i i o"TT F® HET WEEKBLAD WAAR IE LEKKER VOOR, GAAT ZITTEN Anjerfonds Zeeland gaat zelf collecteren Beschrijving oude Zeeuwse woning aardige geschiedenisles Postbus 5051 4380 KB Vlissingen J.P.A. ROSSËL Jubileumconcert 90-jarig Caecilia Inspraak over woningbouw Souburg WINDORGEL DRIEMAAL IS SCHEEPSRECHT ALLE COMPUTER BOEKEN WIEBIJDEPINKEN WIL GAAN WINKELEN GAAT EVEN ZITTEN VOOR DE SCHELDEBODE Evolutie Machtsvertoon Geschiedenisles Al 200 deelnemers voor volleybal op straat MIDDELBURG/VLISSINGEN - Deze week en volgende week komen in heel Zeeland voor het eerst collectanten langs de deur voor een bijdrage aan het Anjerfonds Zeeland. Het Anjerfonds Zee land, dat geldelijke steun geeft aan verenigingen en organisaties die zich met cultuur of natuurbe houd bezighouden, heeft hier nog nooit zelf een col lecte gehouden. van Academie Service in voorraad) bij Tuinfeest in Buitenrust TANDPROTHETICUS KUNSTGEBITTEN- REPARATIE DE SCHP7J3&1BOUE Het postadres van De Scheldebode is: MIDDELBURG - Het is ongelooflijk dat technie ken die eens overal werden toegepast, volledig kunnen verdwijnen. Bijvoorbeeld de baksteenfa- bricage. De Romeinen bouwden eeuwenlang in baksteen en hun beschaving reikte tot de zuidelijke oever van de Rijn. Toch verdwijnt de kennis van de steenbakkerij en het duurt tot de twaalfde eeuw vooraleer monniken erin slagen weer bakstenen te maken. Voor de gewone man heeft dat de eerste eeuwen nog geen gevolgen; die blijft in houten hui zen wonen, zoals hij dat altijd al had gedaan. Pas in de vijftiende en zestiende eeuw begint langzaam het stenen woonhuis een regelmatiger verschijning te worden in de steden van Zeeland. In zijn boek Het oude Zeeuwse woonhuis beschrijft de Middel burger Fred Jilleba de ontwikkeling van het simpel middeleeuwse stulpje tot het veel ingewikkelder en gevarieerder woonhuis van de laatste eeuwen. DE SCH FT JDEBODE j UITGAVE ZEEBRA WEEKBLADEN -31e JAARGANG - OPLAGE 42.465 EX. WOENSDAG 22 JUNI 1983 KANTOOR TORENSTRAAT 5 - VLISSINGEN - TEL 01184-19910 - POSTADRES: POSIBUS 5051 - 4380 KB VLISSINQEN Het fonds steunde de Zeeuwse Collecte en kreeg een deel van de opbrengst. Daar naast heeft het Zeeuwse fonds inkomsten van het Prins Bernhard Fonds, waarvan de provinciale Anjerfondsen deel uitmaken. De opbrengsten van de Zeeuwse Collecte zijn ech ter zo geslonken dat werd be sloten een eigen collecte te ADVERTENTIE en heel veel titels van Sybex, tab., e.a. Paul Krugerstraat 55-57 VLISSINGEN 01184-12733 gaan houden. Een gunstige op brengst van de collecte bete kent ook een gunstiger bijdra ge van het landelijke Bern- hardfonds. Drente bijvoorbeeld, een qua inwonertal goed met Zee land vergelijkbare provincie, haalde via de collecte ruim 130.000 gulden op in 1981, ter wijl Zeeland aan eigen inkom sten via de Zeeuwse collecte 6.750 gulden bijeenbracht. Het gevolg was dat Drente in dat jaar (inclusief de bijdrage uit het Prins Bernhard Fonds) 550.000 gulden had te vergeven en Zeeland 130.000 gulden. Om een idee te geven waar het geld van het Anjerfonds Zeeland naar toe gaat, volgen er drie voorbeelden uit het af gelopen jaar: - een bijdrage in de kosten van inventaris van het oorlogs- en visserij museum in Bruinisse - een bijdrage in de kosten van een tentoonstelling over het loodswezen in 1984 in Vlissin- gen en; -een bijdrage voor de nieuwe schaapskooi van het Zeeuws landschap in het Land van Saeftinghe. De collectanten zijn in de meeste plaatsen leden van verenigingen die nogal eens een beroep op het fonds doen (drumbands, tamboerkorpsen en andere muziekverenigin gen). SOUBURG - Woensdag 22 juni (vanavond dus) is er een inspraakavond in de kleuter school De KLeuterdroom, aan de Braamstraat in Souburg. Omwonenden kunnen rea geren op de plannen om veer tig a vijftig kleinere woningen te bouwen aan de Hudson- straat. Tijdens de avond, die om acht uur begint, zal wethouder Wisse de plannen uitleggen. Tot 1 juli is het mogelijk op deze plannen te reageren. MIDDELBURG - Zaterdag 25 juni wordt op de binnen plaats van het bejaardencom plex Buitenrust Dauwendaele, een tuinfeest gehouden. Op het terras zijn ver schillende hapjes te krijgen. De muziek wordt verzorgd door het Middelburgse Mu ziekkorps en de Volksdans groep Walkin. Het feest begint om half- twee. (ADVERTENTIES) Spoedig klaar Tel. afspraken 01184-14533 Hobeinstraat 52, Vlissingen HlTwEtKaTADWA»«"je\^^j^BtKERVOORGAAT ZITTEN Verschijnt wekelijks gratis huis aan huis op geheel Walcheren, Editie Vlissingen (V). Oplage 22.383, in de gemeenten Valkenisse, Vlissingen en Westkapelle. Editie Middelburg (M). Oplage 22.082, in de gemeenten Arnemuiden, Domburg, Mariekerke, Middelburg en Veere. Advertentie-exploitatie: J. v. Emden, privé Bossenburg 10, Vlissingen, tel. 01184-60369; Jos Rentmeester, privé Hoofdstraat 36, Ovezande, tel. 01195-379. Redacteur: Ad de Jong, privé tel. 01180-26043. Correspondent: Rina Savic, privé tel. 01184-64630. VLISSINGEN - De brassband Caecilia uit Vlissingen be staat 90 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum is er zater dag 25 juni een feestelijk concert en een receptie. Het jubileumconcert staat onder leiding van dirigent J. Meliefste. Naast het orkest van Caecilia zal hier ook het blaasorkest Die Kalkdorfler uit het Duitse Bocholtz optre den. Dit orkest brengt Egerlander, Stimmungs- en eigen muziek. De concertavond wordt in het Scheldekwartier in Vli- sisngen gehouden en begint om halfacht. De toegang is gratis. De receptie vindt plaats in het verenigingsgebouw van Caecilia aan het De Ruyterplein/hoek Nieuwendijk in Vlissingen. Van twee tot vier uur kan men daar het be stuur feliciteren met het jubileum. (ADVERTENTIE) De grote poster is ontworpen aan de hand van deze foto. VLISSINGEN - Aan staande vrijdg om elf uur 's morgens neemt wethouder Bruinooge van Vlissingen officieel het derde windor- gel aan de Nolledijk in ge bruik. Hij zal dan kunnen zeg gen dat dit het mooiste or gel is dat Vlissingen had, omdat er op de ervaringen met beide voorgaande kon worden voortgeborduurd. Hij zal ivaarschijnlijk ook zeggen dat dit een van de slechts drie windorgels in de hele ivereld is en dat Vlissingen er een unieke attractie bij heeft omdat het het enige windorgel in Nederland is. In 1975 werd het eerste windorgel geplaatst door het Brusselse kunstenaars collectief Mass and Indivi dual Moving, op uitnodi ging van Jeugd en Muziek Zeeland. Bij een storm ver dwenen de bamboepij pen in zee. Een tweede orgel werd steviger neergezet, maar dit bleek niet bestand tegen Vlissingers met zaag. De Japanse bamboestok ken van het derde orgel ko men in lange stalen pijpen om het Vlissingers met zaag in elk geval niet gemakke lijker te maken. Deze week zetten enkele leden van Mass Moving het orgel ter plekke in elkaar. De oudste muziek van de wereld, de wind die door takken en stengels blaast, klinkt dan weer op de Nolledijk. De Culturele Raad Vlis singen, die een lange cam pagne heeft gevoerd om aan geld voor herbouw te komen, heeft nog wat ex tra's georganiseerd ter ge legenheid van de inge bruikneming. Op het strand wordt vrijdag een bronzen naamplaat gego ten en er verschijnt een poster in vierkleuren met een informatiepakket over het orgel. Belangstellenden kunnen daarvoor bij de Culturele Raad terecht in Bachten Komme. was een wijziging die ver schillende varianten kende"? Hoe wolf je een dakdeel schuin naar achteren? Jilleba's schrijfstijl is ook niet altijd even soepel. Zoals hier: „Structureel vond in het smalle sterk verticaal gedach te gotische huis met zijn steile dakhelling geen penetratie plaats; het ontving van de Re naissance slechts decoratieve toevoegingen in de vorm van pilasters, frontons, hoofdge stellen, klauwstukken en me daillons". In een verklarende woor denlijst achter in het boek is de betekenis van een aantal technische termen wel te vin den maar veel door Jilleba gebruikte woorden worden niet verklaard. De lezer moet zich echter niet laten afschrik ken door dit soort onvolko menheden. Het oude Zeeuwse woonhuis is een interessante geschiedenisles, bovendien voorzien van foto's van de prachtigste zeeuwse huizen. Het oude Zeeuwse woonhuis, Fred Jilleba, 64 pag. f 24,- Uit geverij De Walburg Pers. Zut- phen. Die ontwikkeling gaat lang zaam; je zou kunnen spreken van een evolutie in het woon huis. De vroegste bouwsels waren rechthoekig met lage wanden en een rieten zadel dak. Dat dak werd gedragen door palen onder de nok en door palen die halverwege het dak stonden. Drie rijen palen stonden dus in het huis. Later weet men het dak toch vol doende steun te geven met al leen de palenrij in het midden. Dat blijkt niet zo te bevallen en de palenrijen halverwege het dak komen weer terug, maar nu met een dwarsbalk met elkaar verbonden. De middelste palenrij verdwijnt. Een belangrijke technische vooruitgang, want dit leidt tot een nieuwe ruimte bpven de grond en nog weer le ter tot verdiepingbouw. Het vuur; dat eerst in het midden van het huis brandde en via een gat in het dak naar de buitenlucht ontsnapte, moet dan wel naar elders. Er ontwikkelt zich een rookka naal, later de schoorsteen. En zovoort. Het is technische, maar boeiende lectuur. Het le men huis met de palenrijen wordt een houten huis en weer later, vaak op last van de ste delijke overheid, het stenen. Het houten huis met rietdak was namelijk de oorzaak van talloze allesverwoestende stadsbranden. Het lijkt alsof het gebruik van steen er toevallig in komt en niet, omdat je er een huis mee kan bouwen. De late mid deleeuwers trekken de muren namelijk in steen op in plaats van in hout, maar louter en al leen om brand minder kans te geven. Houten binten bleven het huis dragen tot zelfs diep in de zestiende eeuw toe. Dan wordt de stenen muur draag- muur* en doet het stenen bur gerhuis zijn intrede. Los van de ontwikkeling van het burgerwoonhuis staat die van de huizen van de hoog ste stand. Bekend is dat al in de elfde eeuw in Zeeland woonhuizen stonden van na tuursteen (niet van baksteen). Huizen is misschien niet het goede woord, het zijn meer burchten met kijspleten, kan telen en spietorens om rovers en andere vijanden buiten de deur te houden. Vanaf de twaalfde eeuw worden dit soort militaire hui zen ook in baksteen gebouwd. Een nog bestaand voorbeeld is dat van het Hoge Huis in Oud Sabbinge dat uit de veertiende eeuw dateert. Jilleba schrijft dat dit type huis zijn weerbare eigenschappen behoudt als het in de steden verschijnt, onno dig, want de steden die aan het eind van de middeleeuwen ontstaan, zijn ommuurd of omwald en goed verdedigbaar. Jilleba veronderstelt dat de bewoners hun imposante bouwwerken handhaafden tussen de lemen en houten stulpjes uit een oogpunt van machtsvertoon. De burger stand wordt echter met de groei van de handel machtiger en de woningen van kooplie den verdringen dan ook op den duur de versterkte huizen van de aanzienlijken. Jilleba beschrijft bouwstij len, gevels, kopshuizen, langs- huizen, binnenhaard, insteek, dubbelhuis, enzovoorts, enzo voorts. technisch, hier en daar te technisch en dat is j ammer. Wat betekent bijvoorbeeld de volgende zin: „Het „snuiten" en vervolgens met een kroon lijst afdekken van de geveltop OOST-SOUBURG - In Oost-Souburg wordt op vrij dag 24 juni weer het jaarlijkse straatvolleybaltoernooi ge houden. Er kunnen teams aan meedoen uit de straten die lig gen tussen de Lekstraat en de Stemerdinglaan. Het is voor de vierde keer dat een aantal recreatiesport leiders dit toernooi hebben op gezet. Er hebben zich deze keer al zo'n tweehonderd deel nemers opgegeven. De wedstrijden beginnen om zeven uur op het grasveld aan de Gouwestraat. Om alvast te oefenen, zijn er al wat netten geplaatst. Voor nadere inlichtingen over dit toernooi kan men te recht bij A. Hogerland, tele foon 63597.

Krantenbank Zeeland

Scheldebode | 1983 | | pagina 1