je ook samen kunnen huilen.
„Als je samen kunt lachen, moet
Gewapende springers
Veel dorpen
kandidaat voor
Monopoly-bord
Herfstfestival in Cavern
unu|
ZEELAND
Concert in
Geerteskerk
I Voor de kleintjes: Keetje
Baba en de Tijdrovers
Open dam-
middag
Op zoek naar
fluiters
Vredesdienst
Burgemeester kreeg eerste platte schijf
VOS-cursus
Middelburg
Cursus in
vrouw zijn
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 16 OKTOBER 1985
MIDDELBURG - De werkgroep Recht op Nabestaan houdt in oktober en
november drie bijeenkomsten over de problemen van de nabestaanden. Door
middel van sprekers en een film wil men de problemen van de weduwen en
weduwnaars aan de orde stellen. De bijeenkomsten zijn zeker niet alleen be
doeld voor weduwen en weduwnaars maar ook voor professionele en vrijwil
lige hulpverleners en mensen die als famililid, buur, collega, vriend of kennis
in contact komen met mensen die een zeer nabij iemand hebben verloren.
Flink zijn
Bijeenkomsten
ililiillllliiillilliiiliiiiilllllllllllllliiiililllliiiiiiiilillllllililllllllilllllllllliilliliilillllllliillllllliillll
Ëiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiirc
American
313
Werkgroep stelt rouwen aan
de orde in drie bijeenkomsten
„Met betrekking tot dood en
nabestaan bestaat er in ons
land een angst om emoties te
tonen", vindt maatschappelijk
werker Jacques de Pamelaere.
„Vroeger waren er veel meer
uiterlijke tekenen van rouw,
zoals het sluiten van de gordij
nen, het dragen van rouwkle
ding en dergelijke. De lijkstoet
trok voorbij het huis van de
overledene om een laatste
groet te brengen en familiele
den en vrienden droegen de
overledene de kerk binnen.
Eigenlijk werd er alles aan ge
daan om het afscheid persoon
lijk te maken. Die persoonlijke
belangstelling deed ook de
achtergeblevenen vaak veel
goed. Er werd als het ware ge
zamenlijk gerouwd. Tegen
woordig lijkt het wel of het
contact met de nabestaande en
vooral het tonen van verdriet
als pijnlijk wordt ervaren.
Hoewel mensen vaak wel met
afstand over dood en leven
willen praten, trekken ze zich
terug, zodra er emoties naar
boven komen. Dat is ver
schrikkelijk jammer, want als
je samen kunt lachen, moet je
ook samen kunnen huilen."
Omdat veel weduwen en
weduwnaars in hun eigen di
recte omgeving vaak niet de
steun konden vinden die ze
nodig hadden om het leven
weer aan te kunnen na het
overlijden van hun partner,
heeft een aantal van hen zich
aangesloten bij een zelfhulp
groep. Met elkaar praten ze
over hun ervaringen, ze hel
pen en bemoedigen elkaar.
„Hier hoef je niets uit te leg
gen", vertelt Jo Hoogslag, één
van de leden van de groep.
„Iedereen heeft het verdriet
zelf meegemaakt en hoewel
iedereen het op zijn eigen ma
nier ervaart, zijn er toch veel
raakvlakken. Als je pas je
man of vrouw hebt verloren,
kun je vaak aan niets anders
denken dan aan degene die je
moest missen. Als je dit ver
driet dan toont, krijgt je vaak
goed bedoelde opmerkingen
van je omgeving als „kom
maar een gezellige langs",
„rust maar eens goed uit" of
„ga toch eens lekker op vakan
tie". Goed bedoelde adviezen,
maar waar je op dat moment
totaal niets aan hebt. Je moet
vooral niet te lang over je ver
leden partner willen praten,
want dan vinden ze je al gauw
een zeurpiet en proberen ze
het gesprek een andere wen
ding te geven."
„Flink zijn is het devies,
maar hier met elkaar hoef je
je niet flinker voor te doen,
dan je je werkelijk voelt. Hier
begrijpt men die inzinkingen
op speciale dagen als de ver
jaardag van je overleden man
en zo. Nu is het beslist niet zo,
dat we hier de hele avond met
elkaar zitten te huilen, hoor.
Vaak is het ook echt gezellig.
Er ontstaan contacten en je
gaat elkaar ook buiten de bij
eenkomsten om eens bezoeken.
Want in de praktijk blijkt
vaak al snel, dat je niet alleen
je man of vrouw verloren
hebt, maar ook gezamenlijke
kennissen, die je niet meer uit
nodigen, omdat je als alleen
staande niet meer in het krin
getje past. Daardoor wordt de
eenzaamheid nog groter."
Natuurlijk is dit verwer
kingsproces van de dood van
een echtgenoot voor iedereen
verschillend. Velen komen er
ook wel op eigen kracht bo
venop of vinden wel voldoende
steun in de eigen omgeving.
„Na de eerste rouwperiode
moet men weer verder", vindt
Jan van der Hallen, die na
mens het RIAGG in de werk
groep Recht op nabestaan zit
ting heeft.
„Je zou eigenlijk ook de
klemtoon kunnen verleggen
en spreken van recht op nabe
staan, want ook als de nabe
staanden wel flink zijn en na
korte tijd hun gewone leven
weer zo goed en zo kwaad als
het gaat willen oppakken,
komt de omgeving soms met
kritiek naar voren, die juist in
die periode hard kan aanko
men. Want als je pas één van
je dierbaren hebt verloren,
hoor je toch niet met een vro
lijk gezicht in de stad te lopen
of op reis te gaan, vindt men
dan."
Nog te weinig wordt er re
kening gehouden met het feit
dat ieder zijn verdriet op eigen
wijze verwerkt en daar ook
recht op heeft. Ook welwil
lende familieleden of vrienden
die in de eerste moeilijke we
ken de kinderen hebben opge
vangen of de zaken van de
achtergebleven hebben be
heerd, hebben er soms moeite
mee een stapje terug te doen
als de nabestaande te kennen
geeft nu zonder deze hulp ver
der te kunnen. Te weinig be
seffen ze dat dit beslist geen
ondankbaarheid is, maar juist
een heel goede zaak, omdat
juist die eigen verantwoorde
lijkheid hen dwingt om verder
te gaan. Je kunt je vriend
schap toch ook wel betuigen
zonder daadwerkelijke hulp te
bieden. Alleen al er zijn en
vooral je zelf te blijven is vaak
al genoeg. Een luisterend oor
is soms belangrijker dan
mooie woorden."
De drie themabijeenkom
sten kunnen ook alle drie af
zonderlijk bezocht worden. Ze
vinden plaats in de aula van
de Zeeuwse bibliotheek in
Middelburg. Dinsdag 22 okto
ber om twee uur vertelt Elly
de Boer-Hessel, hervormd
predikant in Sint Laurens en
zelf weduwe over haar eigen
ervaring na het overlijden van
haar partner en de opgave om
zelf weer een nieuwe toekomst
op te bouwen. Naderhand is er
gelegenheid om vragen te stel
len en te discussiëren.
Dinsdag 5 november om
twee uur houdt drs. Arthur
Polspoel, medewerker aan de
Theologische Faculteit in Til
burg en schrijver van het boek
„Wenen om het verloren ik"
een inleiding over de noodzaak
van rouwen en de plaats van
rouwrituelen in onze samenle
ving. Ook hierna is er gelegen
heid tot vragen en discussië
ren.
Dinsdag 19 november om
acht uur wordt de film „De
plotselinge eenzaamheid van
Konrad Steiner" vertoond. Na
een korte inleiding over de in
houd en het waarom van de
film ziet men een speelfilm
van de Zwitserse regisseur
Kurt Gloor over een man die
door het overlijden van zijn
vrouw plotseling alleen komt
te staan. Hij zoekt een weg om
verder te gaan en ontmoet
door allerlei omstandigheden
veel tegenstand.
Wie meer informatie over
deze bijeenkomsten wil kan
terecht bij de Stichting Fiom-
Zeeland, Varkensmarkt 1 in
Middelburg, telefoon 01180-
27311/
Wij houden in Vlissingen
een totale uitverkoop.
Alles moet weg.
Wees er snel bij, op is op
o.a.: Makkum
Porceleyne Fles
Wedgwood,
Royall-Albert
KLOETINGE - In de Geer
teskerk te Kloetinge wordt
zondag een concert gegeven
door de Brassband Excelsior
uit Kloetinge. De aanvang is
16 uur.
Excelsior staat onder de be
zielende leiding van Ko den
Toonder. De presentatie is in
handen van Gerard C. van
Loo. Het programma van dit
concert ziet er als volgt uit: 1.
Hyfrydol, hymn tone van Pri-
chard; 2. Summit, mars van
Seymour; 3. Sinfonietta, The
Wayfarer van Eric Ball; 4. The
Paragon, cornet solo van E.
Sutton (solist Marinus Zuid-
weg); 5. Resurgam; 6. Drie
vrolijke cornetten. Solisten:
Danny Romijn, André Joosse
en Ab Smit; 7. Drink to me on
ly, sopraan solon van kees Ste-
ketee; 8. Een selectie uit het
liederenalbum; 9. Behütt dich
Gott, flugelsolo van Louw
Joosse;
10. De ruimtevaarders,
mars van T.J. Powell en ten
slotte Hollingside, hymn tune
van J.B. Dykes.
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllll
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiii^
Sprinkhanen zijn er veel.
Alleen in ons goede vader
land treffen we tientallen
soorten aan. Aan het begin
van de herfst kunnen we nog
zo'n dertig verschillende
soorten sprinkhanen tegen
komen. Maar... dan moet je
ivel een kenner zijn.
Wij zijn als regel al blij
wanneer er zich eentje laat
pakken. Meestal hebben we
te doen met een gewone
veldsprinkhaan. Soms heb je
geluk. Dan betreft het een
enorm grote grasgroene, die
luistert naar de naam van
sabelsprinkhaan. Wat de
naamgevers sabel noemden
is echter een vrij onschuldig
apparaat, namelijk een leg-
boor. Dat betekent meteen,
dat alleen de wijfjes hierover
beschikken. De mannetjes
zijn vrijwel even groot, maar
missen de sabel.
Het zijn dus gewapende
springers. En dat laatste
kunnen ze. Geen wonder,
want wanneer we de in
drukwekkende dijbijnen be
kijken en deze vergelijken
met onze onderdanen, dan
denk je wel eens: Wat heeft
dat trimmen van ons nog
voor zin? Zo'n sprinkhaan
gooit met een enorme klap
de scheenbenen en dijbenen
in eikaars verlengde, waar
door het lichaam met grote
snelheid vooruit schiet.
Zo'n sprong lijkt niet
groot, maar wanneer we
daarbij bedenken, dat mij
minstens 25 meter zouden
moeten kunnen springen
voor een vergelijkbare pres
tatie, dan word je toch wel
even stil. Dikwijls horen we
de sprinkhanen alleen maar.
Ze sjirpen. Dat is ook al zo
fascinerend. Heel vaak hoor
ik ze. Iedere keer weer sluip
ik er langzaam naar toe. Op
het beslissende moment
staakt het dier echter zijn
„geraas" en zwijgt als het
graf.
Je kunt wachten tot je net
zoveel weegt als de sprink
haan, maar zijn vleugels
houdt hij. Vleugels? Ja, want
onze sabelsprinkhaan musi
ceert door middel van zijn
vleugels. Deze worden met
grote snelheid over elkaar
bewogen ivaarbij een tril
lend geluid ontstaat. Bij de
kleinere sprinkhanen dient
de achterpoot als strijkstok
(ADVERTENTIE)
E MIDDELBURG - Keetje Baba eb de Tijdrovers is een |j
E voorstelling voor kinderen van zes tot twaalf jaar. Woens-
E dag 23 oktober speelt Cees Brandt Keetje in de schouw-
E burg in Middelburg. Het begint om drie uur 's middags.
5 Keetje krijgt de vreemde opdracht om op een won-
E derklok te passen. Als de klok komt stil te staan,dan staat
E ook meteen alles stil. Als Keet jeer dan ook niet in slaagt de
opdracht tot een goed einde te brengen,zit iedereen voor E
H eeuwig in de schouwburg.
E Kaarten kosten f7,50 en zijn verkrijgbaar van half ne-
E gen tot half een bij het Uit verkooppunt aan de Stadhuis-
E straat 2 in Middelburg (of telefonisch via 01180-15256.
en een vleugel als mooi. De
poot voorzien van haakjes
wordt met grote snelheid
heen en weer bewogen met
als gevolg het bekende sjir-
pende geluid.
Het heeft tot doel de wijf
jes te lokken en tot paring te
bewegen. Zodra deze heeft
plaatsgevonden wordt het
eieren leggen geblazen.
Daartoe dient de reeds eerder
genoemde sabel. Eitje voor
eitje wordt in de bodem af
gezet. Hieruit komen na
enige tijd de larven, die al
heel gauw op vader en moe
der gaan lijken. Daarin ver
schillen ze duidelijk van an
dere insekten, zoals b.v. vlin
ders en kevers.
Een rups heeft ogenschijn
lijk niets van doen met een
vlinder, terwijl een enger
ling geen enkele gelijkenis
vertoont met de mei- of
juni-kever. Langzamerhand
ontwikkelen larven zich
middels vervellingen tot
heuse sprinkhanen. We noe
men dit wel een onvolkomen
gedaanteverwisseling, na
melijk zonder popstadium.
Juist in het najaar kunnen
we nog wel eens sabelsprink
hanen tegenkomen. Ze zitten
op takken, tussen het gras,
maar ook wel op distels. Dat
laatste schijnen ze prettig te
vinden vanwege het fraaie
uitzicht. Want nektar zuigen
zoals bijen, hommels en
vlinders doen ze niet. Hun
kost bestaat meer uit blade
ren en grassen. Maar goed
opletten dus. Wie weet komt
u nog zo'n gewapende sprin
ger tegen.
Alléén voor Vlissingen - Wolstraat 94
Zaterdag 19 oktober houdt
de damvereniging Souburg
voor de derde maal een open
dammiddag voor huisdam
mers, oud-clubdammers en
clubdammers. Gespeeld wordt
in zestallen.
Bij de indeling van de groe
pen zal zoveel als mogelijk re
kening worden gehouden met
leeftijd en speelsterkte. De
zaal is om 13.00 uur open. Aan
vang der wedstrijden rond
13.30 uur. Het inschrijfgeld is
ƒ2,50.
VLISSINGEN - In de week
einden van 19/20 en 26/27 ok
tober zullen op Zeeuwse en
Brabantse voetbalvelden mas
saal nieuw;e scheidsrechters
worden geworven.
Brabant en Zeeland kennen
al lange tijd een schrikbarend
tekort aan fluiters. De KNVB
en de organisatie van svheids-
rechters hebben gezamenlijk
tot de werfactie besloten in de
hoop een definitief einde aan
het tekort te kunnen maken.
Er worden 30.000 wervings-
kaarten verspreid. Zowel
mannen als vrouwen zijn wel
kom bij het scheidsrechters-
korps.
AMSTERDAM - Veel West
Brabantse en Zeeuwse dorpen
zijn door onze lezers kandi
daat gesteld voor een plaats op
het bord van het jubilerende
monopoly.
De definitieve keuze wordt
vrijdag 18 oktober in Amster
dam tijdens een Monopoly-
party bekend gemaakt. Door
onze lezers zijn Son, Koude-
kerke, Noordwelle, Nieuw-
dorp, Ouddorp, Sirjansland,
Teteringen, Nispen, America,
Nummer Een, Ovezande, Oir-
schot, Oosteind, Kloetinge,
Krabbendijke, Orvelte, Kapel-
Ie, Nisse, Dreischor, Wemel-
dinge, Yerseke, Dongen, Zun-
dert, Noordhoek, Langeweg,
Hoeven en Etten-Leur ge
noemd.
Ook waren er voorstanders
om "Ons Dorp" te handhaven
en anderen wildener "Het
Dorp" van maken.
Eerste prijzen werden ge
wonnen door Mevr. E. van de
Broek-van de Leur uit Mid
delburg, J. Vermeulen uit Te
teringen, Willemien Staal uit
Zierikzee, Mevr. C. Groenhuis
uit Hoeven, Ineke Vervenne
uit Wemeldinge, Nellie
Heemskerk uit Oosterhout, L.
Bogers uit Roosendaal.
De gewonnen prijzen wor
den door Monopoly verstuurd,
MIDDELBURG - Aan
staande zaterdag om 19.30 uur
begint in de Doopsgezinde
Kerk in de Lange Noordstraat
in Midelburg weer een vredes-
gebedsdienst.
Voorganger is Jan Schef-
fers. Het onderwerp is dit
keer: zwaarden en ploegscha
ren.
VLISSINGEN - Deze week werd aan burgemeester Westerhout in Vlissingen het eerste exem
plaar van de nieuwe langspeelplaat Zeeland Plat 5 aangeboden. De plaat is opgenomen in zaal
Tobbetje in Biervliet en uitgebracht door de platenmaatschappij Ivory Tower.
Omdat de oude, bekende presenteert Ivory Tower deze klok van Arnemuiden" en
Zeeuwse artiesten hun car- keer een heel nieuw gezel- „Zomer in Zeeland",
rière aan het afbouwen zijn, schap. Zo maakt Okkie R.S.
Soolsma uit Vlissingen zijn
MIDDELBURG - Drie
groepen treden donderdag 17
oktober in The Cavern inMid-
delburg aan voor het herfst
festival,dat voornamelijk met
het oog opde scholieren is ge
organiseerd. Het zijn de jeug
dige Souburgse formatie
Fresh, het Vlissingse Shan
tung en uit de AchtertMek
Waanzin.
Om half acht begint het op
treden van Fresh,een funk-
groep die officieelpas sinds
deze zomer bestaat,want dan
doet die naam zijn intrede.
Vanaf 1984 spelen leden van
Fresh echter al met elkaar on
der de naam Function. Wel
verandert de groep nogal eens
van samenstelling. Er zijn
twee zangeressen bij.
Shantung begon in oktober
1984. Doel was een eigen geluid
te organiseren. De vijf leden
zijn nu een jaar bezig: wie
geinteresseerd is,kan het re
sultaat komen beluisteren.
Waanzin wordt begin dit
jaar versterkt door Andre
Versluys van Diesel en Hans
Boosman van Het Goede Doel.
Ferdie Jolij .zanger en als gita
rist lange tijd de motor van
Normaal,en Gerard de Braco-
nier, eerder het muzikale ge
zicht van Toontje Lager .waren
er al. De bezetting geefthoop
op een aardig resultaat.
De toegang is vijf gulden.
In Bar American in Middel
burg treedt vrijdag de fijf-
mansformatie Defender op.De
eind vorig jaar opgerichte
groep speelt hard-rock. Het
begint om 21.30 uur.
De Vlissingse formatie Shantung.
Waanzin uit de Achterhoek.
debuut met de creatie Jewan-
nes van Tanne. Met zijn voor
drachten als „De warme bak
ker" en „Doedel de doe het zei
ver" zal hij ongetwijfeld op
bruiloften en partijen succes
hebben.
Ook uit Vlissingen komt
Sjaak van Vlaanderen, maar
hij is een geboren en getogen
Middelburger. Daar debu
teerde hij twintig jaar geleden
bij de cabaretgroep De
Scherpschutters, waar hij ook
voor het eerst zijn Boer Krelis
voor het voetlicht bracht.
„Naar Amsterdam" en „In 't
ziekenhuis" zijn zijn bijdragen
aan deze plaat. Het blijkt op
deze plaat wel hoe moeilijk het
is om steeds weer met origi
nele grappen te komen.
Voor de eerste keer is het
Ivory Tower gelukt om ook
Zeeuws Vlaamse medewer
kers voor Zeeland Plat te
strikken. Hypoliet de Ruis-
scher uit Biervliet was jaren
lang als muzikant te vinden op
bruiloften en partijen, als
Tobbetje geniet hij een grote
bekendheid. Hij heeft een ty
pische verteltrant in een sap
pig dialect. „Tobbetje vertelt"
en „Op de Hoofdplate" zijn
dan ook wel de leukste stukjes
van deze plaat.
De muzikale omlijsting van
Zeeland Plat 5 is in handen
van de jonge Saskia Visser en
De Bintjes. Saskia Visser uit
Philippine zingt drie Zeeuwse
liedjes waaronder een „Ode
aan Philippine". Ze heeft een
goede stem, maar het zingen in
dialect valt niet mee. De
Bintjes uit Vlissingen zijn ook
voor het eerst op een plaats te
horen.
Wilma Dunnes en Yvonne
Vercauteren spelen beiden ac
cordeon en Theo Dunnes ver
zorgt het slagwerk. Zij bren
gen bekende liedjes als „De
MIDDELBURG - Woensdag
23 oktober om kwart over ne
gen 's morgens begintin 't
Pand aan de Kerksteeg 5 in
Middelburg weer een VOS-
cursus.
Het duurt tot kwart over elf.
Doel van de cursus is dat de
deelneemsters wat meer in
zicht krijgen in de maatschap
pij en hun eigenpositie daarin.
Dat leidt uiteindelijk tot meer
zelfvertrouwen en bewust
wording.
Iedereen kan woensdag
morgen komen. Voor inlich
tingen of aanmelding kunnen
vrouwen ook bellen naar Ma
rijke Quist (01180-13983) of
Raja Coppejans (01180-16492).
ZOUTELANDE - Teddy
Mink uit Zoutelande is voor
nemens op de maandagoch
tenden een cursus te gaan ge
ven die vrouwen zelfstandiger
en zelfbewuster moet maken.
De cursus is gericht op
praktische zaken en Teddy
maakt gebruik van dekennis
die cursisten al van zichzelf
hebben. De vakken die aan
bod komen zijn: etiquet
te, schoonheid,mode,kappen en
bewegen.
Het gaat om vijf ochtenden
van 9.15 tot 11.15 uur (of in
Middelburg omvijf woensdag
avonden van 20.00 tot 22.0 uur)
voor 125 gulden totaal. Voor
informatie en aanmelding
kunnen belangstellenden te
recht bij Teddy Mink.01186-
1849.
