J Parkeren bij de winkel.
alsie rume/etele LUNDIA BREDA
Houtmarktpassage 24-26, Tel. 076-143731
MIDDELBURG - De Regio
nale Commissie Boomfeestdag
heeft in samenwerking met de
Verenigde Spaarbank en het
Provinciaal bestuur een dia-
en lessenserie vervaardigd
rondom het thema Bomen in
Zeeland.
Deze serie is bedoeld voor
leerlingen van de basisscholen
in de provincie Zeeland. Aan
leiding voor het initiatief is de
Nationale Boomfeestdag op
woensdag 25 maart De boom
feestdag 1987 staat in het teken
van de boom in het landschap.
Met dit thema wordt aanslui
ting gezocht met de Europese
Campagne voor de Landelijke
Gebieden, die van juni 1987 tot
juli 1988 gehouden wordt. Via
de boomfeestdag wordt duide
lijk gemaakt dat bomen in het
landschap een niet meer weg
te denken rol vervullen.
Ook het ecosysteem wordt
in dit kader belicht, met name
de rol van bomen als dracht-
plant voor bijen. Bijen kunnen
namelijk een belangrijke rol
vervullen bij de bestuiving
van allerlei planten. Het Con
sulentschap voor insectenbe-
stuiving en bijenhouderij be
schikt over overzichten van
bomen die een bijzondere
waarde hebben voor bijen en
stelt deze graag voor de boom-
feestdag-aktiviteiten beschik
baar.
De scholen in Zeeland geven
het bomenplanten woensdag
25 maart de nodige aandacht
en de lessenserie Bomen in
Zeeland zorgt voor zoveel mo
gelijk achtergrondinformatie.
Karakteristieke Zeeuwse be
plantingen als bijvoorbeeld
dijkbeplantingen, grenslinden
en meidooms passeren de re
vue.
Tweehonderd instellingen
in Zeeland beschikken mo
menteel over de les- en diase
rie, één daarvan is de Provin
ciale Bibliotheek te Middel
burg. Daar is het voor ieder
een die belangstelling heeft
mogelijk Bomen in Zeeland te
lenen.
MIDDELBURG - Zaterdag
14 maart aanstaande treedt de
zanger Jos Heykoop uit Oud-
Beijerland op in Middelburg.
Jos Heykoop brengt een pro
gramma dat ontstaan is van
uit alledaagse gebeurtenissen
waarop hij reageert vanuit
zijn geloof. Het programma
bestaat uit: instrumentale gi
taarmuziek, Nederlandstalige
liedjes met op de achtergrond
op dia gezette schilderijen. Jos
noemt zich ook wel muzi
kant/verteller.
Het optreden begint om
19.45 uur in het zendingshuis
van Wereld Wijde Zending,
Dam 6 te Middelburg. Het op
treden is georganiseerd door
de jeugdgroep van de Evange
liegemeente 'De Wijngaard' te
Middelburg en richt zich
vooral op jongeren in de leef
tijd van 16 t/m 20 jaar. Ieder
een in deze leeftijdsgroep is
welkom.
(ADVERTENTIE
NU VERSCHENEN:
WordPerfect voor PO DOS/MS DOS
Nederlandstalig55,-
Werken met wordperfect
(niet versie 4.2)69.-
In voorraad bij de
computerboeken
specialist:
Paul Krugerstraat 55-57
VLISSINGEN
01184-12733
Scène uit de film Flodder.
TREFWOORD VOOR TREF^jlfiaFZEKER ADVERTEREN
