DIENST GESLA CHTSZIEKTENBE-
STRIJDING HET ZEEUWSE KRUIS
bineer
enVarieer
\I0JH
JUei [/oskamp
Baskensburgplein majorettenfestival
Toneeladviseur Ad van Noort 25 jaar in het veld
ROOTHUIS
ROOTHUIS
WA T HEEFT DAT NOU VOOR NUT, MIJNHEER?
Uw tuinassortiment nu bij de deur
Oorzaak
UITGESPROKEN
KEUZE
DOEL OF MIDDEL
VOORLIEFDE
FUNCTIE
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 22 MEI 1985
306
ZEELAND - Tussen nu en 1990 verwachten des
kundigen in Nederland enkele duizenden gevallen
van Aids. Na een periode van uiterste terughou
dendheid, acht men dan ook de tijd gekomen om de
ernst van de situatie onder ogen te zien. De genees
kundige hoofdinspectie van de volksgezondheid
ziet de coördinatie van voorlichting en behandeling
als een taak van de landelijke diensten geslachts-
ziektenbestrijding. Voor Zeeland is die taak neer
gelegd bij het Zeeuwse Kruis.
PANTALON 79,-
BLAZER 79-
TOPJE 49,-
EINDELOZE KOMBINATIEMODE
Soepele struktuur beha Katoenen strapless beha met
met mooie pasvorm. In wit en skin. beugel. Blijft prima zitten. In wit en
Maten 70-80 AB. Vbn 12,95 nu 10,- skin. Maten 75-85 B-C 70-85 D
Van 16,95 nu 15,-
Middelburg: Lange Delft 55.
Dinsdag 28 mei (3e pinksterdag)
zijn wij de gehele dag GESLOTEN
RIJWIELEN
VLISSINGEN - Zevenentwintig bekende groepen uit Leiden, Den Haag,
Kloosterzande, Middelburg, 's Heerenhoek en Vlissingen doen mee aan het
grote majorettenfestival van de Stars at Moonlight op zondag 2 juni. Het festi
val vindt plaats rondom het VTV-clubhuis aan het Baskensburgplein.
Aan het einde van dit seizoen is Ad van Noort 25
jaar toneeladviseur onder de paraplu van het Ne
derlands Centrum voor Amateurtoneel (N.C.A.);
sinds '67 werkt hij in Zeeland. Het zou natuurlijk
een aardig verhaal kunnen worden, wanneer we
het zouden hebben over de veelheid aan toneel- en
dramaprojecten waaraan Ad meewerkte. Het lijkt
ons echter interessanter van deze man „uit het
veld" een visie te horen.
TUINCENTRUM
ZANDWEG 55 01184- 72047
bloemenshop vlissingen
4389 TG RITTHEM
bloemenshop middelburg
aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifTiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimniiiiiiiiiii^
Intensief overleg
aids noodzakelijk
De dienst geslachtsziekten- langer behappen. Inmiddels
bestrijding van het Zeeuwse
Kruis is naar eigen zeggen al
sinds '83 bezig met de proble
men rond Aids. In samenwer
king met de verschillende
werkgroepen homofilie werd
toen al een eerste informatieve
avond georganiseerd. Er bleek
toen echter nauwelijks inte
resse te bestaan voor dit on
derwerp, men dacht dat het
zo'n vaart niet zou lopen. Dat
idee is, mede dankzij de vele
publicaties, aan het verande
ren en de communicatie over
Aids komt nu, ook in Zeeland,
op gang. Volgens het Zeeuwse
Kruis zal in de toekomst in
tensief overleg noodzakelijk
worden. Niet alleen met de
mensen die risico lopen op het
krijgen van Aids, maar ook
met de mensen die beroeps
matig bij het verschijnsel be
trokken raken, zoals laborato-
riumpersoneel en verpleeg
kundigen.
Om die reden bereidt het
Zeeuwse Kruis een breed op
gezette informatiedag voor
over Aids, dit najaar en zal ge
lijktijdig hun infolijn infor
matie geven over de ziekte.
Tot nog toe waren informa
tie en hulpverlening gecon
centreerd in Amsterdam,
maar men kan het daar niet
wordt gestreefd naar een net
werk van steunpunten ver
deeld over het hele land.
Het Zeeuwse Kruis zit mo
menteel middenin een voor
lichtingscampagne met als
doel het tot stand brengen van
goede contacten met de even
tuele risicodragers, huisartsen
en verpleegkundigen.
Een gestoorde cellulaire af
weer is de oorzaak van het
vatbaar worden voor allerlei
ziektekiemen. Algemeen
wordt aangenomen dat Aids
wordt veroorzaakt door een
virus die deze natuurlijke cel
lulaire afweer verstoord. Voor
wie besmet raakt zijn er een
aantal mogelijkheden, zoals
dat ook met andere virusin
fecties het geval is: Men wordt
niet ziek omdat het lichaam
het binnengedrongen virus
onschadelijk weet te maken,
men wordt wel ziek, maar niet
ernstig, men wordt ernstig
ziek en krijgt Aids. Hieruit
blijkt dus dat besmetting niet
automatisch leidt tot het krij
gen van Aids. Het is nog onbe
kend wie na de besmetting de
ziekte krijgt en wanneer men
het krijgt. Algemeen wordt
aangenomen dat de ziekte zich
manifesteert tussen de 9
maanden en 4 jaar na besmet
ting.
Het virus verspreidt zich
vooral erg snel onder homo
seksuele mannen. Het aantal
patiënten verdubbelt per half
jaar, eind vorig jaar telde Ne
derland 42 geregistreerde ge
vallen. Hiervan waren 40 ho
moseksuele mannen. Van één
zieke was de seksuele geaard
heid onbekend. Eén patiënt
had ooit bij een hartoperatie
in Amerika een bloedtransfu
sie gekregen, mogelijk met be
smet bloed. Iedereen is er van
overtuigd dat de overdracht
van Aids plaatsvindt door be
smetting via bloed en/of sper
ma. Hoe dat precies gaat weet
men nog niet. Wat men wel
weet is dat Aids geslachtelijk
overdraagbaar is, waar bloed
en sperma met elkaar in kon-
takt komen. De ene manier
van seksueel kontakt zal daar
om minder risico opleveren
dan de andere. Dat betekent
dat anaal en oraal kontakt
meer risico's inhouden. Be
langrijk is de vraag of de ziek
te zich ook zal verspreiden
buiten de groep van homosek
suele mannen. Epidemologen
durven daarover geen voor
spellingen te doen. In de wes
terse wereld zijn enkele geval
len bekend van Aids bij vrou
wen, die de aandoening waar
schijnlijk hadden opgelopen
via een druggebruiker of bi
seksuele echtgenoot. Het ge
vaar voor verspreiding naar
de heteroseksuele bevolking
wordt gevormd door de heroï-
ne-prostitutie.
In het algemeen wordt in de
voorlichting over geslachts
ziekten het condoom genoemd.
Dit moet inderdaad niet lan
ger worden gezien als anticon
ceptiemiddel, maar als be
scherming tegen seksueel
overdraagbare aandoeningen,
waartoe ook Aids gerekend
wordt. Bang voor besmetting
via bloedtransfusies hoeft men
volgens het Zeeuwse Kruis
hier niet te zijn. Direct bij het
bekend worden van de ziekte,
•is men in Nederland uiterst
concensieus te werk gegaan.
Geïmporteerd bloed wordt zo
min mogelijk gebruikt en ho-
mosexuele donors is gevraagd
zich vrijwillig terug te trek
ken. Momenteel zijn er sets op
de markt waarmee donorbloed
wordt getest op het virus.
De sociaal verpleegkundige
van het Zeeuwse Kruis ziet er
weinig heil in om risicodra
gers te testen op aanwezigheid
van het virus. Daarmee zou
men volgens haar slechts pa
niek zaaien, omdat afdoende
behandeling niet mogelijk is
en bovendien niet zeker is dat
de besmetting ook daadwerke
lijk tot Aids zal leiden. „Eén
ding moet worden voorko
men", vinden de betrokken or
ganisaties, „dat de homobewe
ging de rol van het „zwarte
schaap" weer krijgt toebe
deeld. Ook de voorlichting van
Aids moet uit de homosfeer
worden gehaald. Door hun
leefstijl hebben ze de pech er
eerder mee te worden gecon
fronteerd. Maar we moeten
wel bedenken dat ze slachtof
fer zijn, geen veroorzaker.
Iedereen kan met Aids te ma
ken krijgen".
'^Eindeloos kombineren en variëren,
dat zijn de kenmerken van de
Charpentier-kollektie. Om een
voorbeeld te geven: bij de ge
bloemde blazer en (enkellange)
pantalon kunt u kiezen uit bleu
gekombineerd met roze of mint
met zalm. Het topje is in bleu,
roze, mint of zalm. Talloze
mogelijkheden dus. Van
V 100% katoen, dus komfor-
•^S. tabel in het dragen. De
blazer en pantalon zijn
in de maten 38 t/m 44
en het topje in S, M en L.
Overigens, we hebben nog meer
van deze Charpentier-kombinaties in
onze winkel!
Vrijlandstraat 53, MIDDELBURG
t
«Sm
MIDDELBURG-BREEWEG 17-
-an TELEFOON (01180) 13187
GAZELLE fietsen rijden op VREDESTEIN banden
„Een festival van een derge
lijk formaat heeft nog niet
eerder hier in Vlissingen
plaatsgevonden", vertelt Anita
Geljon, de voorzitster van de
festivalcommissie.
We zijn echt trots dat we
zo'n keur van groepen hier
aan Vlissingen kunnen halen.
Het worden beslist spectacu
laire shows waar we nog veel
van kunnen leren. Zo doen on
der meer de Residentie Show
Girls uit Den Haag mee. Zij
zijn de Nederlandse kampioe
nen in de eerste divisie".
Aan de wedstrijden in Vlis
singen wordt deelgenomen
door majorettengroepen in
vier verschillende divisies.
De wedstrijden beginnen
om tien uur. Om zes uur wor
den de prijzen uitgereikt door
wethouder Bruinooge.
De organisatoren hopen na
tuurlijk op mooi weer. Omdat
de groepen nogal wat ruimte
nodig hebben voor hun show,
is het open veld daarvoor het
meest geschikt. Mocht het on
verhoopt toch te slecht weer
zijn, dan wijkt men uit naar de
sporthal Baskensburg.
99
99
MIDDELBURG - „Er wordt in Nederland uitslui
tend en alleen naar het nut gekeken. Maar het nut
van dramatische expressie, ook in het onderwijs,
wordt niet gezien. Dat noem ik een gebrek aan in
telligentie. Onze scholen in het westen zijn geen le
vensscholen. Je leert er alleen feiten en niet wat je
met je leven kunt. Terwijl mensontwikkeling svak-
ken als drama, beeldende kunst, muziek en dans er
toe bijdragen dat de leerlingen een grotere toegang
krijgen tot de zaakvakken en zich leuker zouden
kunnen ontplooien. Toch wordt er nog steeds ge
vraagd: wat heeft dat nou voor nut, mijnheer? Met
Nijenrode vergelijkbare opleidingsinstituten in En
geland stellen toneellessen voor haar managers in
spe verplicht!"
Een profielschets van z'n
beroep ziet er ongeveer als
volgt uit: altijd op weg, in
weer en wind, van hot naar
her. Geen avond thuis. Wik
kend en wegend om de werk
tijd binnen juiste verhouding
te verdelen tussen dramales
sen, de clubs, de cursussen, de
regies en adviezen, overleg en
niet te vergeten de vergade
ringen. Dat zijn vrouw dit al
20 jaar doorstaat vervult hem
met een grenzeloze bewonde
ring. „Zonder haar
Ad van Noort (1923) werd
geboren in Benthuizen, opge
leid voor de handel en had eni
ge tijd een technisch beroep. In
de jeugdbeweging hield hij
zich bezig met het spel. Op 32-
jarige leeftijd gaf hij zijn baan
er aan en ging van zijn spaar
centen voor een jaar studeren
aan de Amsterdamse Toneel
school. Maar dat kreeg een
staartje; hij hoorde bij de eer
ste groep leerlingen, die zich
liet inschrijven aan de Acade
mie voor Expressie door
Woord en Gebaar in Utrecht.
In '59 studeerde hij af en trad
in dienst bij het N.C.A., toen
nog Natu geheten.
Ad van Noort: „Je ziet, ik
ben er niet ingerold. Het was
een uitgesproken keuze die ik
maakte". Met een nostalgische
ondertoon voegt hij daar aan
toe: „De consequentie van die
keuze was, dat ik in de avond
uren en weekends de kost
moest verdienen. In het laatste
jaar van mijn studie deed ik
dat al als adviseur in Utoscht.
Als er dan een scriptie moest
komen sloot ik me gewoon
twee etmalen op met de nodige
koffie. Dat red je wel op die
leeftijd".
Ook na z'n studie bleef Ad
een voorliefde houden voor het
werken met jongeren. Naast
de regie trok hem de didacti
sche kant van het vak sterk
aan. Hij begon werkgroepen
op poten te zetten voor de leef
tijd van 18 tot 25 jaar. „Die
groep vormde een minderheid.
In die zin, dat men vond, dat ze
eerst maar eens een paar jaar
mee moesten lopen voor ze iets
wezenlijks te doen kregen.
Maar die jongelui hadden er
natuurlijk helemaal geen zin
in om jarenlang brieven op te
brengen of lansen vast te hou
den.
In die werkgroepen werden
ze met theater in aanraking
gebracht op een andere ma
nier. Opiniërend; ze konden
een eigen inbreng realiseren;
zelf stukken maken of stukken
spelen waarmee ze affiniteit
hadden. Aan de hand van die
groepen is toen eigenlijk bij
het N.C.A. de sectie Jeugd en
Toneel ontstaan. En het ver
volg daarop zijn de werkgroe
pen dramatische expressie, die
nu in veel plaatsen bestaan".
Vroeger waren dramatische
expressie en toneel twee apar
te grootheden. Dat is volgens
Ad van Noort gelukkig aan
het veranderen. Al blijft het
feit, dat slechts 10 15 procent
van de amateurverenigingen
in Nederland aan scholing wil
doen.
„Je kunt op twee verschil
lende manieren bezig zijn met
dramatische expressie: als
doel of als middel". In zijn
stem klinkt de docent. „Als
doel is het gericht op de ont
plooiing en groei van de per
soonlijkheid door middel van
dramatische werkvormen. Bij
toneelspelen is het een middel;
het moet er als het ware de bo
dem van vormen. In zo'n
werkgroep zit natuurlijk een
bepaalde opbouw. Ten eerste
leert de speler zichzelf beter
kennen, ontdekt de relatie tot
de groep, z'n eigen grenzen en
wie en wat hij daarbinnen wil
toelaten. Dat leidt meestal tot
het inzicht, dat er veel meer
kan worden uitgewisseld dan
eerst mogelijk leek".
„De spelers krijgen hierdoor
makkelijker toegang tot de
eigen emoties. Allerlei kana
len, die door de maatschappij
zijn dichtgespijkerd worden
weer geopend. Met de groep
bouw je een toren van ver
trouwen, waarin je steeds
meer van jezelf durft te laten
zien, je kwetsbaarder durft op
te stellen. Dat maakt gelijktij
dig naar de buitenkant ster
ker, weerbaarder".
De suggestie, dat deze werk
wijzen therapeutisch zijn
wijst Ad resoluut van de hand.
„Natuurlijk zijn er wel over-
lappingsgebieden", stelt hij.
„Wanneer je met eigentijdse
thema's werkt als werkloos
heid of universele zaken als
trouw, agressie, wanhoop en
eerlijkheid, dan zijn er altijd
wel mensen in de groep, die
daar op dat moment sterker
door geraakt worden dan een
ander. Maar omdat het binnen
een artistiek kader wordt ge
plaatst, biedt het bescherming
en onderscheidt het zich van
therapie. Voor de problema
tiek zoek je een artistieke
vorm".
„Of altijd dramatische ex
pressie een middel moet zijn
voor de toneelspeler om z'n
eigen materiaal en mogelijk
heden te verkennen? Ja, abso
luut. Als je het globaal bekijkt,
vind ik, dat de winst van de
70er jaren is, dat in alle oplei
dingen in Nederland dramati
sche expressie nu wordt ge
bruikt als onderbouw voor de
werkelijke toneelstudie. Pas
daarna kun je beginnen met
het elementaire toneelspel,
met dat wat niet scheidbaar
is".
Om duidelijk te maken, wat
hij daarmee bedoelt, vergelijkt
Ad van Noort het elementaire
van toneel met een ijsje, waar
in allerlei smaken zitten, maar
je kunt het slechts likken als
een eenheid. „Het elementaire
toneelspel is de bundeling van
gevoelslagen in een cruciaal
moment".
Zijn voorliefde gaat uit naar
het grote romantische theater,
in het bijzonder de stukken
van Shakespeare, waar de
universeel menselijke waar
den het thema bepalen. Direct
daarnaast houdt hij van mo
derne schrijvers als Ionesco en
Pinter, die de hedendaagse
problematiek weten te vangen
in dramavorm. Als het góed is
sluiten die twee stijlen op el
kaar aan, vindt hij.
„De scheiding tussen be
roeps- en amateurtoneel vind
ik een afschuwelijke", zegt hij.
„We slaan daarmee, in verge
lijking tot andere landen, een
slecht figuur. Er is wel veran
dering gaande. Alhoewel de
liefde nog erg van één kant
komt: de amateurs. Progres
sieve krachten uit die hoek
hebben de zaak opengebroken
door in kleine theaters te gaan
spelen, beter repertoire te
brengen en de individuele
hulp in te roepen van beroeps-
acteurs, docenten of adviseurs.
In het beroeps wordt nog al
tijd met veel dédain over de
amateur gesproken, vaak ten
onrechte. Een verwijt van de
beroeps aan de amateurs is
hun gebrek aan liefde voor to
neel. En inderdaad, je zou ver
wachten, dat amateurs de
meest fervente theaterbezoe
kers zijn. Niets is minder
waar. Hele horden repeteren
wekelijks vele uren en gaan
niet kijken naar het professio
nele toneel".
„Een teer onderwerp"
noemt hij de vraagstelling in
hoeverre het publiek de ama
teurvereniging vastpint op een
bepaald repertoire.
„Persoonlijk denk ik, dat
het publiek best bereid is te
komen kijken naar een goede
amateurvoorstelling, ook als
het geen klucht is. De kreet:
we moeten wel, want anders
komt het publiek niet, gaat
volgens mij dus niet op. En ik
roep dan ook de woestijn in: Je
speelt natuurlijk in de eerste
plaats voor jezelf; het is jóuw
hobby; jij steekt er je tijd in".
heid van het publiek met de
spelers. Maar wat zegt dat
over de culturele functie? Het
een is niet te scheiden van het
ander. Het is als een piramide.
Naarmate de voorstelling ar
tistiek hoogstaander wordt,
stijgt de culturele waarde ten
koste van de sociale. Cultureel
gezien zou je ook kunnen zeg
gen, dat de functie van het
professionele toneel een zeer
elitaire is. In Engeland, een
theaterminnend land bij uit
stek, heeft Peter Brooke, een
groot regisseur, eens geschre
ven: als morgen alle theaters
dichtgaan, gaat daar niemand
voor de straat op. En als het
daar al zo isDe plaats van
het theater en de kunst in het
algemeen binnen onze samen
leving is een heel wankele".
„Op dit moment maakt het
amateurtoneel een bloeiperio
de door, zoals ik dat na de oor
log nog niet heb meegemaakt.
Veel mensen zoeken een voeg
om creatief bezig te zijn. Wat
ons betreft, het Zeeuws Cen
trum voor Amateurtoneel, wij
hebben gouden kansen. Behal
ve het aanbod van spel- en re
giecursussen, kan er met video
worden gewerkt, hebben we
een schrijversprojekt en orga
niseren tal van workshops met
grime, clownerie en mime. Dat
is ook het leuke van dit vak,
die oeverloosheid".
We besluiten het gesprek
met de vraag wat hij van zich
zelf als een storende eigen
schap ervaart in dit beroep.
Het antwoord heeft hij klaar.
„Ik heb de neiging om sociale
aspecten te laten overwegen.
M'n nek nogal eens uit te ste
ken voor mensen om ze zoveel
mogelijk bij een produktie te
betrekken. Terwijl, als ik ar
tistiek zwaardere eisen zou
stellen, een „mooiere" voor
stelling het resultaat zou zijn.
Dat is de tragiek van het vak.
Je hebt een dienende functie
waarin je veel mensen in aan
raking met toneel wilt bren
gen. Vanuit de artistieke kant
bekeken zou je het tegenover
gestelde moeten doen, selecte
ren. Toch vind ik, dat een ad
viseur alle facetten in ogen
schouw moet nemen en niet
alleen de artistieke".
Het spreekt vanzelf, dat Ad
van Noort een feestelijke re
ceptie krijgt aangeboden in
zijn woonplaats Middelburg.
Dat gebeurt op zaterdag 25 mei
van 15.00 tot 18.00 uur in de
Abdij. Men wordt verzocht het
secretariaat van het Z.C.A. op
de hoogte te brengen van zijn
of haar komst. Het adres is: Ja
cob Valckestraat 19, 4451 AW
Heinkenszand.
Ëilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll||||||||||||||l£
Gevraagd naar de verschil
lende maatschappelijke func
ties van beroeps- en amateur
toneel: „Poeh, leuke vraag.
Daar valt zoveel over te zeg
gen; zijn zoveel visies op.
Breek me de bek niet open.
Het amateurtoneel trekt jaar
lijks eenderde meer aan be
zoekers dan het beroeps.
Daaraan kun je in ieder geval
de grote sociale functie afle
zen. Mede door de betrokkert-
u
Zo lang de voorraad strekt