M1
HET WEEKBLAD WAAR JE
ARMLASTIG POLEN
LEKKER VOOR GAAT ZITTEN
„Als ik met de hulp stop
voel ik me een moordenaar
(Minitrip Londen voor
I onze lezers vanaf 99,-
>5?
knuijt
Buitenlandse produkties
onder de schoolvoorstellingen
Herdenking bevrijding
bij landingsmonument
Ruilbeurs skivereniging
99
COMPUTERBOEKEN
de Ruiter
RUITER
DE
Mogelijk
Midgardkrant
JUWELIER
VAN DER MADEN
Rommelmarkt
Verkoop
handwerken
MANNENMODE
WIE DE POLSSLAG VAN
Z'N STREEK WIL VOELEN
EN Z'N VINGER OP DE
KNIP GAAT EVEN ZITTEN
VOOR DE SCHELDEBODE
M
V
Academic Service
Sybex
Cassette ALASKA
545,-
OOK voor hoeden
petten en bontmutsen
DE SCHF^DEBODE i
UITGAVE ZEEBRA WEEKBLADEN -31e JAARGANG - OPLAGE 42.465 EX.
WOENSDAG 2 NOVEMBER 1983
KANTOOR TORENSTRAAT 5 - VLISSINGEN - TEL. 01184-19910 - POSTADRES POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN
VLISSINGEN - Eenmalige hulpacties, zoals Open het Dorp
(voor gehandicapten in het begin van de jaren zestig), voor Biaf-
ra (de honger, Vijftien jaar geleden) en voor Polen zijn vaak een
succes. Als die acties langer duren, zakt de animo. Meestal ko
men er dan argumenten als „het is te ver van mijn bed" (derde
wereld) of, zoals in Polen, „er is helemaal geen gebrek". De Vlis-
singse loodgieter Lipowski bestrijdt dit soort argumenten fel.
Als een bevlogene probeert hij de mensen hier nu al drie jaar te
interesseren voor het lot van zijn ex-landgenoten. „Als ik ermee
stop, voel ik me een moordenaar. Elke keer als wij medicijnen
meenemen naar Gdansk, redden we de levens van een aantal
kinderen".
Het is dan ook op Lipowski's
verzoek dat een aantal Polen-
gangers voor de Scheldebode
willen vertellen wat zij in Po
len aan opvallende dingen
hebben gezien. Het zijn Henk
Sturm (acht transporten naar
Polen meegemaakt), M. Cal-
jouw (4 transporten), W, en
Jan Kaljouw en Ellen van
Maldegem die Polen eenmaal
hebben gezien. Het laatste
transport was van 10 tot 14 ok
tober, dus de herinneringen
zijn nog vers. Ellen mocht met
haar vriend Jan mee, iets wat
de Poolse regering pas sinds
zeer kort toestaat.
„Vroeger mochten er alleen
chauffeurs mee. Het is een be
wijs dat de staat van beleg iets
is versoepeld", verklaart Cal-
jouw de veranderde houding.
De wegen vallen het eerst op
bij deze chauffeurs. En in Po
len zijn die ronduit slecht,
vindt W. Kaljouw. „Alles rijdt
bij elkaar op de weg: fietsers,
auto's, paard en wagen, wan
delaars". Gestroomlijnde snel
wegen, zoals wij die hebben,
zijn er nauwelijks. Het zijn
tweebaanswegen voor ieder
een.
Gezellig, dat wel, maar ook
gevaarlijk, ondervond het
Zeeuwse transport. Jan: „Op
de terugweg zat er een in 't
donker zijn brommer te repa
reren, op de streep van de
weg".
Het lijkt op Nederland vlak
na de oorlog, vindt de Caljouw
met een C. Puur gebrek aan
veel elementaire zaken. Zo is
er geen w.c.-papier, je billen
moet je afvegen met oude
kranten. Alleen bij inlevering
van een hoeveelheid oud pa
pier krijg je nieuw papier en
lucifers, want papier is op de
bon. Uit tactische overwegin
gen overigens, want de leiders
willen de ondergrondse leden
van Solidariteit zo min moge
lijk kans geven hun landgeno
ten via stencils te beïnvloeden.
De ervaren Polengangers
hebben de indruk dat het wel
wat beter is dan vorig jaar. De
winkels zijn beter gevuld dan
toen. Maar daar staat tegen
over dat alles vrijwel onbe
taalbaar is. Margarine kost 60
zlotys. Als je weet dat het uur
loon rond de 40 zlotys zweeft,
dan komt dat in Nederlands
geld neer op vijftien a twintig
gulden. Een simpele trui kost
850 zlotys, drie a vier dagen
werken, en voor een kippetje
moet de gemiddelde Pool. drie
dagen arbeid verrichten: 700
zlotys.
Als je dan bovendien weet
dat een bejaard echtpaar van
7000 zlotys, ofwel de waarde
van tien kippetjes, moet rond
komen, dan is duidelijk dat er
in Polen echt gebrek is. Dat
kan gewoon niet, zouden we in
Nederland zeggen, maar de
Polen moeten het kunnen.
(Volgens Henk Sturm zijn bo
vendien de kippetjes de naam
nog niet eens waardig: „Je kan
ze zo in je zak stoppen".)
Caljouw: „Iemand met
AOW kan er nooit kleren ko
pen, dat kan eenvoudig niet. Is
er op een of andere wonderlij
ke manier geld om bijvoor
beeld schoenen te kopen, dan
zijn ze vaak nog niet te krij-
DE SCH^PEBODE j
Verschijnt wekelijks gratis huis
aan huis op geheel Walcheren.
Editie Vlissingen (V). Oplage
22.383, in de gemeenten
Valkenisse, Vlissingen en
Westkapelle.
Editie Middelburg (M). Oplage
22.082, in de gemeenten
Arnemuiden, Domburg,
Mariekerke, Middelburg en
Veere..
Advertentie-exploitatie: J. v.
Emden, privé Bossenburg 10,
Vlissingen, tel. 01184-60369; Jos
Rentmeester, privé Hoofdstraat
36, Ovezande. tel. 01195-379.
Redacteur: Ad de Jong, privé tel.
011 §0-26043.
Correspondent: Rina Savic,
privé tel. 01184-64630.
gen". Op aat ogenblik komt
Lipowski de kamer binnen,
kennelijk niet meer nodig in
zijn winkel, en roept: „De
grootste ellende heerst bij le
den van Solidariteit. Er is een
nieuwe wet die het recht
streeks aannemen van mensen
onmogelijk maakt. De over
heid treedt nu op als tussen
persoon en zo komen leden
van Solidariteit nooit meer
aan werk. Maar het belang
rijkste, hebben jullie dat ge
zegd?" Dat blijkt nog niet aan
de orde te zij n geweest.
Acht uren lang heeft de
ploeg aan de Poolse grens ge
staan. Alle vrachtwagens wer
den compleet tot op de plan
ken uitgeladen, alle dozen
moesten worden opengemaakt
en alles werd doorgelicht. Het
reisplan (maandag heen en
donderdag terug, want de
vrijwilligers moesten vrijdag
weer werken) in de soep, dank
zij Poolse militairen.
- „Ze-willen wat vinden", zegt
Lipowski. „En wat? Papier in
verband met Solidariteit. En
munitie. De militairen hebben
opdracht alles voor 100 procent
na te kijken".
Gebrek, het is eentonig,
heerst overal, ook in de zie
kenhuizen. „Het is er oud!
Verschrikkelijk vindt Ellen.
Het zijn kleine zaaltjes, over
vol, de bedden staan tegen el
kaar aan. Het is er wel proper,
maar lakens zijn bijvoorbeeld
vaak versteld of stuk". Op het
laatste transport zijn ook la
kens, schorten en handdoeken
meegegaan. „De mensen
sprongen een gat in de lucht,
het is er een luxe", verklaart
Lipowski. En over speelgoed
zegt hij: „Wat hier aan over
vloed is, is daar te weinig.
Maar dat geldt eigenlijk voor
(ADVERTENTIE!
alle artikelen en levensmidde
len.
De Polengangers trekken
zich die armoe aan. Ze stoppen
veel vrije tijd in het werk van
de Stichting Zeeland helpt Po
len. Alleen het transport elke
keer kost al vier of vijf dagen.
Daar komt dan nog het inza
melen van goederen bij. Henk
Sturm verklaart zijn inspan
ningen zo: „Je wil je nuttig
maken. Als je 't daar eenmaal
hebt gezien, dan hou je niet
meer op.." Caljouw stopt er zo
veel tijd in, omdat hij aan de
ellende in Polen daadwerke
lijk iets kan verhelpen. „Ik
kan geld voor de derde wereld
storten, maar dat spreekt me
niet aan. Ik doe nu zelf iets. En
daar komt nog iets bij. Ik ben
in de oorlog geboren en de Po
len hebben Zeeland bevrijd.
En: Polen zijn ontzettend gast
vrije mensen, hele lieve men
sen eigenlijk".
Jan Kaljouw geeft daar een
voorbeeld van. „We kwamen 's
nachts om drie uur op de
plaats van bestemming aan en
wie stonden daar? Drie vrou
wen. Het eten stond klaar, de
tafel gedekt. Alles was 's mid
dags al gekookt, maar door de
vertraging bij de grens waren
we zo laat. Al die tijd hadden
ze op ons gewacht".
Hulp aan Polen is dus nog
steeds nodig. We mogen dan
hier piepen dat we 't slecht
hebben, in verreweg de meeste
landen is het nog veel slechter.
„In Polen zie je nog mensen
van tachtig werken", zegt Li-
powsi.
Hulp kunnen de mensen
daar nog heel goed gebruiken
en de hulp komt via de kerk
bij de meest getroffen Polen te
recht, verzekert Lipowski. Wie
iets over heeft, kan dat bren
gen naar Lipowski, Hobein-
straat 22 Vlissingen; Sturm,
Noordhoutstraat 11, Seroos-
kerk; Caljouw (transportbe
drijf) in Veere. Grote hoeveel
heden worden na een tele
foontje naar Lipowski (01184-
13402) opgehaald. Geld (voor
medicijnen) kan worden ge
stort op postgironr. 329443 van
de Stichting Zeeland helpt Po
len, Hobeinstraat 22, Vlissin
gen.
Foto: Cor Schuilwerve
MIDDELBURG - Deze
maand begint weer een serie
schoolvoorstellingen voor de
Zeeuwse scholen voor voort
gezet onderwijs. Deze voor
stellingen zijn tot stand geko
men door bemiddeling van het
Zeeuws Steunpunt voor
Kunstzinnige Vorming in
Middelburg.
Al voor de zomervakantie
hebben alle scholen de aan
bodbrochure van het Zeeuws
Steunpunt ontvangen. Deze
brochure bevat een aantal mo
gelijkheden met betrekking
tot toneel, dans, muziek, caba
ret en poppenspel, waaruit de
scholen een keus kunnen ma
ken. Na enkele jaren afwezig
te zijn geweest zullen er weer
enkele buitenlandstalige voor
stellingen plaatsvinden.
Deze vinden plaats in Mid
delburg. Getracht zal worden
ook in Goes en Zeeuwsch-
Vlaanderen dergelijke voor
stellingen te realiseren. De ge
meente Goes geeft geen subsi
die meer voor schoolvoorstel
lingen in het voortgezet on
derwijs, zodat de scholen ge
zamenlijk de kosten moeten
opbrengen. In Zeeuwsch-
Vlaanderen bestaat nog geen
duidleijkheid ten aanzien van
de koers die de gemeente Ter-
neuzen zal gaan varen met be
trekking tot de schoolvoorstel
lingen.
De buitenlandse voorstellin
gen die vooralsnog alleen in
Middelburg zullen doorgaan
zijn: op 22 november en op 21
december „Oh what a lovely
war" door het Londense gezel
schap Lambda. „Oh what a lo
vely war,, is een anti-oorlogs
musical, gesitueerd in de eer
ste wereldoorlog. Met bijtende
ironie eri Brits understater
ment wordt de waanzin van
oorlog bloot gelegd.
Op 4 januari speelt de
„Kamperspiele Dortmund" het
bekende „Draussen vor der
Tür" van Wolfgang Borchert.
De voorstelling owrdt aan de
hand van een tekstuitgave tij
dens de lessen Engels en Duits
voorbereidf.
In november speelt het ge
zelschap „Mevrouw Smit" een
zevental keren de voorstelling
„Geheime Vrienden" al in
Zeeland te zien. De produktie
won vorig jaar n de „Hans
Snoeck Prijs". Deze prijs
wordt jaarlijks uitgereikt aan
het beste kindertheater.
In december speelt toneel
groep „Het Volk" de Heijer-
mans-voorstelling „Brand in
de jonge Jan" in Axel, Oost
burg, Zierikzee, Middelburg,
Goes en Vlissingen. Het
Zeeuws steunpunt levert bij
deze voorstelling een-
diaklankbeeld en een kleine
expositie over Herman Heij er-
mans.
Voorts worden nog de vol
gende voorstellingen ver
wacht: De Zeeuwse groep
„Parlando" met „Hoe Mieke
Mom haar maffe moeder
vindt" Theatergroep Slinks,
toneelgroep Centrum met een
meespeelvoorstelling, toeneel-
groep „Het Volk" met ,,'t
Dwaallicht" naar het verhaal
van Elschot, Het Scapinoballet
met demonstraties, het Pop-
muzikale programma „Enso
en de D.M.", Peter Faber, Het
Internationale Folkloristische
Danstheater, een aantal volks-
muziekconcerten en het
English Speaking Theatere
Amsterdam.
Een scène uit Brand in de jonge Jan van Het Volk
Zeer uitgebreide
kollektie
in voorraad bij
o.a. alle uitgaven
en veel titels van
Tab - Granada etc.
Paul Krugerstraat 55-57
VLISSINGEN
01184-12733
MIDDELBURG - Als er
voldoende belangstelling, is
gaan bezoekers van het Mid
delburgse jongerencentrum
Midgard een jonderenkrant
uitbrengen.
De bedoeling is informatie
te gaan geven over zaken als
muziek, huisvesting, strips,
school, ondersteunen van ac
ties, positie van jongeren in
Middelburg en de rest van Ne
derland, jongerencultuur en
zovoorts. Het betekent dat er
mensen nodig zijn voor het
schrijven, het verzamelen van
informatie-materiaal, lay-
outen, typen, stencillen enzo
voorts. Ieder die zin en energie
heeft kan zich opgeven in
Midgard, Kuiperspoort 12, tel.
01180-14281.
MIDDELBURG - Donderdag 3 november om 11.00 uur begint
bij het Landingsmonument aan de Cammandoweg de herden
king van de bevrijding van Vlissingen die dag 39 jaar geleden.
Het gemeentebestuur zal
kransen leggen bij het monu
ment van Commando's no. 4 en
bij de herdenkingssteen van
the 52nd Lowland Division. Bij
laatstgenoemde steen zal bur
gemeester Wester hout ook een
^llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|
S Heel onverwacht kunnen we U op een
2 buitenkansje trakteren. U kunt met ons een
S minitrip maken naar Londen op 22 en 29 no-
vember a.s. voor een prijs vanaf slechts f
E De minitrip „vertrekt" op dinsdag-
E avond- de bussen stoppen in Oosterhout,
Breda, Etten-Leur, Roosendaal, Bergen op
Zoom, Kruiningen, Goes, Middelburg, Oost
E Souburg en Vlissingen- en eindigt op don-
E derdagmorgen. Intussen brengt U twee
E avondgedeelten en twee nachten door op de
comfortabele Olau-schepen, die iets weg
E hebben van een luxe hotel, dat tot na mid-
dernacht volop in bedrijf is. Aan boord be
ll vinden zich restaurants, een winkelcen-
H trum, een bar met discomuziek, een gratis te
S gebruiken zwembad, sauna en solarium, ge-
legenheden om een gokje te wagen, een tax
free-shop en uitgebreide mogelijkheden om
„uitgeslapen" in Londen en uiteraard in
E Vlissingen te kunnen arriveren. Op die
slaapgelegenheid komen we zo meteen nog
even terug.
Met onze AMZ-bussen rijden we op
H woensdagmorgen van Sheerness naar Lon-
den, waar we o.a. Buckingham Palace, de
H Big Ben, de Tower of London en the Houses
S of parliament kunnen bekijken. Er blijft
nog volop tijd over om zelf nog wat te ver-
li kennen en te bekijken, terwijl degenen, die
op eigen houtje Londen willen „verkennen"
H met de chauffeur moeten afspreken, waar
en hoe laat men elkaar zal treffen. Om zes
uur gaan we immers rijden om tijdig te
H kunnen inschepen voor de retourvaart. Om
zeven uur (donderdagmorgen) zijn we in
E Vlissingen en daarna doen de bussen de
stopplaatsen weer aan.
Een geldig paspoort of geldige toeristen-
kaart zijn natuurlijk een must, terwijl een
reisverzekering-de bagage is niet verze
kerd- is inbegrepen. De te gebruiken maal
tijden, drankjes en roulettecenten zijn niet
bij de prijs inbegrepen.
De superstuntprijs van f 99,— voor déze mi
nitrip omvat dus de bustrips, de overtoch
ten,het gebruik van de sauna,solarium en
zwembad, de reisverzekering, de discomu
ziek en de slaapgelegenheid, die bij de basis
prijs van f 99,bestaat uit een zogeheten
economy-hut. Dat is een eenvoudige slaap-
accommodatie, met drie of vier bedden bo
ven elkaar en met de douches en de toiletten
op korte afstand „in de gang". Omdat op de
heen- en terugweg de schepen verschillen
hebben we besloten om in de economy-hut-
ten geslachtsgewijs in te delen, dus dames
bij dames en heren bij heren. Voor degenen
die meer comfort en privacy willen, bestaat
de mogelijkheid om tegen betaling van een
toeslag een vierpersoons binnenhut(toeslag
f 15,p.p.)of een tweepersoons hut(zonder
raampje toeslag p.p. f 38,—).
De vertrektijden en opstapplaatsen zijn:
Oosterhout Heuvel 19.00 uur; Breda station
NS 19.15 uur; Etten-Leur Markt 19.35 uur;
Roosendaal NS-station 19.55 uur; Bergen op
Zoom NS-station 20.15 uur; Kruiningen Uit
kijk 19.50 uur; Goes Westwal 20.10 uur; Mid
delburg NS-station 20.30 uur; Oost Souburg
Oranjeplein 20.45 uur; Vlissingen Stadhuis
21.00 uur.
De kaarten voor deze bijzondere een vooral
ook voordelige minitrip zijn zo lang de voor
raad strekt verkrijgbaar op het kantoor van
deze krant.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiliiliilillilllililiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilllliiiiilillliiiiiillllliliiiiililiiiiHMiiiiiiiiiiiiir^
MIDDELBURG - Zaterdag 5 november houdt de kring Zee
land van de Nederlandse Ski Vereniging een ruilbeurs in het
Zuiderbaken aan de Rentmeesterlaan 245 in Middelburg-Zuid.
Iedereen kan allerlei artike
len kopen of verkopen, die iets
met de wintersport te maken
hebben. Deze beurs begint om
tien uur. Het is een van de ac
tiviteiten van de kring Zee
land dit najaar. De vereniging
telt in Zeeland 1800 leden die
vier keer per jaar via een
clubblad op de hoogte worden
gehouden van de activiteiten
in Zeeland en Nederland.
Op verschillende plaatsen is
begonnen met* gymnastiekles
sen om de conditie weer op
peil te brengen. In Zoutelande
is dat op woensdagavond en in
Middelburg op donderdag
avond. Wie zich daarvoor wil
(ADVERTENTIE!
WIRTHS
BESTEK
41-delig
752,50 tot 31 december
Walstraat Vlissingen
opgeven kan bellen naar de
heer Elsacker, 01100-20676.
Sinds 30 oktober zijn er 's
zondags ochtends weer skiles
sen op de kunstskibaan in 's
Gravenwezel bij Antwerpen.
Dan nog iets over de ruil
beurs. Er zün doorlopend
films te zien over Oostenrijk
en Zwitserland. Er staan kra
men van de skivereniging en
de ANWB, er is ruimte voor
het drinken van een kop koffie
en er is een kinderhoek met
toezicht.
Mocht er deze winter nu ook
eens in Zeeland sneeuw blij
ven liggen dan zet de vereni
ging een loop uit in het Vlis-
singse Nollebos.
MIDDELHARNIS - Zater
dag 5 november houdt de Vrije
School Zeeland een grote rom
melmarkt, waarbij ook kle
ding en boeken worden ver
kocht. Om halftien gaan de
deuren aan de Willem Aron-
deusstraat in Middelburg open
enyje markt duurt tot onge
veer één uur.
krans leggen op verzoek van
the Old Comrades Association
of the King's Own Scottish
Borderers.
Voorts wordt een krans ge
legd door een deputatie van
het Korps Commandotroepen
uit Roosendaal. Ook voor be
langstellenden bestaat gele
genheid om bloemen te leggen.
In verband met deze korte
plechtigheid zal 's morgens
voor beide zijden van de Com-
mandoweg, tussen de Paar
denstraat en de Oostbeer, een
tijdelijk parkeerverbod wor
den ingesteld.
MIDDELBURG - De Her
vormde Vrouwengroep Zui
derwij k houdt vrijdag 4 no
vember van drie tot negen uur
een handwerkverkoop in de
recreatiezaal van De Rusten
burg aan de Vrijlandstraat 28
in Middelburg.
Naast handwerken zijn er
ook oliebollen te koop en zijn
er spelletjes voor de kinderen
en een verloting. De opbrengst
is bestemd voor de Thomaska
pel.
(ADVERTENTIES)
VOOR DE BETERE
St. Jacobsstraat 10
VLISSINGEN
DE SCHÏTDEBODET
HET WEEKBLAD WAA* li vïy#LEKKER VOORGAAT ZiTTEN
64-33 t
