Gemeente en bewoners praten
over nieuw plan Geeregebied
De Boerenknecht
Wilhelmina
Expressiegroep zoekt deelnemers
Trui vrijdag open
Harde hand
Welkomstdienst
Nieuwbouw
Swingavond
Scholierenkaffee
D'66 Middelburg
vergadert
Verkeer
Spreker in
koffiebar
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 3 FEBRUAR11982
207
MIDDELBURG - In februari bestaat de jhr. Mr.
A.F.C. de Casembrootschool in Middelburg hon
derd jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum is er
zaterdag 6 februari in het schoolgebouw aan de
Zuidsingel 128 een feestelijke herdenking, die be
gint om twee uur 's middags. Vanaf vier uur wordt
er ook een receptie en reünie gehouden. De Casem
brootschool, vroeger de School der Hervormde Ge
meente, was één van de eerste christelijke scholen
in Nederland.
Trein maakte einde aan
Walcheren als eiland
Van de hand ixin Marinus Vermooten uit Den Helder is in
de Scheldebode al eens een artikel verschenen over de ge
schiedenis van de Vlissingse stations. Vermooten is bijna
klaar met zijn standaardwerk over de Nederlandse stations
dat in het voorjaar ivaarschijnlijk zal verschijnen. Wij druk
ken hierbij hoofdstuk over Amemuiden af, zoals spoorzoeker
Vermooten dat ongeveer in zijn boek zal zetten. Wie opmer
kingen heeft over onjuistheden; zijn adres is Molenstraat 5,
1781 NJ Den Helder.
Amemuiden is te vinden
in de westelijke hoek van
Walcheren, aan de spoorlijn
Bergen op Zoom-Vlissingen.
Landschappelijk ligt het in
een agrarisch gebied, be
grensd aan de n.w. zijde door
het Kanaal door Walcheren
en aan de z.w. door het Ar-
nekanaal. Grotendeels door
de natuurlijke werking van
eb en vloed zijn hier de pol
ders ontstaan. Daar waar de
afstand tussen Walcheren en
Zuid Beveland het smalst
was ging de aanslibbing het
snelst en ontstonden de zgn.
schorren. Toen dan ook de
spoorlijn naar Walcheren
werd gelegd, was het haast
vanzelfsprekend dat de weg
van minste weerstand werd
gekozen. De reeds aangeslib-
te slikken vormde als het
ware een aanwijzing om
daar juist het railtracé - via
een dam - te projecteren. De
werking van eb en vloed was
hier het minste merkbaar en
de gekozen verbinding was
in feite de korste afstand
tussen Goes en Middelburg.
Omdat men een afdam
ming van het Sloe verkoos
voor de spoorweg moest er
een kanaal door Walcheren
gegraven worden. Op grond
van het Belgisch tractaat
van 1839, gesloten na de af
scheiding van België in 1830,
was Nederland namelijk
verplicht een vaarroute open
te houden tussen de Wester
en de Oosterschelde.
In 1870 was de garnalen
visserij te Amemuiden nog
van zo'n groot belang, dat
een apart kanaal voor werd
gegraven: het Arnekanaal
(met voorbrug er over) zodat
het vissersplaatsje goed be
reikbaar bleef voor de vis
sersvloot. Op 1 maart 1872
kwam het lijngedeelte Goes-
Middelburg gereed. Met na
me de Zeeuwen Dirk Dron-
kers en Frederik van Sorge
hadden zich bijzonder voor
de aanleg van dit baanvak
ingespannen. De eerste werd
hiervoor benoemd tot Ridder
der Orde van de Nederland
se Leeuw en maakte later
ook plannen voor de duin
waterleiding van Middel
burg en Vlissingen. Het col
lege van Burgemeester en
Wethouders was grotendeels
vóór een station omdat men
de mening was toegedaan
dat plaatsen die over een
goede railverbinding beza
ten er vaak in welvaart op
vooruit gingen. Het stations
gebouw - bevattend een
wachtruimte, vestibule, bu
reau en bovenwoning, qua
architectuur overeenko
mend met de stations Kapel-
le-Biezelinge en Kruinin-
gen-Yerseke - heeft ondanks
moderniseringen weinig
uiterlijke veranderingen on
dergaan.
Vroeger speelde het bui-
tengebeuren zich af op twee
hoofdsporen; een inhaal-
spoor en een loslijn. In de be
zettingsjaren raakte een
hoofdspoor verloren waar
door het gedeelte Goes-Vlis
singen enkelsporig werd. Tot
de vaste cliëntele van dit
station behoren in hoofd
zaak scholieren en forensen
met bestemming Goes, Vlis
singen en middelburg. In het
verleden reisden ook vishan
delaren en visvrouwen re
gelmatig per trein naar
Zuidbeveland en Noordbra
bant en voorts waren er veel
ma rktbezoekers.
Vermeldenswaard is de
„Koninklijke trein" in 1924,
die Amemuiden aandeed
met daarin H.M. koningin
Wilhelmina, die na aan
komst wandelend door de
gemeente de nabestaanden
haar deelneming kwam be
tuigen vanwege een vissers
ramp die 15 bemanningsle
den het leven kostte.
Bij de bevrijding van Zee
land, in 1944, trof men op het
baanvak Goes-Vlissingen
grote vernielingen aan. Doch
vrij vlot was er weer trein
verkeer mogelijk (eerst nog
zonder seinbeveiliging), aan
vankelijk tussen Vlissingen
en Middelburg, daarna tot
Amemuiden en na herstel
van de Sloedam tot Goes.
Van dit na-oorlogs treintje
moest men zich niet veel
voorstellen. De snelheid was
slechts 12 a 15 km per uur en
de samenstelling uiterst
summier. Het geheel was
een kleine, van de Koninklij
ke Maatschappij de Schelde,
gehuurde rangeerloc., daar
achter een dichtgespijkerde
rijtuig (ramen stuk) en daar
achter een kolenwagen die
voor allerlei doeleinden, va
riërend van personenver
voer tot transport van vee,
levensmiddelen, enz. ge
bruikt werd.
Tot het verzorgingsgebied
van dit station behoort vrij
wel uitsluitend de ongeveer
3.000 inwoners tellende ge
meente Amemuiden. Met
betrekking tot de recreatie
kan dit station meer beteke
nis krijgen, daar bij Ame
muiden aan het Veerse Meer
een jachthaven annex bun
galowpark is en camping.
Het railgoederenvervoer -
dat ooit o.a. uit verzending
van vis, garnalen, suikerbie
ten en aanvoer van kolen, le
vensmiddelen e.d. heeft be
staan, is hier verleden tijd.
Daardoor heeft Amemuiden
zich geschaard bij het grote
aantal stations dat nog uit
sluitend een reizigersfunktie
heeft.
MIDDELBURG - De ex-
pressiegroep van het Vor
mingswerk voor Jonge Vol
wassenen (VJV) in Middel
burg zoekt nieuwe deelne
mers. Vooral is er gebrek
aan mannen.
De bedoeling is om vanuit
verschillende improvisaties
naar een afgerond geheel toe
te werken. Dat wordt waar
schijnlijk een video-opname,
maar ook optredens. Óm aan
de expressiegroep deel te ne
men, moet men in principe
tussen de zeventien en dertig
jaar zijn.
Er wordt iedere maandag
avond van acht tot halfelf
geoefend in het VJV-cen
trum aan de Latijnse
Schoolstraat 10 in Middel
burg.
MIDDELBURG - Vrou
wencafé Trui is vrijdag 5 fe
bruari vanaf half negen ge
opend in het Pand aan de
Kerksteeg 5 in Middelburg.
Vrouwen die mee willen
werken aan de opzet van een
eetgroep, kunnen zich daar
aanmelden bij Puck Hart
man, tel. 01182-1348.
100-jarige Casembrootschool
was een der
eerste christelijke scholen
In 1880 waren er vrijwel
alleen openbare scholen, die
werden gebouwd op kosten
van de regering. Christelijke
scholen konden alleen wor
den opgericht op kosten van
de ouders en dit was tot dan
toe alleen mogelijk voor rij
ke mensen.
In 1880 ontstonden plan
nen om in Middelburg ook
een Christelijke school te
bouwen voor de kinderen
van wat minder rijke
ouders. Men kon aan de
Zuidsingel een oud pakhuis
kopen dat gesloopt werd en
waar genoeg ruimte was om
een school te bouwen. Er
werd begonnen met drie lo
kalen, later kwam er een lo
kaal bij boven de ingang.
Weer later veranderde de
ingang en werd er een heel
nieuwe tweede verdieping
opgezet met drie lokalen. In
1920 was er toch weer ruim
tegebrek en werd er in de
tuin een zevende lokaal bij
gebouwd.
Het schoolgaan was vroe
ger voor de kinderen niet al
tijd een pretje. Schoolblij
ven, strafwerk, orentrekke-
MIDDELBURG - Onder
leiding van ds. Van der Zan
den uit Middelburg begint
zondag 7 februari in kerkge
bouw De Hoeksteen in Dau-
wendaele weer een wel
komstdienst-voor-iedereen.
Ad Driesprong spreekt er
over gezin en geloof. De
dienst, toegankelijk voor
kerkelijken en niet-kerkelij-
ken, begint om kwart voor
zeven 's avonds.
rij, tikken al of niet met li-
neaal of Spaans riet, het
hoorde allemaal tot de orde
van de dag. Als ze na zo'n be
handeling de school mochten
verlaten, hadden ze wel eens
de neiging hun woede op
dieren af te reageren. Dat
werd niet gewaardeerd.
Daarom hing er vóór de
school een groot blikken
bord met de tekst: „Behandel
de dieren met zachtheid.
Spaar de vogels." Door al die
dreigende straffen werden de
kinderen vaak erg bang en
de meest gevreesde tiran was
dan meestal het hoofd van de
school. Schoolblijven kwam
vreselijk vaak voor. En niet
zo maar een kwartiertje,
soms meer dan een uur. De
zivaarste straffen werden uit
gedeeld in het kamertje van
het hoofd. „De hel" tverd da',
wel genoemd. Als iemand
daar van terug kwam, kon
men wel medelijden met
hem hebben.
In 1958 werd het oude
schoolgebouw gesloopt, om
dat het te klein was en niet
meer aan de eisen voldeed.
De toiletten waren voortdu
rend kapot en de kachels
werkten slecht. Gevaarlijk
werd het bovendien, toen er
steeds meer scheuren in de
muren van de kelder ont
stonden. De school werd ge
sloopt en er werd een nieuw
gebouw voor in de plaats ge
zet.
Het nieuwe gebouw werd
geopend door de toenmalige
commissaris van de konin
gin, de Casembroot. Omdat
de school nog altijd geen
naam had is deze later, in
1965, naar hem genoemd. Ter
gelegenheid van het jubi
leum is een boekje geschre
ven, waarin de hele geschie
denis van de school, met tal
van anecdotes wordt be
schreven.
Dit gedeelte van de nieuwbouw in het Geeregebied is gereed. Er is onder meer een ANWB-
kantoor en een lunchroom ingetrokken. Foto: Cor Schuilwerve
MIDDELBURG - De gemeente Middelburg heeft een
nieuw ontwerp-bestemmingsplan opgesteld voor het deel
van het oude centrum dat wordt begrensd door de Langevie-
le, Pottenmarkt, Plein 1940, Gortstraat, Varkensmarkt, Vlis-
singsestraat en de binnengracht langs de Beenhouwerssin
gel. De bewoners en eigenaren van panden in het Geerege
bied zijn uitgenodigd voor een overlegbijeenkomst over het
nieuwe plan en wel op woensdag 3 februari om halfacht in
het stadhuis.
Een foto uit het jubileumboekje, gemaakt in 1924. Links staat juffrouw Roose en rechts me
neer van Drunen. De kinderen van Kinderzorg zijn herkenbaar aan de kale kopjes. Ze droe
gen ook dezelfde kleding.
Medewerkers van de
dienst gemeentewerken zul
len een toelichting op het
plan geven, waarna de aan
wezigen er met elkaar over
kunnen praten. Het ligt van
af begin februari voor be
langstellenden ter visie in de
voorlichtingswinkel van de
gemeente 3an de Lange
Noordstraat 19. Bij het bepa
len van de bestemmingen in
het plan is rekening gehou
den met de uitkomsten van
het Distributie Planologisch
Onderzoek (DPO) dat in 1980
werd gehouden. Óok het me
rendeel van de uitgangspun
ten die te vinden zijn in het
in 1975 opgestelde „Intentie
plan" voor het Geeregebied
is gehandhaafd. We noemen
ze even globaal
Langeviele, Lange en Kor
te Geere moeten zich tot
winkelstraat kunnen ont
wikkelen. Kantoren en be
drijven die een intensief
contact met het publiek
moeten hebben passen ook
in deze straten. Daarbij kun
nen we bijvoorbeeld denken
aan banken en kapsalons.
Gortstraat en Vlissingse-
straat lenen zich prima voor
een menging van woningen,
bedrijfjes, winkeltjes en een
enkel kantoor of café. Bij het
bepalen van aantallen geldt
de huidige toestand als be
langrijkste uitgangspunt.
Het aantal horeca-onder-
nemingen moet in principe
gelijk blijven aan de situatie
van nu. Toch wordt het uit
breiden met een enkele nieu
we vestiging in met name de
winkelstraten niet onmoge
lijk geacht. Omwonenden
moeten dan wel in de gele
genheid worden gesteld be
zwaren kenbaar te maken.
De woonfunctie moet be
houden worden en waar mo
gelijk zelfs bevorderd. In de
winkelstraten praten we dan
over bovenwoningen. Bij ge
mengde bebouwing wordt
bovendien het aantal op dit
moment aanwezige woon-
panden als minimum in het
plan opgenomen.
Voor de historische bebou
wing langs de randen van
het plan is gekozen voor een
systeem dat ook bij het be
stemmingsplan „Molenberg"
is toegepast. Een groep pan
den, die een straatwand
vormt, krijgt dan een meer
voudige bestemming. Hoe
veelheden vindt men terug
in de voorschriften. Een wij
zigingsbevoegdheid van
burgemeester en wethouders
maakt toevoeging van een
winkeltje, kantoor, bedrijf of
horecavestiging in de aange
geven straatwanden moge
lijk. Een flexibiliteit die
noodzakelijk is voor een bin
nenstadsplan.
De nog resterende „stap
pen" die bij het invullen van
het Geeregebied te verwach
ten zijn kunt u hieronder le
zen:
Het restaureren van een
aantal panden aan de Koe
straat. Hierin komt een aan
tal kleinere woningen.
Een parkeerkelder met
zo'n 250-300 plaatsen onder
het gehele middengebied of
een deel daarvan. Deze
wordt dan vanaf de Koe
straat toegankelijk.
Een kantoor van de Amro-
bank bij de Geerebrug met
een aantal woningen aan de
Koestraat.
Een kantoor voor de belas
tingdienst centraal in het
gebied langs de Beenhou
werssingel
Kleinere winkels met wo
ningen op de verdiepingen
tegenover het ANWB-kan-
toor.
Ook kleinere winkels of
binnenstadsvoorzieningen
die tot een winkelgebied be
horen met woningen op de
verdiepingen in het gebied
tussen Korte en Lange Gee
re. Een aantrekkelijke voet
gangersverbinding tussen
beide straatjes in de vorm
van bijv. een winkelpassage
wordt daarbij voorzien.
Woningen met terrassen
aan het water bij de voet
gangersbrug naar het Tref-
center. Een duidelijk accent
op het wonen in dit winkel
gebied. x
kern i.p.v. door de kern. De
bouw van de Geerebrug en
het maken van de Langevie
le tot winkelwerf getuigen
hiervan. Laatstgenoemde
straat kan volgens het plan
wellicht een promenade
worden. In het openbare deel
van het gebied komen kleine
intieme centrumstraatjes die
kleine pleintjes verbinden.
De voetganger wordt daar
als belangrijkste verkeers
deelnemer gezien. Verbin
dingen met het bestaande
winkelgebied vinden de op
stellers van het bestem
mingsplan ook van belang.
Als hoofd-toegang tot het
Geeregebied en de parkeer
kelder denkt men aan de
Koestraat. Bedienend ver
keer kan onder bepaalde
voorwaarden toegang krij
gen tot bijna alle straten. De
te nemen maatregelen voor
ontsluiting van het gebied
zullen in ieder geval voor
deel opleveren voor de voet
gangers, winkelend of zo
maar wandelend.
MIDDELBURG - Het
Scholierenkaffee Midgard in
Middelburg heeft voor vrij
dag 5 februari een swing
avond op het programma
staan. Vanaf acht uur is
iedereen welkom, gratis toe
gang.
MIDDELBURG - Donder
dag 4 februari wordt de eer
ste algemene vergadering
gehouden van de nieuwe af
deling Middelburg en om
streken van D'66. De verga
dering begint om acht uur in
de Stationsrestauratie van
Middelburg.
Op het programma staan
onder meer een bespreking
van de verkiezingsprogram
ma's en de verkiezing van
lijsttrekkers voor de ge
meenteraadsverkiezingen
dit voorjaar.
Het idee om via éénrich-
tingverkeer in Langeviele en
Korte Geere te komen tot
een nieuwe toegang naar de
binnenstad werd in 1976 ver
laten. Men koos toen voor
een verkeersstroom langs de
MIDDELBURG - In de
koffiebar van Youth for
Christ (Herengracht 52, Mid
delburg) spreekt vrijdag 5
februari Robert-Jan Perk.
Het begint om halfnegen.
Zoals we dat wel vaker de
den, waren we op 't eind van
de dag nog even in zee ge
weest om de beslommerin
gen die de dagen nu eenmaal
met zich mee brengen in het
al koud wordende water weg
te spoelen. Het was een te
mooie oktoberavond om
meteen al afscheid van de
zee te nemen, dus zetten wij,
mijn vriendin en ik ons aan
het unieke terras van het
Domburgse strandpaviljoen.
We hadden graag een glas
Skoll over voor een plaats op
de eerste-rang, hoog boven
zee op het duin. Alles lag er
bij, zoals het hoort. Het
blauw-groen van de zee ging
zonder merkbare einder
over in het blauw van de
lucht. De zon was haar
kracht kwijt en zou straks
de zaak in het rood zetten.
Samen met de na het koude
bad toch al hevig stromende
levenssappen, gaf het me d<_
overtuiging nog heel wat
van m'n toekomst te kunnen
maken.
Naast ons zat iemand, een
grote man van hoge leeftijd
met hoed, minstens even te
vreden te wezen. Het enige
wat hem leek te storen, wa
ren de wespen. Als ze op het
plastic tafeltje voor hem
even wilden proeven van de
gemorste druppels drank,
probeerde hij ze met zijn
wandelstok plat te slaan, on
derwijl wat brommende
klanken voortbrengend. De
wespen brachten ons met el
kaar in gesprek. Hij bleek in
Domburg geboren te zijn. Na
een leven van zakendoen in
Amsterdam en Amerika was
hij weer op zijn oude stek te
ruggekeerd.
„Als 't kan, kom ik hier el
ke dag even zitten", zei hij
met een zware stem, als van
zelfsprekend aannemend dat
wij vakantiegangers waren
die maar even van dit moois
konden genieten. „Er is hier
veel veranderd sinds vroe
ger, maar dót", hij wees met
zijn stok in de richting van
de zee, „dat blijft hetzelfde".
Wij zeiden niets, voelend dat
hij na zoveel levensjaren lie
ver zijn eigen ervaringen
doorgaf dan nog gestoord te
worden door die van ande
ren.
„Mijn grootvader was nog
boer hier", deelde hij mee,
zijn grote hoofd met hoed
stijf in onze richting draai
end. „Daar kwam ik zo
graag als kind. Het was zo
iemand die liever een
kwartje net zo lang fijnk-
neep tot de koningin er tra
nen van in de ogen kreeg
van dan dat-tie 't uitgaf.
Maar het was een goeie man,
ook voor zijn knecht. Er is
toch pas geleden een boek
uitgekomen over landarbei
ders, niet? Ik heb 't niet gele
zen hoor, maar uit de kran
ten begreep ik dat die schrij
ver 't nogal van één kant be
kijkt. Zó erg is het niet ge
weest. Die knecht kwam bij
m'n grootvader niks tekort
Die schrijver komt uit een
bepaalde hoek, een rooie
hoek, o-ie-eglks-hm-ha"?
Wij keken elkaar be
vreemd aan om die laatste
klanken die stotend uit zijn
keel kwamen. Naarmate hij
enthousiaster ging vertellen,
liet hij ze meer vallen en wij
hielden het achteraf op: of
iets dergelijks. De vragende
klanken daarachter waren
mogelijk ooit vragend be
doeld geweest, maar nu wa
ren ze dat beslist niet meer,
want hij praatte gewoon
door.
„Die knecht kreeg altijd
van alles van m'n grootva
der. Als-ie kleren nodig had
voor zijn kinderen, dan
kreeg-ie de gedragen kleren
van m'n grootvaders kinde
ren. Hij kreeg ook elk jaar
een big. Dat mest-n-ie dan
vet in de schuur bij z'n huis
je en daar at-tie de hele win
ter van. En reken erop dat
hij het voer nogal eens bij
m'n grootvader vandaan
haalde, al mocht dat natuur
lijk niet Veertig jaar is-ie
bij m'n grootvader in dienst
geweest en zo lang hou je 't
toch niet vol als je 't slecht
hebt, zou ik zeggen".
Hij pauzeerde even om met
zijn stok naar een wesp te
slaan, wat doorzijn stijve be-
wegingen nogal wat tijd in
beslag nam. Omdat hij ons
tijdens het praten niet aan
keek, hadden wij de natuur
film goed kunnen volgen. De
zon ivas in het onbestemde
gedeelte tussen lucht en zee
gezakt en won de strijd met
de nazomemevel nog steeds,
al was er niet meer overge
bleven dan een groot rood
hemellichaam dat alleen in
rechte lijn nog wat koude
kleur aan de zee voor ons gaf.
Gegrinnik gaf aan dat on
ze oude buurman doorging.
„Weet je wat die knecht bij
m'n grootvader verdiende"?
Hij gaf zelf het antivoord:
„Acht gulden. Acht gulden
per week en dat veertig jaar
lang, soms iets minder en
soms iets meer. Da's niet veel,
zou je zeggen, maar je moet is
raden wat ze vonden toe hij
doodging".
Wij hadden geen idee.
„Mijn grootixider was stom
verbaasd toen hij 't hoorde.
De man had zesduizend gul
den in een ouwe sok zitten.
Zesduizend gulden, overge
spaard van die acht gulden
per week! M'n grootvader
vond 't de grootste mop die
hij ooit had meegemaakt Ik
heb 'm het verhaal heel wat
keren horen vertellen en elke
keer moest-ie er zelf 't hardst
om lachen. Hij kon maar niet
snappen hoe die knecht dat
voor mekaar had gekregen".
Adam.
