Plafond, de vijfde wand,
verdient meer aandacht
Allerlei bewerkingstechnieken mogelijk met plafonds
Plafondverlaging
Voorbereiding
Werkwijzen
"woensdag 9 oktober 1985
pagina
Wonen is leven. Achterstelling van het plafond past niet in deze tijd.
Nergens staat geschreven, dat men bij het 'aankleden' van een plafond
zijn fantasie moet onderdrukken. Toch zijn er nog veel effen-witte
plafonds. Op zich is dit begrijpelijk. Immers, onze kamerinrichting staat
niet in directe relatie tot de hemelspreiende vijfde wand. Althans, dat
denken we. Wanneer u echter een vertrek een extra dimensie wilt geven,
dient u juist het plafond opvallender te maken. Hiertoe biedt onder
andere de doe-het-zelf industrie talrijke mogelijkheden.
Wie het uniforme haat en de
persoonlijke noot prijst, kan naast
verven ook andere technieken voor
plafonddecoratie toepassen. Hout is
wellicht het populairst. Een lichte,
houten vijfde wand met een warme,
natuurlijke tint laat de bewoner veel
vrijheid qua inrichting van het
vertrek. Hout geeft altijd een ruimte
effect of het nu in balken-, paneel-,
visgraat- of mozaïekvorm wordt
aangebracht. Vanuit welke keuze u ook
werkt, hout laat uw huis in waarde
stijgen. Het is bovendien makkelijk te
verwerken wat het plezier bij een doe-
het-zelfklus verhoogt.
Plafondbedekkingen, die niet voor het
levendige hout onderdoen zijn
kurktegels; puur natuur, warm en in
tientallen kleurnuances en afmetingen.
Met enige ervaring kunt u kurk zelf
plafonneren. Attractief en actueel is
een plafond van houten cassettes, die in
veel uitvoeringen op de markt worden
gebracht. Ze zijn er in klassiek, modem
en rustiek. Kunststof plafondplaten of
tegels worden in diverse maten
verkocht. Ze zijn relatief goedkoop,
lichtgewicht en net als de houten typen
eenvoudig zelf aan te brengen.
Kunststof platen met een geschuimde
rug van 100% schuim (polystyrene
plafondplaten) zijn onderworpen aan
normen van brandveiligheid. Exotisch
en uiterst decoratief zijn
bamboestroken van gevlochten
bamboestrips. Met deze lichte platen
(122 x 244 cm) en strips in verschillende
tinten kunt u zachte tot sterk
constrasterende patronen krijgen.
Fraai zijn plafondbedekkingen van
textiel. Wat dacht u van stoffering met
kaasdoek, linnen of jute. Naadloos
plakken kan eveneens. Als u wilt kunt
u het nog verven ook.
Een verlaagd plafond is 'in'. Het dringt
de stookkosten terug, maakt de ruimte
beslotener en biedt praktische
mogelijkheden tot inbouw van
verlichting. Het resultaat beïnvloedt
het hele interieur. Tracht uzelf vooraf
een beeld te vormen voor het resultaat;
dat werkt prettiger.
Anders dan door reële verlaging kunt u
ook een niveauverschil krijgen door
gebruik te maken van optische
verschijnselen. Een plafondlichter
gekleurd dan de rechte wanden geeft
een hoge ruimtewerking. Het
tegenovergestelde effect: plafond
donkerder dan de wanden maakt de
ruimer lager. Voor het optische effect
hoeft u de zoldering dus niet per se te
verlagen. Qua geluidsdemping en
warmte-isolatie is een verlaagd
plafond van schrootjes of panelen zo
gek nog niet. Een gehorig en koud
vertrek wordt aanzienlijk verbeterd
door de houten latten met een paar mm
tussenruimte te bevestigen met
daarboven een absorberende mat van
bijvoorbeeld steen wol. Maak een
verlaagde zoldering overigens nooit
lager dan circa 210 cm. Anders wordt
de ruimte èl te bekrompen. Om wand
vijf te verlagen met een nieuw,
vrij hangend plafond van hout,
plafondplaten of ander materiaal,
dient u eerst een raamwerk op de
rechte wanden aan te brengen.
Afhankelijk van uw voorkeur en de
oude plafondhoogte kunt u hiertoe
stevige planken (ca. 7,5 x 2,5 cm) op een
hoogte van 10 tot ongeveer 50 cm vanaf
het oude plafond met pluggen en
schroeven op de muren vastzetten.
Tussen het zo ontstane houten raam
bevestigt u nu de zogenaamde regels
(houten planken), waar het nieuwe
plafond tegenaan wordt gelijmd,
geschroefd of gespijkerd. Sommige
constructies zijn met speciale klemmen
of aan schroefogen op te hangen. Als u
spijkers gebruikt, sla deze dan altijd
schuin in. Tevens kunt u op dezelfde
manier in plaats van regels ook een
roosterwerk aanbrengen, waarin alle
soorten tegels, platen of cassettes
worden gelegd. Op die wijze wordt elke
„tegel" aan vier randen gesteund. Nog
een mogelijkheid is het aanbrengen
van regels op de oude zoldering. Hier
kunt u dan schroefogen indraaien, die
een constructie voor het verlaagde
plafond dragen. Uw leverancier zal u
graag voorlichten.
Bij verven of lijmenls een goede
ondergrond van doorslaggevende
betekenis: vast, glad/ruw
(respectievelijk voor verven en lijmen),
droog, stof- en vetvrij. Verwijder
loszittende plafonddelen met een
plamuurmes. Reinig daarna het
oppervlak met water, waarin enige
scheuten ammoniak, of met een goede
verfreiniger. Neem een vulmiddel en
dicht met een plamuurmes alle gaten
en scheuren. Laat het geheel goed
drogen en schuur dan de oneffenheden
vlak. Als wand vijf sterk is vergeeld
(roken is slecht voor u en ...uw
plafond), of als de plafondconstructie
wat poreus is, moet u het
voorbehandelen met een synthetische
muurverf op basis van een
oplosmiddel. Ruw het plafond met een
staalborstel op, wanneer u iets anders
gaat lij men dan textiel. Nu is de
voorbereiding voltooid en kimt u de
zoldering een nieuwe gezicht gegeven.
Verven - Tegen deze techniek hoeft
niemand op te zien. Verf eerst de
zijkanten van wand vijf met een kleine
kwast. Pak nu een brede kwast of
verfroller en strijk de verf (of
sierpleister) steeds in dezelfde richting
op het plafond. Werk in banen van
circa een halve meter in de lengte en
maak het karwei in één keer af.
Synthetische verf en latex-verf laten
het plafond ademen waardoor
bladderen wordt voorkomen. Twee-
kleuren-verféén streek twee kleuren,
is weer-wat levendiger. Verder zijn er
structuurverven en sierpleisters voor
als u wat meer reliëf wenst..
Textiel - Smeer textielijm met een
roller tegen het plafond in de hoek bij
het raam als we met overlap plakken.
Knip een baan textiel altijd iets te
groot uit, zodat later kan worde»
bijgeknipt. Veeg nu met een droge,
zachte borstel het textiel tegen het
plafond. Wilt u het doek kamerbreed
opbrengen, zet dan eerst het hele
plafond in de lijm, waarna u het doek
aan de korte zijde van de zoldering met
kleine nageltjes vastzet Hierna
spijkert u de andere kanten. Zodra u
rond bent, rolt u de stof met een
deegroller aan steeds in één richting.
Laat de stoffering vervolgens een tijdje
drogen en neem dan de nagels weg.
Knip of snij daarna de randen bij.
Wanneer u de overhangende
doekrandjes met een profiellatje langs
de wand wegwerkt, hoeft u niet te
knippen.
Kurk- en plafondtegels - Evenals voor
houten cassettes zijn er ook voor tegels
speciale plafondinlegsystemen
verkrijgbaar. Men past dan metalen
profielen toe. U kunt ze echter ook
tegen het plafond lijmen, nieten of
spijkeren. Werk vanuit het midden.
Lijm kurk met contactlijm of
vloerenkit, schuimstof tegels met
speciale polystreenlijm en
plafondtegels (kunststof) met
montagekit. Zet aan met een plat
blokje hout en hamer. Zorg wel voor
een waterpas opdat alles recht komt.
Houdt de verwarming op nachtstand,
want de lijm mag niet te snel drogen.
Verscheidene soorten kunststoftegels
zijn voorzien van afstandnokjes zodat
de voeg automatisch wordt bepaald.
Erg handig J Met hollijsten kunt u de
randen langs het plafond maskeren.
Houten plafonds - Voor een
balkenplafond kunt u geprofileerde
delen (zijkanten) tot 420 cm kopen. U
hoeft dan slechts deze zijkanten aan de
wanden te bevestigen en de balken er
aan de boven- en onderkant tussen
zetten. Tussenruimten kunt uzelf
bepalen. Houten plafonds zijn er in
verschillende houtsoorten. U kunt ze
verven, beitsen (zachte kwast) of met
transparante kleurlak (verfstrijker)
afwerken. Houten cassettes worden
geleverd met profilering. Een voordeel
is de snelle constructie, die simpel als
verlaagd plafond kan worden
geplaatst. Alle cassettes worden blind
gespijkerd. Schroten en panelen
kunnen direct op de wand worden
gekit. Toch is het beter regels op het
plafond te bevestigen. Vooral bij een
nregelmatig oppervlak. Als de regels
erop zitten, kunt u de latten hier
overheen lijmen of spijkeren. Panelen
kunnen met klemmen worden
vastgezet U moet de latten zo afzagen,
dat ze met een kleine tussenruimte
tussen de muren passen.
Klimatdlogisch invloeden kunnen
klemgezette latten namelijk bol doen
staan. Met montagekit drukt u flinke
dotten uit een tube met spuitmond of
strij kt u lij m uit een bus met een
plamuurmes op de zoldering/regels.
Afhankelijk van de grootte van het te
bedekken oppervlak dot u met
tussenruimten van 30 tot 50 cm. Klop
nu het hout met een houten of
rubberen hamer aan. Laat het even
kitten en trek het paneel of de schroot
dan los. Nu moet u het weer direct
opnieuw plafonneren. Kieren tussen
het uiteinde van het hout en de wand
kunnen door een smal profiellatje
keurig worden weggewerkt.
Bamboestroken - In vochtige ruimten
moet een bamboeplaat voor
plafonnering eerst worden voorzien
van een vochtwerende laag. Menie aa
de plafondzijde voldoet goed. Het
gevaar voor kromtrekken is hiermee
geweken. Net als schroten en panelen
kunt u de lichte bamboeplaten
puntsgewijs direct op het plafond of op
een verlaagd regelwerk lijmen.
Gebruik montagekit of contactlij m en
klop de platen goed aan volgens de
vast-los-vaster methode Vastspijkert
op een regelwerk kan ook. Neem voor
het regelwerk vurehouten planken va'«
2x6 cm. Regels voor een plaat van 100
cm moeten ongeveer 33 cm uit elkaar
zitten. Haaks op de lengterichting van
de platen komen regels op maximaal
150 cm afstand en onder elke naad.
Waar het vochtig is, moet u altijd
gegalvaniseerde nagels of schroeven
gebruiken. In tegenstelling tot ijzeren
roesten deze namelijk niet. Zaag ook
hier de platen net iets te klein af, zodat
ze niet tussen de wanden klemmen.
Met houten latjes is een en ander netjes
af te werken. Succes
Isolatievoorziening
gehele
woning
woonkamer
20*C overdag
15*C 's nachts
slaapkamer
15*C overdag
12*C 's nachts
zolder e.d.
12*C overdag
10*C 's nacht?
dubbelglas en voor
zetramen
-
25
15
-
spouvmuur
9
-
-
steensmuur - buiten
(6 cm isolatieplaat)
14
-
-
steensmuur - binnen
(4 cm isolatieplaat)
11
14
9
-
hellend dak
(6 cm isolatie)
-
-
8
5
plat dak
(6 cm isolatie)
-
14
9
6
vloer
(6 cm isolatie)
-
4
-
-
isolatiepaneel bij
radiator i.p.v.
- enkelglas
- ongeïsoleerd
paneel
-
80
30
-
-
warmteschild bij
radiator voor
- erikelglas
- dubbelglas of on
geïsoleerd paneel
- steensmuur
-
50
17
15
-
f
leidingisolatie
(22 en 28 mm)
-
-
-
10
