Rockers spelen voor Amnesty
3
En
25 jaar Amnesty
unul
Een meibloem:
Lelietjes der Dalen
1
MIDDELBURGSE HUISVROUW IN RUSLAND EN CHINA
i
ZEELAND
Verkoping
van Persis
Expositie
kunstenaar
Vogelexcursie
MALLORCA
■h. x.
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 30 APRIL 1986
309
„Op het vliegveld van Leningrad, het begin van
de reis, is het heerlijk zomers weer. We zien, zoals
verwacht, overal agenten en soldaten, maar de con
trole van de douane is toch niet zo intensief of ik
kan wel wat sloffen sigaretten meesmokkelen en
wat roebels (die mogen in Rusland niet ingevoerd
worden omdat ze in het buitenland meer dan 10
maal goedkoper zijn dan in Rusland). De winkels
voor het gewone publiek stellen niet veel voor, er is
alleen wat worst, reuzel, kaas en wat blikjes te
koop, en ik vraag me af of de Nederlandse Waren
wet ze had goedgekeurd. Leningrad, gelegen aan de
Finse Golf is wel een mooie en grote stad".
Islamitisch
ülllllllilllll
Surfplanken
Een praktisch toestel waarmee u 'han
denvrij' kunt telefoneren. U kunt kiezen,
spreken en luisteren met de hoorn op de haak. En dankzij
de ingebouwde luidspreker kunnen meer personen aan een
telefoongesprek deelnemen. Kleur: grijs. Prijs:f379,- f3,75
per maand ptt telecommunicatie
EEN BETROUWBARE TELEFOON KOMT VAN DE PTT
PTT Telefoonwinkels. Bergen op Zoom: Van
Konijnenburgweg 23. Breda: Oude Vest 2. Goes:
Schuttershof 24. Middelburg: Lange Noordstraat
42. Roosendaal: Schots bossenstraat 19.
Terneuzen: Mr. F.J. Haarmanweg 38.
Voor meer informatie: bel gratis 004.
Een oude droom werd werkelijkheid
„De batterijen van mijn horloge zijn leeg, maar van
batterijen in horloges hebben ze hier nog nooit gehoord.
Ik moet voor 25,50 roebel maar een nieuw horloge kopen.
In de winkel heb ik keus uit vijf types. Na Leningrad
gaan we naar Moskou, waar we logeren in het luxe Kos
mos hotel, dat destijds voor de Olympische Spelen werd
gebouwd'
^iiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiillliiliiiiiiiiiiitiintiiti|
Wil Peels uit Middelburg E
1 had een financiële mee- E
valler, waardoor een ja- E
ren oude droom werke-
E lijkheid kon worden: een
E reis via Rusland naar
China. De communisti-
sche landen kennen we E
vooral van de „grote" po- E
E litiek, maar van het da- E
E gelijkse leven weten we E
E maar betrekkelijk weinig
E af. Wil Peels is 56 jaar,
huisvrouw en moeder, en E
dat bepaalde haar ma-
E nier van kijken naar het E
E leven in deze landen. Uit E
E haar dagboek distilleer- E
E den we het volgende ver-
E haal. Het is de eerste af- E
E levering. De tweede afle-
vering plaatsen we vol-
gende week.
iiiiiiiiiiiiiiimmiuiiimiiiiH
„We bezoeken het giganti
sche Kremlin en het Lenin
Mausoleum (het portret van
Lenin hangt trouwens nog
overal), 's Avonds krijgen we
een prachtig ballet te zien. Nu
pas zie ik dat de geparkeerde
auto's hier geen ruitewissers
hebben, de eigenaren halen ze
eraf voordat dieven dat doen:
zo schaars zijn automaterialen
hier".
„Per vliegtuig verlaten we
Moskou richting Buchara. Het
is smerig binnen en het inte
rieur is vaak kapot. De reizi
gers zien er Islamitisch uit en
ze sjouwen met grote pakken
voedsel. De klok moet weer
drie uur vooruit gezet wor
den".
„In het hotel in Buchara
mompelt het kamermeisje
„dobre veertje". Dat betekent
goede avond in het Russisch,
maar dat weten we dan nog
niet. Als ik haar nodig heb
roep ik vriendelijk „dobre
veertje" en dan komt ze. We
worden dikke maatjes en wer
pen elkaar handkusjes toe. De
hitte is inmiddels bijna on
draaglijk geworden. We drin
ken voor tien kopeke een potje
thee. De hygiëne is hier ver te
zoeken, de koppen worden met
koud water gespoeld. We ne
geren de waarschuwing dat je
alleen gekookt water moet
drinken, zo'n dorst hebben we.
Op deze „terrasjes" zit je niet
p stoelen aan tafels, maar op
een soort van reuze ledikant
waarop je half ligt, met
daarop weer een kleine tafel.
Later koop ik ook nog een ijsje
en zie tot mijn verbazing dat
het eerst op de weegschaal
wordt gezet: je koopt hier ijs
per ons. Die nacht krijg ik
buikkrampen en diarree".
„De afstand van Buchara
naar Samarkand is maar
tweehonderd kilometer, maar
we doen er toch zes uur over:
om de tien kilometer stopt de
trein. Zodoende kunnen we
volop genieten van het land
schap. Samarkand is de
tweede grote stad van de staat
Uzbekistan en heeft bijna een
half miljoen inwoners. De stad
is 2500 jaar oud en wordt ook
wel het Rome van het Oosten
genoemd. Je hebt niet meer
het idee dat je nog in Rusland
bent Er hangt een Islamiti
sche sfeer, de mensen bewegen
zich vrijer en zijn heel vrien
delijk. De markt is redelijk
voorzien en van betere kwali
teit dan in Buchara. We krij
gen bossen venkel en meloe-
nen en perziken toegestopt.
Vooral de perziken zijn heer
lijk".
„Tashkent is de andere be
langrijke stad van Uzbekistan.
Het is hier prachtig, brede la
nen, veel fonteinen. In een
park probeert een man een ge
sprek met me aan te knopen,
maar ja, zijn Engels is net zo
goed als mijn Russisch, dus we
komen niet ver. Ons hotel hier
heeft een zwembad, maar een
spontane duik wordt je niet
gemakkelijk gemaakt. Eerst
moet je aan de balie een
kaartje halen, waarmee je dan
later in het zwembad weer een
kaartje kunt kopen. Geen
wonder dat hier geen werk
loosheid is".
„Ook dit hotel heeft twee
soorten bars en winkels, één
voor roebels en één voor „har
de" valuta. In de roebelbar
kun je wodka, koffie en cham
pagne kopen en in de andere
bar bier whisky en frisdran
ken. De bars liggen enkele eta
ges van elkaar. Gezellig met
de groep uitgaan is er dus niet
bij. Door dit soort regelingen
raak je hier heel moeilijk van
je centen af, wat verteringen
betreft wordt het een goed
kope vakantie. Onze hotelka
mer is de meest luxe tot nu
toe: leren bankstel, koelkast,
televisie enzovoort".
„Na Tashkent Irkutsk, dat
als stad nogal tegenvalt, alleen
het nabijgelegen Baikalmeer
is aardig. Dit meer is zo groot
als Nederland, maar in tegen
stelling tot wat je bij ons zou
verwachten zien we hier niet
of nauwelijks boten varen of
(ADVERTENTIE)
Wijziging m uitvoering en specificaties voorbehouden
CHICAGO.
De Middelburgse Wil Peels leunt tegen een marmeren hek in Peking. Achter haar ligt de Verboden Stad.
surfplanken. Met een vleugel
boot worden we naar een oude
Siberische nederzetting ge
bracht, houten huisjes en een
prachtig kerkje. We zitten nu
midden in de Taiga, de prach
tige Siberische bossen. Het na
tuurgenot wordt wel enigszins
vergald bij het bezoek aan de
w.c. Wat een smeerboel: een
gat in de grond, maar dan op
een verhoging. Daaromheen
bebloede lappen en gebruikt
papjer".
„Terug in Irkutsk zien we
met verbijstering hoe de jeugd
van acht tot zestien jaar hier
in uniform moet paraderen,
het lijken wel robots en ik
vind het een weerzinwekkend
gezicht maar de gids begrijpt
niets van mijn afkeer. Uitge
laten, uitbundige kinderen zie
je hier niet, ook niet als de
school uitgaat. Ik vind het een
angstig idee dat zo de toekom
stige generatie Russen wordt
gekweekt, met wie wij dan
weer te maken krijgen".
„We vertrekken naar Mon
golië, per comfortabele trein
en daar is bij de grens wel een
zeer intensieve controle, het
krioelt hier van de petten. Stal in
Pornografie is hier streng ver
boden en dat verklaart de
grote belangstelling die de
jonge soldaten voor onze lite
ratuur hebben. Ik pak een
Margriet en leg die achterloos
open op een pagina met een
advertentie voor bh's. Beet
De een na de andere douanier
gaat zeer gespannen zitten
bladeren in het blad en in no
time staan er acht douaniers
te studeren op een reclame in
Margriet. Toch wordt van een
Engelse dame nog een detecti
veroman in beslag genomen.
Ze zal nooit weten wie de da
der was".
„In de hoofdstad van Mon
golië, Ulan Ba tor, schijnt de
zon, maar het is verder een
grauwe bedoening. Er staat
nog een standbeeld van Stalin.
Die is kennelijk hier nog niet
uit de geschiedenis wegge
schreven. Behalve een bezoek
aan een nomadenkamp, waar
de mensen in mooie schone
yurts leven en ons heel vrien
delijk kaas aanbieden, heeft
dit land ons weinig te bieden.
De enige ontspanning is de bar
in ons hotel, hoewel ze bij de
bouw daarvan volgens mij
steeds hebben getwijfeld of
het nu een gevangenis moest
worden of een hotel".
„Het is hier zeer arm. In het
„warenhuis" worden tot ka
chel omgebouwde conserve-
blikken verkocht. Het doet
denken aan onze oorlogs-
schaarste. We hebben het nu
toch goed".
MIDDELBURG - Amnesty
International bestaat dit jaar
25 jaar. Eén van de aktivitei-
ten, die Amnesty Internatio
nal organiseert ter gelegen
heid van dit jubileum is het
optreden van de Plein 40 band,
zaterdagmiddag op de Vis
markt in Middelburg. Ze tre
den op met een nummer over
de schending van de mensen
rechten, dat twee van hen
hebben geschreven.
Henk van Brummelen (19)
en Johnny van der Horst (21)
vertellen hoe ze op dit idee
kwamen.
„We zagen een film op tele
visie „Prisoner without a na
me, cel without a number", die
veel indruk op ons maakte. Bij
Amnesty hebben we toen een
stapel materiaal gehaald en
die verhalen hebben ons erg
geraakt. Er was een verhaal
bij van een meisje, wiens va
der op een avond zomaar werd
opgepakt. Toen de moeder een
paar dagen daarna de straat
op ging om te demonstreren,
stond dat meisje doodsangsten
uit. De moeder had gezegd „Ik
moet het doen. We must not
keep silent".
Er zaten ook foto's bij van
martelingen, van mensen, die
dagen achtereen moesten
staan en werden geslagen als
ze omvielen. Of mensen, die op
een stoel zaten met hun voeten
in het water.
„Dat sléêt toch nergens op!",
vallen Henk en Johnny uit
„Die leiders hebben maar één
Ë*-
Henk van Brummelen en Johnny van de Horst..
doel en dat is macht! Ze ma
ken mensen kapot, die elke
dag in angst moeten leven".
Beide jongens hebben al een
tijdje ervaring met muziek.
Henk was de zanger van de in
middels opgeheven band Mid
night en Johnny is drummer
van de Plein 40 band uit Mid
delburg.
Toch was het niet eenvoudig
om samen een tekst te schrij
ven. „We hebben er veel over
Amnesty International is een organisatie, die zich
overal ter wereld inzet waar mensenrechten worden ge
schonden.
In 1986 bestaat Amnesty 25 jaar. In deze 25 jaar is de
organisatie uitgegroeid van een éénmans-actie tot een
wereldwijd bekende en slagvaardige organisatie. Inmid
dels zijn er afdelingen in 45 landen en meer dan 3500
plaatselijke groepen. Verspreid over meer dan 150 landen
heeft Amnesty nu totaal een half miljoen leden.
In 1976 ontving Amnesty de Erasmusprijs, in 1977 de
Nobelprijs voor de Vrede en in 1979 de VN-mensenrech-
tenprijs.
Van 6 tot en met 10 mei heeft Amnesty de volgende ac
tiviteiten georganiseerd:
MIDDELBURG
Dinsdag 6 mei: Open schrijfavond (in aanwezigheid
van burgemeester en wethouders), aanvang 20.00 uur,
burgerzaal stadhuis.
Woensdag 7 mei: Concert in de Concert- en Gehoorzaal
met Maurice Heugen (dwarsfluit) en Marianne Boer (pia
no), Zeeuws Jeugdorkest en Koperensemble Paul van
Belzen. Aanvang 20.00 uur, kaarten a 10,- aan de zaal en
in de voorverkoop bij boekhandel Fanoy en muziekhan
del Van Damme.
Donderdag 8 mei: Prestatieloop „Loop voor 'n ander",
keuze uit 3, 5 en 10 km, inschrijven vanaf 14.30 uur, start
15.00 uur, startplaats Noordsingel Middelburg, inschrijf
geld 3,50.
Vrijdag 9 mei: Film „Missing". Aanvang 20.00 uur,
filmtheater Meccano.
Zaterdag 10 mei: Slotmanifestatie op de Vismarkt.
Jake Schmid Band, Lerarenband SSGM, Plein 40 band
and guests. Diverse aktiviteiten, o.a. informatie
kraampjes, kinderspelletjes en wafelverkoop.
VLISSINGEN
Dinsdag 6 mei: Open schrijfavond (voorbeeldbrieven
aanwezig) 19.45 uur, burgerzaal stadhuis.
Donderdag 8 mei: Fietspuzzelrit „Fietsen voor Ismet".
Start vanaf 14.00 uur, stadhuisplein, bijdrage 2,50. Na
afloop is er voor iedereen een herinnering!
Zaterdag 10 mei: Grote stand in de Lange Zelke met
o.a. informatie, spelen en versnaperingen.
Overige schrijfaktiviteiten op het eiland Walcheren:
Westkapelle 6 mei 20.00 uur Hervormd jeugdgebouw.
Valkenisse 20 mei 20.00 uur Gemeentehuis (in aanwe
zigheid van de burgemeester).
Mariekerke 6 mei 20.00 uur Hervormd jeugdgebouw.
Domburg 6 mei 19.00 uur Gemeentehuis (in aanwezig
heid van de burgemeester).
De opbrengsten van alle aktiviteiten zijn ten bate van
Amnesty International.
nagedacht en gepraat en ge
probeerd ons in de problemen
te verplaatsen", legt Johnny
uit. „Zelf gebruik ik graag
vergelijkende beelden om de
bedoeling duidelijk te maken.
Met de teksten wil ik iets wak
ker maken in de mensen,
doordat ze er iets in herken
nen. Daarnaast is het ook be
langrijk dat de muziek past bij
de sfeer van de tekst. Trou
wens ook muziek zelf kan
mensen vrij maken."
Henk wil met deze tekst
duidelijk maken „hoe belang
rijk het is om vrij te zijn. Ik
schrijf vaker teksten over wat
ik vind, dat de mensen fout
doen. Vooroordelen bijvoor
beeld, ik heb veel buitenlan
ders als vrienden. Natuurlijk
zitten daar goede en slechte
mensen bij, maar dat is toch
overal zo? Mensen moeten elk
aar niet beoordelen op uiter
lijk of talenten, elkaar niet de
grond in duwen".
„Muzikanten gaan vaak po
sitief met elkaar om", voegt
Johnny er aan toe „Muziek
kan mensen dichter bij elkaar
brengen, denk maar aan het
Life Aid-concert voor Afrika".
De werktitel van huh num
mer is „Future under look and
key", gebaseerd op de actie
„Toekomst achter tralies" van
Amnesty. Enkele zinnen uit
het lange nummer: „I can not
understand why they make a
nightmare of there mother
land" - „Your thoughts are ex
tremely dangerous" - „They
must keep their silence or be a
prisoner of consience".
„We waren verrast, dat Am
nesty ons vroeg om het num
mer zaterdagmiddag 10 mei in
hun slotmanifestatie te komen
spelen. Bert. Wever (slaggi
taar) heeft de muziek er bij
gemaakt en speelt net als
Henk als gastspeler mee. Ernst
Osté speelt bas en Peter
Schipper sologitaar. De jon
gens waren onmiddellijk en
thousiast en gemotiveerd en
van het begin af aan klopte
het precies. Muziek en tekst
pasten meteen bij elkaar. Onze
stijl is klassieke hardrock,
vergelijkbaar met de oude
Rainbow of Deep Purple".
Muziek is voor Henk en
Johnny heel belangrijk. „Het
is het mooiste, wat er is om je
zelf in een tekst te kunnen uit
drukken", zegt Henk en
Johnny vertelt: „Vroeger was
ik verlegen en teruggetrokken.
- FOTO PETER UEVENSE
Door de muziek ben ik losser
geworden, kan ik me beter
uiten". Henk leert voor lasser
bij de bedrijfsschool van De
Schelde en Johnny is haanloos
en werkt als vrijwilliger in
een kantine. „Het is belangrijk
om bezig te blijven. Anders
zak je weg en word je verleid
tot doemdenken. Je moet on
der de mensen komen en posi
tief blijven denken".
MIDDELBURG - De Vrou
wenvereniging Persis houdt
op zaterdag 3 mei een voor
jaarsverkoping in de hal van
de Mavo aan de Koninginne-
laan 39.
De openingstijden zijn van
10.00 uur tot 12.00 uur en er
zijn allerlei artikelen te koop.
Het gaat om een grote sorte
ring handwerk, kinder- en ba-
bykleding, gebak en nog een
aantal andere zaken.
MIDDELBURG - De kun
stenaar Nico van den Boezem
opent vrijdag 2 mei een expo
sitie in de Vleeshal. Er zijn vijf
plastieken te zien en enkele te
keningen. In samenwerking
met de stichting Nieuwe Mu
ziek, waarvan Van den Boe
zem jarenlang voorzitter was,
zijn ook enkele kleinere beel
den en tekeningen van de
kunstenaar geëxposeerd in de
rechtervleugel van het Klove
niersdoelengebouw.
De tentoonstelling in de
Vleeshal wordt om 17.00 uur
geopend en de expositie in het
Kloveniersdoelengebouw om
18.30 uur. De tentoonstelling
loopt tot en met 1 juni.
OOSTKAPELLE - De Na-
tuurvereniging afdeling Wal
cheren van de KNNV houdt op
zaterdag 3 mei een vroege vo
gelexcursie, onder leiding van
de heer De Wilde.
Er wordt om zes uur 's mor
gens verzameld bij de ingang
van het Oranjebos aan de Ko
ningin Emmaweg in Oostka-
pellfe.
(ADVERTENTIE)
Superaanbieding
In samenwerking met reisorganisatie sudlours
organiseert AMZ een grandioze 15 daagse vliegreis nsar de parel van de
Middellandse Zee. Vertrek 8 juni a s.
Verblijf in het luxe hotel Playa Park op basis van half pension.
Normala gidaprija 1.299.-. Nu bij AMZ voor Óaialfda prijt.
maar...
Inclusief vervoer Schiphol v.v.
annuleringsverzekering
reisverzekering
garant iecertificaet
Deze exclusieve mogelijkheid boekt u alleen bij:
REISBURO
Walstraat 32, Vlissingen. 101184-19710)
Damplein 3, Middelburg 101180 16755)
Westwal 13. Goes (01100-27600)
m am h ma h an
Mijn herinneringen aan de
befaamde lelietjes gaan terug
tot de kweekschooljaren van
na de oorlog. Ik behoorde des
tijds tot de uitverkorenen, die
als gast van het Franse Minis
terie van Onderwijs een bezoek
aan Parijs mocht brengen.
Een buitenkansje. Zoals dat
vaker gaat op die leeftijd hield
ik er een Frans vriendinnetje
aan over hetgeen echter tot
„niets" heeft geleid. Wel con
fronteerde ze me jaarlijks, zij
het per post, met een aantal
„muguets", als blijk van
vriendschap. Echte lelietjes der
dalen, die Fransen op de eerste
mei in grote hoeveelheden
plukken om ze geliefden aan te
bieden. Nu komt het plaatse
lijk wel voor, dat lelietjes bij
duizenden staan te bloeien.
Daarvoor moeten we in het
Zeeuwse niet zijn. Helaas, moet
ik zeggen, want het zijn fraai
bloeiende bloemen, die altijd
opnieuw de aandacht trekken.
Geen wonder dan ook, dat ve
len ze in hun tuin hebben aan
geplant en met succes. Ook op
Walcheren. Ze doen het daar
bij wonderlijk wel al zijn de
groei-omstandig heden totaal
anders, dan van hun in het
vrije veld voorkomende soort
genoten.
Het zijn immers echte bos
planten, die het vooral in een
schraal eiken-berkenbos prima
doen. Ook onder beuken red
den ze zich aardig. En dat valt
niet mee, ivant daar is het
nogal droog. Eigenlijk ver
baast het me iedere keer, dat ze
in de bossen tussen Oostkapelle
en Domburg niet veel meer
voorkomen. Maar ja, planten
zijn soms erg kieskeurig en
kleine onaantrekkelijkheden
als iets te veel kalk, te veel zon,
te veel of te weinig vocht kun
nen al voldoende zijn om ze
een kwijnend bestaan te laten
lijden.
Lelietjes van dalen zijn al
sinds 1500 als cultuurplanten
bekend. Vermoedelijk zullen ze
hier in ons land wel inheems
zijn geweest, maar later toch in
grote aantallen uitgeplant. We
spreken in dit verband wel
over stinseplanten naar de
vindplaats ervan. Stinsen zijn
buitenplaatsen, die van ouds
her een boeiende, zij het wat
onnatuurlijke flora herbergen.
Trouwens de Walcherse land
goederen en daarmee samen
hangende bossen mogen er wat
dat betreft ook zijn. Niet voor
niets trekken bossen als Duin
beek, Berkenbos en Hoogduin
ieder voorjaar weer zoveel
wandelaars. Floristisch is er
van alles te beleven. Keren we
terug naar onze lelietjes. Zijn
veel stinseplanten bezitters ran
een bolletje of knol, de lelietjes
hebben een dunne, witte wor
telstok waarmee ze zich be
hoorlijk kunnen verplaatsen.
Wie er een aantal geplant heeft
moet niet vreemd opkijken,
wanneer ze zich na verloop van
jaren via de heg of schutting
naar de tuin van de buren ver
plaatsen. Meestal bewegen ze
zich in westelijke richting.
Heb je ze eenmaal, dan raakt
men ze niet gemakkelijk meer
kwijt Integendeel, ze hebben
de neiging zich steeds meer uit
te breiden. Daarbij blijken ze
nogal onverdraagzaam, want
door de compacte wijze van
groeien belemmeren ze andere
planten met als gevolg, dat
zich steeds grotere plekken le
lietjes gaan vormen. In april
vertonen zich twee of drie
lichtgroene bladeren, die later
steeds donkerder worden. Ze
hebben de karakteristieke
vorm zoals gebruikelijk bij le-
lie-achtigen. Met een beetje
geluk verschijnen rond de eer
ste mei de bloeistengels met
daaraan zo'n vijf tot vijftien
klokjes. Meestal ivit, maar er
zijn gekleurde variëteiten in
de handel.
Ook wanneer ze verwilderd
voorkomen wil dit, zij het zel
den, het geval zijn. Mogen
mensen ze graag plukken, het
vee blijft er af. Dat komt door
de aanwezigheid van giftige
stoffen. Het blijft dus letterlijk
en figuurlijk: uitkijken.
R. Struyck
Jr
