TENTOONSTELLING GEEFT ZEVEN VOORBEELDEN
Stadsuitbreiding Middelburg
Informatiepost
Patriutten
Invloed
Openingstijden
bibliotheek
Middelburg
Muziek in
de dorpskerk
Exposities
bij Contrast
Stop Borssele in actie
tegen stralend afval
Projecten in
kunstcentrum
Concert
Arditti
Quartet
Openbare
verkoping
Ander adres voor
vrijwilligerswerk
Superstrandloop
Tentoonstelling kadaster
in Vlissingen te zien 1
TOTAAL OPLAGE 349.785 EX.
WOENSDAG 7 JULI 1982
UITGAVE: ZEEBRA WEEKBLADEN - 31e JAARGANG
DESCH
weekblad voor walcheren: editie middelburg (m) editie vlissingen (v) telefoon (01184) 19910
EBODE
kantoor: torenstraat 5, vlissingen
POSTADRES: POSTBUS 50514380 KB VLISSJNGEN
Ook Zeeuwen komen in
opstand als 't nodig is
MIDDELtsunu - „up
21 juli 1672 trok een grote
groep woedende Wal-
cherse boeren op naar
Middelburg. Velen van
hen waren belast met de
bewaking van de kusten
van het eiland tegen drei
gende invallen van Fran
sen, waardoor ze over een
groot aantal vuurwapens
beschikten. Als aanlei
ding voor hun woede
wordt opgegeven dat zij
niet op tijd het wacht
woord hadden gekregen,
waardoor het niet geheel
misplaatste vermoeden
bevestigd werd dat er
reeds in stilte met de
Fransen over overgave
onderhandeld werd. De
menigte verzamelde zich
bij de Noordpoort. Het
dreigement deze te zullen
openbreken bleek overbo
dig toen medestanders
binnen de stad de wacht
dwongen deze van binne
nuit te openen. Samen
met het Middelburgse
„gepeupel" trokken ze op
naar het stadhuis en de
abdij, waar een aantal re
genten gegijzeld werden.
Het betrof hier zowel be
stuurders van provincie
en stad als leden van de
Staten van Walcheren,
het polderbestuur. De gij
zelaars toerden, na lichte
lijk mishandeld te zijn,
overgebracht naar een
herberg buiten de stad,
waar ze tot de volgende
dag gevangen werden ge
houden. Na enige toezeg
gingen van de gevangen
genomen regenten bleken
de boeren gerustgesteld
en werden de gijzelaars
vrijgelaten. Beloofd werd
onder meer dat voortaan
hat wachtwoord op tijd
zou worden doorgegeven.
Van hun kant verklaar
den de boeren het gezag
der regenten te erken
nen".
Deze, overigens niet he
lemaal juiste, beschrij
ving van de gebeurtenis
sen door ene Beronicius
streefden. De Staten van
Walcheren werden name
lijk overheerst door de re
genten van de steden en
dan voornamelijk van
Middelburg. De stedelijke
besturen hadden door het
verwerven van vele am-
bachtesheerlij kheden
grote bestuurlijke en
rechterlijke macht in de
omringende dorpen ge
kregen.
De boeren waren hele
maal niet blij met de
macht van de steden. Al
eerder, in 1656, hadden
boeren enkele leden van
de Veerse magistraat ge
molesteerd en dat had
enig succes gehad, want
zij kregen enige invloed
in het bestuur van Wal
cheren. Mer de opstand
van 1672 is ivaarschijnlijk
vergroting van de invloed
nagestreefd. Dat heeft
toen overigens niet ge
werkt.
De twisten tussen Oranjegezinden en patriotten liepen zo hoog op dat op een
marktdag in Goes in januari 1787 58 huizen van patrotten door de prinsgezindén
werden verwoest. Middelburg was in juni aan de beurt. Op de plaat is de plundering
te zien van het huis van doctor Lucas van Steveninck, kapitein van het Patriottische
Genootschap „Luctando Emergentos". Zijn huis werd zelfs met een kanon bescho
ten.
geeft aan dat ook Zeeu
wen als het nodig is in
opstand komen. Het
Zeeuws Doncumentatie-
centrum, een afdeling
van de Provinciale Bi
bliotheek, heeft een een
tentoonstelling aan ge
wijd. Het gaat dan om op
roer, protest of verzet te
gen het eigen gezag en
niet tegen overheersers.
Er zijn willekeurig ze
ven voorbeelden uit vier
eeuwen Zeeuwse geschie
denis gekozen. Het verzet
is afgebeeld in prenten,
affiches, foto's, originele
kopergravures en pam
fletten, aangevuld met
een dia-serie over de ac
ties voor een open Ooster-
schelde en een bandopna
me van een landarbeider
uit Nieuwvliet die be
trokken was bij een acht
maanden durende sta
king in 1930-31.
De boerenopstand in
1672 is een van de zeven
voorbeelden. Het ging
niet alleen om het te laat
doorgeven van het
wachtwoord, zo blijkt uit
andere bronnen. In de bij
de tentoonstelling horen
de brochure staat dat er al
langer ontevredenheid
onder de bevolking heer
ste. Er waren al eerder
eisen gesteld door de bur
gerij, die een groter aan
deel in de stedelijke re
ging van Middelburg
wilde.
Daarom openden de
Middelburgers de poorten
van de stad voor de boe
ren die hetzelfde doel na-
Het tweede voorbeeld is
van religieuze aard. Er
gingen in 1773 stemmen
op tegen de twee eeuwen
ou^ bewoordingen van
de psalmen en ook tegen
de lange luidruchtig ge
zongen uithalen, uxint
dat begon men onbe
schaafd te vinden. De or
thodox gereformeerden
voelden daar niets voor
en toen de nieuwe psal
men en de korte zangwij
ze werden ingevoerd,
kwam het tot ongeregeld
heden.
De invoering geschied
de ook niet zachtzinnig.
De staten van Zeeland
schreven het voor en de
stadsbesturen moesten op
de naleving toezien. De
magistratuur van West-
kapelle besloot de invoe
ring van de nieuwe psal
men kracht bij te zetten
door tegenstanders enige
tijd te verbannen. Uit
protest zong Ise brand
Leinse Burggraaf de psal
men met lange en zeer
luidruchtige uithalen. De
toegang tot zijn ivoning
werd hem dan ook
prompt ontzegd. Er volg
de een opstand, maar de
opstandelingen roerden
gevangen gezet en de
nieuwe psalmen werden
nog tot 1968 gezongen om
weer vernieuwd te wor
den.
Nog geen tien jaar later,
in 1787, is Zeeland weer in
beroering. Oranjegezin
den en Fransgezinde pa
triotten beginnen hun
geschillen openlijk uit te
vechten en dat ontaardt
in grootscheepse plunde
ringen in verschillende
Zeeuwse plaatsen. Het
ivas in feite de strijd van
Zeeuwse regenten die het
volk voor een deel achter
zich konden krijgen Zee
land Oranjegezind) tegen
de patriotten die voor een
democratischer samenle
ving waren.
Bij het vierde voorbeeld
komen we op bekender
terrein: de stakingen van
landarbeiders om betere
arbeidsvoorwaarden. Ze
spelen zich aan het eind
van de vorige en het be
gin van deze eeuw af. Dan
volgt, in 1928, een staking
van achttien weken bij de
Schelde in Vlissingen om
een loonsverhoging van
drie tot vijf cent en enke
le vakantiedagen. Voor
beelden zes en zeven zijn
de Zeeuwsvlaamse acties
voor vrije veren en de
protesten tegen de afslui
ting van de Oosterschel-
de.
Oproer en Protest, zo
als de tentoonstelling is
genoemd, kan nog beke
ken worden tot vrijdag 13
augustus, en wel in de
voorzaal van de Provin
ciale Staten, Abdij 11
Middelburg. De ope
ningstijden zijn van tien
tot vijf uur, behalve zon
dags.
VLISSINGEN - Tot en met
vrijdag 13 augustus zijn de
openingstijden van de open
bare bibliotheek Middelburg
als volgt:
Molstraat 13, afdeling voor
volwassenen maandag ge
sloten, dinsdag 13.30-17.30
uur, woensdag 13.30-17.30 en
19.00-21.00 uur, donderdag
13.30-17.30 uur, vrijdag 13.30-
17.30 en 19.00-21.00 uur en za
terdag 10.00-16.00 uur.
De openingsuren van de
jeugdafdeling blijven onge
wijzigd.
Filiaal Zuid, Roozenburg-
laan 89a.
Maandag en vrijdagavond
18.30-21.00 uur en dinsdag
t/m vrijdag 9.00-12.30 uur.
Het filiaal zal dus tijdens
de vakantieperiode 's mid
dags gesloten zijn.
OOSTKAPELLE - In de
dorpskerk van Oostkapelle
is op de woensdagavonden
van het vakantieseizoen
steeds een muzikaal pro
gramma te beluisteren.
Woensdag 7 juli is dat een
concert van de organist Rien
Balkenende en bariton Peter
Wondergem.
De organisatie is in han
den van de Hervormde en
Gereformeerde Kerken in
Oostkapelle. Het concert be
gint om acht uur, toegang
vrij.
MIDDELBURG - In gale
rie Contrast aan de Balans
in Middelburg zijn op het
ogenblik wandkleden te zien
van Wul van Herpen. Haar
werk hangt tot donderdag 22
juli, waarna een expositie
zaal wordt gevuld door Nic
Jonk met „sculptures en
grafiek-keramiek". Dit
werk is tot zondag 15 augus
tus te zien.
Ook tot 15 augustus is een
zaal ingericht met werk van
Marja Hooft (keramiek),
Marga Plasse (sieraden) en
Peter Lintelo (schilderijen).
De galerie is geopend van
dinsdag tot en met zaterdag
elf tot vijf uur. Op de zater
dagen en zondagen 24-25 juli
en 14-15 augustus zijn de
kunstenaars aanwezig.
KRABBENDIJKE - Als spe
ciale service aan de toeristen
heeft de Provinciale VVV*
Zeeland in samenwerking
met de Streek-VVV Zuid-
Beveland en de Recron afd.
Zeeland een logies-informa-
tiepost ingericht aan rijks
weg 58, de invalsroute van
uit de richting Bergen op
Zoom. Deze logies-informa-
tiepost staat op dev parkeer
plaats Vliete ter hoogte van
Krabbendijke, en is geopend
van vrijdag tot en met zon
dag, gedurende de weekends
in de vakantieperiode in de
maanden juli en augustus.
MIDDELBURG - Een hele serie werkgroepen is opgericht om de problemen van verplaatsing van Vitrite in Middelburg op
te lossen. Deze lampvoetenfabriek van Philips zorgt voor nogal wat geluidsoverlast voor de bewoners van de Kinderdijk. Naar
aanleiding van de klachten zijn de gemeente en het bedrijf bespvekingen begonnen met als resultaat het besluit Vitrite te ver
huizen naar het industriegebied waar het andere Vitrite-bedrijmtaat. Het gebouw in de binnenstad is te oud om bijvoorbeeld
de geluidhinder betaalbaar tot aanvaardbare proporties terug tybrengen. De verhuizing levert de gemeente ook een prachtig
gelegen terrein van tweeëneenhalve hectare in de binnenstad op. Een van de werkgroepen bekijkt wat er met het vrijkomen
de terrein kan worden gedaan. Eind dit jaar moet dat in grote lijne duidelijk zijn.
VLISSINGEN/MIDDELBURG- De actiegroep Stop Bors
sele zal de komende weken publiekelik van zijn afkeer van
de „atoombunker" bij de kerncentrale van Borssele getui
gen.
De PZEM is in april met
de bouw van een opslagge
bouw voor radio-actief afval
begonnen, omdat dumping
in zee binnen afzienbare tijd
verboden zal worden. Nu er
nog geen definitieve berg
plaats voor het afval is, zal
dat tijdelijk in het nieuwe
gebouw bij de kerncentrale
worden opgeslagen.
Leden van Stop Borssele
zullen tijdens de koopavon
den, aanstaande donderdag
in Middelburg en vrijdag in
Vlissingen, onder meer een
folder uitdelen waarin zij als
hun mening geven dat het
gebouw een definitieve
bergplaats voor radio-actief
afval zal worden.
In het gebouw kan het
laag- en middelactief afval
van negen jaar electriciteits-
productie worden opgesla
gen. Tegen die tijd is de cen
trale versleten en hoeft er
dus nog geen definitieve op
slagplaats te zijn, want dan
kan alles in Borssele blijven
liggen, aldus de actiegroep.
MIDDELBURG - Van za
terdag 10 tot en met vrijdag
16 juli zijn in het Zeeuws
Kunstenaarscentrum in
Middelburg projecten te zien
van Jan Zembsch, Harry
van de Vliet en Willem Nellt
De 4tentoonstelling, getiteld
A4, wordt zaterdag om vier
uur geopend. De drie leerden
elkaar enkele jaren geleden
kennen toe zij nog allemaal
in Zeeland woonden. Van de
Vliet nam destijds het initia
tief beeldende kunstenaars
in zijn atelier aan de Bree-
straat 73 de gelegenheid te
geven iets te laten zien. Dit
Breestraat 73 project werd
beëindigd met een aantal
tentoonstellingen in het Cul
tureel Centrum 't Hoogt in
Utrecht. Daar exposeerde
ook Jan Zembsch.
Dit jaar begonnen Van de
Vliet, Zembsch en de Veerse
kunstenaar Adriaan de Regt
in het voormalige gebouw
van de Sterrenwacht een
soortgelijk project als in de
Breestraat. Willem Nell
schildert en zeefdrukt en
brengt het tijdschrift Hetze
uit
MIDDELBURG - Zater
dag 10 juli geeft het Engelse
Arditti Quartet een concert
in de Wandelkerk in Middel
burg.
Het concert maakt deel uit
van het Middelburgse Hol
land Festivalprogramma en
is georganiseerd in samen
werking met Jeugd en Mu
ziek Zeeland. De violisten
Irvine Arditti en Lennox
MacKenzie, altviolist Levine
Andrade en cellist Rohan de
Saram brengen werk van
Strawinsky, Ferneyhough
en Nono.
Kaarten zijn verkrijgbaar
bij de Gemeentelijke Cultu
rele Dienst in de schouw
burg (01180-25156) en bij Uit
in Zeeland, Nieuwe Haven
43, tel. 01180-15256.
MIDDELBURG - Aan
staande zaterdag van tien
tot een uur is er een openba
re verkoping in de Lutherse
Kerk aan de Zuidsingel in
Middelburg.
De spullen uit grootmoe
ders tijd, boeken, handwer
ken, folkloristische bad
handdoeken enzovoort wor
den verkocht om het restau
ratiefonds van de Evange-
lisch-Lutherse Gemeente in
Middelburg te spekken.
Er is
nog twintigduizend gulden
nodig voor de restauratie.
Na de bouwvakvakantie be
gint het werk aan de kerk.
MIDDELBURG - De Werk
groep Vrijwilligerswerk, on
derdeel van het project Men
sen zonder Baan in Middel
burg, is tijdelijk - tot don
derdag 5 augustus - bereik
baar op het adres van de
Stichting Opbouurwerk, Dam
59, tel. 01180-13991.
Mensen
die vrij willig erswerk zoeken
en instellingen, verenigin
gen die vrijwilligers nodig
hebben, kunnen daar dus in
die periode terecht.
VLISSINGEN - De super
strandloop van Zeeland
Sport is vastgesteld op don
derdag 8 juli.
Deelnemers kunnen kie
zen uit afstanden van drie en
zes kilometer en de tien En
gelse mijl (ruim zestien kilo
meter). Men kan zich in
schrijven vanaf zes uur op
het terras van strandpavil
joen Piet Hein, Westduin. De
start is om zeven uur. Elke
deelnemer krijgt een herin
neringslint.
£ilitliiiliiifililliiliiiiiliiiilliiiiiiiiii(liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiliiiilililliiiililiiEiiiiiiiiiiiiiii^
VLISSINGEN - Dit jaar
bestaat de Dienst van het
S Kadaster en de Openbare
Registers, zoals het offi-
deel heet, honderdvijftig
E jaar. Wie denkt dat het
kadaster slechts een land-
e meter met rood-witte
stokken is, kan zich op de
5 tentoonstelling die in de
loop van de maand op
verschillende plaatsen te
zien is, ervan vergewissen
dat de waarheid anders is.
E Van maandag 12 tot en
E met vrijdag 16 juli kan
E dat in het gemeentehuis
E van Vlissingen.
Er zijn kaarten en pla-
e ten te zien van voor de
E tijd dat het kadaster be
ll stond, wat al aardig ma-
H teriaal oplevert: hoe werd
de grootte van percelen
E bijvoorbeeld in die tijd
E gemeten? Hoe zagen de
kaarten eruitMaar ook
E is de ontwikkeling van
E het kadaster vanaf de op-
richting in 1832 interes
ts sant.
Zo is er onder meer een
Nederlands driehoeksnet
Een middeleeuwse E
landmeter.
uitgemeten dat onderdeel
uitmaakt van een Euro- e
pees driehoeksnet. Een
doel is om met behulp e
van satellieten vaste pun- s
ten voortdurend te obser- E
veren, zodat vervormin
gen in de aardkorst ge- s
meten kunnen ivorden.
