Reuzel-„Rembrandt" van Kras
„Weg met de vooroordelen"
Fietsen voor India
HET WEEKBLAD WAAR JE
LEKKER VOOR GAAT ZITTEN
knuijt
DEfPUNT
NA DIEPTEPUNT BEGIN JAREN TACHTIG
SCHELDEBODE
VOOR DE MIDDENSTAND
Nog 2 weken
5 dagen en
12 uren dan...
Zangavond
Ruilbeurs
M
301 V
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiHiimiiitiim
MIDDELBURG - In Miniatuur Walcheren wordt
momenteel de laatste hand gelegd aan een nieuwe
attractie: miniatuur Noordzee. Een bassin waarin
door golfmachines de eb- en vloedbeweging wor
den nagebootst. Voorin in het water bevindt zich
een model van zandplaat „Onrust", dat de golven
breekt en bij vloed nét onder water komt te staan.
Promotie
ZONNEBANK
85,-10 x Vi uur
BEAUTYSALON
GILBERT
Verwoestingen
Let op
pETIT RESTAURANT
DAT BETEKENT VOOR U: MEER KLANTEN,
MINDER KOSTEN. KIJK MAAR: LAAG
TARIEF, HUIS AAN HUIS AAN HUIS.
IEDEREEN KRIJGT 'M IEDERE WEEK,
GOED GELEZEN, KRAAKHELDERE DRUK.
SCHELDEBODE: UW RESULTATENBLAD.
Verschijnt wekelijks gratis huis
aan huis op Walcheren.
33e jaargang.
Oplage:
Editie Vlissingen 22.685 ex.
Gemeenten: Valkenisse,
Vlissingen en Westkapelle.
Editie Middelburg 21.034 ex.
Gemeenten: Arnemuiden.
Domburg, Mariekerke,
Middelburg en Veere.
DE SCHFJJOEBODE
UITGAVE ZEEBRA WEEKBLADEN WOENSDAG 4 JUNI 1986
Advertentie-exploitatie:
J. v. Emden, tel. privé
01184-60369; Jos Rentmeester,
tel. privé 01195-379.
Openingstijden kantoor
Vlissingen: 08.30-12.30 u,
13.30-17.00 u.
Redactie: Redacteur: Luc
Vranken.tel. privé 01184-13284.
Correspondente: Marloes
Wilbers, tel. privé 01180-16920.
>TRAA1
VLI
184-19910 - POSTADRES: POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN
MIDDELBURG - Het sla
gersvak en varkensvet, dat is
voor velen nog een logische
kombinatie. Maar varkensvet
en schilderijen Toch bestaat
ook die kombinatie, bijeenge
bracht door oud-slager H.
Kras (65), geboren in Sas van
Gent en al bijna twintig jaar
wonend in Middelburg.
De afgelopen twee winters
('s zomers is het te warm voor
het vet) kon je hem vinden op
een kamertje in zijn eenge
zinswoning, bezig met het ma
len, smelten en zeven van de
reuzel. Gemengd met olieverf
werd de reuzel op hardboard
platen omgetoverd tot een re-
produktie van de „Nacht
wacht" van Rembrandt, een
werkstuk van zo'n 3Vz bij 4%
meter
Dit staaltje vakmanschap is
tijdens het schaapscheerders-
feest op 21 juni te zien in de
kerk in Nisse. Het zal ook te
zien zijn op de braderie in
Vlissingen. De heer Kras: „Het
begon allemaal 53 jaar gele
den, toen ik op de slagersvak
school les kreeg in boetseren
met rundervet. Vroeger werd
dat nog veel gedaan, slagers
vulden bijvoorbeeld met pasen
en kerstmis hun etalages met
werkstukken van rundervet,
waar ze al maanden van tevo
ren aan begonnen".
Mijn leven lang ben ik met
plezier slager geweest. Als ik
opnieuw moest beginnen, zou
ik er weer voor kiezen, hoewel
het vak niet meer is wat het
vroeger was. Toen stonden we
's ochtends om vier uur al in
de wei om beesten te kopen en
de slacht deden we zelf", ver
telt Kras. Ik ben nu gepensio
neerd, maar ik kom nog tijd
tekort. Naast schilderen fiets
ik ook veel. Je moet weten, als
tienjarige jongen ging ik al de
baan op met een fiets met
vleesmanden. En ik ben altijd
blijven fietsen. Een auto heb
ik niet".
Al ruim 25 jaar geleden be
gon meneer Kras te experi
menteren met reuzelverf, als
eerste en enige in Nederland.
„Met olieverf alleen wordt al
zo veel geknoeid. Bovendien
houd ik met reuzelverf nog
een binding met mijn vak".
Al in 1957 won meneer Kras
een ereprijs met de „Staal
meesters" van. Rembrandt.
Toen de Noord- en Zuidhol
landse Reddingsmaatschappij
honderdvijftig jaar bestond.
richtte hij een hele stand in
met onder andere vijf portret
ten van redders, waaronder de
bekende Dorus Rijkers. Dit
schilderij is aangekocht door
een slager in Frankrijk.
„Het grote probleem", ver
telt de heer Kras, „was de
houdbaarheid van de schilde
rijen. Het vet ging op den duur
verkazen en beschimmelen.
Samen met een zuster uit Et-
ten-Leur heb ik later een lak
samengesteld, op basis van
azijn en water, die ik over de
reuzelverf spuit. Nu kan het
werkstuk er over honderd jaar
nog staan
In 1985 werd „meester" Kras
nationaal Kampioen Schilder
en Paletwerk op de Slagers-
va ktentoonstelling met zijn
„Nachtwacht".
Dat er voor een dergelijke
prestatie een flinke hoeveel
heid vakmanschap, geduld en
doorzettingsvermogen nodig is
geweest, zal iedereen beamen.
Niet iedereen zal een repro-
duktie van een meesterwerk
tot de „echte" kunst rekenen.
Toch heeft de heer Kras op
zijn minst enkele druppels
kunstenaarsbloed in zijn ade
ren. Zijn grootvader van moe
derszijde maakte schilderijen
en de grootvader van die
grootvader heeft in 1746 de
muurschilderingen gemaakt,
die te vinden zijn in de voor
kamer van het pand op de
Dam in Middelburg, waar nu
de Districtsgezondheidsdienst
in is gevestigd.
Voor de toekomst heeft de
heer Kras al weer plannen ge
noeg. „Ik heb al nieuwe plan
nen, genoeg voor de komende
drie jaar, maar niet meer voor
zo'n groot werk. Zoiets doe je
maar eens in je leven".
Miniatuur Walcheren trekt weer aan
De golfmachines zijn ontwikkeld door het Waterloopkundig
Laboratorium. Men is er daar zó enthousiast over, dat uit eigen
beweging een informatiebrochure wordt samengesteld. Het vi
suele effect wordt vergroot door een indrukwekkend vijftien
meter breed „horizonschot", met daarop de Noordzee, de einder
en, geheel rechts, de Pijlerdam in de Oosterschelde.
Voor een toeristische attrac
tie als Miniatuur Walcheren is
het zaak regelmatig met iets
nieuws te komen, om bezoe
kers te trekken. Vorig jaar
werd een nieuw object geïn
troduceerd in de vorm van een
mini-kermis, waarvan men
draaimolen en draaiorgelmu-
ziek daadwerkelijk kan laten
draaien c.q. spelen door mid
del van een muntenautomaat.
Een andere „trekker" die in
1985 werd ingevoerd is het Mi
niatuur Veerse Meer met ra
diografisch bestuurbare
bootjes. Enkele weken geleden
kwam Miniatuur Walcheren
nog in het nieuws, toen een
door Hoechst geschonken mo
del van dit bedrijf in het mi
niatuur Sloegebied werd ge
plaatst.
D i recteur/ bedrij f sleider
H.J. Baurdoux stelt dat je
moet oppassen „niet in een vi
cieuze cirkel terecht te ko
men". Om nieuwe bezoekers te
trekken, of op zijn minst de
belangstelling vast te houden,
zijn nieuwe objecten, dus
nieuwe investeringen nodig.
Die kunnen echter alleen wor
den gedaan als er meer bezoe
kers, dus entreegelden komen.
Was er in de seizoenen '82 en
'83 een matige belangstelling
met gemiddeld honderddertig
duizend bezoekers per jaar, in
'84 en '85 steeg dit getal naar
honderdvijftigduizend. „Rede
lijk, maar nog niet genoeg.
Voor dit jaar proberen we toch
nog iets hoger te mikken", al
dus de haar Baurdoux.
Miniatuur Walcheren is ge
opend van vóór Pasen tot de
derde week van oktober. Deze
seizoensverlenging - door ook
open te zijn tijdens de herfst
vakantie - betekent al gauw
een paar duizend bezoekers
extra.
Behalve de Zeeuwen zelf
zijn het voornamelijk Engel
sen, Belgen en Duitsers die de
maquette bezoeken. Ook uit
Noord-Frankrijk komen nogal
wat toeristen naar Middel
burg. Reden om, behalve in
België ook daar een actieve
promotie te voeren. Promotie
door middel van brochures en
op beurzen. Miniatuur Wal
cheren presenteerde zich on
der andere op de London Tra
vel Market en onlangs nog met
videobeelden op een grote toe
ristenbeurs in Kortrijk.
Naast Madurodam is Minia-
(ADVERTENTIES)
Kasteelstraat 67
Vlissingen
01184-11155
tuur Walcheren, met een op
pervlakte van 7000 vierkante
meter, de énige reuzenma-
quette in Nederland. De heer
Baurdoux is er echter van
overtuigd dat er „bijvoorbeeld
in Amsterdam nog mensen ge
noeg zullen zijn die Miniatuur
Walcheren niet kennén. Die
moeten we dus óók zien te be
reiken Overigens schijnen
er enige tijd terug plannen te
hebben bestaan voor een mi
niatuur „Indonesia"-park in
de buurt van Arnhem. De heer
Baurdoux betwijfelt of dat
ooit van de grond is gekomen.
De ingang werd verplaatst
en verfraaid: het gebouwtje
kreeg dezelfde vorm als de
muziektent en staat nu aan
het belendende wandel parkje.
Inmiddels zijn ook het terras
en de kiosken vernieuwd. De
wandelpaden zijn geasfalteerd
en er is een aangepast toilet
vóór gehandicapten, waardoor
het park gemakkelijker toe
gankelijk is voor bezoekers in
rolstoelen. De self-service en
het restaurant (a la carte, met
bediening) bevinden zich in
prima staat.
Walcheren werd vroeger
wel de Tuin van Zeeland ge
noemd. Tijdens de Tweede
Wereldoorlog vonden grote
verwoestingen plaats. Na 1945
ontstond de Stichting Nieuw
Walcheren. Een bekende actie
uit die tijd was „Plant een
boom op Walcheren". Vanuit
deze stichting ontstond het
initiatief dat leidde tot de op
richting van de stichting Mi
niatuur Walcheren. Het moest
een project worden waardoor
Walcheren na de voltooiing
van de wederopbouw „aan den
volke kon worden getoond".
Het plan was om Miniatuur
Walcheren in 1953 te openen,
maar de Februari-ramp
gooide roet in het eten.
In 1954 was het dan zover.
Op 25 juni werd de maquette
officieel geopend door konin
gin Juliana. Ongeveer zeshon
derd amateur-maquettebou
wers uit alle steden en dorpen
van Walcheren hadden er aan
meegewerkt. Honderden ob
jecten waren door hen belan
geloos vervaardigd, op één-
twintigste van de ware groot
te.
Aanvankelijk was het de
bedoeling dat de maquette één
jaar zou blijven staan. Inmid
dels weten we beter: tweeën
dertig jaar na dato staat ze er
nog. In dat eerste jaar kwa
men er tweehonderden vijftig
duizend mensen op af. Tot 1986
passeerden in totaal zo'n zes
miljoen bezoekers de kassa.
Veel objecten moesten in de
loop der jaren opnieuw wor
den gebouwd, omdat ze niet
erop waren berekend zo'n
lange tijd te blijven staan.
Begin jaren tachtig bete
kenden een dieptepunt in de
geschiedenis van Miniatuur
Walcheren. Het bezoek liep
sterk terug, de verdiensten
waren navenant. Dit bete
kende het ontslag voor négen
van de elf personeelsleden: er
was geen geld meer om hen te
betalen. Provincie en ge
meente gingen zich ermee be-
moeieh. Een en ander resul
teerde in een onderzoek door
een Bredaas onderzoekbureau.
Suggesties werden gedaan om
het park weer aantrekkelijk te
maken.
Miniatuur Walcheren.
„Wilt u s.v.p. op de paden
blijven en de modellen niet
aanraken Dit verzoek wordt
in vier talen tot de bezoeker
gericht, op de bordjes die di
rect na de ingang staan. Kin
deren blijken het toch nog al
eens te vergeten. Regelmatig
ontstaan er beschadigingen.
En dan hebben we het nog niet
eens over de inbraken of puur
vandalisme waardoor Minia
tuur Walcheren de laatste ja
ren regelmatig wordt geteis
terd. In december vorig jaar
werd bijvoorbeeld de zijkant
van de Domkerk van Veere fi
naal in elkaar getrapt. Dit is
één van de weinige modellen
die 's winters buiten blijven
staan, omdat ze te groot zijn
om in dë werkplaats te kun
nen worden opgeslagen.
Het personeel is inmiddels
weer uitgebreid van twee naar
vier. „Ze hebben hun handen
vol aan de reparaties en ko
men zo amper aan nieuw werk
toe", aldus de heer Baurdoux.
Het herstellen van voorwer
pen is een zeer arbeidsinten
sief karwei. De objecten wor
den gemaakt van superhech-
thout. Daarna worden lagen
verf aangebracht, zand erte
gen, weer verf, waarna met
een speciale pen voeg na voeg
wordt „uitgekrast". Wat in
ieder geval de blijvende aan
dacht heeft, dat is de tuin. Eén
van de personeelsleden zorgt
speciaal voor de kweek van
planten en bloemen. Het on
derhoudswerk wordt op con
tractbasis verricht door de
Werkplaatsen Walcheren.
Er is genoeg te zien: ma
quettes van alle Walcherse
dorpjes, bijzondere gebouwen,
zoals kasteel Westhove, het
Van Dishoeckhuis (het vroe
gere gemeentehuis van Vlis
singen, waarover de heer
Baurdoux zegt: „Als dat nog
- Foto Peter uevense.
eens wordt afgebroken, staat
het tenminste hier nog"), maar
ook het nieuwe Vlissingse ge
meentehuis.
Het baanvak van de Neder
landse Spoorwegen op Wal
cheren, zoals dat ook in wer
kelijkheid loopt, met alle sta
tions en een écht rijdende
trein. De „lange Jan", het Mid
delburgs stadhuis, het stand
beeld van De Ruyter: Walche
ren in een notedop. Dagelijks
geopend van 9.30 uur tot 17.00
uur. In juli en augustus tot
18.00 uur. Adres: Koepoortlaan
1, Middelburg.
MIDDELBURG - Afgelo
pen vrijdag werd in de depen
dance De Vliedberg van de
Waayenburgh een informatie
markt gehouden met stands
over buitenlanders, woonwa
genbewoners, peuteropvang,
werkloze jongeren, en vrou
wenemancipatie.
Deze markt vormde de af
sluiting van een themaweek
voor de eerstejaars „agogisch
werk", jongeren die worden
opgeleid voor inrichtings- en
cultureel werk. In deze week
maakten de leerlingen via in
terviews, het maken van fol
ders en affiches kennis met de
groepen mensen, waarmee ze
later in hun werk te maken
krijgen.
Het was een gezellige markt
met enthousiaste leerlingen,
sommigen in buitenlandse
kleding, met een videofilm,
een diavoorstelling, spelende
kleuters en met zorg door de
leerlingen ingerichte stands.
Enkele citaten uit de zelfge
maakte folders.
Over Turkse werknemers:
„Het is onzinnig en gevaarlijk
om buitenlanders probleem
gevallen te noemen. Niet al
leen mijn kinderen zitten tus
sen twee kuituren, ik ook".
Over woonwagenbewoners:
„Ze zijn niet meer, ze zijn niet
minder. Weg met al die voor
oordelen. Het zijn geen zigeu
ners, maar ook Nederlanders
en ze doen zinvol werk door
autowrakken te verwijderen
en te verwerken".
Over werkloze jongeren: „Ik
ben het zat. Wie neemt mij in
dienst?" Over peuteropvang:
„Er voor vechten om de be
staande kindercentra te hand
haven".
Over vrouwenemancipatie:
„Liever geen leven als thee
muts. Vrouwvriendelijkheid is
geen franje. Iedereen moet
voor zichzelf een doel in het
leven zoeken onafhankelijk
van de sexe".
Maryella Grootjans, twee
dejaars, loopt stage bij het Bu
reau Baanlozen Service en be
geleidde de groep met werk
loze jongeren als onderwerp.
„Wij praten liever niet over
werkloos, maar baanloos.
Sommigen denken dat baan
loos zijn hetzelfde betekent als
een lange vakantie. Maar op
den duur missen ze toch een
dagelijkse struktuur en komen
ze in een isolement. Het BBS
probeert baanlozen te helpen
door het organiseren van vrij
willigerswerk.
We zijn nu be
zig voor feen groep jongeren
met behoud van uitkering en
een onkostenvergoeding een
„bewaakte fietsenstalling" te
starten op het Zusterplein of
het Walplein in Middelburg".
Wolly Opdedijk van de
groep vrouwenemancipatie:
„Er was niet zo veel animo
voor dit onderwerp. Sommi
gen van ons hadden een beeld
van geëmancipeerde vrouwen
als in roze geklede, agressieve,
lesbische mannenhaatsters.
Het was dan ook een open
baring voor ons toen we op de
Stichting Vrouwenemancipa
tie gingen praten, dat daar
heel gewone, aardige vrouwen
zaten. We zijn er heel anders
over gaan denken".
(ADVERTENTIES)
VOOR DE BETERE
MANNENMODE
HOEDEN EN PETTEN
Nu ook een ruime sortering in
de grotere matenkleding
St. Jacobsstraat 10
VLISSINGEN
St. Jacobsstraat 1 Vlissingen
Tel. 01184-16012
voor:
vergaderingen
verjaardagen
kléine partijen
Bezoek ook eens ons gezellige
restaurant
VLISSINGEN - De vereni
ging Wereldkinderen houdt
komende zaterdag 7 juni
vanaf verschillende plaatsen
op Walcheren weer sponsor
fietstochten ten bate van kin
derprojecten in de Derde We
reld. De regio Zeeland doet dit
jaar voor de tweede keer mee
aan deze zogenaamde Wereld-
kindertoer.
De vereniging Wereldkin
deren is een vrijwilligersorga
nisatie die zich inzet voor hulp
aan Derde-Wereldkinderen in
nood door middel van projec
thulp en (financiële) adoptie.
De opbrengst van deze We-
reldkindertoer is bestemd voor
de bouw en inrichting van een
tehuis voor lichamelijk gehan
dicapte kinderen in New Del
hi, India.
In India zijn ongeveer 54
miljoen kinderen blind, doof
of lichamelijk gehandicapt. De
oorzaak daarvan is de grote
armoede, de honger, de slechte
huisvesting en het tekort aan
medische hulp. Alleen al twee
miljoen kinderen worden
jaarlijks het slachtoffer van
kinderverlamming waardoor
ze hun armen of benen niet
meer kunnen gebruiken. Voor
het overgrote deel van deze
groep kinderen is er geen hulp
en dus geen toekomst wegge
legd.
Het project in New Delhi
wil onderdak bieden aan een
aantal van deze kinderen die
geen ouders meer hebben.
Daarnaast komen er in het te
huis ruimten om gehandicapte
kinderen zich te leren bewe
gen met of zonder prothesen.
De kinderen krijgen ook een
opleiding in het tehuis, bij
voorbeeld pottenbakken,
schoenmaken of leerbewer-
ken. Om de plannen in India te
verwezenlijken is zestig dui
zend gulden nodig.
De regio Zeeland zal een
deel van de opbrengst van
aanstaande zaterdag besteden
aan één van de eigen projecten
in Indonesië, medische en al
gemene hulp voor kinderen in
Baturetno. Dat ligt op het
overbevolkte Java en ruim 75
procent van de 220.000 mensen
die er wonen, lijden aan tuber
culose. De aanwezige kliniek
is erg verwaarloosd en het
geld, van onder andere de We-
reldkindertoer moet uitkomst
brengen.
Ongeveer vijfendertig ba
sisscholen op Walcheren en
Zuid-Beveland moeten het
geld bij elkaar gaan fietsen. Er
zijn routes uitgezet van dertig
kilometer voor de grotere en
vijftien tot twintig kilometer
voor kleinere kinderen vanaf
negen jaar.
De bedoeling is dat de deel
nemers zich laten sponsoren
door familie, buren en kennis
sen voor bijvoorbeeld een dub
beltje, een kwartje of meer per
kilometer.
Op Walcheren zijn vier
startplaatsen, die tegelijk fun
geren als stempelpost. De start
vindt plaats tussen tien en elf
uur en vertrekken kan vanuit
Vlissingen: school De Vaste
Burch, Flamingoweg 53 te Pa
pegaaienburg; Middelburg;
school Basiskwartier, Gene
raal Hakewill Smithlaan 9,
Klarenbeek; Serooskerke:
Huize Welgelegen, Oostkapel-
seweg 9; Grijpskerke: De
Trimbaan, Kelderweg.
Onder de deelnemers wor
den prijzen verloot (per spon
sorkaart een lot) en er is een
herinnering voor iedereen die
de tocht voor het goede doel
uitrijdt
Wie geen sponsor wil of kan
vinden kan toch meedoen te
gen een inschrijfgeld van vijf
gulden.
Voor meer informatie over
Wereldkinderen of over de
fietstochten: Hebei Kamerling
(Walcheren) 01184-78436
MIDDELBURG - In de
Ontmoetingskerk wordt op
zaterdag 7 juni een Zangavond
gehouden van het district
West van het Landelijke Ver
bond van Gereformeerde Ko
ren, Korpsen en Musici.
Aan de zangavond wordt
meegedaan door de Gerefor
meerde koren Cantate Deo uit
Rotterdam, Immanuel uit
Heemskerk/Beverwijk, U Zij
De Glorie uit Goes, Walcheren
uit Middelburg en het kinder
koor De Karekieten uit Mid
delburg.
De zangavond begint om
19.30 uur.
's HEER HENDRIKSKIN
DEREN - Verzamelaars van
ansichtkaarten, munten, post
zegels en dergelijke kunnen op
vrijdag 6 juni hun hart opha
len in cafe-restaurant Ruim
zicht. 's Avonds wordt er dan
een ruilbeurs gehouden.
De zaal is geopend vanaf
19.15 uur.
i
