Fanfare St :Juttemjs
klimt in torens om
muziek dichter bij
de mensen te brengen
Meer Zeeuwen lenen
weer meer boeken
Overheid en boeren
spuiten nog veel te veel
^Cï-k
"ILUirfi
A TTRACTIES NA AFBRAAK
IN 42 VRACHTWAGENTJES
Schoon
Muziek
Vrachtwagens
VS
JAARVERSLAG BIBLIOTHEKEN:
Nieuw postadres
ziekenhuizen
DE GOUDEN DELTA:
Windhonden-
rennen in
Bonedijke
WOENSDAG 8 JUL11981
TOTAAL OPLAGE 333.803 EX
UITGAVE: ZEEBRA WEEKBLADEN - 30e JAARGANG
De Walcherse fanfare Sint-Juttemis blaast hoog
van de toren, maar alleen in de letterlijke beteke
nis. Deze zomermaanden bezetten de twaalf muzi
kanten van de fanfare de trans (torenopgang) en
galmgaten van tien kerktorens in Zeeland om er
een indrukwekkend klankgebeuren ten gehore te
brengen. In Nisse, Ouwerkerk, St.-Anna ter Mui
den en Hulst zijn al torenconcerten door de fanfare
gegeven, deze en komende week zijn Vlissingen en
Middelburg aan de beurt.
JUWELIER
VAN DE REE
DE SC
ifowo
WEEKBLAD VOOR WALCHEREN: EDITIE MIDDELBURG (M) EDITIE VLISSINGEN (V) TELEFOON (01184) 19910
i i J"
f 3L| I A
8
I
KANTOOR TORENSTRAAT 5. VLISSINGEN
POSTADRES POSTBUS 350 4380 AJ VLISSINGEN
Verleden week vrijdag
was de kerktoren van Groe-
de middelpunt van dit unie
ke muziekspektakel. Een
aantal uren voor het concert
in Groede zitten we in Melis-
kerke, in het huis van Dies le
Due, componist en sopraan
saxofonist van de fanfare.
Het is mooi weer, maar er
staat een stijve bries. Dies
overweegt dan ook om het
concert uit te stellen, maar
na enkele telefoontjes met
het KNMI besluit hij het toch
door te laten gaan, in de hoop
dat de wind wat zal gaan lig
gen tegen de avond.
„Het idee om in en op de
torens te spelen is enkele ja
ren geleden geboren", vertelt
Dies. „Enkelen van ons de
den wat met straattheater en
de straat is een uitstekend
podium. Ook faniare is vaak
een straatgebeuren, straat
cultuur. Met de torenconcer
ten brengen we muziek bij
de mensen". Samen met Jan
van Westen, de trommelaar
in de fanfare, heeft Dies een
aantal torens in Zeeland be
keken. Daarbij is gezocht
naar torens met galmgaten,
een trans op 20 a 30 meter
hoogte en een klok die de
uren slaat. Er zijn twaalf ge
schikte torens gevonden.
Door de medewerking van
„Uit in Zeeland", die de pu
bliciteit en organisatie ver
zorgt, zijn contacten gelegd
met de betreffende gemeen
ten. Enkele gemeenten rea
geerden negatief, waaronder
Goes: bang dat de torenklok
beschadigd zou worden. Tien
gemeenten bleven er over.
Dies: „Samen met Jan heb
ik de toonhoogte van de uur
werkklok vastgesteld en de
afstand tussen de slagen ge
meten. De klok is het uit
gangspunt van de composi
tie, alle instrumenten wor
den getransponeerd naar de
toonhoogte van de klok. Dat
is bij iedere toren weer ver
schillend, wat het extra
moeilijk maakt". De fanfare
heeft in april een paar keer
geoefend op de St.-Jacobsto-
ren in Vlissingen en op de to
ren in Groede. Dat leverde
de politie nogal wat tele
foontjes op van mensen die
nieuwsgierig waren of hun
middagdutje niet konden
doen. Dies: „Eigenlijk zou er
,een toren midden in de poler
moeten staan, maar ja, die is
er niet. We hebben nu heel
weinig kunnen oefenen".
Het muziekstuk dat Dies
voor de klokken van de tien
dorpen en steden en de fan
fare heeft gecomponeerd
duurt 35 minuten en heeft als
titel „300 uren" meegekre
gen. Dies: „Tijd is een heel
boeiend gegeven; een klok
die twaalf keer slaat, geeft
aan dat er 12 uren zijn ver
streken, 12 uren waarin van
alles gebeurd is". Om 4 uur
zitten we op de boot naar
Breskens met zeven fanfare
leden. De andere fanfarele
den nemen de boot van 5 uur,
omdat ze tot die tijd moeten
werken. Dies: „We hebben
erg veel werk met de fanfa
re: we worden veel gevraagd
voor optredens in binnen- en
buitenland en verleden jaar
hebben we een langspeel
plaat gemaakt. De optredens
moeten we in de weekends
plannen omdat de meesten
(nog?) andere werkzaamhe
den hebben. Dat is allemaal
wel druk, maar daar staat
tegenover dat we er allemaal
erg veel lol in hebben".
Om halfzes is deQfanfare
compleet en wordt in de
vrachtauto van de fanfare
een boterham gegeten. Een
bont gezelschap, dat vanach
ter de ramen op het dorps
plein in Groede wordt be-
MIDDELBURG - In 1980 hebben weer meer Zeeuwen boe
ken geleend bij de verschillende bibliotheken in de provin
cie, zo blijkt uit het jaarverslag van vijftien bibliotheekor
ganisaties. In dit gecombineerde jaarverslag ontbreken de
gegevens van de openbare bibliotheken van Terneuzen en
Middelburg. De stijging van uitleningen en bezoekers is des
te meer opvallend, omdat al enkele jaren paal en perk wordt
gesteld aan de groei van het personeel en geld voor de biblio
theken.
Uit het jaarverslag blijkt
ook dat verschillende biblio
theken met ernstige huisves
tingsproblemen te kampen
hebben. Menig bibliotheek is
al tien tot vijfentwintig jaar
oud en in die tijd is het bi
bliotheekwerk stormachtig
gegroeid. Volgens het ge
combineerde jaarverslag
van 1970 werden aan 40.000
leden 340.000 boeken uitge
leend uit een totaalbezit van
400.000 boeken. Tien jaar la.-
ter zijn er meer bibliotheken,
maar is de huisvesting van
de al bestaande bibliotheken
vaak gelijk gebleven. Niette
min leenden vorig jaar meer
dan 90.000 Zeeuwen bijna 3,5
miljoen boeken uit een totaal
bezit van 1 miljoen. Deze
groei is volgens mr. W.D. de
Bruine, directeur van de
Provinciale Bibliotheekcen
trale, voor een groot deel aan
de inzet van het personeel te
danken.
De openbare bibliotheek
van Vlissingen en het filiaal
in Oost-Souburg zagen het
aantal uitleningen in 1980
met tien procent stijgen ten
opzichte van 1979. Door uit
breiding van de route van de
bibliobus werden ook hier
meer boeken „verhandeld".
De dienstverlening aan de
klanten werd vergroot door
invoering van teletekst en
viditel in de centrale biblio
theek van Vlissingen. Met de
aanschaf van deze appara
tuur en door de uitbreiding
van het bezit aan dia's en ge
luidsbanden is de bibliotheek
niet langer meer het exclu
sieve domein van het ge
drukte woord.
Het bereik van de speciale
bibliobus voor toeristen was
vorig jaar beperkt. De be
langstelling van toeristen
was groot, maar verschillen
de gemeenten vonden de
kosten echter te hoog.
il
Fanbfare St.-Juttemis, van links naar rechts: Henk Don (tenorsax), Dies le Due (componist,
sopraansax en doedelzak), Nick van Raay (baritonsax), Pierre Schwartz (doedelzak, accordeon
en beitels), Patricia Bey sens (bas tuba), Peter le Due (trombone), Gusta le Due (euphonium),
Luc Mishalle (tenorsax), Mike Zinzen (altsax), Rob Maaskant (altsax), Cees But (slagiverk) en
Jan van Westen (grote trom).
VLISSINGEN/MIDDEL
BURG - De twee Walcherse
ziekenhuizen hebben één
centraal postadres gekregen.
Brieven voor het Bethesda
St. Joseph en het Gasthuis
moeten sinds 1 juli naar:
Postbus 640, 4330 AP Middel
burg.
Ook de besturen en direc
ties van beide ziekenhuizen
en het bestuur van de Stich
ting Streekziekenhuis Wal
cheren zijn op dit postadres
bereikbaar.
Verloving vingen uitzoeken
zorgt voor de luiste tl eer en een
GROTE K0LLEKTIE
Keuze uit bijna 100 modellen
loerd. Rob Maaskant (altsa
xofonist): „Iedereen heeft
een verschillende muzikale
achtergrond of helemaal
geen: een slagwerker uit de
drumband-wereld, mensen
die zich bezighielden met
jazz en free-jazz, één met
middeleeuwse liederen. Zelf
heb ik met Dies en Niek van
Raay (die bariton-sax speelt)
in de popgroep Beautiful
Idaho gespeeld, maar daar
was ik op uitgekeken. Je
bent dan erg gebonden aan
donkere ruimten - we wilden
de straat op. We leerden
Walter de Buck kennen, de
Vlaamse liedjeszanger. Met
hem speelden we in de Gent
se fanfare „De Lochte Gen-
teneers", een vrolijke bedoe
ning, want, zoals je weet zijn
drank en fanfare in België
sterk met elkaar verbonden.
We speelden marsen, sam
ba's, walsjes, maar op den
duur kregen we ons eigen
idee over een improviseren
de fanfare".
Dat was in 1975; de fanfare
startte toen met zes mensen,
nu zijn er twaalf. Een hechte
groep mensen, de jongste is
23, de oudste is 54. Dies: „Het
begin was moeilijk. Sommi
gen moesten nog een instru
ment leren bespelen, maar
langzaam groeide een vorm.
Onze muziek is moeilijk in
een hokje te stoppen, er zit
ten allerlei elementen en in
vloeden in verweven. De
muziek die we maken is erg
Lees verder op
2e tekstpagina
MIDDELBURG - „Geelwitte slootkanten, wegbermen en
plekken rond palen en bomen; we hebben er de afgelopen
maanden weer volop van kunnen genieten, dat de Grote
Vergeler in actie was", schrijft de Gouden Delta, het blad
van de Vereniging Milieuhygiëne Zeeland, in het afgelopen
week uitgekomen nummer. Het gaat om het doodspuiten van
onkruiden door gemeenten, waterschappen en boeren. Dat
gebeurt met gifstoffen die weliswaar officieel zijn toegela
ten, maar die daarmee nog niet „bewezen veilig" hoeven zijn,
aldus de Gouden Delta. Het blad haalt een onderzoek van de
Stkchting Natuur en Milieu aan waaruit blijkt dat vier veel
gebruikte middelen wel degelijk gevaarlijk zijn. Drie ervan
zouden zelfs kankerverwekkende eigenschappen hebben.
De vier middelen zijn: 2,4
D dat vooral wordt gebruikt
voor het doden van made
liefjes, hoefblad, weegbree
en dergelijke op gazons en
sportvelden, Paraquat dat in
bloemperken en langs weg
randen wordt gespoten, Si-
mazine dat op stoepen, fiets
paden en in parken wordt
gebruikt en Amitrol tegen
onkruid tussen tegels en op
paden.
Acties tegen het spuiten
hebben tot nu toe nog weinig
resultaat gehad, schrijft de
Gouden Delta. „In Zeeland
moet nog veel veranderen,
want na een brief van het
Zeeuws Coördinatieorgaan
verleden jaar aan allerlei in
stanties met het verzoek niet
meer te spuiten, heeft alleen
Provinciale Waterstaat posi
tief gereageerd. Zij wil tem
peren. Maar de meeste ge
meenten spuiten nog steeds
veel te veel", aldus het blad.
Mensen die zich zorgen ma
ken over overvloedig spui
tende gemeenten of weg
schappen wordt aangeraden
na te gaan met welke mid
delen wordt gespoten en bij
de gemeenten op beperking
aan te dringen. Men kan ook
de VMZ waarschuwen. Het
adres is Postbus 192, Middel
burg, tel. 01184-68087.
Spuiten is volgens de Gou
den Delta juist hét middel
om ongewenste onkruiden in
de bermen en slootkanten te
kweken. „Door spuiten ont
staat namelijk maagdelijke
grond. En wat groeit daar als
eerste weer op? Juist, on
kruid als distels en kleir:
hoefblad". Het alternatief is
het uitzaaien van zogenaam
de bodembedekkers, laag-
groeiende planten die voor
komen dat bijvoorbeeld dis
tels de kop opsteken. Het ge
volg is een mooie grazig-
groene slootkant, aldus de
Gouden Delta.
VLISSINGEN - Vrijdag 10
juli houdt de Stichting Vlis-
sings Activiteiten Fonds
windhondenrennen op het
sportpark Bonedijke. Deze
wedstrijden worden gehou
den in samenwerking met de
Zeeuwse Renhonden Vereni
ging en beginnen om half
acht. De honden rennen over
een afstand van driehon
derdvijftig meter, eerst in se
ries en later in de finale.
Deelnemers zijn de rassen
Greyhound, Afghaan en
Whippet.
Jilleba bouwde 40 jaar aan zijn
foto: Cor Schuilwerve.
-èjp
miniatuurkermis
VLISSINGEN - In het ka
der van het straatfestival
stelt de heer Jilleba uit Vlis
singen zijn miniatuurkermis
ten toon in gebouw de Bree-
hof aan de Breestraat. Nog
tot en met 26 juli kan men
daar gaan kijken naar in to
taal vijftien kermisattraties.
Jilleba heeft deze minia
tuurkermis gebouwd in
veertig jaar tijd. De kermis
omvat allerlei attracties als
later groot ben, bouw ik er
zelf ook een, heb ik altijd ge
zegd en daar werd ik door
mijn vader steeds aan herin
nerd. Het eerste werkstuk
dat ik maakte, was de stoom-
carroussel, zoals die in de Ef-
teling nog draait."
Jilleba heeft deze carrous-
sel bijzonder goed nage
maakt. De carroussels hele
maal versierd met glinster-
steentjes uit oude broches. In
vertelt Jilleba. „Ik hou niet
van knoeiwerk, alles moet
bij mij precies en keurig af
gewerkt zijn, tot in de klein
ste details, eerder ben ik niet
tevreden. Er bestaan geen
tekeningen van dergelijke
bouwwerken. Ik ben zelf
vaak op de kermis gaan kij
ken, hoe het er allemaal pre
cies uitzag en dat heb ik dan
geprobeerd zo natuurge
trouw na te maken. Mijn
L MS. «Itt-
draaimolens, reuzenrad,
hobbelende geit, zweefmo
len, bootjesschommels en
dergelijke. Ook aan de bal
lentent, poffertjes en oliebol -
lenkramen is gedacht, alles
vrijwel perfect nagemaakt.
Jill^a: „Ik ben in de oor
log begonnen met het bou
wen van deze kermis. Ik was
eigenlijk op het idee ge
bracht door mijn vader. Hij
had indertijd een draaimolen
van karton gemaakt, die wij
als kleinen jongens natuur-
liik nrachtig vonden. Als ik
1958 werd dit werkstuk be
kroond door de Stichting de
Gouden Handen.
Alle attracties werken
echt. Ook zijn er overal klei
ne lampjes aangebracht, in
totaal zo'n tweeduizend. De
draaiorgels, die bij de draai
molens een vrolijk muziekje
maken, spelen alle verschil
lende wijsjes. „Het is niet te
zeggen hoeveel uren A^erk
hst allemaal L".
broer heeft voor de achter
grond gezorgd: stadsgezich
ten van Vlissingen, op de
zelfde grootte, zo heb je het
idee dat de kermis echt in
Vlissingen staat opgesteld."
Het is de derde keer dat de
heer Jilleba zijn kermis ten
toonstelt. De eerste keer was
vier jaar geleden in Colijns-
plaat. Ook twee jaar geleden
tijdens het Straatfestival
was de kermis in Vlissingen
te zien. Er kwamen toen ze
venduizend bezoekers. Jille-
b?- „Er komrr ooi. we! vee!
kermisexploitanten kijken.
Die mensen zijn altijd reuze
enthousiast als ze dit zien.
Men heeft mij ook wel ge
vraagd de kermis vaker ten
toon te stellen, ik heb aan
biedingen gehad uit heel Ne
derland, maar daar voel ik
weinig voor".
Velen hebben gevraagd de
kermis te mogen kopen,
maar daar wil Jilleba hele
maal niet van horen. Hij
breidt de kermis overigens
steeds nog uit. Het nieuwste
stuk is een wat modernere
kermisattractie, de polyp.
Als de tentoonstelling is af
gelopen, wordt de kermis op
gebroken en in twee en veer
tig bijbehorende vrachtwa
gentjes opgeslagen. Alleen
de stoomcarroussel heeft al
dertien wagens nodig. Jille
ba heeft bij een eventuele
volgende tentoonstelling dan
wel weer veertien dagen
werk om alles weer op te
bouwen.
De kermis is te zien tot en
met 26 juli, iedere dag, ook
zondag van twee tot zes en
van zeven tot negen uur
