Water Westerschelde stijgt
Onderzoek ouderen
Buitenlanders en
verkiezingen
COMPUTER
BOEKEN
knuijt
Echtpaar 65 jaar getrouwd
HET WEEKBLAD WAAR JE
LEKKER VOOR GAAT ZITTEN
Tweede premiere
Zeeuwse Komedie
Jjcs -US*?
Middelburg
naar beurs
MONUMENTENWACHT NEEMT500-STE MONUMENT ONDER HAAR HOEDE
J.P.A. ROSSËL
UITGAVEZEEB
301
M
V
RUITER
SOFTWARE C64
SPECTRUM B.B.C.
v.a. 12.50
Restauratie
0p het restant van
de wintercollectie
nu
korting
MANNENMODE
REPARATIES
DIE OREN HEBBEN
NAAR VOORDEELKOOPJES
EN OPEN OOG
VOOR EIGEN OMGEVING
GAAN EVEN ZITTEN VOOR
NIEUW EN SINT JOOSLAND/ZIERIKZEE -
Zeeland is rijk aan historische monumenten. Ste
den als Middelburg en Zierikzee en stadjes als
Veere en Brouwershaven hebben de tand des tijds
vrij goed kunnen doorstaan en hebben, ondanks
oorlog en watersnood, nog niets verloren van hun
glorierijke verleden, toen het gewest bekend was
over de hele wereld. Om al deze monumenten in
hun oorspronkelijke staat te houden is op 2 septem
ber 1976 de Monumentenwacht Zeeland opgericht.
Deze Monumentenwacht heeft tot taak de Zeeuwse
monumenten, of het nu kerken, kastelen of woon
huizen zijn, een goede oude dag te verzorgen.
Verschijnt wekelijks gratis huis
aan huis op Walcheren.
33e jaargang.
Oplage:
Editie Vlissingen 22.685 ex.
Gemeenten: Valkenisse, Vlissin
gen en Westkapelle.
Editie Middelburg 21.034 ex. Ge
meenten: Arnemuiden. Dom
burg. Mariekerke, Middelburg
en Veere.
SCHFLDEBODE
RA WEEKBLADEN WOENSDAG 29 JANUARI 1986
Advertentie-exploitatie:
J. v. Emden, tel. privé 01184-
60369; Jos Rentmeester, tel. pri
vé 01195-379.
Openingstijden kantoor Vlissin
gen: 08.30-12.30 u.
13.30-17.00 u.
Redactie: Redacteur: Nico
Schapendonk, tel. 01184-19910
Correspondent: Rina Savic, tel
privé 01184-64630
ANTOOR: TORENSTRAAT 5 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTADRES POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN
VLISSINGEN/MIDDEL-
BURG - Het water in de Wes-
terschelde is sinds 1850 geste
gen met ongeveer dertig centi
meter. Stond het water in het
midden van de vorige eeuw
nog op een gemiddeld peil van
zo'n dertig centimeter onder
Nieuw Amsterdams peil
(NAP), in 1980 kwam het water
bijna tot NAP. Ook de ver
schillende standen van eb en
vloed zijn in die periode flink
gestegen. Belangrijkste reden
voor deze waterspiegelstijging
zijn de grote stukken Wes ter-
schelde, die in de loop der ja
ren zijn ingepolderd.
Volgens ingenieur Meulblok
van Rijkswaterstaat is er
vanaf 1800 meer dan vijftien
duizend hectare land ingepol
derd. „Door deze inpolderin
gen werd het water in een re
latief kleinere ruimte ge
stuwd, waardoor het water
hoger komt te staan", aldus
Meulblok. „Maar wat ook
meetelt is, dat Nederland een
beetje zakt en dat de zeespie
gel stijgt. Hierdoor stijgt het
water enkele decimeters per
eeuw", aldus Meulblok.
Een andere oorzaak van het
steeds hoger worden van de
waterstanden, is het aanslib
ben van zand. Naarmate er
zich steeds meer zogenaamde
sedimenten in de Wester-
schelde nestelen, waardoor
onderandere zandbanken ont
staan, wordt het water in
De Westerschelde tijdens een forse storm. Verontrustend is de waterstijging niet'
steeds kleiner wordende boch
ten gewrongen, waardoor het
water ook steeds hoger komt
te staan.
Het ziet er naar uit dat het
water de komende honderden
jaren nog wel zal blijven stij
gen. Over de hele wereld stijgt
de temperatuur een beetje,
waardoor de Zuidpoolkap
smelt. Dit smeltwater zorgt er
voor dat het zeewater overal
ter wereld hoger komt te
staan.
Deze ontwikkeling is al
honderden jaren aan de gang.
Erg verontrustend is de wa
terstijging dan ook niet. Er is
- FOTO 2 SAVtC
al rekening mee gehouden in
de Deltaplannen.
En met
stormvloeden maakt het wei
nig uit, omdat het water zich
dan kan verspreiden over de
zandplaten, die in normale ge
vallen niet zouden onderlopen.
Wel bestaat de kans dat, in
de loop der jaren, de Zeeuwse
akkers gaan verzilten. Op het
moment dat de bodem gaat
verzilten wordt het vrij moei
lijk om nog enige begroeing
van betekenis te planten. De
Markt in Brouwershaven is
daar een goed voorbeeld van.
De grond is daar zo verzilt, dat
er geen boom wil groeien, on
geacht elke goedbedoelde po
ging.
„Door de waterstijging zal
ook het grondwaterpeil om
hoog komen. Hierdoor krijg je
een groter verhang tussen slo
ten en zee. De gemalen zullen
dan ook een stuk harder moe
ten gaan pompen", zegt Meul
blok.
Volgens Rijkswaterstaat, bij
monde van de heer De Best,
zal het niet zo'n vaart lopen
met de verzilting van de
Zeeuwse bodem. „De verzil
ting wordt meer bepaald door
de bodemgesteldheid, dan door
de zeespiegelstijging. En als er
bijvoorbeeld een dikke klei
laag tussen de zoutwater- en
de zoetwaterstroom zit, dan
blijft verzilting ook uitgeslo
ten. Misschien dat er op lange
termijn verandering in de si
tuatie komt, maar dan denk in
termen van duizenden jaren.
MIDDELBURG - De Stich
ting Welzijn Ouderen houdt in
de loop van januari en fe
bruari een onderzoek naar de
woon- en leefomstandigheden
van alle zelfstandig wonende
bejaarden in de wijken Dau-
wendaele, Magistraatwijk en
Nieuw Middelburg. Ook wordt
gekeken in welke mate de
Middelburgse ouderen ge
bruik maken van voorzienin
gen, hulp- en dienstverlening
van activiteiten op het terrein
van ontspanning en recreatie.
Bij het onderzoek zijn onge
veer tachtig onderzoekers be
trokken. Zij nemen van te vo
ren contact op met de ouderen
om op die manier een afspraak
te maken. Alle antwoorden die
gegeven worden ten bate van
het onderzoek blijven ano
niem.
De onderzoekers hadden, bij
het begin van het onderzoek
vooral het beleid in hun ach
terhoofd, zoals dat de laatste
jaren door de overheid is ge
voerd. Dit beleid was er vooral
op gericht ouderen zo lang
mogelijk zelfstandig te laten
wonen. Zaken als zelfred
zaamheid en vrijwilligershulp
stonden hoog in het overheids-
vaandel geschreven. De on
derzoekers willen nu nagaan
of al deze goedbedoelde pogin
gen van de overheid wel de
verwachte vruchten afwerpt.
De onderzoekers van de
Stichting Welzijn Ouderen
willen, met de resultaten van
de enquête in handen, samen
met andere oudereninstellin-
gen aan de slag gaan om die
voorwaarden te scheppen die
nodig zijn om ouderen een zo
lang en plezierig mogelijke
oude dag te bezorgen.
De stichting verwacht dat
de onderzoeksresultaten hal
verwege dit jaar bekend zul
len zijn.
MIDDELBURG - In het
Centrum voor Beroepsoriën
tatie en Beroepsbeoefening
(CBB) wordt opnföterddg 1 fe
bruari een informatiebijeen
komst gehouden voor Middel
burgers van buitenlandse af
komst. Deze bijeenkomst staat
in het teken van de komende
gemeenteraadsverkiezingen,
waarbij buitenlanders voor
het eerst stemrecht krijgen.
Tijdens de bijeenkomst
wordt uitgelegd wat nu pre
cies de taken van de gemeente
en de gemeenteraad zijn, hoe
de gemeenteraad is samenge
steld en werkt en hoe het
daadwerkelijke stemmen nu
in zijn werk gaat. Al deze in
formatie wordt verzorgd door
de afdeling voorlichting van
de gemeente Middelburg.
Maar ook de Middelburgse po
litieke partijen zijn aanwezig
op de bijeenkomst, om op die
manier ook de partijpolitieke
standpunten naar voren te
brengen.
Van de politieke partijen
zijn vertegenwoordigd: het
CDA, WD, PvdA, PPR, CPN,
D'66 en de combinatie SGP/
RPF/GPV. Deze partijen heb
ben enkele zittende of kandi
daatsgemeenteraadsleden af
gevaardigd voor de bijeen
komst.
De bijeenkomst wordt ge
houden 's middags van 15.00
uur tot 17.00 uur. Het adres
van het CBB is Papisland 1.
(ADVERTENTIE)
Elke dag nieuwe
bij:
Paul Krugerstraat 55-57
VLISSINGEN
01184-12733
Meer dan 1500 titels
In voorraad
Ook:
De afgelopen weken is het
een vrij drukke periode ge
weest voor de Zeeuwse monu
mentenwachters. De over het
vlakke Zeeuwse land voortra
zende storm, die om de paar
dagen weer in volle hevigheid
losbarstte, heeft er voor ge
zorgd dat de dakpannen niet
snel genoeg aangevuld konden
worden op de historische
bouwwerken. Waren er net
weer enkele leistenen veran
kerd op het dak van een kerk
in Zeeuws-Vlaanderen, of op
Walcheren vlogen alweer de
dakpannen van enkele panden
in de Middelburgse binnen
stad in het rond.
Maar niet alleen de storm
van de laatste weken heeft de
Monumentenwacht extra
werk bezorgd. Ook het steeds
groter wordende aantal pan
den, dat onder 'curatele' is
zorgt ervoor dat er meer dan
genoeg werk is. Om het onder-
houds- en inspectiewerk, dat
intussen al een half jaar op het
oorspronkelijk schema achter
loopt, bij te kunnen houden is
er vanaf 1 januari een derde
ploeg aangesteld.
„Het belangrijkste werk van
de Monumentenwacht is het
inspecteren van monumentale
panden. Als je bijvoorbeeld in
de gaten hebt, dat er ergens
een scheur in een muur zit,
(ADVERTENTIE)
50%
VOOR DE BÉTERE
Ook voor hoeden
en petten
St. Jacobsstraat 10
VLISSINGEN
dan kun je met een regelma
tige controle in de gaten hou
den hoe zo'n scheur zich ont
wikkelt Als we zo'n scheur
ontdekken, dan doen we er
meteen iets aan en we houden
die plek bij volgende controles
ook goed in het oog. Kijk, als je
lang niet naar een pand om
kijkt dan moet je het op een
gegeven moment restaureren
om het overeind te houden. En
dat kost enkele tonnen. Dat
had met redelijk onderhoud
voorkomen kunnen worden.
Restauratie is eigenlijk net
zoiets als achterstallig onder
houd."
In een klein zolderkamertje
van een oud veehandelshuis in
Nieuw en Sint Joosland leggen
de zes monumentenwachters,
Roelse, Verduijn, Huige,
Meerman, Van de Schraaf en
Jakobsen, uit wat er nu pre
cies komt kijken bij hun werk.
Het oude veehandelshuis
wordt het nieuwe onderkomen
van het zestal en hun drie in
spectiebussen. Vanwege ruim
tegebrek zijn ze enkele weken
terug verhuist uit hun vroege
re, te krap geworden, behui
zing aan de Nieuwe Vlissings-
eweg in Middelburg. Het pand
is nog onder handen van de
monumentenwachters en is
binnen een paar weken 'be
drijfsklaar'. Tot zo lang moe
ten de zes monumentenwach
ters zich behelpen in het stof
fige, klamme en donkere ach
terkamertje.
„De meeste mensen hebben
geen kijk op hoe ze hun kapi
tale pand moeten onderhou
den", zegt één van de zes.
„Maar ook hebben ze vaak niet
in de gaten dét er iets aan de
hand is. Kleine dingen, zoals
een tennisbal in de afvoer van
een dakgoot bijvoorbeeld,
kunnen al grote problemen
opleveren. De goot zou over
stromen en waarschijnlijk ka
potvriezen. Maar de eigenaar
van zo'n pand heeft dat niet in
de gaten. Je klimt niet elke
dag naar je dakgoot om te kij
ken of er misschien een ten
nisbal in je afvoer zit. Wij we
ten wat zoiets voor gevolgen
kan hebben, en zorgen er dan
ook voor dat er iets aan ge
daan wordt."
„We weten van bijna alle
objecten waar de gevoelige
plekken zitten", zegt een van
de monumentenwachters. Hij
bewijst dat aan de hand van
een dossiermap, uit een soort
archief, die in één van de drie
inspectiebussen zit. Allerlei
MIDDELBURG - De ge
meente Middelburg gaat een
centrale plaats innemen op de
vakbeurs „Stadsvernieuwing",
die gehouden wordt in de Rot
terdamse Ahoyhallen. Op deze
beurs, die voor de tweede keer
wordt gehouden komen zaken
als renovatie, onderhoud, ver
vangende nieuwbouw, restau
ratie en particuliere woning
verbetering uitgebreid aan de
orde.
Middelburg, dat in het mo
numentenjaar 1975 uitgeroe
pen werd tot Europese voor
beeldstad, staat op de beurs
met een stand ter grote van
een woning. In deze stand
wordt een beeld gegeven van
het beleid dat nu en in het ver
leden is gevoerd ten opzichte
j van het monumentenbehoud.
Een week geleden, op 22 januari, nam de Monumentenwacht
in Zierikzee haar vijfhonderdste 'object' onder haar hoede, de
Zuidhavenpoort in Zierikzee. Wat doet de Monumentenwacht
nu eigenlijk precies, om Zeeland zijn Middeleeuwse pracht en
praal te laten behouden? „Steeds weer inspecteren. Ons werk is
eigenlijk een gebed zonder eind."
De Middelburgse Singelstraat. Vrijwel alle oneven nummers van deze straat worden door de monumentenwacht voor verloedering
gespaard. - foto z. savic
kleine details van vroegere in
specties en onderhoudsbeur
ten staan opgetekend in deze
rapporten en worden altijd
meegenomen als er een
nieuwe inspectieronde wordt
gemaakt.
En goede documentatie is
wel degelijk nodig, want door
onderandere de huidige, vrij
wel ondoordringbare isolatie
technieken, komen sommige
lekken bijvoorbeeld pas aan
de oppervlakte als het te laat
is. Een goede kijk op zaken is
dan broodnodig.
Dankzij de Monumenten
wacht zijn de meeste onder
handen genomen gebieden,
weer in volle glorie hersteld.
Dat komt, volgens de monu
mentenwachters, de leefbaar
heid ten goede. „Neem nu bij
voorbeeld de Middelburgse
Singelstraat. Vroeger was het
een schande als je uit die
buurt kwam. Het was een
soort achterbuurt. Als je er nu
naar kijkt dan is het toch
prachtig geworden. Dat komt
ook doordat veel mensen de
moderne trend van bouwen
niet zien zitten. De oude, tradi
tionele manier van bouwen
vinden de mensen veel leu
ker."
Het gros van de Zeeuwse
monumenten is op dit moment
gerestaureerd. Dat komt on
dermeer doordat de provincie
Zeeland, na de overstromings
ramp van 1953, een streepje
voor kreeg van de overheid,
als het ging om het in de oude
staat terugbrengen van monu
mentale panden. Erg grote
restauraties zijn dan nu ook
niet meer nodig. In Wemel-
dinge is nu een onderzoek
gaande naar de eventuele res
tauratie van de Wemeldingse
kerk, maar verder is bijna al
les al gedaan. Maar dat wil
niet zeggen, dat er na restau
ratie voorlopig niet meer hoeft
te worden omgekeken naar de
herschapen monumenten.
„Het blijft een gebed zonder
eind. Je moet altijd blijven in
specteren. Toen enkele jaren
geleden de kerk in Waarde
was gerestaureerd, zeiden de
mensen van het kerkbestuur:
'Je hoeft nu de komende tien
jaar in ieder geval niet meer
naar die kerk om te kijken'.
Nou, vergeet dat maar! Na een
paar weken waren er al een
paar dakgoten gescheurd en
verschillende dakpannen
weggewaaid."
VLISSINGEN - Maandag 3
februari is het precies 65 jaar
geleden dat de heer en me
vrouw van der Hiele-Kalle-
mein elkaar het ja-woord ga
ven. Geen zaak om zonder
meer aan voorbij te gaan. Er is
dan ook van vier uur tot half-
zes de gelegenheid om het
echtpaar te feliciteren in res
taurant de Beurs.
Het echtpaar, hij 85 jaar en
zij één jaar jonger, woont in de
Schutterij straat in Vlissingen.
Beiden zijn nog goed gezond,
al gaat mevrouw het lopen
wat moeite kosten. Ze bezoekt
nog wel elke week de hand-
werkclub in Bachten Komme,
want breien doet ze nog steeds
erg graag. Mijnheer van der
Hiele heeft geen echte hobby.
Wel maakt hij elke dag een
flinke wandeling.
„Voor een hobby heb ik
nooit de tijd gehad", vertelt
hij. „Ik heb altijd hard ge
werkt, en dat was voor mij
broodwinning en hobby tege
lijk. Op mijn achttiende ben ik
bij de Vitrite gaan werken,
maar ook toen waren de tijden
slecht en na twee jaar kwam
ik op straat te staan. Ik ging
niet bij de pakken neerzitten
maar ging venten met fruit".
Daar bleef het niet bij, want
al snel werd de eerste groente
en fruithandel geopend aan de
Gravestraat.
„Het waren lange dagen, die
we maakten, de winkel was
open van acht tot acht uur",
weet hij zich nog te herinne
ren. „De zaak werd bij het
bombardement in de oorlog
helemaal verwoest en dus
moesten we elders weer op
nieuw beginnen".
Na eerst een zaak te hebben
gehad in Goes, volgden later
groentezaken in de Lange vie
len in Middelburg en de Kerk
straat in Vlissingen. Deze
beide zaken zijn nog steeds in
de familie, al zijn het nu in
middels al weer de kleinzoons
die de zaken leiden.
Het 65 jaar getrouwde
echtpaar Hiele-Kallemein.
VLISSINGEN - De Vlis-
singse toneelgroep De
Zeeuwse Komedie beleeft za
terdag 1 februari haar tweede
première van dit seizoen. Dit
keer brengt zij het stuk „De
mooiste dag" onder regie van
Willem Huybreghs.
Het is in de geschiedenis
van de groep een bijzondere
productie, omdat het stuk is
ontstaan uit een serie impro
visaties door spelers en regis
seur rondom het thema brui
loft.
Gedurende meerdere avon
den liet de regisseur de spelers
vrij met dit gegeven spelen.
Die improvisaties leverden zo
veel materiaal op dat er een
avondvullend stuk uitkwam,
waarvoor Bram le Clercq de
dialogen schreef.
Het idee voor een eigen pro
ductie werd bij de Komedie
geboren tijdens een werk
weekend voor spelers en aspi
rantspelers, met als uitgangs
punt de naturalistische speel
stijl, die er voor zorgt dat het
gewone alledaagse gegeven
van een bruiloft, een onge
wone lading krijgt, waardoor
de onderhuidse spanningen
van zo'n gebeuren scherp naar
voren komen.
Al met al is „De mooiste
dag" uitgegroeid tot een bij
zondere voorstelling die hoge
eisen aan de vereniging, de re
gisseur en de tekstschrijver
heeft gesteld, mede door de
zeer grote bezetting van twin
tig acteurs en actrices.
Uiteraard vindt de première
plaats in het thuistheater van
de Zeeuwse Komedie, het
Vestzaktheater aan het Bella-
mypark in Vlissingen.
De speeldata zijn: 1, 7 en 28
februari, 7,8 en 21 maart en 18,
19, 25 en 26 april. De voorstel
lingen beginnen steeds om
halfnegen.
Kaarten zijn telefonisch te
reserveren dagelijks tussen
zes en zeven uur bij Greetje
Bikker, 01184-65624.
(ADVERTENTIES)
TANDPROTHETICUS
KUNSTGEBITTEN
en
Spoedig klaar
Tel. afspraken 01184-14533
Hobeinstraat 52 - Vlissingen
HET WEEKBLAD WAAR ]E
„Ons werk
is gebed zonder eind"
