Gids voor meer fotoplezier
Aanbiedingen aan
Stedelijk Museum
iet Danz exposeert
Fotoreportage Soedan
Globe's Ghetto in Middelburg
VLIEGVELD Ml DDE N-ZEELAND WIL IMA G E VER BE TERING
Jazz in
Galjoen
Martens in Bellamy 19
Boekenbeurs
Middelburg
Gespreksgroep
voor weduwen
en weduwnaars
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 12 FEBRUARI 1986
309
ARNEMUIDEN - Tussen het Veerse Meer en Le-
wedorp ligt, midden in de Zeeuwse polders, het
vliegveld Midden-Zeeland. Op het eerste gezicht
stelt het luchthaventje weinig voor. Er staan een
stuk of twee kleine hangars, een paar brandstof-
pompen en een soort noodgebouwtje waarin onder-
andere een restaurant en een paar (zweef)vlieg-
clubs hun onderkomen hebben gevonden. Een ver
keerstoren ontbreekt naast de achthondermeter
lange landingsbaan.
Advies
,1;
Mollen
'Mogelijkheden vliegveld erg groot'
Toch wil het vliegveld, ondanks het kleinschalige uiterlijk,
wat meer vliegtuigen naar zich toelokken. Per slot is het vlieg
veld het enige in Zeeland. En met industriegebieden zoals het
Sloegebied als achterland, zou het vliegveldje toch wat meer
luchtverkeer moeten aantrekken.
Enkele weken terug werd de
eerste stap genomen, om Mid
den-Zeeland wat aantrekke
lijker te maken voor de lucht
vaart. Een braridstofpomp
waarmee een speciaal soort
vliegtuigbenzine getankt kan
worden, Jet A-l, werd op het
vliegveld in gebruik genomen.
Op die manier is de kans groot
dat er wat meer vliegtuigen
naar het vliegveld met de
meest vlakke grasmat van Ne
derland komen.
In het lage gebouwtje, langs
de rand van het vliegterrein,
houdt de heer Havermans de
gebeurtenissen op en rond het
vliegveld in de gaten. Regel
matig houdt hij contact met de
vliegtuigen en helicopters die
zich op of in de buurt van Mid
den-Zeeland bevinden.
„Hello, Papa Hotel Victor
Lima Alpha. I read you five
and five. We have visual con
tact from Haamstede. Will
land in about eight minutes.
Papa Hotel Victor Lima Alpha
out!" Met nog zo'n kleine tien
minuten te vliegen neemt de
Puma-helicopter van een Am
sterdamse luchtvaartmaat
schappij contact op met Ha
vermans. In gewoon Neder
lands houdt deze vreemdsoor
tige woordenwisseling in dat
de bemanning van de helicop
ter PH-VLA aan Havermans
uitlegt dat de ontvangst in
orde is en dat ze op dit moment
boven Haamstede op Schou
wen vliegen. De piloot ver
wacht over acht minuten op
het grasveld voor het onder
komen van Havermans zijn
'kist' aan de grond te zetten.
De meeste vliegtuigen die op
het vliegveld landen nemen
contact op met Havermans.
Hij geeft dan, als daarom ge
vraagd wordt, adviezen over
de weersgesteldheid, wind
richting, op welke baan er ge
land kan worden en andere
belangrijke dingen die een pi
loot moet weten, wil hij niet
met een doffe klap tegen de
grond slaan.
Havermans benadrukt dat
hij alleen maar adviseert. „Het
enige waar ik wat over te ver
tellen heb, is over het verkeer
op de grond. Over het vlieg
verkeer heb ik geen enkele
zeggenschap. Ik ben namelijk
geen verkeersleider. Die ver
keersleiders hebben een spe
ciale opleiding achter de rug
en kunnen piloten vertellen
wat ze wel en niet moeten
doen. Een piloot is daar dan
aan gebonden. Ik kan daaren
tegen alleen maar een advies
geven. Ik mag een vliegtuig
dan ook niet 'binnenpraten',
als het mist bijvoorbeeld. De
meeste piloten houden zich
natuurlijk wel aan de advie
zen die ik geef, maar echte
zeggenschap heb ik niet over
hen."
En ook al zou Havermans
die zeggenschap wel hebben,
dan nog zou hij niet aan alle
piloten kunnen zeggen wat ze
MIDDELBURG - Het
FIOM-Zeeland begint 5 maart
met een serie praatavonden
voor weduwen en weduw
naars met jonge kinderen.
Deze bijeenkomsten worden
elke woensdag in het FIOM-
pand aan de Varkensmarkt in
Middelburg gehouden. De
aanvang is 20.00 uur.
Belangrijke onderwerpen
die ter sprake komen zijn: hoe
breng je als alleenstaande je
Burgerluchtvaart op vliegveld Midden-ZeelandVeel mensen hebben niet in de gaten wat voor mogelijkheden er zijn met vlieg
tuigen"...
De heer Havermans overziet het verkeer op het vliegveld Mid
den-Zeeland.
moeten alten en doen. Want er
zijn nog steeds vliegtuigen in
de kleine burgerluchtvaart die
geen radio aan boord hebben.
Havermans vindt het ook
prima zoals de zaken nu gere
geld zijn. Havermans: „Alle
vliegverkeer wordt centraal
geleid. Dat voorkomt dat er
langs elkaar heen gewerkt
wordt. Op de huidige manier
is alles veel veiliger en ordelij
ker geregeld."
Het vliegverkeer op het
Zeeuwse luchthaventje heeft
zijn drukke en zijn minder
drukke periodes. „In de zomer,
als het lekker weer is, dan ko
men er wel eens honderd
vliegtuigen per dag langs.
Maar een paar dagen terug,
toen het zo'n verschrikkelijk
slecht weer was landde er
welgeteld één vliegtuig", zegt
Havermans. Niet alle vliegtui
gen kunnen tegen het koude
winterweer. Vooral de kans op
ijsafzetting is in het vochtige
vriesweer in Nederland erg
groot. Die ijsafzetting, die het
vliegtuig uit zijn stabiliteit
haalt, kan levensgevaarlijk
zijn. Er zijn wel speciale 'on-
tijs'-machines, maar die zijn
erg duur en zijn in de kleine
burgerluchtvaart dan ook
geen alledaagse zaak. Reden te
meer dus om maar aan de
grond te blijven met slecht
weer.
Ondanks alle voorzorgs
maatregelen, zowel op de
grond als in de lucht, zijn er
natuurlijk wel eens ongeluk
ken gebeurd op het vliegveld.
Maar erg vaak gebeurt dat
niet. Havermans: „In de zeven
jaar dat ik hier nu werk, heb
ik twee flinke ongelukken
meegemaakt. Eén keer was
het goed mis toen een vliegtuig
tijdens de start uit koers
raakte en naast de baan te
recht kwam. Hij dook op zijn
rug een greppel in."
Als er iets gebeurt treedt
gelijk de brandweer van het
vliegveld in actie. Er is een
aanhanger achter een auto ge
hangen waarin tweehonder-
vijftig liter 'light water' zit
(een soort schuim dat op ben
zine blijft drijven waardoor
dit dooft) en een forse lading
bluspoeder. Er wordt ook met
een gebeld naar de alarmcen
trale Zeeland om assistentie te
vragen, als daar behoefte aan
is.
Eén van de manieren om
ongelukken tijdens start of
landing te voorkomen („Het
opstijgen en het landen zijn
het gevaarlijkst als je gaat
vliegen", aldus Havermans) is
het goed bijhouden van het
achthondermeter lange gras
veld waarop gestart en geland
wordt. „Bij ons mogen alleen
maar vliegtuigen landen met
een maximum gewicht van
zesduizend kilo", zegt Haver
mans. Zwaardere vliegtuigen
kunnen hier trouwens toch
niet landen, omdat de baan
daar te kort voor is. Straalj-
gers van de luchtmacht zul je
hier dan ook niet zien. On
danks dat er geen asfalt start
baan ligt is het vliegveld zel
den onbruikbaar. De uien
moeten echt staan te rotten op
het land, wil er niet meer ge
vlogen kunnen worden vanaf
Midden-Zeeland. Dat komt
omdat er een goed drainage
systeem in de grond zit."
Maar ondanks de goede
drainage en ingestelde maxi
mum vliegtuiggewichten moet
het veld onder een waakzaam
oog blijven. Er schuilt name
lijk een ondergronds gevaar
voor de kwaliteit van de lan
dingsstrip. „Midden-Zeeland
heeft ongetwijfeld één van de
vlakste banen van Nederland,
zonder bobbels, bulten en ga
ten. Maar er loert één gevaar.
Dat zijn mollen. De hopen die
die beesten maken zijn knap
gevaarlijk. Zeker in de winter,
als de molshopen bevroren
zijn", zegt Havermans.
Tot nu toe wordt het vlieg
veld Midden-Zeeland vooral
gebruikt voor privé-vluchten.
Zo'n vijfentachtig procent van
alle vliegtuigen die landen zijn
van particulieren. De rest zijn
bedrijfsvluchten, van bijvoor
beeld landbouwspuitbedrij-
ven, fotografen en reclame-
sleepfirma's. Maar er kan
meer op het vliegveld. Zo is
het geen probleem om met een
vliegtuig, dat Midden-Zeeland
als thuishaven heeft, even een
zakenvlucht te maken naar
bijvoorbeeld Basel, Hamburg
of Londen. Er zijn weliswaar
geen lijndiensten, maar als er
een paar dagen van te voren
gebeld wordt, kan overal naar
toe gevlogen worden.
Volgens Havermans zou het
bedrijfsleven veel meer ge
bruik kunnen maken van het
vliegtuig. Havermans: „Als je
nu kijkt wat voor mogelijkhe
den je hebt met zo'n vliegveld
in de buurt. Je kan zelf weg, of
je relaties kunnen hier naar
toe vliegen, dat kan allemaal.
Maar ik geloof dat men zich
nog niet zo bewust is van de
mogelijkheden van het vlieg
veld Midden-Zeeland."
Wie graag foto's of dia's
maakt heeft een boeiende
hobby waar veel aan te bele
ven valt; de keuze van het on
derwerp, het zoeken naar een
goed standpunt, het vinden
van een juiste vlakverdeling
enzovoort. Daarna komt het
vaak spannende moment dat
we de foto's of dia's ophalen
bij de fotovakzaak en is er het
plezier om al die goed gelukte
foto's.
Maar dan is de vraag: Wat
gaan we ermee doen? Ver
dwijnen ze in een la waar ze af
en toe eens uitgehaald worden,
of doen we er meer mee?
In het onlangs verschenen
boekje „Meer doen met foto's
en dia's" worden vele tips en
ideeën aangereikt om eens iets
anders met uw fotobezit te
doen dan het alleen maar in
een la te stoppen. Deze foto-
gids is in kleur uitgevoerd en
er staan veel foto's in die dui
delijk illustreren wat er alle
maal met uw verzameling fo
to's en dia's te doen is.
Zo treft men voorbeelden
aan over de vele manieren
waarop men het huis met fo
to's. kunt verfraaien, opdat
men zo meer profijt heeft van
de fotocollectie. In een apart
hoofdstuk over het foto-album
MIDDELBURG - Het New
Orleans Rhytm Trio plus two
speelt op zondag 16 februari in
het Koper Galjoen. In plaats
van de gewoonlijke enkele
gast, zijn er ditmaal twee gas
ten bij het optreden.
De twee gasten zijn Johnny
van Breedam en Frank Rober
scheuten, respectievelijk op
trompet en op clarinet.
Het optreden begint om
14.30 uur.
is te lezen hoe men een
boeiend journaal van uw leven
kunt samenstellen.
Ook met dia's heeft men
veel mogelijkheden. Zo wordt
bijvoorbeeld precies verteld
hoe men van een diaserie een
aantrekkelijk klankbeeld kan
maken. Ook over het werken
in een donkere kamer wordt
veel informatie gegeven. Dit is
nog maar een greep uit de zeer
gevarieerde inhoud van dit
boekje.
Mocht de foto-adviseur het
niet (meer) in voorraad heb
ben, dan is het ook te bestellen
door 5,50 per exemplaar (in
clusief portokosten) over te
maken op girorekening 338
t.n.v. de Stichting Amateurfo
tografie te Amsterdam, met
vermelding van de titel en
eventueel het gewenste aantal.
Foto's maken en ze dan zélf
ontwikkelen en afdrukken, is
een bezigheid waar steeds
meer mensen plezier in heb
ben. Heel begrijpelijk overi
gens, want met dat werk in de
donkere kamer heeft men het
resultaat van het fotowerk he
lemaal in eigen hand, van de
druk op de ontspankop tot en
met de vergroting.
Het bevredigende van wer
ken in de doka is dan ook dat
men precies dié contrastwer
king, beelduitsnede en tegen
woordig ook kleurverhouding
kan bepalen die het beste bij
iedere opname past.
Ontwikkelen en vergroten
is gemakkelijk, vooral bij
zwart/wit-foto's. Maar ook
doka-werk in kleur wordt
steeds probleemlozer door de
vereenvoudigde procede's en
de steeds „intelligentere" ap
paratuur die veel ingewikkeld
en tijdrovend werk uit handen
heeft genomen. Elektronische
kleuranalysers geven nu de
perfecte filtering voor iedere
vergroting aan.
Het ontwikkelen verliep
vroeger in drie fasen; nu in
twee baden en zelfs in één bad.
Dat betekent dat ook kleur-
vergroten een hobby is gewor
den waar iedereen zonder
technische kennis volop van
kan genieten. Omdat er zoveel
mensen zijn die deze hobby
beoefenen, is de prijs van de
apparatuur erg aantrekkelijk
geworden. Wanneer men erop
let dat de vergroter kan wor
den uitgebreid met een kleu-
renkop, kan men later ook
zonder veel meerkosten kleur-
vergrotingen maken.
VLISSINGEN - In Galerie
Bellamy 19 wordt op 15 fe
bruari een tentoonstelling ge
houden van de Roermondse
kunstenaar Jan Martens.
Martens is zesde in de rij in de
tentoonstellingenreeks „Om
trent Schilderkunst".
Martens is vooral bekend
vanwege zijn schilderijen
waarop kimono's zijn afge
beeld. Hij is gefascineerd door
het thema. Maar de kimono's
zijn geen doel op zich voor de
schilder, maar slechts een
aanleiding tot het schilderen.
Een echte betekenis hebben de
schilderijen dan ook niet.
De tentoonstelling wordt om
15.00 uur geopend.
kinderen groot en wat bete
kent het om „alles zelf op te
moeten knappen Meer in
formatie is verkrijgbaar bij
het FIOM-Zeeland, telefoon:
01180-27311.
VLISSINGEN - Het Stede
lijk Museum heeft in de loop
van 1985 weer een flink aantal
voorwerpen gehad van parti
culieren. Het gaat vooral om
voorwerpen die met de ge
schiedenis van Vlissingen te
maken hebben, maar ook om
dingen die weliswaar niet di
rect met Vlissingen te maken
hebben, maar die toch zeker de
moeite waard zijn om in een
museum tentoon te stellen. De
commissie van Advies en Bij
stand van het Museum gaat
nu aan de gemeenteraad voor
stellen om al deze museum
stukken te accepteren.
De eerste aanbieding aan
het Stedelijk Museum kwam
al op 9 januari 1985 binnen.
Het was een verzilverd thee
lepeltje met een afbeelding
van het ramschip De Schor
pioen erop. Het lepeltje dateert
uit 1868 en is geschonken door
de Stichting Ramschip De
Schorpioen. De oudste gift da
teerde uit 1864. Het ging hier
om een militaire topografische
kaart van Walcheren en de
Bevelanden.
Alles bij elkaar zijn er in
1985 veertien uiteenlopende
voorwerpen bij het Stedelijk
Museum binnen gekomen. On
der deze veertien giften be
vonden zich onder andere een
programma met Vlissingse
feestliederen, dat ooit uitgege
ven is vanwege de verdrijving
van de Spanjaarden uit Vlis
singen, een persoonsbewijs uit
de Tweede Wereldoorlog, een
roeispaan, een medicijnflesje,
•almanakken, verfplaten,
bouwhelmen en schilderijen.
Tenslotte werden er ook wat
meer eigentijdse voorwerpen
ter beschikking van het Stede
lijk Museum gesteld, namelijk
een acht milimeter filmprojec
tor, een dia-projector met sle
den, een platenspeler met bo
xen en een aantal platen.
MIDDELBURG - De kun
stenares Riet Danz exposeert
haar werk van 16 februari tot
13 maart in het Zeeuws Kun
stenaarscentrum. Riet Danz
heeft zich vooral toegelegd op
collages en fotografie, in com
binatie met technieken uit de
schilderkunst.
De kunstenares heeft, na
haar opleiding aan scholen in
Rotterdam en Utrecht, lessen
gehad van Diek 't Hoff in Gro
ningen. In haar werk maakt
Danz gebruik tan een variatie
aan vaardigheden.. Aquarel,
collage en foto lopen in elkaar
over. het thema blijft nogal
beperkt. Het gaat namelijk
voor het merendeel over pe
ren.
Volgens Danz was het dit
jaar "een compleet perenjaar".
Voor haar is het niet de peer
waar het om gaat, maar de
compositie en de techniek.
MIDDELBURG - De afde
ling Zeeland van De Verzame
laar houdt op zaterdag 15 fe
bruari een boeken- en pape-
rassenbeurs. De beurs wordt
gehouden in de Stadsschouw
burg en is de eerste in zijn
soort in Nederland.
Op de beurs is van alles te
vinden, zoals oude boeken,
strips, prenten en gravures,
oude ansichtkaarten, post-
waardestukken, veld- en cen-
suurpost, oude kranten en
tijdschriften, noodgeld, pam
fletten en vele andere pape
rassen.
Voor meer inlichtingen kunt
u bellen met de heer Van So
meren. telefoon 01184-15260.
MIDDELBURG - In de Zeeuwse Bibliotheek is tot en met 22
februari een expositie te zien van de Eindhovense fotograaf Jos
Lammers. Het gaat om vijftig foto's die Lammere gemaakt heeft
tijdens zijn reis door het, door droogte getroffen, Soedan.
De tentoonstelling is eigenlijk een soort vervolg op een repor
tage die eerder in het weekblad De Tijd heeft gestaan. Lammers
is namelijk met Tijd-journalist Matt Dings naar Soedan ge
weest om daar een reportage te maken over de honger in de Sa-
hel. De foto's die nu in de Zeeuwse Bibliotheek hangen zijn dan
ook allemaal voorzien van een begeleidend schrijven van Dings.
Spelen met de mogelijkheden in de donkere kamer: van twee verschillende foto's is één foto ge
maakt die een spreekwoord uitbeeldt. Wie meer ervaring krijgt in de doka kan zo'n montage ma
ken.
MIDDELBURG - De grote
theaterproduktie „Ghetto"
van het Zuidelijk Toneel
Globe zal ook in Middelburg te
zien zijn. De voorstellingen
zijn op 2, 3 en 4 maart in de
Schouwburg.
Aan dit stuk van Joshua So-
bol werken bijna alle leden
van het gezelschap mee. De re
gie is in handen van Theu
Boermans en Sam Bogaerts,
waarmee deze laatste bewijst,
dat ondanks alle kritieken er
ook wel waardering mag zijn
voor zijn werk. Kees Hulst en
Liesbeth Koops, Diane Len-
sink, Chris Nietvelt, Tania van
der Sande, Bert Edelenbos,
Wim van der Grijn en Huib
Rooijmans zijn in Ghetto te
zien en ook de gastacteurs Jan
Biesten, Flip Ceulemans, Jos
van Gorp, Frans Koppers,
Bertien Minco, Jurg Molenaar,
Wim Serlie en Ton Zeegers.
Het decor is ontworpen door
Jan Versweyveld.
Ghetto is de vierde produk-
tie die Globe dit seizoen uit
brengt. Zij sluit direct aan bij
het seizoensthema „Grensge
vallen". Over lijdzaamheid,
verzet en de onbruikbaarheid
van ethiek in gespannen si
tuaties.
Het stuk speelt in Wilna, de
hoofdstad van Litouwen, dat
voor de Tweede Wereldoorlog
als het Jerusalem van het
Oosten bekend stond. Bijna de
helft van de bevolking was
Joods en de stad was een be
langrijk centrum van Joodse
kunst en cultuur. Meteen na
dat de Duitsers het land bezet
hebben, worden ook in Litou
wen de Joodse mensen bijeen
gedreven in ghetto's. De
Joodse wijk van Wilna was
het eerste ghetto en een van de
grootste. Vanuit dit ghetto
werden de mensen afgevoerd
en vermoord in Ponar. een
bosachtig gebied vlakbij Wil
na.
Het idee om in dit ghetto
van Wilna een Joods toneelge
zelschap op te richten riep
felle reacties op. Voorstanders
van een Joods ghettotheater
vonden het een middel om de
Joodse cultuur in leven te
houden en mensen moed te ge
ven.
Tegenstanders riepen: „Op
het kerkhof speelt men geen
toneel". De voorstelling die
Globe brengt, wijkt sterk af
van het oorspronkelijke stuk,
dat in de vorm van een musi
cal werd gebracht, al is er ook
bij Globe veel muziek in het
stuk verwerkt.
Jan de la Mar: „We zijn erg
blij, dat we deze voorstelling
ook naar Middelburg hebben
kunnen halen. Het is welis
waar een gruwelijk gegeven,
maar Globe is er toch in ge
slaagd er een mooi geheel van
te maken. Zij hebben Ghetto
zo geïnterpreteerd dat het niet
alleen een reconstructie is van
de gebeurtenissen in Wilna.
Juist omdat fascisme, racisme
en antisemitisme ook nu be
staan, zal Globe de voorstel
ling niet richten op een be
paalde plaats of tijd. De voor
stelling is slechts op een be
perkt aantal plaatsen in ons
land te zien. In Carré was de
voorstelling uitverkocht en ik
verwacht ook in Middelburg
veel belangstelling. Het is de
eerste keer dat we op zondag
avond een voorstelling hebben
hier in Middelburg en ik ben
benieuwd hoe dit aanslaat.
Ook een voorstelling op de
dinsdagmiddag is iets nieuws.
Ik denk dat dit met name voor
scholieren ook een goede kans
is om de voorstelling te zien, al
is het beslist niet de bedoeling
er een schoolvoorstelling van
te maken, de toegang is open
voor iedereen".
Het kunstmagazine Mooie
Moeite heeft ter gelegenheid
van deze voorstelling de kun
stenaar Cor van Dixhoorn op
dracht gegeven een impressie
te maken. Deze zal in de vorm
van zeefdrukken worden aan
geboden.
Een scène uit „Ghetto" met Wim Serlie, Kees Hulst en Bertien
Minco (v.l.n.r.)
I
